Qolda Meir (ivr. גולדה מאיר; 3 may 1898[…], Ukrayna, Kiyev quberniyası, Rusiya imperiyası – 8 dekabr 1978[…], Qüds) — İsrailli müəllimə, siyasətçi, İsrailin (1956–1966) və ilk Baş naziri. (1969–1974).
Qolda Meir | |
---|---|
ivr. גולדה מאיר | |
| |
1969 – 1974 | |
18 iyun 1956 – 12 yanvar 1966 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 3 may 1898[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 8 dekabr 1978[…](80 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | leykoz |
Dəfn yeri |
|
Partiya | |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | müəllimə, siyasətçi |
Uşağı | 2 |
Dini | İudaizm |
| |
Təltifləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
O, İsrailin ilk və yeganə qadın hökumət başçısı, Yaxın Şərqdə ilk qadın hökumət başçısı və dünyada dördüncü seçilmiş qadın hökumət və dövlət başçısı idi. Meir həm də əmək naziri və xarici işlər naziri vəzifələrində çalışmışdır. O, İsrail siyasətinin "dəmir xanımı" kimi xarakterizə edilmişdir. O, sadəlövh və inandırıcı bir natiq kimi bir reputasiyaya sahib idi. Onun natiqlik bacarığı və ingilis dilini bilməsi onu yeni İsrail dövlətinin kritik ilk illərində son dərəcə uğurlu bir dövlət xadimi etdi.
Həyatı
Qolda Maboviç Meyer 1898-ci il dekabrın ayının 8-də Rusiya imperiyasının Kiyev şəhərində anadan olub. Atası Moşe İshaq Maboviç dülgər, anası Blyum Maboviç tibb bacısı idi. Moşe Maboviç 1920-ci ildə təhlükəsizlik səbəblərindən dolayı Kiyevi tərk edərək, ailəsini Pinsk şəhərinə göndərərək, işləmək üçün ABŞ-yə yollanır, bir il sonra isə ailəsini yaşadığı Viskonsin ştatının şəhərinə gətirir.
Burada ibtidai sinfə gedən Qolda 4-cü sinifdə oxuyarkən rəfiqəsi Recina Hamburger ilə Gənc Bacılar Amerika İctimaiyyətini yaradır. Dərnəyin yaradılmasında məqsəd məktəblilərin ehtiyac duyduğu dərs vəsaitləri üçün pul toplanılması idi. Balaca Qoldanın dərnəyin açılış çıxışında söylədiyi nitq elə təsirli olur ki, artıq elə oradaca tələb olunan vəsait tamamilə toplanır.
1912-ci ildə Q. Meyer təhsilini davam etdirmək üçün ailəsinin etirazlarına baxmayaraq "bizi narahat etməyin" sözləri yazılmış məktubu qoyaraq, Denver ştatına, böyük bacısı Şeynanın yanına yollanır. Təhsil haqqını qarşılamaq üçün isə o mühacirlər üçün ingilis dili müəllimi işləyir. Denverdə olduğu zaman bacısının əri həkim Şamay Kornqoldun vasitəsilə bir çox sionist solçularla tanış olan Qoldanın sonrakı fəaliyyətində və düşüncələrində bu tanışlıqlar mühüm iz qoyur. Habelə o, burada gələcək həyat yoldaşı tanış olur.
Sionist fəaliyyəti
1915-ci ildə 17 yaşı olarkən gənc Qolda "Sion İşçiləri" (solçu sionistlərin həmkarlar ittifaqı təşkilatı) təşkilatına qoşulur. 1917-ci ildə isə o, evlənir. 1921-ci ildə Q. Meyerson əri Morris Meyersonla birlikdə Fələstinə repatriasiya olunur. Orada siyasi fəaliyyətə başlayan Qolda, 1956-cı ildə o vaxtkı İsrail lideri David Ben-Qurionun təkidi ilə Meyer soyadını qəbul edir. 1921–1924-cü illərdə Fələstin ərazisindəki Kibbutzda (Kənd təsərrüfatı kommunası) işləsə də ərinin səhhətindən dolayı işindən ayrılan Q. Meyer 1924-cü ildə Qüds şəhərinə köçür.
Q. Meyer 1928-ci ildə Zəhmətkeşlərin Ümumi Federasiyasının qadın şöbəsinin sədri seçilir. Müxtəlif dövlət qurumlarında yüksək vəzifələri icra edən Q. Meyer 1949-cu ildə (Knesset) üzv seçilir.
Siyasi karyerası
1948-ci il may ayının 14-də Qolda Meyer İsrailin "Müstəqillik Bəyannaməsi"ni imzalayan iki qadından biri olur (digəri idi). Sonralar o öz avtobioqrafiyasını qələmə alarkən həmin anları belə ifadə etmişdi:
"İsrail dövləti! Gözlərim yaşarmışdı, əllərim əsirdi. Biz nail olmuşduq. Biz yəhudi dövlətini xülyadan reallığa çevirmişdik. Və mən Qolda Maboviç Meyerson bu günü gördüm. Nə baş verirsə versin, buna görə hansı bədəli ödəməkdən asılı olmayaraq, biz, yəhudilər üçün vətəni yaratdıq. Uzun illər davam edən təqib başa çatdı".
1948-ci ilin iyununda Qolda Meyer İsrailin SSRİ-dəki ilk səfiri təyin olunur və bu postu 1949-cu ilin martınadək icra edir. Meyer 1949–1956-cı illərdə Əmək və Sosial təhlükəsizlik naziri vəzifəsini, 1956–1966-cı illərdə isə Xarici İşlər naziri vəzifəsini icra edir. Qolda məhz Xarici İşlər naziri vəzifəsini icra etməyə başlayarkən Meyerson soyadını Meyer kimi dəyişir. 1960-cı illdə Meyerə diaqnozu qoyulur. 1966-cı ildə səhhətində yaranan problemə görə vəzifəsindən istefa verən Q. Meyer bir il sonra "Mapai" partiyasının lideri köməkçisi kimi partiyadaxili fəaliyyətlə məşğul olur.
1969-cu ilin fevralında qəfil ölümündən sonra mənsub olduğu partiya Q. Meyeri Eşkolun davamçısı seçir və o, 1969–1974-cü illərdə İsrailin Baş naziri vəzifəsini icra edir. Həmçinin İsrailin ilk, dünyanın isə üçüncü qadın baş naziri olur. (Şri-Lankada və Hindistan da İndira Qandidən sonra.) 1969–1970-ci illərdə Meyer bir çox dünya liderləri, o cümlədən Riçard Nikson, , Papa VI Polla görüşür. 1973-cü ildə o, Qərbi Almaniyanın Kansleri İsraildə qəbul edir.
Meyerin Baş nazirliyi dövrü daxili siyasi çəkişmələr ilə keçir. Bunun nəticəsi kimi o, 1973-cü il müharibəsindən sonra göstərilən təzyiqlərdən dolayı 1974-cü ildə vəzifəsindən uzaqlaşır.
Vəfatı
Limfoma xərçəngi xəstəliyindən əziyyət çəkən Meyer 8 dekabr 1978-ci ildə dünyasını dəyişir və Qüdsdəki dağında dəfn olunur.
Xatirəsi
ABŞ-nin Nyu-York ştatında isə onun xatirəsinə abidə ucaldılır. 1982-ci ildə İngiltərədə "Qolda adlı qadın" filmi çəkilir.
Mükafatları
Fəaliyyətinə və İsrail qarşısındakı xidmətlərinə görə o 1971-ci ildə "Qüdsün Azad Olunmasına görə" medalı ilə təltif olunur.
İstinadlar
- Golda Meir // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Bibliothèque nationale de France Golda Meir // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Golda Meir // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Меир Голда // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- (az.). qubalilar.biz. 10.02.2014. 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-18.
Xarici keçidlər
- Knesset Members: Golda Meir
- Golda Meir — Women's International Center
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qolda Meir ivr גולדה מאיר 3 may 1898 Ukrayna Kiyev quberniyasi Rusiya imperiyasi 8 dekabr 1978 Quds Israilli muellime siyasetci Israilin 1956 1966 ve ilk Bas naziri 1969 1974 Qolda Meirivr גולדה מאיר Qolda Meir 1964 cu ilde Israilin Bas naziri1969 1974Israilin18 iyun 1956 12 yanvar 1966Sexsi melumatlarDogum tarixi 3 may 1898 1898 05 03 Dogum yeri Ukrayna Kiyev quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 8 dekabr 1978 1978 12 08 80 yasinda Vefat yeri Quds Quds dairesi IsrailVefat sebebi leykozDefn yeri Herzl dagi d Partiya Mapay Qruplasma partiya Israil Emek PartiyasiTehsili Viskonsin Miluoki Universiteti d Fealiyyeti muellime siyasetciUsagi 2Dini IudaizmTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar O Israilin ilk ve yegane qadin hokumet bascisi Yaxin Serqde ilk qadin hokumet bascisi ve dunyada dorduncu secilmis qadin hokumet ve dovlet bascisi idi Meir hem de emek naziri ve xarici isler naziri vezifelerinde calismisdir O Israil siyasetinin demir xanimi kimi xarakterize edilmisdir O sadelovh ve inandirici bir natiq kimi bir reputasiyaya sahib idi Onun natiqlik bacarigi ve ingilis dilini bilmesi onu yeni Israil dovletinin kritik ilk illerinde son derece ugurlu bir dovlet xadimi etdi HeyatiQolda Mabovic Meyer 1898 ci il dekabrin ayinin 8 de Rusiya imperiyasinin Kiyev seherinde anadan olub Atasi Mose Ishaq Mabovic dulger anasi Blyum Mabovic tibb bacisi idi Mose Mabovic 1920 ci ilde tehlukesizlik sebeblerinden dolayi Kiyevi terk ederek ailesini Pinsk seherine gondererek islemek ucun ABS ye yollanir bir il sonra ise ailesini yasadigi Viskonsin statinin seherine getirir Burada ibtidai sinfe geden Qolda 4 cu sinifde oxuyarken refiqesi Recina Hamburger ile Genc Bacilar Amerika Ictimaiyyetini yaradir Derneyin yaradilmasinda meqsed mekteblilerin ehtiyac duydugu ders vesaitleri ucun pul toplanilmasi idi Balaca Qoldanin derneyin acilis cixisinda soylediyi nitq ele tesirli olur ki artiq ele oradaca teleb olunan vesait tamamile toplanir 1912 ci ilde Q Meyer tehsilini davam etdirmek ucun ailesinin etirazlarina baxmayaraq bizi narahat etmeyin sozleri yazilmis mektubu qoyaraq Denver statina boyuk bacisi Seynanin yanina yollanir Tehsil haqqini qarsilamaq ucun ise o muhacirler ucun ingilis dili muellimi isleyir Denverde oldugu zaman bacisinin eri hekim Samay Kornqoldun vasitesile bir cox sionist solcularla tanis olan Qoldanin sonraki fealiyyetinde ve dusuncelerinde bu tanisliqlar muhum iz qoyur Habele o burada gelecek heyat yoldasi tanis olur Sionist fealiyyeti1915 ci ilde 17 yasi olarken genc Qolda Sion Iscileri solcu sionistlerin hemkarlar ittifaqi teskilati teskilatina qosulur 1917 ci ilde ise o evlenir 1921 ci ilde Q Meyerson eri Morris Meyersonla birlikde Felestine repatriasiya olunur Orada siyasi fealiyyete baslayan Qolda 1956 ci ilde o vaxtki Israil lideri David Ben Qurionun tekidi ile Meyer soyadini qebul edir 1921 1924 cu illerde Felestin erazisindeki Kibbutzda Kend teserrufati kommunasi islese de erinin sehhetinden dolayi isinden ayrilan Q Meyer 1924 cu ilde Quds seherine kocur Q Meyer 1928 ci ilde Zehmetkeslerin Umumi Federasiyasinin qadin sobesinin sedri secilir Muxtelif dovlet qurumlarinda yuksek vezifeleri icra eden Q Meyer 1949 cu ilde Knesset uzv secilir Siyasi karyerasi1948 ci il may ayinin 14 de Qolda Meyer Israilin Musteqillik Beyannamesi ni imzalayan iki qadindan biri olur digeri idi Sonralar o oz avtobioqrafiyasini qeleme alarken hemin anlari bele ifade etmisdi Israil dovleti Gozlerim yasarmisdi ellerim esirdi Biz nail olmusduq Biz yehudi dovletini xulyadan realliga cevirmisdik Ve men Qolda Mabovic Meyerson bu gunu gordum Ne bas verirse versin buna gore hansi bedeli odemekden asili olmayaraq biz yehudiler ucun veteni yaratdiq Uzun iller davam eden teqib basa catdi 1948 ci ilin iyununda Qolda Meyer Israilin SSRI deki ilk sefiri teyin olunur ve bu postu 1949 cu ilin martinadek icra edir Meyer 1949 1956 ci illerde Emek ve Sosial tehlukesizlik naziri vezifesini 1956 1966 ci illerde ise Xarici Isler naziri vezifesini icra edir Qolda mehz Xarici Isler naziri vezifesini icra etmeye baslayarken Meyerson soyadini Meyer kimi deyisir 1960 ci illde Meyere diaqnozu qoyulur 1966 ci ilde sehhetinde yaranan probleme gore vezifesinden istefa veren Q Meyer bir il sonra Mapai partiyasinin lideri komekcisi kimi partiyadaxili fealiyyetle mesgul olur 1969 cu ilin fevralinda qefil olumunden sonra mensub oldugu partiya Q Meyeri Eskolun davamcisi secir ve o 1969 1974 cu illerde Israilin Bas naziri vezifesini icra edir Hemcinin Israilin ilk dunyanin ise ucuncu qadin bas naziri olur Sri Lankada ve Hindistan da Indira Qandiden sonra 1969 1970 ci illerde Meyer bir cox dunya liderleri o cumleden Ricard Nikson Papa VI Polla gorusur 1973 cu ilde o Qerbi Almaniyanin Kansleri Israilde qebul edir Meyerin Bas nazirliyi dovru daxili siyasi cekismeler ile kecir Bunun neticesi kimi o 1973 cu il muharibesinden sonra gosterilen tezyiqlerden dolayi 1974 cu ilde vezifesinden uzaqlasir VefatiLimfoma xercengi xesteliyinden eziyyet ceken Meyer 8 dekabr 1978 ci ilde dunyasini deyisir ve Qudsdeki daginda defn olunur XatiresiABS nin Nyu York statinda ise onun xatiresine abide ucaldilir 1982 ci ilde Ingilterede Qolda adli qadin filmi cekilir MukafatlariFealiyyetine ve Israil qarsisindaki xidmetlerine gore o 1971 ci ilde Qudsun Azad Olunmasina gore medali ile teltif olunur IstinadlarGolda Meir Brockhauz Ensiklopediyasi alm Bibliotheque nationale de France Golda Meir BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Golda Meir Encyclopaedia Britannica ing Meir Golda Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 az qubalilar biz 10 02 2014 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 18 Xarici kecidlerVikianbarda Qolda Meir ile elaqeli mediafayllar var Knesset Members Golda Meir Golda Meir Women s International Center