Zubr və ya Avropa bizonu (lat. Bison bonasus) — boşbuynuzlular fəsiləsindən məməli növü.
Zubr | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Zubr | ||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Etimologiya
XX əsrin əvvəllərində Avropa bizonunun adı Azərbaycan dilində dağ kəli kimi gedirdi. Müasir Azərbaycan dilində bu canlı üçün işlədilən "zubr" sözü polyak mənşəli sözdür.
Xüsusiyyətləri
Erkəklərin bədəninin uzunluğu 3,5 m-dək, süysününün hündürlüyü 1,6–1,9 m, kütləsi 700–900 kq (bəzən 1,2 t) olur. Dişiləri kiçikdir (kütləsi 400–600 kq). Rəngi müxtəlif çalarlı qonurdur. Peysərində və boynunun aşağı hissəsindəki uzun tüklər çətir, saqqal və döşünün aşağısında saçaq əmələ gətirir. Quyruğu qısadır; ucunda uzun və yumşaq fırça var. Dişilər cinsi yetkinliyə 3–4 illiyində, erkəklər isə bir qədər tez çatır. İldə bir buzov doğur. Zubr qışda söyüd, qovaq və s. ağacların qabığını, həmçinin ağac və kolların və , yayda isə ot və yarpaq yeyir. Sürü ilə yaşayır.
Arealı
Tarixi dövr ərzində zubr Mərkəzi Avropa meşələrində və Rusiyanın Avropa hissəsinin qərbində yayılmışdır. XX əsrədək vəhşi zubrlar yalnız Rusiyada 2 yarımnövü — Belovejskaya puşşada (100 baş təmizqanlı dağ kəli) düzənlik, Belovejsk zubru və Şimal-Qərbi Qafqazın dağ meşələrində dağ, Qafqaz zubru qalmışdı. Qafqaz zubrunun erkəyi ilə Belovejsk zubrunun dişisindən Qafqaz—Belovejsk zubru alınmışdır. Zubrların sayını bərpa etmək məqsədi ilə xüsusi məntəqələr yaradılmışdır. 25 ölkədə, o çümlədən ABŞ və Kanadada yetişdirilir. Rusiyada Okaboyu-Terras və Oka (Rusiya Federasiyasının Ryazan vilayəti) qoruqlarında, Polşada zubr yetişdirilməsi daha müvəffəqiyyətlə həyata keçirilir. Artıq Belovejskaya puşşada, Karpatda və Qafqazda vəhşi zubrların yeni sürüləri yaradılmışdır.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p.
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti (az.). Elm nəşriyyatı. 2021. səh. 719. ISBN .
zubr
- Sultan-Məcid Qənizadə, Rusca-azərbaycanca lüğət (Русско-татарский словарь), Bakı, 1909, Зубръ — داغ كلى — даг-кели (s.123)
- Weissenborn, W. "On the Influence of Man in modifying the Zoological Featurs of the Globe; with Statistical Accounts respecting a few of the more important Species". The Magazine of Natural History. 2. 1838.
- Wilson, James. "Essay III: On the origin and natural history of the domestic ox, and its allied species". Journal of Agriculture. 2. 1831.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zubr ve ya Avropa bizonu lat Bison bonasus bosbuynuzlular fesilesinden memeli novu ZubrElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir ZubrBeynelxalq elmi adiBison bonasus L 1758Sekil axtarisiITIS 183836NCBI 9902EOL 328110FW 149695EtimologiyaXX esrin evvellerinde Avropa bizonunun adi Azerbaycan dilinde dag keli kimi gedirdi Muasir Azerbaycan dilinde bu canli ucun isledilen zubr sozu polyak menseli sozdur XususiyyetleriErkeklerin bedeninin uzunlugu 3 5 m dek suysununun hundurluyu 1 6 1 9 m kutlesi 700 900 kq bezen 1 2 t olur Disileri kicikdir kutlesi 400 600 kq Rengi muxtelif calarli qonurdur Peyserinde ve boynunun asagi hissesindeki uzun tukler cetir saqqal ve dosunun asagisinda sacaq emele getirir Quyrugu qisadir ucunda uzun ve yumsaq firca var Disiler cinsi yetkinliye 3 4 illiyinde erkekler ise bir qeder tez catir Ilde bir buzov dogur Zubr qisda soyud qovaq ve s agaclarin qabigini hemcinin agac ve kollarin ve yayda ise ot ve yarpaq yeyir Suru ile yasayir ArealiTarixi dovr erzinde zubr Merkezi Avropa meselerinde ve Rusiyanin Avropa hissesinin qerbinde yayilmisdir XX esredek vehsi zubrlar yalniz Rusiyada 2 yarimnovu Belovejskaya pussada 100 bas temizqanli dag keli duzenlik Belovejsk zubru ve Simal Qerbi Qafqazin dag meselerinde dag Qafqaz zubru qalmisdi Qafqaz zubrunun erkeyi ile Belovejsk zubrunun disisinden Qafqaz Belovejsk zubru alinmisdir Zubrlarin sayini berpa etmek meqsedi ile xususi menteqeler yaradilmisdir 25 olkede o cumleden ABS ve Kanadada yetisdirilir Rusiyada Okaboyu Terras ve Oka Rusiya Federasiyasinin Ryazan vilayeti qoruqlarinda Polsada zubr yetisdirilmesi daha muveffeqiyyetle heyata kecirilir Artiq Belovejskaya pussada Karpatda ve Qafqazda vehsi zubrlarin yeni suruleri yaradilmisdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti az Elm nesriyyati 2021 seh 719 ISBN 978 9952 523 37 9 zubr Sultan Mecid Qenizade Rusca azerbaycanca luget Russko tatarskij slovar Baki 1909 Zubr داغ كلى dag keli s 123 Weissenborn W On the Influence of Man in modifying the Zoological Featurs of the Globe with Statistical Accounts respecting a few of the more important Species The Magazine of Natural History 2 1838 Wilson James Essay III On the origin and natural history of the domestic ox and its allied species Journal of Agriculture 2 1831 Xarici kecidler