Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pleystosen parkı (rus. Плейстоценовый парк) — Saxanın şimal-şərqində, Kolıma çayının aşağı axarlarında, Şimal Buzlu okeandan 150 km cənubda yerləşən yasaqlıq. Yasaqlıq Çerski qəsəbəsindən 30 km cənubdadır. Pleystosen parkının yaradıcısı və elmi rəhbəri rusiya ekoloqu Sergey Afanasev Zimovdur.
| Pleystosen parkı | |
|---|---|
| Плейстоценовый парк | |
 | |
BTMB kateqoriyası — IV () | |
| Sahəsi | 16 km² |
| Yaradılma tarixi | 1996 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Rusiya |
| pleistocenepark.ru | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi məlumat
Park ərazisində pleystosen epoxasının "mamont tundra çölləri" ekosisteminin yaradılması eksperementi həyata keçirilir. Bu ekosistem sonuncu buzlaşma zamanı Şimal yarımkürəsiniin böyük hissəsini əhatə etmişdir.
Ehtimal olunur ki, mamont tundra çölləri on dəfə mövcud meşə tundra və bataqlıq-tundra biotalarından məhsuldar idi. Böyük ot yeyən heyvanların təxminən 10000–12000 il əvvəl məhvindən sonra (mamont, tüklü gərgədan, böyük buynuzlu maral və s.) ekosistem deqradasiyaya məruz qalaraq və müasir duruma gəlib çatmışdır. Alimlərin fikirlərinə görə bu məhv olmanın əsas və həll edci səbəbi yuxarı paleolit ovçuluğu idi.
Pleystosen parkı ideyasının əsasında saxlanılmış adventiv növlərin hesabına mamont tundra çölünə xarakterik torpaq və landşaftın formalaşdırılması durur. Layihə nəticəsində yüksək məhsuldar ot örtüyü formalaşacaq. Park ərazisində indi , şimal maralı, los, qoyun, müşk öküzü, yak, zubr və marallar yaşayır.
1997-ci ildə yasaqlıq ərazisində perimetri 20 km olan bir ərazi dirəklərlə hasarlandı. İndi yasaqlığın sahəsi 160 km²-dir. Yasaqlığın qurucusu Serqey Zimov ərazini 750 km² qədər genişləndirməyi planlaşdırır. 2006-cı ildə Saxa Respublikası və "ALROSA" şirkəti Kanada tərəfindən hədiyyə edilmiş 30 cavan meşə bizonlarının əraziyə gətirilməsinə nail oldular. 2011-ci ildən isə meşə bizonlarının yerinə zubrlar introduksiya (adventiv növlər) edildi.
Mamont prerisinin ekologiyası
Mamont prerisi və ya tundra çölü pleystosen epoxası üçün xarakterik olub, Avrasiya və Şimali Amerikanın qütb sahələrini əhatə edirdi. Tundra çöl ərazilərində yaşayan böyük heyvanlara əsasən müasir tədqiqatçılar ərazini müasir Afrikanın savannaları ilə müqayisə edirlər. Tundra çölünədə mamont, tüklü kərgədan, bizon, müşk öküzü, vəhşi at , dəvə nəhəng maral, mağara şiri, dörd növ canavar, kaftar və s. heyvanlar mövcud idi. Heyvanların sayı yetərincə yüksək idi. N. K. Vereşaqinin hesablamalarına görə tək mamontların sayı şimal-şərqi Sibirdə 40–60 min baş arasında dəyişmiş. Şimal Buzlu okeanın bəzi adalarında qədim heyvanların böyük qalıqları mövcuddur.
Xarici keçidlər
. pleistocenepark.ru (rus). 2013-02-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
İstinadlar
- "ПЛЕЙСТОЦЕН ПАРК". 2020-05-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-09.
- Н. К. Верещагин "Почему вымерли мамонты?", 1979
- "Величие и реконструкция природы". community.livejournal.com. 2009-02-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-27.
- "Экологические кризисы в истории человечества". 2007-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2007-02-07.
- "животные, домашние животные, энциклопедия животного мира, про мир диких животных на Зооклубе". 2006-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2007-02-13.
- "Megafauna — «First Victims of the Human-Caused Extinction» — book by Baz Edmeades". 2001-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-05.
- "Pleistocene Extinctions". 2006-12-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2006-12-14.
- "О мамонтовой фауне". Antropogenez.ru (ingilis). 2017-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pleystosen parki rus Plejstocenovyj park Saxanin simal serqinde Kolima cayinin asagi axarlarinda Simal Buzlu okeandan 150 km cenubda yerlesen yasaqliq Yasaqliq Cerski qesebesinden 30 km cenubdadir Pleystosen parkinin yaradicisi ve elmi rehberi rusiya ekoloqu Sergey Afanasev Zimovdur Pleystosen parkiPlejstocenovyj parkBTMB kateqoriyasi IV Sahesi 16 km Yaradilma tarixi 1996Yerlesmesi68 30 48 sm e 161 31 52 s u Olke Rusiyapleistocenepark ruPleystosen parki Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatPark erazisinde pleystosen epoxasinin mamont tundra colleri ekosisteminin yaradilmasi eksperementi heyata kecirilir Bu ekosistem sonuncu buzlasma zamani Simal yarimkuresiniin boyuk hissesini ehate etmisdir Ehtimal olunur ki mamont tundra colleri on defe movcud mese tundra ve bataqliq tundra biotalarindan mehsuldar idi Boyuk ot yeyen heyvanlarin texminen 10000 12000 il evvel mehvinden sonra mamont tuklu gergedan boyuk buynuzlu maral ve s ekosistem deqradasiyaya meruz qalaraq ve muasir duruma gelib catmisdir Alimlerin fikirlerine gore bu mehv olmanin esas ve hell edci sebebi yuxari paleolit ovculugu idi Pleystosen parki ideyasinin esasinda saxlanilmis adventiv novlerin hesabina mamont tundra colune xarakterik torpaq ve landsaftin formalasdirilmasi durur Layihe neticesinde yuksek mehsuldar ot ortuyu formalasacaq Park erazisinde indi simal marali los qoyun musk okuzu yak zubr ve marallar yasayir 1997 ci ilde yasaqliq erazisinde perimetri 20 km olan bir erazi direklerle hasarlandi Indi yasaqligin sahesi 160 km dir Yasaqligin qurucusu Serqey Zimov erazini 750 km qeder genislendirmeyi planlasdirir 2006 ci ilde Saxa Respublikasi ve ALROSA sirketi Kanada terefinden hediyye edilmis 30 cavan mese bizonlarinin eraziye getirilmesine nail oldular 2011 ci ilden ise mese bizonlarinin yerine zubrlar introduksiya adventiv novler edildi Mamont prerisinin ekologiyasiTundra colu sonuncu buzlasma epoxasinda soldan saga vehsi atlar mamontlar magara pelengleri tuklu kergedanlar Mamont prerisi ve ya tundra colu pleystosen epoxasi ucun xarakterik olub Avrasiya ve Simali Amerikanin qutb sahelerini ehate edirdi Tundra col erazilerinde yasayan boyuk heyvanlara esasen muasir tedqiqatcilar erazini muasir Afrikanin savannalari ile muqayise edirler Tundra colunede mamont tuklu kergedan bizon musk okuzu vehsi at deve neheng maral magara siri dord nov canavar kaftar ve s heyvanlar movcud idi Heyvanlarin sayi yeterince yuksek idi N K Veresaqinin hesablamalarina gore tek mamontlarin sayi simal serqi Sibirde 40 60 min bas arasinda deyismis Simal Buzlu okeanin bezi adalarinda qedim heyvanlarin boyuk qaliqlari movcuddur Xarici kecidler pleistocenepark ru rus 2013 02 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istinadlar PLEJSTOCEN PARK 2020 05 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 09 N K Vereshagin Pochemu vymerli mamonty 1979 Velichie i rekonstrukciya prirody community livejournal com 2009 02 18 tarixinde Istifade tarixi 2020 01 27 Ekologicheskie krizisy v istorii chelovechestva 2007 09 28 tarixinde Istifade tarixi 2007 02 07 zhivotnye domashnie zhivotnye enciklopediya zhivotnogo mira pro mir dikih zhivotnyh na Zooklube 2006 11 27 tarixinde Istifade tarixi 2007 02 13 Megafauna First Victims of the Human Caused Extinction book by Baz Edmeades 2001 04 02 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 05 Pleistocene Extinctions 2006 12 16 tarixinde Istifade tarixi 2006 12 14 O mamontovoj faune Antropogenez ru ingilis 2017 09 29 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 03