Milli Təhlükəsizlik Şurası (türk. Milli Güvenlik Kurulu, MGK) — (baş komandan olan) milli təhlükəsizlik, hərbi və xarici siyasət məsələlərini yüksək səviyyəli milli təhlükəsizlik rəsmiləri ilə müzakirə etmək və müxtəlif dövlət agentlikləri arasında bu siyasətləri koordinasiya etmək üçün istifadə etdiyi əsas dövlət qurumu. Digər ölkələrin milli təhlükəsizlik şuraları kimi, MGK də milli təhlükəsizlik siyasətini formalaşdırır.
Milli Təhlükəsizlik Şurası | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə | |
Yaradılma tarixi | 1962 |
Baş qərargah | |
Rəsmi saytı | mgk.gov.tr |
Qurumun siyasəti Milli Təhlükəsizlik Siyasəti Sənədində (türk. Milli Güvenlik Siyaseti Belgesi) ifadə edilir və bu, adətən "Qırmızı Kitab" kimi tanınır. "Qırmızı Kitab"ı bəzən Türkiyədə "ən məxfi" sənəd adlandırırlar. On ildə bir və ya iki dəfə yenilənir.
Tarixi
MGK-nin yaradılması 1960-cı il hərbi çevrilişinin nəticəsi idi və 1961-ci ildən konstitusiyanın bir hissəsidir. Beləliklə, Türkiyə alimi Sakallıoğlunun "ikibaşlı siyasi sistem" adlandırdığı şeyi yaratmışdır: "mülki nazirlər şurası milli təhlükəsizlik şurası ilə icra hakimiyyəti səviyyəsində yanaşı mövcud idi və hərbi ədliyyə sistemi mülki ədliyyə sistemi ilə yanaşı müstəqil şəkildə fəaliyyət göstərməyə davam etmişdir".
MGK-nin rolu 1980-ci il hərbi çevrilişindən sonra hərbi xunta tərəfindən hakimiyyətin mülki siyasətçilərə verilməsindən əvvəl qəbul edilən 1982-ci il konstitusiyası ilə daha da gücləndirilmi.dir. Bundan sonra onun tövsiyələrinə Nazirlər Şurası tərəfindən üstünlük verilmişdir. Bundan əlavə, MGK-də yüksək səviyyəli hərbi komandirlərin sayı və çəkisi onun mülki üzvləri hesabına artmışdır. 1992-ci ildə o vaxtkı Baş Qərargah rəisi general bəyan etmişdir ki, "Türkiyə ordu dövlətidir".
Həmçinin bax
İstinadlar
- Mercan, Faruk. "Kırmızı Kitap'ı uyguladık". Aksiyon (türk). Feza Gazetecilik A.Ş. 610. 2006-08-14. 2007-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-01-06.
- . Frequently Asked Questions (türk). Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterligi. 2007-10-05. 2008-09-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-01-06.
- Ergin, Sedat. "Milli Güvenlik Siyaset Belgesi değiştiriliyor". Hürriyet (türk). 2004-11-24. 2012-02-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-01-06.
- Sakallioglu, Cizre.
- Özcan, Gencer, "The Military and the Making of Foreign Policy in Turkey", In: Kirişci, Kemal (red.) & Rubin, Barry (red.): Turkey in World Politics.
Əlavə ədəbiyyat
- Kars Kaynar, Ayşegül. "Making of military tutelage in Turkey: the National Security Council in the 1961 and 1982 Constitutions." Turkish Studies 19.3 (2018): 451–481.
- Kars Kaynar, Ayşegül. "Political Activism of the National Security Council in Turkey After the Reforms." Armed Forces & Society 43.3 (2017): 523–544.
Xarici keçidlər
- Official Web site
- [1]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Milli Tehlukesizlik Surasi turk Milli Guvenlik Kurulu MGK bas komandan olan milli tehlukesizlik herbi ve xarici siyaset meselelerini yuksek seviyyeli milli tehlukesizlik resmileri ile muzakire etmek ve muxtelif dovlet agentlikleri arasinda bu siyasetleri koordinasiya etmek ucun istifade etdiyi esas dovlet qurumu Diger olkelerin milli tehlukesizlik suralari kimi MGK de milli tehlukesizlik siyasetini formalasdirir Milli Tehlukesizlik SurasiUmumi melumatlarOlke TurkiyeYaradilma tarixi 1962Bas qerargah Prezidentlik sarayiResmi sayti mgk gov tr Qurumun siyaseti Milli Tehlukesizlik Siyaseti Senedinde turk Milli Guvenlik Siyaseti Belgesi ifade edilir ve bu adeten Qirmizi Kitab kimi taninir Qirmizi Kitab i bezen Turkiyede en mexfi sened adlandirirlar On ilde bir ve ya iki defe yenilenir TarixiMGK nin yaradilmasi 1960 ci il herbi cevrilisinin neticesi idi ve 1961 ci ilden konstitusiyanin bir hissesidir Belelikle Turkiye alimi Sakallioglunun ikibasli siyasi sistem adlandirdigi seyi yaratmisdir mulki nazirler surasi milli tehlukesizlik surasi ile icra hakimiyyeti seviyyesinde yanasi movcud idi ve herbi edliyye sistemi mulki edliyye sistemi ile yanasi musteqil sekilde fealiyyet gostermeye davam etmisdir MGK nin rolu 1980 ci il herbi cevrilisinden sonra herbi xunta terefinden hakimiyyetin mulki siyasetcilere verilmesinden evvel qebul edilen 1982 ci il konstitusiyasi ile daha da guclendirilmi dir Bundan sonra onun tovsiyelerine Nazirler Surasi terefinden ustunluk verilmisdir Bundan elave MGK de yuksek seviyyeli herbi komandirlerin sayi ve cekisi onun mulki uzvleri hesabina artmisdir 1992 ci ilde o vaxtki Bas Qerargah reisi general beyan etmisdir ki Turkiye ordu dovletidir Hemcinin baxAli Herbi Sura Turkiye Milli tehlukesizlikIstinadlarMercan Faruk Kirmizi Kitap i uyguladik Aksiyon turk Feza Gazetecilik A S 610 2006 08 14 2007 11 23 tarixinde Istifade tarixi 2009 01 06 Frequently Asked Questions turk Milli Guvenlik Kurulu Genel Sekreterligi 2007 10 05 2008 09 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 01 06 Ergin Sedat Milli Guvenlik Siyaset Belgesi degistiriliyor Hurriyet turk 2004 11 24 2012 02 25 tarixinde Istifade tarixi 2009 01 06 Sakallioglu Cizre Ozcan Gencer The Military and the Making of Foreign Policy in Turkey In Kirisci Kemal red amp Rubin Barry red Turkey in World Politics Elave edebiyyatKars Kaynar Aysegul Making of military tutelage in Turkey the National Security Council in the 1961 and 1982 Constitutions Turkish Studies 19 3 2018 451 481 Kars Kaynar Aysegul Political Activism of the National Security Council in Turkey After the Reforms Armed Forces amp Society 43 3 2017 523 544 Xarici kecidlerOfficial Web site 1