Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Platonizm — Antik yunan filosofu Platonun və onun sələflərinin fəlsəfi təlimi. Bu təlimin tərəfdarlarına görə ideyanın reallığı mütləqdir və ruh ölməzdir.
Platonizmin ilk ardıcılları Platonun e.ə. IV əsrdə əsasını qoyduğu məktəbin — Akademiyanın şagirdləri olmuşdur. Məktəb Platonun özü tərəfindən yaradılmış və b.e.529-cu ilinə qədər mövcud olmuşdur. Afina divarları yaxınlığında yerləşən bu Akademiya imperator I Yustinianın əmri ilə bağlanmışdır. Adətən Platonizmi üç əsas dövrə ayırırlar: ilkin, orta və neoplatonizm.
Dövrlər
İlkin platonizm
İlkin (yaxud "qədim") (e.ə. IV əsr), dövr Platon və onun ən yaxın tərəfdarlarının (Spevsipp, , Pontiyalı Heraklit) adı ilə bağlıdır.
Platonun şagirdləri onun biliklərə fəlsəfi yanaşmasının əsası kimi gündəlikdən istifadə edirdilər. Gündəlik oxunmuş, eşidilmiş, yaxud düşünülmüş mövzular və fikirlər haqqında təəssuratların toplandığı mənbə idi və dəfələrlə oxumaq, təhlil və dərk etmək mümkün idi. Müzakirə olunan mövzular arasında əsas yeri ideyaların ontoloji statusu problemi tuturdu. E.ə. I əsrdən başlayaraq platonçular Aristoteldən və pifaqorçuluqdan istifadə edərək naturalizmin bütün elementləri ilə ciddi mübarizə aparmağa başladılar. Bu yeni bir dövrün — "orta platonizmin" başlanması üçün əsas oldu.
Orta platonizm
Orta (yaxud, aralıq) platonizm (e.ə. I əsr-b.e.II əsri). bu dövr , İskəndəriyyəli Evdor, Xeroneyli Plutarx, Apuley, Alkinoy, , adı ilə bağlıdır.
Skeptisizm dövründən sonra platonizm başlayır. E.ə. I əsrdə platonizmin sistemləşdirilməsi üçün ciddi fəaliyyətə başlayır və bunun üçün Platonun "Timey"inin şərhinə əsaslanır. Bu dövrün əsas xüsusiyyəti platon irsinin dərsliklərdə toplanması, Platonun "Dialoq"larının şərh edilməsi və Platon və Aristotelin təlimləri arasında fərqlərin müəyyən edilməsi vasiləsilə sistemləşdirilməsi hesab olunur. Təxminən üçəsirlik prosesin nəticəsi Neoplatonizm oldu.
Neoplatonizm
Bu dövrdə varlığın başında "Vahid" gələn və ümumilikdə üç üzvdən ibarət iyerarxiyası sistemli şəkildə hazırlandı. İdrakın yüksək sferalarının və "Vahid" haqqında daha dəqiq təlimin işlənib hazırlanması da bu dövr üçün xarakterikdir. Neoplatonizmin tərəfdarları üçün gündəliklər həm də daha sistemli esselərin yazılması üçün əsas mənbə oldu. Bu esselərdə hər hansı bir mənfi təzahür (məs: qəzəb, həsəd, dedi-qodu) və ya hansısa həyati çətinliklərlə(matəm, məyusluq, sürgün) bağlı təsvirlər və mübarizə metodları öz əksini tapmışdır. Neoplatonizmin banisi Plotin hesab olunur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Platonizm Antik yunan filosofu Platonun ve onun seleflerinin felsefi telimi Bu telimin terefdarlarina gore ideyanin realligi mutleqdir ve ruh olmezdir Platon Rafael 1509 Platonizmin ilk ardicillari Platonun e e IV esrde esasini qoydugu mektebin Akademiyanin sagirdleri olmusdur Mekteb Platonun ozu terefinden yaradilmis ve b e 529 cu iline qeder movcud olmusdur Afina divarlari yaxinliginda yerlesen bu Akademiya imperator I Yustinianin emri ile baglanmisdir Adeten Platonizmi uc esas dovre ayirirlar ilkin orta ve neoplatonizm DovrlerIlkin platonizm Ilkin yaxud qedim e e IV esr dovr Platon ve onun en yaxin terefdarlarinin Spevsipp Pontiyali Heraklit adi ile baglidir Platonun sagirdleri onun biliklere felsefi yanasmasinin esasi kimi gundelikden istifade edirdiler Gundelik oxunmus esidilmis yaxud dusunulmus movzular ve fikirler haqqinda teessuratlarin toplandigi menbe idi ve defelerle oxumaq tehlil ve derk etmek mumkun idi Muzakire olunan movzular arasinda esas yeri ideyalarin ontoloji statusu problemi tuturdu E e I esrden baslayaraq platoncular Aristotelden ve pifaqorculuqdan istifade ederek naturalizmin butun elementleri ile ciddi mubarize aparmaga basladilar Bu yeni bir dovrun orta platonizmin baslanmasi ucun esas oldu Orta platonizm Orta yaxud araliq platonizm e e I esr b e II esri bu dovr Iskenderiyyeli Evdor Xeroneyli Plutarx Apuley Alkinoy adi ile baglidir Skeptisizm dovrunden sonra platonizm baslayir E e I esrde platonizmin sistemlesdirilmesi ucun ciddi fealiyyete baslayir ve bunun ucun Platonun Timey inin serhine esaslanir Bu dovrun esas xususiyyeti platon irsinin dersliklerde toplanmasi Platonun Dialoq larinin serh edilmesi ve Platon ve Aristotelin telimleri arasinda ferqlerin mueyyen edilmesi vasilesile sistemlesdirilmesi hesab olunur Texminen ucesirlik prosesin neticesi Neoplatonizm oldu Neoplatonizmin banisi PlotinNeoplatonizm Esas meqale Neoplatonizm Bu dovrde varligin basinda Vahid gelen ve umumilikde uc uzvden ibaret iyerarxiyasi sistemli sekilde hazirlandi Idrakin yuksek sferalarinin ve Vahid haqqinda daha deqiq telimin islenib hazirlanmasi da bu dovr ucun xarakterikdir Neoplatonizmin terefdarlari ucun gundelikler hem de daha sistemli esselerin yazilmasi ucun esas menbe oldu Bu esselerde her hansi bir menfi tezahur mes qezeb hesed dedi qodu ve ya hansisa heyati cetinliklerle matem meyusluq surgun bagli tesvirler ve mubarize metodlari oz eksini tapmisdir Neoplatonizmin banisi Plotin hesab olunur IstinadlarHemcinin baxPlaton Platonun Akademiyasi Orta platonizm Plotin Neoplatonizm Pifaqorcular mektebi Neopifaqorculuq