Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiyə Prezidenti Kabineti — Türkiyədə Prezidentin başçılıq etdiyi və bütün nazirlərin bir araya gələrək qərarlar qəbul etdiyi idarə heyəti. Hər bir nazir öz nazirliyinə aid işlərə və tabeliyində olan dövlət qulluqçusunun hərəkət və davranışına görə məsuliyyət daşıyır.
| Prezident Kabineti | |
|---|---|
| |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə | |
| Yurisdiksiya | Türkiyə |
| Yaradılma tarixi | 30 oktyabr 1923 |
| Tabelik | Türkiyə Prezidenti |
| Ünvan | Prezident Kompleksi, Atatürk Meşə Ciftliyi, Ankara |
| | |
| Rəsmi saytı | tccb.gov.tr/kabine |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Prezident Kabinetinin üzvləri: Prezident, vitse-prezident və 17 nazir. Parlament üzvü vitse-prezident və ya nazir vəzifəsinə təyin olunarsa, o, parlament üzvü vəzifəsindən istefa verməlidir.
2018-ci ildə Nazirlər Şurası ləğv edildikdə, Prezident, vitse-prezident və nazirlərin birləşməsi "Prezident Kabineti" adlandırılsa da, Prezident Kabineti konstitusiyaya daxil edilmiş bir qurum deyil.
Namizədlik və təyinat prosesi
Türkiyə Prezidenti beş ildən bir xalq tərəfindən seçilir. Prezident daha sonra Konstitusiyanın 104-cü maddəsinə uyğun olaraq prezidentin müavinlərini və nazirlərini vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edir. Vitse-prezidentlər və nazirlər parlament qarşısında and içməlidirlər. Parlament həmçinin növbədənkənar prezident seçkilərinin keçirilməsini tələb edə bilər.
Funksiyası
Prezident kabinetin icra başçısıdır. Buna görə də bütün kabinetin səlahiyyət müddəti prezidentin səlahiyyət müddəti ilə əlaqələndirilir: Prezident Kabinetinin səlahiyyət müddəti prezident istefa verdikdə və ya öldükdə, yaxud yeni prezident seçildikdə avtomatik olaraq başa çatır.
Prezident kabineti idarə etmək və onun siyasi istiqaməti barədə qərar vermək üçün məsuliyyət daşıyır. Səlahiyyətlərin verilməsi prinsipinə əsasən, nazirlər Prezidentin siyasi göstərişləri ilə müəyyən edilmiş hədlər daxilində öz vəzifələrini müstəqil şəkildə yerinə yetirməkdə sərbəstdirlər. Parlament prezidentdən naziri vəzifədən azad etməyi və ya yeni nazir təyin etməyi tələb edə bilər. Prezident özü də nazirliyə rəhbərlik edə bilər. Prezidentə icra səlahiyyətlərini həyata keçirməyə kömək edən 17 nazir var. Prezident Müdafiə nazirini, Daxili işlər nazirini, Xarici işlər nazirini və Ədliyyə nazirini təyin etməlidir. Konstitusiya bu nazirlərə müəyyən xüsusi səlahiyyətlər verdiyindən, Prezidentin bu nazirliklərdən birinə rəhbərlik etməsi birbaşa qadağandır. Məsələn, ədliyyə naziri həm də Hakimlər və Prokurorlar Şurasının sədridir. Əgər iki nazir hər hansı məsələdə razılığa gələ bilmirsə, Nazirlər Kabineti mübahisəni səs çoxluğu ilə həll edir və ya prezident özü qərar verir. Bu, çox vaxt prezidentin idarəetmə tərzindən asılıdır.
Prezident seçildikdən sonra bir və ya bir neçə vitse-prezident təyin edə bilər. Prezident olmadıqda Prezidentin funksiyalarını onun müavini yerinə yetirə bilər. Prezident vəfat edərsə və ya öz vəzifələrini yerinə yetirə bilmirsə, vitse-prezident növbəti Prezident seçilənə qədər Prezidentin səlahiyyətlərini həyata keçirir.
Müəyyən edilmiş təcrübəyə görə, mühüm təhlükəsizlik məsələləri ilə bağlı qərarları Prezidentin rəhbərlik etdiyi dövlət orqanı olan Milli Təhlükəsizlik Şurası qəbul edir (gizli). Prosedur qaydalarına uyğun olaraq iclaslar məxfi keçir.
Mühüm təhlükəsizlik məsələləri ilə bağlı qərarlar Prezidentin sədrlik etdiyi Milli Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən qəbul edilir.
Prezident Kabinetinin iclasları
Prezident Kabineti müntəzəm olaraq iki həftədən bir, hər bazar ertəsi günortadan sonra toplanır. Proqramın intensivliyindən asılı olaraq bəzən çərşənbə axşamı keçirilir. Danışıqlardan sonra hökumət başçısı və ya hökumət sözçüsü mətbuat konfransı keçirir.
Prezident iclaslara sədrlik edir, lakin o olmadıqda vitse-prezident kabinetə sədrlik etmək məsuliyyətini öz üzərinə götürür. 2018-ci ildə prezident üsul-idarəsi qəbul edilməzdən əvvəl iclaslara baş nazir sədrlik edirdi. O vaxtlar bəzən prezident də Kabinetin iclaslarına sədrlik edir, məsləhətçi rolunda iştirak edirdi.
Prezident Kabinetinin iclaslarının yeri
Prezident Kabinetinin iclasları Prezidentin rəsmi iqamətgahı olan Prezident Kompleksində keçirilir. Keçmişdə Çankaya Köşkü və Baş Nazirlik Mərkəzi Binasında da görüşlər keçirilirdi.
Qanunverici orqan və Kabinet
Türkiyədə Prezidentlik sistemi Konstitusiya ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətlər bölgüsünə əsaslanır. Konstitusiyaya görə, qanunvericilik hakimiyyəti Türkiyə Böyük Millət Məclisinə (maddə 7), icra hakimiyyəti və vəzifələr isə Prezidentə (maddə 8) məxsusdur. Məhkəmə hakimiyyətini müstəqil və qərəzsiz məhkəmələr həyata keçirir (maddə 9). Milli Məclisə seçkilər və Prezident seçkiləri hər 5 ildən bir eyni gündə keçirilir (maddə 77).
Türkiyə Böyük Millət Məclisinin üzvləri tərəfindən hazırlanan qanun layihələri TBMM tərəfindən qəbul edilir (maddə 88), daha sonra Prezident tərəfindən təsdiqlənir (maddə 89). Prezident qanunun bəzi müddəalarına veto qoya və onları yenidən Parlamentə göndərə bilər, lakin Parlament bu müddəaları mütləq səs çoxluğu ilə yenidən qəbul edərsə, Prezidentin təsdiqi tələb olunmur (maddə 89). Prezident qanunların Konstitusiyaya zidd olduğunu düşünürsə, Konstitusiya Məhkəməsinə onun ləğvi ilə bağlı iddia qaldıra bilər (maddə 104/7). Konstitusiya Məhkəməsinin qərarı qətidir (maddə 153).
Türkiyədə Prezident İdarəetmə Sistemi prezidentlik sisteminə bənzəyir, lakin bəzi fərqləri var. Məsələn, qanunvericilik və icra hakimiyyəti orqanlarının eyni gündə keçirilən seçkilərlə müəyyən edilməsi oxşar siyasi üstünlüklərə malik olan partiyanın hər iki orqanda üstünlük təşkil etməsinə imkan verə bilər. Bu, hakimiyyətin bölünməsi prinsipinin zəifləməsinə və icra hakimiyyətinin qanunvericilik üzərində məhdudlaşdırıcı və ya təzyiq gücünə malik olmasına gətirib çıxara bilər.
Prezidentin konstitusion səlahiyyət və vəzifələrinə nəzər saldıqda, mühüm səlahiyyətlərin icra hakimiyyətinə verildiyi, bəzilərinin isə qanunvericilik orqanının nəzarətinə tabe olmadığı görünür. Prezident öz kabinetini seçir, müavinlərini və nazirlərini vəzifəyə təyin edir və ya vəzifədən azad edir, lakin bu təyinatlar Parlament tərəfindən təsdiq edilmir (maddə 104/8). Büdcə layihəsini prezident hazırlayır və parlament təsdiq edir. Lakin parlament büdcə qanununu təsdiq etmədikdə, icra hakimiyyəti onu artırmaqla əvvəlki ilin büdcəsindən istifadə edir (maddə 161/4).
Konstitusiyaya görə, Prezident öz icra hakimiyyətinə arxalanaraq, Konstitusiyada göstərilən məsələlərlə bağlı birbaşa prezident fərmanları verə bilər. Prezident dövlət qurumlarında rəhbərləri vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edə, nazirliklərin yaradılması və ləğvi, onların vəzifə və səlahiyyətləri, təşkilatı strukturu, mərkəzi və əyalət təşkilatlarının yaradılması kimi məsələləri tənzimləyə bilər. Bundan əlavə, o, Dövlət Müşahidə Şurasının fəaliyyətini, onun üzvlərinin səlahiyyət müddətini və digər kadr məsələlərini, Milli Təhlükəsizlik Şurasının Baş Katibliyinin təşkili və vəzifələrini tənzimləmək səlahiyyətinə malikdir.
Prezident ən yüksək səviyyəyə təyinatlar edir, onların vəzifə və səlahiyyətlərini müəyyən edir və onlara Dövlət Müşahidə Şurası tərəfindən baxıla bilər. Lakin bu səlahiyyətlər Konstitusiyanın müəyyən məhdudiyyətləri, məsələn, əsas hüquqlar, siyasi hüquqlar və qanunla tənzimlənməli olan bəzi məsələlərlə məhdudlaşdırılır.
Prezidentin Konstitusiya ilə müəyyən edilmiş məsələlərdən başqa, prezidentin fərmanı ilə tənzimləmək səlahiyyəti yoxdur. Prezidentin fərmanı mövcud qanunlara zidd olduqda, qanunun müddəaları tətbiq edilir. Parlament eyni mövzuda qanun qəbul etdikdə Prezidentin fərmanı qüvvədən düşür. Bu məqamda Prezidentin əsas qanunvericilik səlahiyyətinin olub-olmaması mübahisəlidir. Bəzilərinin fikrincə, Parlament əsas qanunvericilik səlahiyyətinə görə qanun qəbul etməklə Prezidentin fərmanını ləğv edə bilər. Başqa bir fikir ondan ibarətdir ki, bu məsələləri tənzimləmək səlahiyyəti Konstitusiya ilə prezidentə verilib.
Səlahiyyətlərin ayrılması
Prezident Kabinetinin üzvləri və digər icra hakimiyyətinin üzvləri parlamentdə heç bir vəzifə tuta bilməzlər. Prezident Kabinetinə daxil olan nazirlər və digər təyinatlı şəxslər kabinetdə yer almaq üçün parlamentdəki yerlərini tərk etməlidirlər. Bu məhdudiyyətlər xarici təzyiqləri və nazirlərə təsirləri azaltmaq və nazirlərə kabinetin işinə diqqət yetirmək imkanı vermək üçün tətbiq edilir.
Parlamentin Prezident Kabinetinin təyinatlarının təsdiqində heç bir rolu yoxdur. Lakin parlamentdə səs çoxluğu prezidentin fərmanını ləğv edə bilər. Həmçinin nazirlərin vəzifələri ilə bağlı iddia edilən cinayətlərə görə araşdırılmasını tələb edə bilər. Parlament prezident seçkilərini vaxtından əvvəl təyin etməklə prezidenti (və buna görə də bütün kabineti) istefaya göndərə bilər. Bunun üçün parlamentdə beşdə üç səs çoxluğu tələb olunur. Belə olan halda həm prezident seçkiləri, həm də parlament seçkiləri təzələnir.
Türkiyədə Nazirlər Şurası (1920–2018)
Nazirlər Şurası 9 iyul 2018-ci il tarixində tətbiq edilən Prezident İdarəetmə Sistemindən əvvəl Türkiyədə parlament sisteminin tipik qurumlarından biri idi. Şura parlament üzvü və ya parlament üzvü seçilmək hüququna malik olan və bütün ölkəni əhatə edən dövlət hüquqi şəxsin ictimai xidmətini həyata keçirəcək Baş nazir və onun tərəfindən seçilən nazirlərdən ibarət idi.
Hazırkı Kabinet
| Vəzifə | Şəkil | Nazir | Partiya | Vəzifənin əvvəli | Vəzifənin sonu | |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Türkiyə Prezidenti Cumhurbaşkanı |  | Rəcəb Tayyib Ərdoğan (1954 il) | 3 iyun 2023-cü il | Vəzifədə. | ||
| Türkiyənin vitse-prezidenti Cumhurbaşkanı Yardımcısı |  | Cevdet Yılmaz (1967 il) | 4 iyun 2023-cü il | Vəzifədə | ||
 Ədliyyə Nazirliyi Adalet Bakanlığı |  | Yılmaz Tunç (1971 il) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyi Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı |  | Mahinur Özdəmir Göktaş (1982) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Əmək və Sosial Müdafiə Nazirliyi (Türkiyə) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı |  | Vedat Işıkhan (1966) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Ekologiya, Şəhərsalma və İqlim Dəyişiklikləri Nazirliyi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı |  | Mehmet Özhaseki (1957) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə) Dışişleri Bakanlığı |  | Hakan Fidan (1968) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Energetika və Təbii Sərvətlər Nazirliyi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı |  | Alparslan Bayraktar (1975) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Gənclər və İdman Nazirliyi (Türkiyə) Gençlik ve Spor Bakanlığı |  | Osman Aşkın Bak (1966) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Xəzinə və Maliyyə Nazirliyi Hazine ve Maliye Bakanlığı |  | Mehmet Şimşək (1967) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Daxili İşlər Nazirliyi (Türkiyə) İçişleri Bakanlığı |  | Əli Yerliqaya (1968) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi (Türkiyə) Kültür ve Turizm Bakanlığı |  | Mehmet Ərsoy (1968) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
|
|  | Yusuf Tekin (1970) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Milli Müdafiə Nazirliyi (Türkiyə) Millî Savunma Bakanlığı |  | Yaşar Gülər (1954) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Sağlık Bakanlığı | Kemal Memişoğlu (1966) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | |||
 Sənaye və Texnologiya Nazirliyi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı |  | Mehmet Fatih Kacır (1984) | 2 iyul 2024 | Vəzifədə | ||
 Türkiyə Kənd Təsərrüfatı və Meşə Nazirliyi Tarım ve Orman Bakanlığı |  | İbrahim Yumaklı (1969) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Ticarət Nazirliyi (Türkiyə) Ticaret Bakanlığı |  | Ömər Bolat (1963) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
 Nəqliyyat və İnfrastruktur Nazirliyi (Türkiyə) Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı |  | Abdulkadir Uraloğlu (1966) | 4 iyun 2023 | Vəzifədə | ||
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkiye Prezidenti Kabineti Turkiyede Prezidentin basciliq etdiyi ve butun nazirlerin bir araya gelerek qerarlar qebul etdiyi idare heyeti Her bir nazir oz nazirliyine aid islere ve tabeliyinde olan dovlet qulluqcusunun hereket ve davranisina gore mesuliyyet dasiyir Prezident KabinetiCumhurbaskanligi KabinesiUmumi melumatlarOlke TurkiyeYurisdiksiya TurkiyeYaradilma tarixi 30 oktyabr 1923Tabelik Turkiye PrezidentiUnvan Prezident Kompleksi Ataturk Mese Ciftliyi AnkaraResmi sayti tccb gov tr kabine Vikianbarda elaqeli mediafayllar Prezident Kabinetinin uzvleri Prezident vitse prezident ve 17 nazir Parlament uzvu vitse prezident ve ya nazir vezifesine teyin olunarsa o parlament uzvu vezifesinden istefa vermelidir 2018 ci ilde Nazirler Surasi legv edildikde Prezident vitse prezident ve nazirlerin birlesmesi Prezident Kabineti adlandirilsa da Prezident Kabineti konstitusiyaya daxil edilmis bir qurum deyil Turkiye Boyuk Millet Meclisinde toplanan Turkiye hokumetinin 66 naziriPrezident Kompleksi BestepeNamizedlik ve teyinat prosesiTurkiye Prezidenti bes ilden bir xalq terefinden secilir Prezident daha sonra Konstitusiyanin 104 cu maddesine uygun olaraq prezidentin muavinlerini ve nazirlerini vezifeye teyin ve vezifeden azad edir Vitse prezidentler ve nazirler parlament qarsisinda and icmelidirler Parlament hemcinin novbedenkenar prezident seckilerinin kecirilmesini teleb ede biler FunksiyasiPrezident kabinetin icra bascisidir Buna gore de butun kabinetin selahiyyet muddeti prezidentin selahiyyet muddeti ile elaqelendirilir Prezident Kabinetinin selahiyyet muddeti prezident istefa verdikde ve ya oldukde yaxud yeni prezident secildikde avtomatik olaraq basa catir Prezident kabineti idare etmek ve onun siyasi istiqameti barede qerar vermek ucun mesuliyyet dasiyir Selahiyyetlerin verilmesi prinsipine esasen nazirler Prezidentin siyasi gosterisleri ile mueyyen edilmis hedler daxilinde oz vezifelerini musteqil sekilde yerine yetirmekde serbestdirler Parlament prezidentden naziri vezifeden azad etmeyi ve ya yeni nazir teyin etmeyi teleb ede biler Prezident ozu de nazirliye rehberlik ede biler Prezidente icra selahiyyetlerini heyata kecirmeye komek eden 17 nazir var Prezident Mudafie nazirini Daxili isler nazirini Xarici isler nazirini ve Edliyye nazirini teyin etmelidir Konstitusiya bu nazirlere mueyyen xususi selahiyyetler verdiyinden Prezidentin bu nazirliklerden birine rehberlik etmesi birbasa qadagandir Meselen edliyye naziri hem de Hakimler ve Prokurorlar Surasinin sedridir Eger iki nazir her hansi meselede raziliga gele bilmirse Nazirler Kabineti mubahiseni ses coxlugu ile hell edir ve ya prezident ozu qerar verir Bu cox vaxt prezidentin idareetme terzinden asilidir Prezident secildikden sonra bir ve ya bir nece vitse prezident teyin ede biler Prezident olmadiqda Prezidentin funksiyalarini onun muavini yerine yetire biler Prezident vefat ederse ve ya oz vezifelerini yerine yetire bilmirse vitse prezident novbeti Prezident secilene qeder Prezidentin selahiyyetlerini heyata kecirir Mueyyen edilmis tecrubeye gore muhum tehlukesizlik meseleleri ile bagli qerarlari Prezidentin rehberlik etdiyi dovlet orqani olan Milli Tehlukesizlik Surasi qebul edir gizli Prosedur qaydalarina uygun olaraq iclaslar mexfi kecir Muhum tehlukesizlik meseleleri ile bagli qerarlar Prezidentin sedrlik etdiyi Milli Tehlukesizlik Surasi terefinden qebul edilir Prezident Kabinetinin iclaslari Prezident Kabineti muntezem olaraq iki hefteden bir her bazar ertesi gunortadan sonra toplanir Proqramin intensivliyinden asili olaraq bezen cersenbe axsami kecirilir Danisiqlardan sonra hokumet bascisi ve ya hokumet sozcusu metbuat konfransi kecirir Prezident iclaslara sedrlik edir lakin o olmadiqda vitse prezident kabinete sedrlik etmek mesuliyyetini oz uzerine goturur 2018 ci ilde prezident usul idaresi qebul edilmezden evvel iclaslara bas nazir sedrlik edirdi O vaxtlar bezen prezident de Kabinetin iclaslarina sedrlik edir meslehetci rolunda istirak edirdi Prezident Kabinetinin iclaslarinin yeri Prezident Kabinetinin iclaslari Prezidentin resmi iqametgahi olan Prezident Kompleksinde kecirilir Kecmisde Cankaya Kosku ve Bas Nazirlik Merkezi Binasinda da gorusler kecirilirdi Qanunverici orqan ve KabinetTurkiyede Prezidentlik sistemi Konstitusiya ile mueyyen edilmis selahiyyetler bolgusune esaslanir Konstitusiyaya gore qanunvericilik hakimiyyeti Turkiye Boyuk Millet Meclisine madde 7 icra hakimiyyeti ve vezifeler ise Prezidente madde 8 mexsusdur Mehkeme hakimiyyetini musteqil ve qerezsiz mehkemeler heyata kecirir madde 9 Milli Meclise seckiler ve Prezident seckileri her 5 ilden bir eyni gunde kecirilir madde 77 Turkiye Boyuk Millet Meclisinin uzvleri terefinden hazirlanan qanun layiheleri TBMM terefinden qebul edilir madde 88 daha sonra Prezident terefinden tesdiqlenir madde 89 Prezident qanunun bezi muddealarina veto qoya ve onlari yeniden Parlamente gondere biler lakin Parlament bu muddealari mutleq ses coxlugu ile yeniden qebul ederse Prezidentin tesdiqi teleb olunmur madde 89 Prezident qanunlarin Konstitusiyaya zidd oldugunu dusunurse Konstitusiya Mehkemesine onun legvi ile bagli iddia qaldira biler madde 104 7 Konstitusiya Mehkemesinin qerari qetidir madde 153 Turkiyede Prezident Idareetme Sistemi prezidentlik sistemine benzeyir lakin bezi ferqleri var Meselen qanunvericilik ve icra hakimiyyeti orqanlarinin eyni gunde kecirilen seckilerle mueyyen edilmesi oxsar siyasi ustunluklere malik olan partiyanin her iki orqanda ustunluk teskil etmesine imkan vere biler Bu hakimiyyetin bolunmesi prinsipinin zeiflemesine ve icra hakimiyyetinin qanunvericilik uzerinde mehdudlasdirici ve ya tezyiq gucune malik olmasina getirib cixara biler Prezidentin konstitusion selahiyyet ve vezifelerine nezer saldiqda muhum selahiyyetlerin icra hakimiyyetine verildiyi bezilerinin ise qanunvericilik orqaninin nezaretine tabe olmadigi gorunur Prezident oz kabinetini secir muavinlerini ve nazirlerini vezifeye teyin edir ve ya vezifeden azad edir lakin bu teyinatlar Parlament terefinden tesdiq edilmir madde 104 8 Budce layihesini prezident hazirlayir ve parlament tesdiq edir Lakin parlament budce qanununu tesdiq etmedikde icra hakimiyyeti onu artirmaqla evvelki ilin budcesinden istifade edir madde 161 4 Konstitusiyaya gore Prezident oz icra hakimiyyetine arxalanaraq Konstitusiyada gosterilen meselelerle bagli birbasa prezident fermanlari vere biler Prezident dovlet qurumlarinda rehberleri vezifeye teyin ve vezifeden azad ede nazirliklerin yaradilmasi ve legvi onlarin vezife ve selahiyyetleri teskilati strukturu merkezi ve eyalet teskilatlarinin yaradilmasi kimi meseleleri tenzimleye biler Bundan elave o Dovlet Musahide Surasinin fealiyyetini onun uzvlerinin selahiyyet muddetini ve diger kadr meselelerini Milli Tehlukesizlik Surasinin Bas Katibliyinin teskili ve vezifelerini tenzimlemek selahiyyetine malikdir Prezident en yuksek seviyyeye teyinatlar edir onlarin vezife ve selahiyyetlerini mueyyen edir ve onlara Dovlet Musahide Surasi terefinden baxila biler Lakin bu selahiyyetler Konstitusiyanin mueyyen mehdudiyyetleri meselen esas huquqlar siyasi huquqlar ve qanunla tenzimlenmeli olan bezi meselelerle mehdudlasdirilir Prezidentin Konstitusiya ile mueyyen edilmis meselelerden basqa prezidentin fermani ile tenzimlemek selahiyyeti yoxdur Prezidentin fermani movcud qanunlara zidd olduqda qanunun muddealari tetbiq edilir Parlament eyni movzuda qanun qebul etdikde Prezidentin fermani quvveden dusur Bu meqamda Prezidentin esas qanunvericilik selahiyyetinin olub olmamasi mubahiselidir Bezilerinin fikrince Parlament esas qanunvericilik selahiyyetine gore qanun qebul etmekle Prezidentin fermanini legv ede biler Basqa bir fikir ondan ibaretdir ki bu meseleleri tenzimlemek selahiyyeti Konstitusiya ile prezidente verilib Selahiyyetlerin ayrilmasi Prezident Kabinetinin uzvleri ve diger icra hakimiyyetinin uzvleri parlamentde hec bir vezife tuta bilmezler Prezident Kabinetine daxil olan nazirler ve diger teyinatli sexsler kabinetde yer almaq ucun parlamentdeki yerlerini terk etmelidirler Bu mehdudiyyetler xarici tezyiqleri ve nazirlere tesirleri azaltmaq ve nazirlere kabinetin isine diqqet yetirmek imkani vermek ucun tetbiq edilir Parlamentin Prezident Kabinetinin teyinatlarinin tesdiqinde hec bir rolu yoxdur Lakin parlamentde ses coxlugu prezidentin fermanini legv ede biler Hemcinin nazirlerin vezifeleri ile bagli iddia edilen cinayetlere gore arasdirilmasini teleb ede biler Parlament prezident seckilerini vaxtindan evvel teyin etmekle prezidenti ve buna gore de butun kabineti istefaya gondere biler Bunun ucun parlamentde besde uc ses coxlugu teleb olunur Bele olan halda hem prezident seckileri hem de parlament seckileri tezelenir Turkiyede Nazirler Surasi 1920 2018 Nazirler Surasi 9 iyul 2018 ci il tarixinde tetbiq edilen Prezident Idareetme Sisteminden evvel Turkiyede parlament sisteminin tipik qurumlarindan biri idi Sura parlament uzvu ve ya parlament uzvu secilmek huququna malik olan ve butun olkeni ehate eden dovlet huquqi sexsin ictimai xidmetini heyata kecirecek Bas nazir ve onun terefinden secilen nazirlerden ibaret idi Hazirki KabinetVezife Sekil Nazir Partiya Vezifenin evveli Vezifenin sonuTurkiye Prezidenti Cumhurbaskani Receb Tayyib Erdogan 1954 il Edalet ve Inkisaf Partiyasi 3 iyun 2023 cu il Vezifede Turkiyenin vitse prezidenti Cumhurbaskani Yardimcisi Cevdet Yilmaz 1967 il Edalet ve Inkisaf Partiyasi 4 iyun 2023 cu il VezifedeEdliyye Nazirliyi Adalet Bakanligi Yilmaz Tunc 1971 il Edalet ve Inkisaf Partiyasi 4 iyun 2023 VezifedeAile ve Sosial Xidmetler Nazirliyi Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanligi Mahinur Ozdemir Goktas 1982 Biteref 4 iyun 2023 VezifedeEmek ve Sosial Mudafie Nazirliyi Turkiye Calisma ve Sosyal Guvenlik Bakanligi Vedat Isikhan 1966 Edalet ve Inkisaf Partiyasi 4 iyun 2023 VezifedeEkologiya Sehersalma ve Iqlim Deyisiklikleri Nazirliyi Cevre Sehircilik ve Iklim Degisikligi Bakanligi Mehmet Ozhaseki 1957 Edalet ve Inkisaf Partiyasi 4 iyun 2023 VezifedeXarici Isler Nazirliyi Turkiye Disisleri Bakanligi Hakan Fidan 1968 Edalet ve Inkisaf Partiyasi 4 iyun 2023 VezifedeEnergetika ve Tebii Servetler Nazirliyi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi Alparslan Bayraktar 1975 Biteref 4 iyun 2023 VezifedeGencler ve Idman Nazirliyi Turkiye Genclik ve Spor Bakanligi Osman Askin Bak 1966 Edalet ve Inkisaf Partiyasi 4 iyun 2023 VezifedeXezine ve Maliyye Nazirliyi Hazine ve Maliye Bakanligi Mehmet Simsek 1967 Edalet ve Inkisaf Partiyasi 4 iyun 2023 VezifedeDaxili Isler Nazirliyi Turkiye Icisleri Bakanligi Eli Yerliqaya 1968 Biteref 4 iyun 2023 VezifedeMedeniyyet ve Turizm Nazirliyi Turkiye Kultur ve Turizm Bakanligi Mehmet Ersoy 1968 Biteref 4 iyun 2023 VezifedeMilli Tehsil Nazirliyi Turkiye Milli Egitim Bakanligi Yusuf Tekin 1970 Biteref 4 iyun 2023 VezifedeMilli Mudafie Nazirliyi Turkiye Milli Savunma Bakanligi Yasar Guler 1954 Biteref 4 iyun 2023 VezifedeSaglik Bakanligi Kemal Memisoglu 1966 Biteref 4 iyun 2023 VezifedeSenaye ve Texnologiya Nazirliyi Sanayi ve Teknoloji Bakanligi Mehmet Fatih Kacir 1984 Biteref 2 iyul 2024 VezifedeTurkiye Kend Teserrufati ve Mese Nazirliyi Tarim ve Orman Bakanligi Ibrahim Yumakli 1969 Biteref 4 iyun 2023 VezifedeTicaret Nazirliyi Turkiye Ticaret Bakanligi Omer Bolat 1963 Edalet ve Inkisaf Partiyasi 4 iyun 2023 VezifedeNeqliyyat ve Infrastruktur Nazirliyi Turkiye Ulastirma ve Altyapi Bakanligi Abdulkadir Uraloglu 1966 Biteref 4 iyun 2023 VezifedeHemcinin baxTurkiye Prezidenti Turkiye prezidentlerinin siyahisi Turkiyenin vitse prezidentiIstinadlarXarici kecidlerVikianbarda Prezident Kabineti ile elaqeli mediafayllar var Turkiye portali