Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qırmızı və qara (fr. Le Rouge et le Noir) - Stendalın 1830-cu ildə yazdığı roman. Əsərin tam adı belədir: Qırmızı və qara: XIX əsrin xronikası. Romanın əsas qəhrəmanı Julien Soreldir. Bu gənc həyatda nailiyyət əldə etmək istəyir. İki rəng qara-keşişlik və qırmızı-zabitlik onun həyatında mühüm əhəmiyyətə malikdir.
| Qırmızı və qara | |
|---|---|
| Le Rouge et le Noir | |
 | |
| Janr | Roman |
| Müəllif | Stendal |
| Orijinal dili | Fransız dili |
| Yazılma ili | 1830 |
| Nəşr ili | noyabr 1830 |
| Elektron versiya | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məzmunu
Gənc Julien Sorel şöhrətpərəst və napoleon dövrü ilə bağlı kitablar oxuyur. Bir gün Mayor de Renal ona uşaqlarının müəllimi olmağı təklif edir. Bundan sonra Julienlə mayorun arvadı madam de Renal arasında yaxınlaşma baş verir. Mayor uzun müddət bunu başa düşmür. Lakin mayor buna qəti əmin olduqda Julien işdən çıxır. Sonra o oxumaq qərarına gəlir. Lakin bu da gənc Julien üçün uğurlu olmur. Müəlliminin köməyi ilə Julien katib olaraq işə girir. Matildayla olan məhəbbət macərasından sonra buranı da tərk etməli olur və madam de Renalın yanına qayıdır. Matilda onun dalınca gəlir. Əsərin sonunda Julien edam olunur.
Geniş təhlili
Jülyen Sorel cəsarət, əzmkarlıq kimi yüksək keyfiyyətlərə malik olsa belə məhvə məhkumdur. Çünki onun hədəfi yalnız maddi dünyaya hesablanıb. Bax, buna görə də Jülyenin ölümü qaçılmazdır. O, ölməli idi. Onun sonu eşafot idi. Yalnız maddiyyata qaçan adam gec-tez məğlub olmalıdır! İl 1827. Qrenobl şəhər məhkəməsi böyük qalmaqal yaratmış cinayət işini aparır. Antuan Berte adlı cavan oğlan törətdiyi qətli inkar etmir. Kənd dəmirçisinin oğlu olan Berte dini təhsil alıb. 19 yaşı olanda Mişa de Latur adlı varlı bir adamın övladlarına mürəbbelik eləməyə başlayır. Mişu sənayeçi idi, xanımının isə 36 yaşı vardı. Antuanla xanım Mişu arasında nə baş verib, bu dəqiq bilinmir. Amma bir müddət sonra Antuan cənab Mişunun evindən uzaqlaşır. Bundan sonra Antuanın rahib onu seminariyaya düzəldir. Amma gənc adam bir müddət sonra seminariyadan xaric edilir. Bir il sonra o artistokrat Kordon ailəsinə işə düzəlir. İki il sonra Berte ordan da qovulur. Məlum olur ki, Antuan Kordonların gənc qızı ilə sevgili imiş. İşsiz qalan Antuan öyrənir ki, onun Kordonlardan uzaqlaşdırılması xanım Mişunun vasitəsilə baş verib. Onda Antuan Mişudan qisas almaq qərarına gəlir. O, xanım Mişunun yaşadığı şəhərə gəlib kilsə ayini vaxtı ona atəş açır. Daha sonra isə özünü vurur. Amma nə xanım Mişu ölür, nə də Antuan. Antuan edam edilir. Ətraflı yazdığımız bu məhkəmə işi Fransanın bütün qəzet səhifələrində əks olunur. Fransız yazıçı, eyni dövrdə yaşadığı Hüqo və Balzakdan olduqca az tanınan, böyüklüyü yalnız ölümündən neçə il sonra təsdiqlənəcək Stendal qəzetlərin birində bu məhkəmə işini oxuyur. Üç il sonra isə “Qırmızı və qara” adlı roman yazılır. Roman daha çox yazıçının ölümündən sonra məşhurlaşır və bununla psixoloji romanın əsası qoyulur. Gördüyümüz kimi adi bir qəzet xəbəri də böyük bir romanın əsasını təşkil edə bilər. Ona görə də bədii əsər yazanda alleqoriyaya, mücərrədliyə qaçmağa nə hacət? Məgər ətrаfımız bu cür kriminal hadisələrlə dolu deyilmi? Elə bunları roman etmək olmazmı? Əlbəttə nə yazmaqla yanaşı, necə yazmaq da olduqca vacibdir. Elə əsl problem də bunda yaranır. Stendalın romanı təkcə məhkəmə işinin genişləndirilmiş variantı deyildi. Heç əsərdə sevgi də əsas rol oynamırdı. Əsər həqiqətdə Napoleon aşiqi olan bir yazıçının ona məhəbbətindən doğmuşdu. Stendal “Qırmızı və qara” ilə Napoleon sonrakı dövrə öz münasibətini bildirmək istəyirdi. Əsərin qəhrəmanı Jülyen Sorel də nahaq yerə Napoleonu özünə kumir seçmir. Böyük sərkərdənin hərb və siyasətdə əldə etdiyi uğurları o öz şəxsi həyatında əldə edir, qarşısına qoyduğu məqsədə çatmağa can atır. Bunun üçün istedadından lazımınca faydalanır, gecə-gündüz mütaliə edir. Hətta evində yaşadığı qrafın sınaqlarından uğurla keçir, onun verdiyi casus tapşırıqlarını məharətlə yerinə yetirir. Sorel də Napoleon kimi də öz təşəxxüsünün qurbanına çevrilir, ani ağılsızlıq və bütün həyatı məhv olur. “Qırmızı və qara” tarixdən xəbərsiz oxucu üçün çox çətin sayıla bilən əsərdir. Əsərdə xristian məzhəbləri arasında baş verən davalar açıq şəkildə göstərilir. Tarixi məlumatı olmayan oxucu üçün isə bunları dərk etmək çox çətindi. Yazıçı 1827-ci ildə baş vermiş hadisəni nisbətən daha əvvələ Napoleondan sonrakı dövrə proyeksiya edir və dövrün mənzərəsini yaradır. Gənclik illərində Napoleon ordusunda xidmət etmiş Stendal ömrünün sonuna qədər öz imperatoruna sadiq qaldı. Qadın xəyanəti mövzusu ədəbiyyatda ən geniş işlənmiş mövzulardandır. Bir çox yazıçılar bu mövzuya müraciət ediblər. Elə təkcə Qustav Floberin “Xanım Bovari”sini, Lev Tolstoyun “Anna Karenina”sını yada salmaq kifayətdir. Əgər “Qırmızı və qara”dan sonra yazılan romanlardan əsərin baş qəhrəmanı qadındırsa burda əksinə baş qəhrəman kişidir, özü də aldadılan tərəf yox, məhz aldadan tərəf, oynaş tərəfdir. Sorel öz inadkarlığı və əzmkarlığı ilə sosial pillədə yüksəlməyə çalışır. Onun ilk hədəfi isə xanım de Renaldır. Üç uşaqlı, yetkin xanım de Renalın qəlbini çalmaq bu qədər asandırmı? Bu təkəbbürlü aristokrat xanımın qəlbini fəth etmək bəlkə də mümkünsüzdür, amma Jülyen bunu bacarır. Yazıçı Jülyenin de Renala münasibətində sevgini çox qabartmır, Jülyenin sevgisi məqsədlidir, amma hadisələrə inkişaf etdikcə biz görürük ki, Jülyen də həyatda sevdiyi tək insanın xanım de Renal olduğunu dərk edir. Gəlin əvvəlcə Jülyenin uşaqlıq portretini cızmağa çalışaq. O, kəndli ailəsində doğulub. Yoxsul bir ailədə. Uşaqlıqdan kənd rahibinin yanında din dərsləri alan Jülyen ailənin təhsili olan yeganə üzvüdür. Amma buna görə o ailədə hörmət görmək yerinə tənqid hədəfinə çevrilir, təhqir olunur, aşağılanır. Elə atası da oğlunun şəhər merinin evində qevernyor olacağını eşidəndə daha çox onun qazancı ilə maraqlanır. Belə bir ailə mühitindən çıxmış Jülyenin cənab de Renalın evində özünə isti ocaq tapması olduqca məntiqli idi. Bundan başqa xanım de Renalın ilk gündən ona qayğı ilə yanaşması, hətta onu öz oğlu yerində görməsi təbii ki, Jülyendə bu ailəyə qarşı doğmalıq yaradırdı. Anı nəvazişi, qayğısı axtaran Jülyen üçün xanım de Renala aşiq olmaq tamamilə məntiqli idi. Qəlbi Napoleon olmaq eşqi ilə döyünən Jülyen kübar cəmiyyətdə tanınmaq naminə, yüksək ad-san naminə hər cür hiyləgərliyə, fırıldağa hazır olsa belə onun xanım de Renala münasibətində hərdən səmimilik hiss edirik. Jülyen hətta ölüm ayağında olanda belə yalnız onu görməyə can atır, onun qayğısını arzulayır, başını onun dizinə qoyub yatmaq istəyir. Bəs xanım de Renal necə? Onun Jülyenə sevgisi həqiqi idimi? Xanım de Renal Jülyenin ona qarşı “abırsız” rəftarını gördükdə əvvəlcə xoflansa da sonradan ona meyli artır, 30 yaşlı, üç uşaq anasının Jülyenə hissləri qarşısıalınmaz məhəbbətə çevrilir. Jülyen həbsdə olanda onun yanına gələn xanım de Renal deyir: “Mənə səni görmək bəs edir ki, ailə borcu hissimi itirim. Sənə olan münasibətim ancaq sevgidən ibarətdir, hətta “sevgi” sözü də olduqca zəif səslənir. Mənim sənə olan hissim elədir ki, belə yalnız allahı sevə bilərəm.” (Tərcümə: M.A.) O, hətta Jülyenin Parisə gedəcəyini eşitdikdə son dəfə öz yataq otağında saxlamaqdan çəkinmir. Jülyen onu kilsədə öldürməyə qalxsa belə ona qarşı sevgisi azalmır. Bu sevgi o qədər güclüdür ki, o Jülyen öləndən sonra cəmi üçcə gün yaşaya bilir. Bununla belə xanım de Renal öz davranışından xəcalət çəkir. Kilsə qarşısında tövbə edir. O, öz əxlaqsız davranışına haqq qazandırmır, öz cəzasını almağa könüllü surətdə razıdır. Aristokrat ailədən çıxmış 19 yaşlı Matildə öz nəsli haqqında cəngavər əfsanəərinin eşqi ilə aşıb-daşır. Özünü o əfsanəvi orta əsrlərdə təsəvvür edir. Benfisiya de la Moll və Navarralı Marqarita haqqında əfsanə onu ruhlandırır. Eynən onların məhəbbəti kimi alovlu məhəbbət yaşamaq istəyir. Bunun üçün isə o yalnız yoxsul təbəqədən çıxmış bir adamı sevə bilərdi. Düzdür, bu ona baha başa gəlir, yoxsul təbəqədən olan insanı sevdiyinə görə dəfələrlə əzab çəkir, ondan üz çevirir. Bununla belə yenidən özündə təpər tapır və təhlükəli yolda sona qədər addımlayır, Jülyendən hamilə qalır. Yalnız bu şəkildə o qurduğu xəyallar dünyasının sakini ola, eqosunu sakitləşdirə bilərdi. Yazıçı Matildanın timsalında qadın dünyasının sirlərini faş edir. Napoleonu sevən Jülyen nə edir? Napoleon kimi geyinib, onun kimi davranmağa çalışırmı? Əlbəttə yox. O, sadəcə özünə Napoleon əzmkarlığı aşılayır. Matilda isə əksinə eynən əcdadlarının yaşadığı bir hadisəni təkrarlamağa çalışır. Yəni qadınlar formanın, kişilər mənanın dalınca qaçırlar. Yüzlərlə qız toy gecəsi yataqlarının qızıl gül ləçəkləri içində itib batmasını istəmirlərmi? Yüzlərlə qız bu yaxında bizim şəhərdə olduğu kimi küçədə gedərkən qarşısına bir oğlanın keçib diz çökərək “Mənimlə evlənərsənmi?” deməsini istəmirmi? Matilda bu qəlblərdən, standartlardan çıxa bilmir. Matilda onu sevməyən Jülyeni son ana qədər tərk etmir. Bunun isə yalnız bir səbəbi var. O özünün əzabları ilə, sevdiyi oğlan və cəmiyyət qarşısındakı rüsvayçılığından həzz alır. Eynən əcdadı kimi sevgilisinin kəsilmiş başını qaçırıb alnından öpür, onu mağarada dəfn edir. Onun üçün ayin həyata keçirir. “Qırmızı və qara” Russo, Volter ənənələrinin zəfəri idi. Stendalın yaratdığı qəhrəman yepiskop olmaq istəsə belə o Allaha inanmır, kilsəyə nifrət edir. O, sadəcə elm öyrənməyin başqa yolu olmadığı üçün kilsədədir. Jülyen hətta elmə qarşı da səmimi deyil. Onun üçün elm yalnız kübar cəmiyyətdə yüksəlməyin bir yoludur. Jülyen Sorel cəzarət, əzmkarlıq kimi yüksək keyfiyyətlərə malik olsa belə məhvə məhkumdur. Çünki onun hədəfi yalnız maddi dünyaya hesablanıb. Bax, buna görə də Jülyenin ölümü qaçılmazdır. O, ölməli idi. Onun sonu eşafot idi. Yalnız maddiyyata qaçan adam gec-tez məğlub olmalıdır! Yox, əgər edam olunmasaydı, maddi dünyanın triumfları ilə dolu həyatını yaşayıb qoca çağında ölümlə üz-üzə gəlsəydi, onda necə olardı? Bax bu zaman ədəbiyyata vahid bir orqanizm, vahid mətn kimi baxmaq lazımdır. O zaman onun sonu İvan İliç sonluğu olacaqdı. Sorel ömrünün sonunda qət elədiyi bu həyatın nə qədər fani olacağını dərk edəcəkdi. Bax, bu əzab eşafot ağrısından da şiddətli olacaqdı1
Surətlər
- Julien Sorel- şöhrətpərəst və nailiyyət qazanmaq istəyən bir gənc. Zəmanəsi ilə arasındakı konflikt ona mane olur.
- Mayor de Renal- yüksək vəzifəyə malik və düşmənləri olan şəxs. Julieni uşaqlarının mürəbbisi kimi işə götürmüşdü.
- Madam de Renal- Mayorun arvadı. Julieni sevir.
- Matilda- Julienin ikinci sevgilisi. Ondan hamilə olur.
- Markiz de la Mol
Mənbə
- Sevda Sultanova. Ekranlaşdırılmış ədəbi əsərlər, Ədəbiyyat qəzeti.- 2019.- 6 aprel.- S.31
İstinadlar:
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qirmizi ve qara fr Le Rouge et le Noir Stendalin 1830 cu ilde yazdigi roman Eserin tam adi beledir Qirmizi ve qara XIX esrin xronikasi Romanin esas qehremani Julien Soreldir Bu genc heyatda nailiyyet elde etmek isteyir Iki reng qara kesislik ve qirmizi zabitlik onun heyatinda muhum ehemiyyete malikdir Qirmizi ve qaraLe Rouge et le NoirJanr RomanMuellif StendalOrijinal dili Fransiz diliYazilma ili 1830Nesr ili noyabr 1830Elektron versiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mezmunu Genc Julien Sorel sohretperest ve napoleon dovru ile bagli kitablar oxuyur Bir gun Mayor de Renal ona usaqlarinin muellimi olmagi teklif edir Bundan sonra Julienle mayorun arvadi madam de Renal arasinda yaxinlasma bas verir Mayor uzun muddet bunu basa dusmur Lakin mayor buna qeti emin olduqda Julien isden cixir Sonra o oxumaq qerarina gelir Lakin bu da genc Julien ucun ugurlu olmur Muelliminin komeyi ile Julien katib olaraq ise girir Matildayla olan mehebbet macerasindan sonra burani da terk etmeli olur ve madam de Renalin yanina qayidir Matilda onun dalinca gelir Eserin sonunda Julien edam olunur Genis tehliliJulyen Sorel cesaret ezmkarliq kimi yuksek keyfiyyetlere malik olsa bele mehve mehkumdur Cunki onun hedefi yalniz maddi dunyaya hesablanib Bax buna gore de Julyenin olumu qacilmazdir O olmeli idi Onun sonu esafot idi Yalniz maddiyyata qacan adam gec tez meglub olmalidir Il 1827 Qrenobl seher mehkemesi boyuk qalmaqal yaratmis cinayet isini aparir Antuan Berte adli cavan oglan toretdiyi qetli inkar etmir Kend demircisinin oglu olan Berte dini tehsil alib 19 yasi olanda Misa de Latur adli varli bir adamin ovladlarina murebbelik elemeye baslayir Misu senayeci idi xaniminin ise 36 yasi vardi Antuanla xanim Misu arasinda ne bas verib bu deqiq bilinmir Amma bir muddet sonra Antuan cenab Misunun evinden uzaqlasir Bundan sonra Antuanin rahib onu seminariyaya duzeldir Amma genc adam bir muddet sonra seminariyadan xaric edilir Bir il sonra o artistokrat Kordon ailesine ise duzelir Iki il sonra Berte ordan da qovulur Melum olur ki Antuan Kordonlarin genc qizi ile sevgili imis Issiz qalan Antuan oyrenir ki onun Kordonlardan uzaqlasdirilmasi xanim Misunun vasitesile bas verib Onda Antuan Misudan qisas almaq qerarina gelir O xanim Misunun yasadigi sehere gelib kilse ayini vaxti ona ates acir Daha sonra ise ozunu vurur Amma ne xanim Misu olur ne de Antuan Antuan edam edilir Etrafli yazdigimiz bu mehkeme isi Fransanin butun qezet sehifelerinde eks olunur Fransiz yazici eyni dovrde yasadigi Huqo ve Balzakdan olduqca az taninan boyukluyu yalniz olumunden nece il sonra tesdiqlenecek Stendal qezetlerin birinde bu mehkeme isini oxuyur Uc il sonra ise Qirmizi ve qara adli roman yazilir Roman daha cox yazicinin olumunden sonra meshurlasir ve bununla psixoloji romanin esasi qoyulur Gorduyumuz kimi adi bir qezet xeberi de boyuk bir romanin esasini teskil ede biler Ona gore de bedii eser yazanda alleqoriyaya mucerredliye qacmaga ne hacet Meger etrafimiz bu cur kriminal hadiselerle dolu deyilmi Ele bunlari roman etmek olmazmi Elbette ne yazmaqla yanasi nece yazmaq da olduqca vacibdir Ele esl problem de bunda yaranir Stendalin romani tekce mehkeme isinin genislendirilmis varianti deyildi Hec eserde sevgi de esas rol oynamirdi Eser heqiqetde Napoleon asiqi olan bir yazicinin ona mehebbetinden dogmusdu Stendal Qirmizi ve qara ile Napoleon sonraki dovre oz munasibetini bildirmek isteyirdi Eserin qehremani Julyen Sorel de nahaq yere Napoleonu ozune kumir secmir Boyuk serkerdenin herb ve siyasetde elde etdiyi ugurlari o oz sexsi heyatinda elde edir qarsisina qoydugu meqsede catmaga can atir Bunun ucun istedadindan laziminca faydalanir gece gunduz mutalie edir Hetta evinde yasadigi qrafin sinaqlarindan ugurla kecir onun verdiyi casus tapsiriqlarini meharetle yerine yetirir Sorel de Napoleon kimi de oz tesexxusunun qurbanina cevrilir ani agilsizliq ve butun heyati mehv olur Qirmizi ve qara tarixden xebersiz oxucu ucun cox cetin sayila bilen eserdir Eserde xristian mezhebleri arasinda bas veren davalar aciq sekilde gosterilir Tarixi melumati olmayan oxucu ucun ise bunlari derk etmek cox cetindi Yazici 1827 ci ilde bas vermis hadiseni nisbeten daha evvele Napoleondan sonraki dovre proyeksiya edir ve dovrun menzeresini yaradir Genclik illerinde Napoleon ordusunda xidmet etmis Stendal omrunun sonuna qeder oz imperatoruna sadiq qaldi Qadin xeyaneti movzusu edebiyyatda en genis islenmis movzulardandir Bir cox yazicilar bu movzuya muraciet edibler Ele tekce Qustav Floberin Xanim Bovari sini Lev Tolstoyun Anna Karenina sini yada salmaq kifayetdir Eger Qirmizi ve qara dan sonra yazilan romanlardan eserin bas qehremani qadindirsa burda eksine bas qehreman kisidir ozu de aldadilan teref yox mehz aldadan teref oynas terefdir Sorel oz inadkarligi ve ezmkarligi ile sosial pillede yukselmeye calisir Onun ilk hedefi ise xanim de Renaldir Uc usaqli yetkin xanim de Renalin qelbini calmaq bu qeder asandirmi Bu tekebburlu aristokrat xanimin qelbini feth etmek belke de mumkunsuzdur amma Julyen bunu bacarir Yazici Julyenin de Renala munasibetinde sevgini cox qabartmir Julyenin sevgisi meqsedlidir amma hadiselere inkisaf etdikce biz goruruk ki Julyen de heyatda sevdiyi tek insanin xanim de Renal oldugunu derk edir Gelin evvelce Julyenin usaqliq portretini cizmaga calisaq O kendli ailesinde dogulub Yoxsul bir ailede Usaqliqdan kend rahibinin yaninda din dersleri alan Julyen ailenin tehsili olan yegane uzvudur Amma buna gore o ailede hormet gormek yerine tenqid hedefine cevrilir tehqir olunur asagilanir Ele atasi da oglunun seher merinin evinde qevernyor olacagini esidende daha cox onun qazanci ile maraqlanir Bele bir aile muhitinden cixmis Julyenin cenab de Renalin evinde ozune isti ocaq tapmasi olduqca mentiqli idi Bundan basqa xanim de Renalin ilk gunden ona qaygi ile yanasmasi hetta onu oz oglu yerinde gormesi tebii ki Julyende bu aileye qarsi dogmaliq yaradirdi Ani nevazisi qaygisi axtaran Julyen ucun xanim de Renala asiq olmaq tamamile mentiqli idi Qelbi Napoleon olmaq esqi ile doyunen Julyen kubar cemiyyetde taninmaq namine yuksek ad san namine her cur hiylegerliye firildaga hazir olsa bele onun xanim de Renala munasibetinde herden semimilik hiss edirik Julyen hetta olum ayaginda olanda bele yalniz onu gormeye can atir onun qaygisini arzulayir basini onun dizine qoyub yatmaq isteyir Bes xanim de Renal nece Onun Julyene sevgisi heqiqi idimi Xanim de Renal Julyenin ona qarsi abirsiz reftarini gordukde evvelce xoflansa da sonradan ona meyli artir 30 yasli uc usaq anasinin Julyene hissleri qarsisialinmaz mehebbete cevrilir Julyen hebsde olanda onun yanina gelen xanim de Renal deyir Mene seni gormek bes edir ki aile borcu hissimi itirim Sene olan munasibetim ancaq sevgiden ibaretdir hetta sevgi sozu de olduqca zeif seslenir Menim sene olan hissim eledir ki bele yalniz allahi seve bilerem Tercume M A O hetta Julyenin Parise gedeceyini esitdikde son defe oz yataq otaginda saxlamaqdan cekinmir Julyen onu kilsede oldurmeye qalxsa bele ona qarsi sevgisi azalmir Bu sevgi o qeder gucludur ki o Julyen olenden sonra cemi ucce gun yasaya bilir Bununla bele xanim de Renal oz davranisindan xecalet cekir Kilse qarsisinda tovbe edir O oz exlaqsiz davranisina haqq qazandirmir oz cezasini almaga konullu suretde razidir Aristokrat aileden cixmis 19 yasli Matilde oz nesli haqqinda cengaver efsaneerinin esqi ile asib dasir Ozunu o efsanevi orta esrlerde tesevvur edir Benfisiya de la Moll ve Navarrali Marqarita haqqinda efsane onu ruhlandirir Eynen onlarin mehebbeti kimi alovlu mehebbet yasamaq isteyir Bunun ucun ise o yalniz yoxsul tebeqeden cixmis bir adami seve bilerdi Duzdur bu ona baha basa gelir yoxsul tebeqeden olan insani sevdiyine gore defelerle ezab cekir ondan uz cevirir Bununla bele yeniden ozunde teper tapir ve tehlukeli yolda sona qeder addimlayir Julyenden hamile qalir Yalniz bu sekilde o qurdugu xeyallar dunyasinin sakini ola eqosunu sakitlesdire bilerdi Yazici Matildanin timsalinda qadin dunyasinin sirlerini fas edir Napoleonu seven Julyen ne edir Napoleon kimi geyinib onun kimi davranmaga calisirmi Elbette yox O sadece ozune Napoleon ezmkarligi asilayir Matilda ise eksine eynen ecdadlarinin yasadigi bir hadiseni tekrarlamaga calisir Yeni qadinlar formanin kisiler menanin dalinca qacirlar Yuzlerle qiz toy gecesi yataqlarinin qizil gul lecekleri icinde itib batmasini istemirlermi Yuzlerle qiz bu yaxinda bizim seherde oldugu kimi kucede gederken qarsisina bir oglanin kecib diz cokerek Menimle evlenersenmi demesini istemirmi Matilda bu qelblerden standartlardan cixa bilmir Matilda onu sevmeyen Julyeni son ana qeder terk etmir Bunun ise yalniz bir sebebi var O ozunun ezablari ile sevdiyi oglan ve cemiyyet qarsisindaki rusvayciligindan hezz alir Eynen ecdadi kimi sevgilisinin kesilmis basini qacirib alnindan opur onu magarada defn edir Onun ucun ayin heyata kecirir Qirmizi ve qara Russo Volter enenelerinin zeferi idi Stendalin yaratdigi qehreman yepiskop olmaq istese bele o Allaha inanmir kilseye nifret edir O sadece elm oyrenmeyin basqa yolu olmadigi ucun kilsededir Julyen hetta elme qarsi da semimi deyil Onun ucun elm yalniz kubar cemiyyetde yukselmeyin bir yoludur Julyen Sorel cezaret ezmkarliq kimi yuksek keyfiyyetlere malik olsa bele mehve mehkumdur Cunki onun hedefi yalniz maddi dunyaya hesablanib Bax buna gore de Julyenin olumu qacilmazdir O olmeli idi Onun sonu esafot idi Yalniz maddiyyata qacan adam gec tez meglub olmalidir Yox eger edam olunmasaydi maddi dunyanin triumflari ile dolu heyatini yasayib qoca caginda olumle uz uze gelseydi onda nece olardi Bax bu zaman edebiyyata vahid bir orqanizm vahid metn kimi baxmaq lazimdir O zaman onun sonu Ivan Ilic sonlugu olacaqdi Sorel omrunun sonunda qet elediyi bu heyatin ne qeder fani olacagini derk edecekdi Bax bu ezab esafot agrisindan da siddetli olacaqdi1 Suretler Julien Sorel sohretperest ve nailiyyet qazanmaq isteyen bir genc Zemanesi ile arasindaki konflikt ona mane olur Mayor de Renal yuksek vezifeye malik ve dusmenleri olan sexs Julieni usaqlarinin murebbisi kimi ise goturmusdu Madam de Renal Mayorun arvadi Julieni sevir Matilda Julienin ikinci sevgilisi Ondan hamile olur Markiz de la MolMenbe Sevda Sultanova Ekranlasdirilmis edebi eserler Edebiyyat qezeti 2019 6 aprel S 31Istinadlar http kultura az articles php item id 20140829060025321 amp sec id 1 2016 03 05 at the Wayback Machine