Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Osmanlı-Polşa müharibəsi (1672–1676) 17-ci əsrdə Osmanlı-Polşa müharibələrinin sonuncusu idi.
| Osmanlı-Polşa müharibəsi (1672-1676) | |||
|---|---|---|---|
| Osmanlı-Polşa müharibələri | |||
 | |||
| Tarix | 1672-1676 | ||
| Yeri | Boğdan, Qalisiya, Ukrayna | ||
| Nəticəsi | Osmanlıların qalibiyyəti, İzvança müqaviləsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Səbəbləri
17-ci əsrin ortalarında Ukrayna adlı bir dövlət yox idi. Dnepr çayı ukraynalıları ikiyə bölmüşdü. Dnepr çayının sağ sahili (qərb sahili) Polşanın əlində idi. Sol sahili isə rusların əlində idi. Sağ sahili ukraynalıların Atamanı Petro Doroşenko Osmanlı sultanı IV Mehmed ilə razılaşdı və Osmanlı himayəsini qəbul etdi. Beləliklə, bütün Ukraynaya hakim olacağına ümid edirdi. Krım xanı I Səlim Gəray Doroşenko ilə birlikdə Polşaya hücum etdi. Ancaq Polşa kralı III Jan Sobieskiyə məğlub oldular və Osmanlı dövlətindən kömək istədilər.
Müharibənin irəliləməsi
Sədrəzəm Körpülü Fazil Əhməd Paşanın komandanlığı altında 80 min Osmanlı əsgəri 1672-ci ildə Ukraynaya girdi. Kamenets-Podolskini tutdu və Lvovu mühasirəyə aldı. Böyük bir məğlubiyyətə uğrayan Polyaklar, 18 oktyabr 1672-ci il tarixində Buçaş müqaviləsinə razı oldular. Dnepr çayının sağ sahilini Osmanlılara buraxmağa və 22 min dukat qızıl ödəməyə razı oldular.
Bu razılığa baxmayaraq, polyaklar məğlubiyyəti qəbul edə bilmirdi. Polşa kralı Maykl Koribut Visnioviecki öldü və məşhur Polşa komandiri III Jan Sobieski kral seçildi.
1674-cü ildə Osmanlıların ruslarla müharibə şəraitində olmasını fürsət bilən Polyaklar yenidən Osmanlılara hücum etdilər. Ancaq yenə də tam bir uğur qazana bilmədilər. 27 oktyabr 1676-cı ildə İzvança müqaviləsi (Zuravno Müqaviləsi) bağlandı. Bu müqavilə əsasən Buçaş müqaviləsi ilə eyni idi. Ancaq Polşanın pul ödəmək öhdəliyi ləğv edilmişdi və Ukraynanın qərb sahilindəki bölgənin üçdə biri Polşaya qalırdı.
Müharibədən sonra
Bu müharibənin sonunda Osmanlı İmperiyası qərbdə ən geniş sərhədlərinə çatdı. Osmanlılar 1683-cü ildə hazırlanan Vyananın ikinci mühasirəsi (Vyana döyüşü) və Osmanlı-Müqəddəs İttifaq müharibəsində ağır məğlub oldu. Yalnız Polşa cəbhəsində Osmanlı orduları uğur qazandılar. 1699-cu ildə Osmanlıların imzaladığı Karlovitsa müqaviləsi ilə böyük miqdarda torpaq itirdi və bir daha heç bir zaman əvvəlki qüvvəsinə çata bilmədi.
Polşa Avstriyanın köməyi ilə Podolye və Ukraynanı geri alsa da gücdən düşdü, hətta 1710-cu illərdə İsveç və Rusiyanın işğalına məruz qaldı. Nəhayət 1772, 1793 və 1795-ci illərin bölünmələri ilə Rusiya, Prussiya, Avstriya arasında paylaşılaraq, 1806–1815-ci illər arasında Fransız rəhbərliyi altında qurulan Varşava Hersoqluğu və 1815–1846-cı illər arası Krakov Respublikası dövrləri istisna olmaqla, 1918-ci ilə qədər müstəqilliyini itirdi.
Mənbə
- Polşa kralı Jan Sobieskinin hökmdarlıq dövrü (1674–1696), Sabire Arık, Ankara Üniversitesi, 2005 [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Osmanli Polsa muharibesi 1672 1676 17 ci esrde Osmanli Polsa muharibelerinin sonuncusu idi Osmanli Polsa muharibesi 1672 1676 Osmanli Polsa muharibeleriTarix 1672 1676Yeri Bogdan Qalisiya UkraynaNeticesi Osmanlilarin qalibiyyeti Izvanca muqavilesiMunaqise terefleriOsmanli imperiyasi Krim xanligi Dorosenko Kazaklari Rec Pospolita Valaxiya Knyazligi Canenko KazaklariKomandan lar Sultan IV Mehmed Korpulu Fazil Ehmed Pasa I Selim Geray Petro Dorosenko III Jan Sobieski Maykl Kazimiez Mikail Canenko Corc Dukas Vikianbarda elaqeli mediafayllarSebebleriIII Jan Sobieski 17 ci esrin ortalarinda Ukrayna adli bir dovlet yox idi Dnepr cayi ukraynalilari ikiye bolmusdu Dnepr cayinin sag sahili qerb sahili Polsanin elinde idi Sol sahili ise ruslarin elinde idi Sag sahili ukraynalilarin Atamani Petro Dorosenko Osmanli sultani IV Mehmed ile razilasdi ve Osmanli himayesini qebul etdi Belelikle butun Ukraynaya hakim olacagina umid edirdi Krim xani I Selim Geray Dorosenko ile birlikde Polsaya hucum etdi Ancaq Polsa krali III Jan Sobieskiye meglub oldular ve Osmanli dovletinden komek istediler abide Osmanli Polsa muharibesi 1672 1676 Muharibenin irelilemesiKorpulu Fazil Ehmed Pasa Sedrezem Korpulu Fazil Ehmed Pasanin komandanligi altinda 80 min Osmanli esgeri 1672 ci ilde Ukraynaya girdi Kamenets Podolskini tutdu ve Lvovu muhasireye aldi Boyuk bir meglubiyyete ugrayan Polyaklar 18 oktyabr 1672 ci il tarixinde Bucas muqavilesine razi oldular Dnepr cayinin sag sahilini Osmanlilara buraxmaga ve 22 min dukat qizil odemeye razi oldular Bu raziliga baxmayaraq polyaklar meglubiyyeti qebul ede bilmirdi Polsa krali Maykl Koribut Visnioviecki oldu ve meshur Polsa komandiri III Jan Sobieski kral secildi 1674 cu ilde Osmanlilarin ruslarla muharibe seraitinde olmasini furset bilen Polyaklar yeniden Osmanlilara hucum etdiler Ancaq yene de tam bir ugur qazana bilmediler 27 oktyabr 1676 ci ilde Izvanca muqavilesi Zuravno Muqavilesi baglandi Bu muqavile esasen Bucas muqavilesi ile eyni idi Ancaq Polsanin pul odemek ohdeliyi legv edilmisdi ve Ukraynanin qerb sahilindeki bolgenin ucde biri Polsaya qalirdi Muharibeden sonraBu muharibenin sonunda Osmanli Imperiyasi qerbde en genis serhedlerine catdi Osmanlilar 1683 cu ilde hazirlanan Vyananin ikinci muhasiresi Vyana doyusu ve Osmanli Muqeddes Ittifaq muharibesinde agir meglub oldu Yalniz Polsa cebhesinde Osmanli ordulari ugur qazandilar 1699 cu ilde Osmanlilarin imzaladigi Karlovitsa muqavilesi ile boyuk miqdarda torpaq itirdi ve bir daha hec bir zaman evvelki quvvesine cata bilmedi Polsa Avstriyanin komeyi ile Podolye ve Ukraynani geri alsa da gucden dusdu hetta 1710 cu illerde Isvec ve Rusiyanin isgalina meruz qaldi Nehayet 1772 1793 ve 1795 ci illerin bolunmeleri ile Rusiya Prussiya Avstriya arasinda paylasilaraq 1806 1815 ci iller arasinda Fransiz rehberliyi altinda qurulan Varsava Hersoqlugu ve 1815 1846 ci iller arasi Krakov Respublikasi dovrleri istisna olmaqla 1918 ci ile qeder musteqilliyini itirdi MenbePolsa krali Jan Sobieskinin hokmdarliq dovru 1674 1696 Sabire Arik Ankara Universitesi 2005 olu kecid