Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nikolay Yakovleviç Marr(gürc. ნიკოლოზ მარი; 25 dekabr 1864 (6 yanvar 1865) və ya 6 yanvar 1865, Kutaisi – 20 dekabr 1934[…], Leninqrad) — rusiya və sovet şərqşünası, qafqazşünası.
| Nikolay Marr | |
|---|---|
| gürc. ნიკოლოზ მარი | |
 | |
| Doğum tarixi | 25 dekabr 1864 (6 yanvar 1865) və ya 6 yanvar 1865 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 20 dekabr 1934[…](69 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Elm sahələri | şərqşünaslıq, etnoqrafiya, Qafqaz dilləri, Esperanto |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Elmi rəhbəri | Viktor Rozen |
| Tanınmış yetirmələri | Boris Piotrovski, İvan Cavaxişvili, İvan Meşşaninov, İosif Orbeli, Akaki Şanidze, Vasili Abayev |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Nikolay Yakovleviç Marr 25 dekabr 1864-cü ildə (yaxud 6 yanvar 1865-ci il-də), bəzi mənbələrdə 25 may (6 iyun) 1864-cü ildə Gürcüstanın Kutaisi şəhərində anadan olmuşdur. Onun atası şotland Ceyms Marr Gürcüstana gəlmişdir. Knyaz Qurieli Ceyms Marra Kutaisinin botanika bağında torpaq hədiyyə etmişdir. Ceyms Marr burada yaşamışdır. O, yaşının səksəni keçdiyi bir dövrdə cavan bir gürcü qızı ilə evlənmişdir. Bu kəbindən sonra Nikolay Yakovleviç Marr dünyaya gəlmişdir. Onun valideynləri eyni dildə danışmağı bacarmamışlar. Belə ki, ata ingilis, fransız dillərini, ana isə yalnız gürcü dilini bilmişdir. Ona görə də onun valideynləri bir ümumi dildə danışmamışdır. Bəlkə də bu cür şərait N.Marrda dillərə olan maraq və həvəsini daha da artırmışdır. N.Marrın uşaqlığı gürcülərin arasında keçmişdir. O, Kutaisidəki gimnaziyaya daxil olana qədər yalnız gürcü dilində danışmışdır. Kutaisi gimnaziyasında oxuduğu zamanlarda isə rus, alman, fransız, ingilis, latın, qədim yunan və türk dilləri ilə maraqlanmışdır. 1884-cü ildə N.Marr gimnaziyanı bitirmişdir. Onun attestatında bütün fənlər beş, yalnız rus dili dörd olmuşdur. Bunun səbəbi isə N.Marrın rus dilində ləhcəylə danışması ilə bağlıdır. N.Marr ömrünün sonuna qədər rus dilində ləhcə ilə danışmışdır. N.Marr gimnaziyanı qurtardıqdan sonra Neva şəhərinə gəlmiş və Peterburq Universitetinin Şərq dilləri fakültəsinə daxil olmuşdur. O, tələbəlik illərində eyni vaxtda dörd istiqamətdə dillərin öyrənilməsini qarşısına məqsəd qoymuşdur: erməni-gürcü, erməni-fars-türk-tatar, sanskrit-fars-erməni və ərəb-yəhudi-suriya. Bundan başqa, Yaxın Şərq və Qafqaz dilləri ilə də maraqlanmışdır.
Nikolay Yakovleviç Marr 1888-ci ildə Peterburq Universitetini bitirmişdir. 1891-ci ildə Peterburq Universitetinin Şərq dilləri fakültəsində dərs deməyə başlamışdır. Şərq dilləri fakültəsində 1918-ci ilə qədər çalışmışdır. O, 1899-cu ildən gürcü ədəbiyyatını da tədris etmişdir. N.Marrın gürcü dilinə və ədəbiyyatına bağlılığı danılmazdır. Təsadüfi deyil ki, onun ən böyük arzularından biri də Gürcüstanın öz azadlığı və müstəqilliyi uğrunda mübarizəsi olmuşdur. Belə olduğu təqdirdə N.Marrın gürcü dilinə və ədəbiyyatına bağlılığı təbiidir. Lakin 1918-ci ildə gürcü dilçisi A.A.Tsaqareli ilə münaqişəsi olduğu üçün N.Marr gürcü filologiyasından erməni filologiyasına keçmişdir. Nikolay Yakovleviç Marr 1891-ci ildə dosent, 1902-ci ildə professor, 1911-ci ildə Şərq dilləri fakültəsinin dekanı, 1912-ci ildə akademik olmuşdur. O, ömrünün sonuna qədər Peterburqda yaşamışdır.
Nikolay Yakovleviç Marr dilçilik elmində Yafəs dilləri nəzəriyyəsini yaratmışdır. O, Sami və Hami dil ailələrinə üçüncünü də əlavə edərək yafəs adlandırmışdır.
Nikolay Yakovleviç Marr 20 dekabr 1934-cü ildə vəfat etmişdir.
Seçilmiş əsərləri
- „Список рукописей Севанского монастыря“. Москва. 1892
- „Основные таблицы к грамматике древнегрузинского языка“. С.-Петербург. 1908
- „Грамматика древнеармянского языка. Этимология“. С.-Петербург. 1903
- „Избранные работы. Том 1“. Ленинград. 1933
- „Избранные работы. Том 2“. Ленинград. 1936
- „Избранные работы. Том 3“. Ленинград. 1934
- „Избранные работы. Том 4“. Ленинград. 1937
- „Избранные работы. Том 5“. Ленинград. 1935
- „Грамматика древнелитературного грузинского языка“. 1925
- „Грамматика чанского (лазского) языка“. 1910
- „Сборники притч Вардана. Том 1“. 1899
- „Сборники притч Вардана. Том 2“. 1894
- „Описание грузинских рукописей Синайского монастыря“. 1940
- Der japhetitische Kaukasus und das dritte ethnische Element im Bildungsprozess der mittelländischen Kultur. Kohlhammer, Berlin/Stuttgart/Leipzig 1923.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Марр Николай Яковлевич // Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (rus.). / под ред. О. В. Богданова
- Сотрудники Российской национальной библиотеки (rus.).
- Марр Николай Яковлевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Ədəbiyyat
- Thomas Lawrence L. The linguistic theories of N. Ja. Marr. University of California Press, Berkeley, California [u.a.], 1957
- L’Hermitte R. Marr, marrisme, marristes: Science et perversion idéologique; une page de l’histoire de la linguistique soviétique. Institut d’Etudes Slaves, Paris, 1987,
- Голубева О. Д. Н. Я. Марр. СПб., Российская национальная библиотека, 2002,
- Алпатов В. М. История одного мифа: Марр и марризм. М., 1991 (там же библиография), 2-е дополн. изд., М., 2004,
- Алпатов В. М. Марр, марризм и сталинизм // Философские исследования, 1993, № 4, с. 271—288.
- Гитлиц М. М. Основные вопросы языка в освещении Н. Я. Марра. Дополнение к Вопроснику по нормативной грамматике русского языка // Русский язык в школе. Отв. ред. С. Г. Бархударов. М., Учпедгиз, 1939, N 3, май-июнь, с.1—10; N 4, июль-август, с.27—33.
- Никольская Т. Н. Н. Я. Марр и футуристы // Кредо (Тамбов).1993. № 3—4.
- Микола Якович Марр (1864—1934): Бібліографічний показжик / Упоряд. Ю. Л. Мосенкіс, . — Київ: НДІТІАМ, 1994. — 16 с. (соавт. Ю. Л. Мосенкис)
- Мурашов Ю. Письмо и устная речь в дискурсах о языке 1930-х годов: Н. Марр //Соцреалистический канон / Ред. Х. Гюнтер, Е. Добренко. СПб., 2000. С.599—608.
- Богданов К. А.. От первоэлементов Н. Я. Марра к мичуринским яблокам: Рациональность и абсурд в советской науке 1920—1950-х гг.// Абсурд и вокруг: Сборник статей / Отв. ред. . М., 2004. С.335—345.
- Шилков Ю. М. Философия языка Н. Я. Марра // Вече. Альманах русской философии и культуры. Выпуск 16. СПб., 2004. С.72—82.
- Velmezova Ekaterina. Les lois du sens. La sémantique marriste. Genève, 2007.
Xarici keçidlər
- Nikolay Yakovleviç Marr
- Избранные работы в 5-ти томах, Djvu-версия 2007-09-28 at the Wayback Machine
- Документальные фото похорон и могилы Марра в Лавре
- Изложение работ Н. Я. Марра на сайте по истории лингвистики 2008-04-17 at the Wayback Machine
- Николай Марр «Грамматика древнеармянского языка-Этимология» Санкт-Петербургъ, Типографiя Имперторской Академiи Наукъ, 1903
- Воспоминания о Н. Я. Марре его ученицы О. М. Фрейденберг
- Николай Яковлевич Марр в базе «Имя в белорусской науке» на сайте ЦНБ НАН Беларуси
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nikolay Yakovlevic Marr gurc ნიკოლოზ მარი 25 dekabr 1864 6 yanvar 1865 ve ya 6 yanvar 1865 Kutaisi 20 dekabr 1934 Leninqrad rusiya ve sovet serqsunasi qafqazsunasi Nikolay Marrgurc ნიკოლოზ მარიDogum tarixi 25 dekabr 1864 6 yanvar 1865 ve ya 6 yanvar 1865 1865 01 06 Dogum yeri Kutaisi Kutaisi quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 20 dekabr 1934 1934 12 20 69 yasinda Vefat yeri Leninqrad RSFSR SSRIDefn yeri Kazace qebiristanligi d Elm saheleri serqsunasliq etnoqrafiya Qafqaz dilleri EsperantoIs yerleri Sankt Peterburq Dovlet Universiteti Rusiya Milli KitabxanasiTehsili Sankt Peterburq Dovlet Universitetinin Serqsunasliq fakultesi d Elmi rehberi Viktor RozenTaninmis yetirmeleri Boris Piotrovski Ivan Cavaxisvili Ivan Messaninov Iosif Orbeli Akaki Sanidze Vasili AbayevUzvluyu Rusiya Elmler Akademiyasi SSRI Elmler Akademiyasi Peterburq Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiNikolay Yakovlevic Marr 25 dekabr 1864 cu ilde yaxud 6 yanvar 1865 ci il de bezi menbelerde 25 may 6 iyun 1864 cu ilde Gurcustanin Kutaisi seherinde anadan olmusdur Onun atasi sotland Ceyms Marr Gurcustana gelmisdir Knyaz Qurieli Ceyms Marra Kutaisinin botanika baginda torpaq hediyye etmisdir Ceyms Marr burada yasamisdir O yasinin sekseni kecdiyi bir dovrde cavan bir gurcu qizi ile evlenmisdir Bu kebinden sonra Nikolay Yakovlevic Marr dunyaya gelmisdir Onun valideynleri eyni dilde danismagi bacarmamislar Bele ki ata ingilis fransiz dillerini ana ise yalniz gurcu dilini bilmisdir Ona gore de onun valideynleri bir umumi dilde danismamisdir Belke de bu cur serait N Marrda dillere olan maraq ve hevesini daha da artirmisdir N Marrin usaqligi gurculerin arasinda kecmisdir O Kutaisideki gimnaziyaya daxil olana qeder yalniz gurcu dilinde danismisdir Kutaisi gimnaziyasinda oxudugu zamanlarda ise rus alman fransiz ingilis latin qedim yunan ve turk dilleri ile maraqlanmisdir 1884 cu ilde N Marr gimnaziyani bitirmisdir Onun attestatinda butun fenler bes yalniz rus dili dord olmusdur Bunun sebebi ise N Marrin rus dilinde lehceyle danismasi ile baglidir N Marr omrunun sonuna qeder rus dilinde lehce ile danismisdir N Marr gimnaziyani qurtardiqdan sonra Neva seherine gelmis ve Peterburq Universitetinin Serq dilleri fakultesine daxil olmusdur O telebelik illerinde eyni vaxtda dord istiqametde dillerin oyrenilmesini qarsisina meqsed qoymusdur ermeni gurcu ermeni fars turk tatar sanskrit fars ermeni ve ereb yehudi suriya Bundan basqa Yaxin Serq ve Qafqaz dilleri ile de maraqlanmisdir Nikolay Yakovlevic Marr 1888 ci ilde Peterburq Universitetini bitirmisdir 1891 ci ilde Peterburq Universitetinin Serq dilleri fakultesinde ders demeye baslamisdir Serq dilleri fakultesinde 1918 ci ile qeder calismisdir O 1899 cu ilden gurcu edebiyyatini da tedris etmisdir N Marrin gurcu diline ve edebiyyatina bagliligi danilmazdir Tesadufi deyil ki onun en boyuk arzularindan biri de Gurcustanin oz azadligi ve musteqilliyi ugrunda mubarizesi olmusdur Bele oldugu teqdirde N Marrin gurcu diline ve edebiyyatina bagliligi tebiidir Lakin 1918 ci ilde gurcu dilcisi A A Tsaqareli ile munaqisesi oldugu ucun N Marr gurcu filologiyasindan ermeni filologiyasina kecmisdir Nikolay Yakovlevic Marr 1891 ci ilde dosent 1902 ci ilde professor 1911 ci ilde Serq dilleri fakultesinin dekani 1912 ci ilde akademik olmusdur O omrunun sonuna qeder Peterburqda yasamisdir Nikolay Yakovlevic Marr dilcilik elminde Yafes dilleri nezeriyyesini yaratmisdir O Sami ve Hami dil ailelerine ucuncunu de elave ederek yafes adlandirmisdir Nikolay Yakovlevic Marr 20 dekabr 1934 cu ilde vefat etmisdir Secilmis eserleri Spisok rukopisej Sevanskogo monastyrya Moskva 1892 Osnovnye tablicy k grammatike drevnegruzinskogo yazyka S Peterburg 1908 Grammatika drevnearmyanskogo yazyka Etimologiya S Peterburg 1903 Izbrannye raboty Tom 1 Leningrad 1933 Izbrannye raboty Tom 2 Leningrad 1936 Izbrannye raboty Tom 3 Leningrad 1934 Izbrannye raboty Tom 4 Leningrad 1937 Izbrannye raboty Tom 5 Leningrad 1935 Grammatika drevneliteraturnogo gruzinskogo yazyka 1925 Grammatika chanskogo lazskogo yazyka 1910 Sborniki pritch Vardana Tom 1 1899 Sborniki pritch Vardana Tom 2 1894 Opisanie gruzinskih rukopisej Sinajskogo monastyrya 1940 Der japhetitische Kaukasus und das dritte ethnische Element im Bildungsprozess der mittellandischen Kultur Kohlhammer Berlin Stuttgart Leipzig 1923 IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Marr Nikolaj Yakovlevich Literatory Sankt Peterburga HH vek rus pod red O V Bogdanova Sotrudniki Rossijskoj nacionalnoj biblioteki rus Marr Nikolaj Yakovlevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 EdebiyyatThomas Lawrence L The linguistic theories of N Ja Marr University of California Press Berkeley California u a 1957 L Hermitte R Marr marrisme marristes Science et perversion ideologique une page de l histoire de la linguistique sovietique Institut d Etudes Slaves Paris 1987 ISBN 2 7204 0227 3 Golubeva O D N Ya Marr SPb Rossijskaya nacionalnaya biblioteka 2002 ISBN 5 8192 0134 5 Alpatov V M Istoriya odnogo mifa Marr i marrizm M 1991 tam zhe bibliografiya 2 e dopoln izd M 2004 ISBN 5 354 00405 5 Alpatov V M Marr marrizm i stalinizm Filosofskie issledovaniya 1993 4 s 271 288 Gitlic M M Osnovnye voprosy yazyka v osveshenii N Ya Marra Dopolnenie k Voprosniku po normativnoj grammatike russkogo yazyka Russkij yazyk v shkole Otv red S G Barhudarov M Uchpedgiz 1939 N 3 maj iyun s 1 10 N 4 iyul avgust s 27 33 Nikolskaya T N N Ya Marr i futuristy Kredo Tambov 1993 3 4 Mikola Yakovich Marr 1864 1934 Bibliografichnij pokazzhik Uporyad Yu L Mosenkis Kiyiv NDITIAM 1994 16 s soavt Yu L Mosenkis Murashov Yu Pismo i ustnaya rech v diskursah o yazyke 1930 h godov N Marr Socrealisticheskij kanon Red H Gyunter E Dobrenko SPb 2000 S 599 608 Bogdanov K A Ot pervoelementov N Ya Marra k michurinskim yablokam Racionalnost i absurd v sovetskoj nauke 1920 1950 h gg Absurd i vokrug Sbornik statej Otv red M 2004 S 335 345 Shilkov Yu M Filosofiya yazyka N Ya Marra Veche Almanah russkoj filosofii i kultury Vypusk 16 SPb 2004 S 72 82 Velmezova Ekaterina Les lois du sens La semantique marriste Geneve 2007 Xarici kecidlerNikolay Yakovlevic Marr Izbrannye raboty v 5 ti tomah Djvu versiya 2007 09 28 at the Wayback Machine Dokumentalnye foto pohoron i mogily Marra v Lavre Izlozhenie rabot N Ya Marra na sajte po istorii lingvistiki 2008 04 17 at the Wayback Machine Nikolaj Marr Grammatika drevnearmyanskogo yazyka Etimologiya Sankt Peterburg Tipografiya Impertorskoj Akademii Nauk 1903 Vospominaniya o N Ya Marre ego uchenicy O M Frejdenberg Nikolaj Yakovlevich Marr v baze Imya v belorusskoj nauke na sajte CNB NAN BelarusiIstinadlar