Məhkəmə hakimiyyəti — dövlətin və vətəndaşların, vətəndaşların özləri, hüquqi şəxslər arasındakı sosial ziddiyyətləri, habelə qanunların konstitusiyaya uyğunluğunu yoxlamaq üçün qanunlar əsasında fəaliyyət göstərən və suveren dövlət hakimiyyətinin qolu. Bəzən məhkəmələr, Avropa Birliyi Ədalət Məhkəməsi kimi, millətlərarası ola bilər. Hakimiyyət bölgüsü prinsipinə uyğun olaraq ayrılır.
Məhkəmə sisteminin quruluşu
Azərbaycan Respublikasında birinci instansiya məhkəməsi kimi rayon (şəhər) məhkəmələri, ərazi yurisdiksiyası üzrə fəaliyyət göstərən hərbi, yerli inzibati-iqtisadi və ağır cinayətlər məhkəmələri fəaliyyət göstərir. Yeni məhkəmə sisteminə müvafiq olaraq ölkənin 6 regionunda apelyasiya məhkəmələri fəaliyyət göstərir. Apelyasiya məhkəmələri 4 kollegiyadan — mülki, cinayət, hərbi və inzibati-iqtisadi kollegiyalardan ibarət olmaqla müvafiq ərazi yurisdiksiyası üzrə fəaliyyət göstərir. Azərbaycan Respublikasının məhkəmə sisteminə daxil olan Naxçıvan MR məhkəmələrinin təşkilində muxtar respublikanın ölkənin əsas ərazisindən kənarda yerləşməklə təcavüzkar Ermənistan Respublikası tərəfindən blokadada saxlanılması nəzərə alınmışdır. Belə ki, Naxçıvan MR Ali Məhkəməsi muxtar respublika məhkəmələrinə münasibətdə apelyasiya instansiyasıdır. Naxçıvan MR Ali Məhkəməsinin qərarlarına isə kassasiya qaydasında Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi tərəfindən baxılır.
Konstitusiyadan çıxarış (Maddə 125)
Məhkəmə hakimiyyətinin həyata keçirilməsi
I. Azərbaycan Respublikasında məhkəmə hakimiyyətini ədalət mühakiməsi yolu ilə yalnız məhkəmələr həyata keçirirlər.
II. Məhkəmə hakimiyyətini Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi, Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi, Azərbaycan Respublikasının apelyasiya məhkəmələri, Azərbaycan Respublikasının ümumi məhkəmələri və digər ixtisaslaşdırılmış məhkəmələri həyata keçirirlər.
III. Məhkəmə hakimiyyəti Konstitusiya, mülki və cinayət məhkəmə icraatı vasitəsilə və qanunla nəzərdə tutulmuş digər vasitələr ilə həyata keçirilir.
IV. Cinayət məhkəmə icraatında Azərbaycan Respublikasının Prokurorluğu və müdafiə tərəfi iştirak edir.
V. Məhkəmə quruluşu və məhkəmə icraatı qaydası qanunla müəyyən olunur. VI. Məhkəmələrin səlahiyyətlərinin dəyişdirilməsi məqsədilə müəyyən olunmamış hüquqi üsulların tətbiq edilməsi və fövqəladə məhkəmələrin yaradılması qadağandır.
Rusiyada məhkəmə hakimiyyəti
Konstitusiya Xüsusiyyətləri
Rusiya Federasiyası Konstitusiyasına görə — Rusiya, Rusiyada məhkəmə hakimiyyəti:
- yalnız məhkəmələr tərəfindən həyata keçirilir;
- nominal olaraq tam müstəqilliyə malikdir;
- konstitusiya, mülki, inzibati, cinayət və arbitraj icraatı zamanı qanunun tətbiqi yolu ilə həyata keçirilir;
- Rusiyanın məhkəmə sisteminin birliyi ilə səciyyələnir, bunu təmin edir:
- məhkəmə sisteminin ilkələrinin Konstitusiyada və "Rusiya Federasiyasının məhkəmə sistemi haqqında" Federal Konstitusiya Qanununda birləşdirilməsi .
- bütün məhkəmələr tərəfindən vahid, qanuni olaraq müəyyən edilmiş prosedur qaydalarına əməl edilməsi;
- əyalət daxilində qanuni qüvvəyə minmiş bütün məhkəmə qərarlarına əməl etmə öhdəliyinin tanınması;
- məhkəmə icraatının bütün səviyyələrində hakimlərin status birliyinin möhkəmləndirilməsi;
- hakimlərin federal büdcədən maliyyələşdirilməsi.
Məhkəmə hakimiyyəti
Rusiyanın mövcud Konstitusiyasına görə, məhkəmə hakimiyyəti federal məhkəmələr və Rusiyanın tərkibindəki məhkəmələr tərəfindən həyata keçirilir.
Rusiya Federasiyası Ali Federal Məhkəmələri
- , qanunların və qanunların konstitusiyaya uyğunluğuna etiraz, Rusiya Konstitusiyasını şərh etmək, habelə prosedurların gücləndirilməsinə dair sərhədlərlə müəyyən konstitusiya mübahisələrinin həllinə dair işlərə baxaraq (Rusiya Prezidentinin vəzifəsindən kənarlaşdırılması);
- ;
Məhkəmə Hakimiyyətinin İşləri
- Ədalət.
- Prosessual məcburetmə tədbirlərinin tətbiq edilməsinin qanuniliyi və etibarlılığı üzərində məhkəmə nəzarəti (nəzarət).
- Qanuni qaydaların şərhi.
- Hüquqi əhəmiyyətə malik faktların təsdiqlənməsi.
İstinadlar
- "СУДЕБНАЯ ВЛАСТЬ • Большая российская энциклопедия - электронная версия". bigenc.ru. 2019-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-11.
- Lesaffer, Randall. European legal history: a cultural and political perspective. Arriens, Jan tərəfindən tərcümə olunub. Cambridge, UK. 25 June 2009. 67, 68. ISBN . OCLC 299718438.
- Jolowicz, H.F. Historical Introduction to the Study of Roman Law. Cambridge. 1952. 108.
- Crawford, M.H. 'Twelve Tables' in Simon Hornblower, Antony Spawforth, and Esther Eidinow (eds.) Oxford Classical Dictionary (4th ed.)
- Lesaffer, Randall. European legal history: a cultural and political perspective. Arriens, Jan tərəfindən tərcümə olunub. Cambridge, UK. 25 June 2009. 85–86. ISBN . OCLC 299718438.
- Schulz, Fritz. History of Roman Legal Science. Oxford: Oxford University. 1953. 53.
- Lesaffer, Randall. European legal history: a cultural and political perspective. Arriens, Jan tərəfindən tərcümə olunub. Cambridge, UK. 25 June 2009. 109–113. ISBN . OCLC 299718438.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehkeme hakimiyyeti dovletin ve vetendaslarin vetendaslarin ozleri huquqi sexsler arasindaki sosial ziddiyyetleri habele qanunlarin konstitusiyaya uygunlugunu yoxlamaq ucun qanunlar esasinda fealiyyet gosteren ve suveren dovlet hakimiyyetinin qolu Bezen mehkemeler Avropa Birliyi Edalet Mehkemesi kimi milletlerarasi ola biler Hakimiyyet bolgusu prinsipine uygun olaraq ayrilir Mehkeme sisteminin qurulusuEsas meqale Azerbaycan Respublikasinin mehkeme sistemi Azerbaycan Respublikasinda birinci instansiya mehkemesi kimi rayon seher mehkemeleri erazi yurisdiksiyasi uzre fealiyyet gosteren herbi yerli inzibati iqtisadi ve agir cinayetler mehkemeleri fealiyyet gosterir Yeni mehkeme sistemine muvafiq olaraq olkenin 6 regionunda apelyasiya mehkemeleri fealiyyet gosterir Apelyasiya mehkemeleri 4 kollegiyadan mulki cinayet herbi ve inzibati iqtisadi kollegiyalardan ibaret olmaqla muvafiq erazi yurisdiksiyasi uzre fealiyyet gosterir Azerbaycan Respublikasinin mehkeme sistemine daxil olan Naxcivan MR mehkemelerinin teskilinde muxtar respublikanin olkenin esas erazisinden kenarda yerlesmekle tecavuzkar Ermenistan Respublikasi terefinden blokadada saxlanilmasi nezere alinmisdir Bele ki Naxcivan MR Ali Mehkemesi muxtar respublika mehkemelerine munasibetde apelyasiya instansiyasidir Naxcivan MR Ali Mehkemesinin qerarlarina ise kassasiya qaydasinda Azerbaycan Respublikasinin Ali Mehkemesi terefinden baxilir Konstitusiyadan cixaris Madde 125 Mehkeme hakimiyyetinin heyata kecirilmesi I Azerbaycan Respublikasinda mehkeme hakimiyyetini edalet muhakimesi yolu ile yalniz mehkemeler heyata kecirirler II Mehkeme hakimiyyetini Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiya Mehkemesi Azerbaycan Respublikasinin Ali Mehkemesi Azerbaycan Respublikasinin apelyasiya mehkemeleri Azerbaycan Respublikasinin umumi mehkemeleri ve diger ixtisaslasdirilmis mehkemeleri heyata kecirirler III Mehkeme hakimiyyeti Konstitusiya mulki ve cinayet mehkeme icraati vasitesile ve qanunla nezerde tutulmus diger vasiteler ile heyata kecirilir IV Cinayet mehkeme icraatinda Azerbaycan Respublikasinin Prokurorlugu ve mudafie terefi istirak edir V Mehkeme qurulusu ve mehkeme icraati qaydasi qanunla mueyyen olunur VI Mehkemelerin selahiyyetlerinin deyisdirilmesi meqsedile mueyyen olunmamis huquqi usullarin tetbiq edilmesi ve fovqelade mehkemelerin yaradilmasi qadagandir Rusiyada mehkeme hakimiyyetiKonstitusiya Xususiyyetleri Rusiya Federasiyasi Konstitusiyasina gore Rusiya Rusiyada mehkeme hakimiyyeti yalniz mehkemeler terefinden heyata kecirilir nominal olaraq tam musteqilliye malikdir konstitusiya mulki inzibati cinayet ve arbitraj icraati zamani qanunun tetbiqi yolu ile heyata kecirilir Rusiyanin mehkeme sisteminin birliyi ile seciyyelenir bunu temin edir mehkeme sisteminin ilkelerinin Konstitusiyada ve Rusiya Federasiyasinin mehkeme sistemi haqqinda Federal Konstitusiya Qanununda birlesdirilmesi butun mehkemeler terefinden vahid qanuni olaraq mueyyen edilmis prosedur qaydalarina emel edilmesi eyalet daxilinde qanuni quvveye minmis butun mehkeme qerarlarina emel etme ohdeliyinin taninmasi mehkeme icraatinin butun seviyyelerinde hakimlerin status birliyinin mohkemlendirilmesi hakimlerin federal budceden maliyyelesdirilmesi Mehkeme hakimiyyeti Esas meqale Rusiyanin movcud Konstitusiyasina gore mehkeme hakimiyyeti federal mehkemeler ve Rusiyanin terkibindeki mehkemeler terefinden heyata kecirilir Rusiya Federasiyasi Ali Federal Mehkemeleri qanunlarin ve qanunlarin konstitusiyaya uygunluguna etiraz Rusiya Konstitusiyasini serh etmek habele prosedurlarin guclendirilmesine dair serhedlerle mueyyen konstitusiya mubahiselerinin helline dair islere baxaraq Rusiya Prezidentinin vezifesinden kenarlasdirilmasi Mehkeme Hakimiyyetinin Isleri Edalet Prosessual mecburetme tedbirlerinin tetbiq edilmesinin qanuniliyi ve etibarliligi uzerinde mehkeme nezareti nezaret Qanuni qaydalarin serhi Huquqi ehemiyyete malik faktlarin tesdiqlenmesi Vikianbarda elaqeli media fayllarIstinadlar SUDEBNAYa VLAST Bolshaya rossijskaya enciklopediya elektronnaya versiya bigenc ru 2019 05 11 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 11 Lesaffer Randall European legal history a cultural and political perspective Arriens Jan terefinden tercume olunub Cambridge UK 25 June 2009 67 68 ISBN 9780521877985 OCLC 299718438 Jolowicz H F Historical Introduction to the Study of Roman Law Cambridge 1952 108 Crawford M H Twelve Tables in Simon Hornblower Antony Spawforth and Esther Eidinow eds Oxford Classical Dictionary 4th ed Lesaffer Randall European legal history a cultural and political perspective Arriens Jan terefinden tercume olunub Cambridge UK 25 June 2009 85 86 ISBN 9780521877985 OCLC 299718438 Schulz Fritz History of Roman Legal Science Oxford Oxford University 1953 53 Lesaffer Randall European legal history a cultural and political perspective Arriens Jan terefinden tercume olunub Cambridge UK 25 June 2009 109 113 ISBN 9780521877985 OCLC 299718438