Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ornament (Naxış, Nəqqaşlıq) — bəzək deməkdir. Ritmik elementlərdən ibarət naxış.
Ornamentin ilk rüşeymlərinə Paleolit dövrü abidələrində təsadüf olunur. Xalq yaradıcılığında naxış nisbətən daha yığcam olur, ciddi riyazi qanunlara əsaslanır.
Tarixçə
Azərbaycanda sənətkarlığın inkişafı haqqında burada müxtəlif dövrlərdə olmuş çoxsaylı tacirlər, səyahətçilər və diplomatlar çoxlu maraqlı faktları bildirirlər. İtaliya səyahətçisi Marko Polo (XIII əsr) Şamahı və Bərdənin ipək mə"mulatlarının gözəlliyini vurğulamışdır. İngilis səyahətçisi – tacir Antoniy Cenkinson (XVI əsr) yay iqamətgahının təbdəbəsini təsvir edərək yazır: "Kral ipək və qızılla bəzədilmiş zəngin bir çadırda oturmuşdu", onun paltarı mirvari və qiymətli daş-qaşla bəzədilmişdi. XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində naxış tikmələr üçün istifadə olunan parçalar yerli istehsala aid qanovuz, darai və məxmər idi. Onlar Şamaxı, Baskal, Gəncə, Şəki, Şuşa və Azərbaycanın digər şəhərlərində hazırlanırdı. Naxış tikmək üçün ipək, yun saplar və yerli istehsala aid möhürlü nişancıqlardan (metal bövhəciklər) istifadə olunurdu.
Növləri
İstifadə olunan materiallarına görə naxışlar bir neçə cür olur:
- toxuma naxış
- basma naxış
- tikmə naxış
- oyma naxış — metal, ağac, daş və sümük üzərində.
Ünlü nəqqaşlar
- Mir Möhsün Nəvvab — şair, musiqi nəzəriyyəçisi, xəttat, rəssamlıq və nəqqaş
- Səfiəddin Urməvi — musiqi nəzəriyyəçisi, xəttat, nəqqaş
- Usta Zeynal Nəqqaş
- Abbasqulu ağa — XVIII əsr Azərbaycanın tanınmış memarı və nəqqaşı
- Məhəmməd Məcid Təbrizi — Bursadakı Yaşlı Caminin (1424) mehrabı olub
- Əli ibn Hacı Əhməd — ağac üzərində oyma ustası, Bursadakı Yaşıl Caminin qapısını bəzəyib.
- Nemətulla Bəvvab ibn Məhəmməd — xəttat və nəqqaş, Təbrizdəki Göy Məscidin (1465) kitabələrini hazırlayıb.
- Əmirşah Vəlinənkişi — Şirvanşahlar Sarayının (1584) Şərq qapısının bəzəkli baş tağının müəllifi.
- İsmayıl Nəqqaş Ərdəbili — Şeyx Səfiəddin kompleksində Ali baş qapı tağının (1647) bəzəklərini işləyib.
- Mirzə qədim İrəvani — XIX əsrin tanınmış nəqqaşı, Sərdar sarayının divar rəsmlərini işləyib (1850).
İstinadlar
- "Nəqqaşlar". 2021-08-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-30.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ornament Naxis Neqqasliq bezek demekdir Ritmik elementlerden ibaret naxis Bina uzerinde ornament Ornamentin ilk ruseymlerine Paleolit dovru abidelerinde tesaduf olunur Xalq yaradiciliginda naxis nisbeten daha yigcam olur ciddi riyazi qanunlara esaslanir TarixceAzerbaycanda senetkarligin inkisafi haqqinda burada muxtelif dovrlerde olmus coxsayli tacirler seyahetciler ve diplomatlar coxlu maraqli faktlari bildirirler Italiya seyahetcisi Marko Polo XIII esr Samahi ve Berdenin ipek me mulatlarinin gozelliyini vurgulamisdir Ingilis seyahetcisi tacir Antoniy Cenkinson XVI esr yay iqametgahinin tebdebesini tesvir ederek yazir Kral ipek ve qizilla bezedilmis zengin bir cadirda oturmusdu onun paltari mirvari ve qiymetli das qasla bezedilmisdi XIX esrin sonu XX esrin evvellerinde naxis tikmeler ucun istifade olunan parcalar yerli istehsala aid qanovuz darai ve mexmer idi Onlar Samaxi Baskal Gence Seki Susa ve Azerbaycanin diger seherlerinde hazirlanirdi Naxis tikmek ucun ipek yun saplar ve yerli istehsala aid mohurlu nisanciqlardan metal bovhecikler istifade olunurdu NovleriIstifade olunan materiallarina gore naxislar bir nece cur olur toxuma naxis basma naxis tikme naxis oyma naxis metal agac das ve sumuk uzerinde Unlu neqqaslarMir Mohsun Nevvab sair musiqi nezeriyyecisi xettat ressamliq ve neqqas Sefieddin Urmevi musiqi nezeriyyecisi xettat neqqas Usta Zeynal Neqqas Abbasqulu aga XVIII esr Azerbaycanin taninmis memari ve neqqasi Mehemmed Mecid Tebrizi Bursadaki Yasli Caminin 1424 mehrabi olub Eli ibn Haci Ehmed agac uzerinde oyma ustasi Bursadaki Yasil Caminin qapisini bezeyib Nemetulla Bevvab ibn Mehemmed xettat ve neqqas Tebrizdeki Goy Mescidin 1465 kitabelerini hazirlayib Emirsah Velinenkisi Sirvansahlar Sarayinin 1584 Serq qapisinin bezekli bas taginin muellifi Ismayil Neqqas Erdebili Seyx Sefieddin kompleksinde Ali bas qapi taginin 1647 bezeklerini isleyib Mirze qedim Irevani XIX esrin taninmis neqqasi Serdar sarayinin divar resmlerini isleyib 1850 Istinadlar Neqqaslar 2021 08 11 tarixinde Istifade tarixi 2013 11 30 Hemcinin baxDamga Tikme Zergerlik