Niderland Ost-Hindi (nid. Nederlands-Indië) — Holland koloniyaçıları tərəfindən Malay arxipelaqında və Yeni Qvineya adansının qərbində təşkil etdikləri Ost-Hind şirkətinin yaratdığı asılı ərazi.
Niderland İmperiyası | |||||
Niderland Ost-Hindi | |||||
---|---|---|---|---|---|
nid. Nederlandsch-Indië ind. Hindia-Belanda | |||||
| |||||
Himn: | |||||
| |||||
| |||||
Ən böyük şəhər | Surabaya | ||||
Dilləri | niderland dili | ||||
Rəsmi dilləri | Niderland dili (Rəsmi), Malay dili, Yava dili, Çin dili, İndoneziya dilləri | ||||
İdarəetmə forması | Müstəmləkə hakimiyyəti | ||||
Davamiyyət | |||||
→ | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Öncəki illər
23 iyun 1596 ildə şəhərinə ilk hollan gəmisi yan alır. Sinradan hollanlar holland taçirləri bölgəfə kontorlar açırlar. Sonradan 1602-ci ildə bu kontorlar birləşdirilərək Ost-Hind şirkətini qururlar. Bundan sonra artıq bu şirkətin əlində böyük kapital cəmləşmişdi.
Ümumi xronologiya
- 1602—1800: Honllandlar Portuqallar və İngilislərlə rəqabət şəraitində ərazini tədricən ələ keçirirlər.
- 1800—1942: yerli əhali ilə avropalılar arasında davam edən müharibələr.
- 1859: hollandlar Şərqi Timor istina olaraq Portuqal İndoneziyasını işğal edir.
- 1942—1945: İndoneziyanın yaponlar tərəfindən işğal olunması.
- 1945—1949: İndoneziya İstiqlal müharibəsi.
- 1962: Qərbi Yeni Qvineyanın İndoneziyaya birləşdirilməsi.
İşğal
Niderland Ost-Hindin mərkəzi Bahaya indiki Cakarta şəhəri olmuşdur. Sumatra adası Holandiyanın əlində 350 il müddətində olmasına baxmayaraq digər ərazilərin işğalı uzun çəkir. Bölgənin tam işğalı XX əsrə təsadüf edir.
Dirənişlər
İslam adət-ənənələrinə sadiq qslan yerli əhali holladlar üçün böyük çətinliklər yaradırdı. Bu çtinliklər öz növbədində hollandların koloniyalaşma xəttinə ağır zərbə vuraraq ordunu zəyiflədirdi. Ən uzun çəkən konfiliktlər Bafri müharibəsi, Yava müharibəsi və qanlı 13 illik müharibə hansı ki, 1873-1908 illər müddətində baş vermişdir. 1846 və 1849 illərdə hollandlar Bali adasına sahiblənmək məqsədi ilə uğursuz həmlələr etmişlər. Onlar Balini ancaq 1906-cı ildə ələ keçirə bilmişdilər. İndoneziyanın daxili hissələrinin ram edilməsi 1920-ci illərə təsadüf edir. Hollandlar üçün digər problem piratlar olmuşdur. 1904 — 1909 illərdə burada qeneral-qubernator olan Con.B. van Xetsa dönəmində müasir İndoneziyanın bütün əraziləri Ost-Hind koloniyasının əlinə keçir. Cənub-qərbi Sulavesi 1905—1906 illərdə, Bali adası 1906-ci ildə, Yeni Qvineya adasının qərbi isə 1920 ildə işğal olunur.
Ost-Hindin çöküşü
10 yanvar 1942 ildə Yaponiya niderlanlılarən sahib olduğu Ost-Hind ərazisində zəngin faydalı qazıntıların olması ilə əlaqədar Niderlanda müharibə elan edir. Niderland Ost-Hind əməliyyatı nəticəsində yaponlar artıq mart ayına bütün Niderlan Ost-Hind ərazilərini işğal edirlər. Bununla da Niderland Ost-Hind tamamən ləğv edilir. 17 avqust 1945 ildə İndoneziya müstəqilliyini elan edir. Hollandlar isə 1949-cı ildə İndoneziya İstiqlal müharibəsi sonucunda İndoneziyanın müstəqilliyi tanıyır.
İstinadlar
- Dick, Howard W. Surabaya City Of Work: A Socioeconomic History, 1900–2000 (Ohio RIS Southeast Asia Series): Howard Dick: 9780896802216: Amazon.com: Books. amazon.com. 2002. ISBN .
- "Page:The New International Encyclopædia 1st ed. v. 18.djvu/816 - Wikisource, the free online library". en.wikisource.org. 24 dekabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 dekabr 2018.
- Witton, Patrick. Indonesia. Melbourne: Lonely Planet. 2003. 23–25. ISBN .
- Schwarz, A. A Nation in Waiting: Indonesia in the 1990s. Westview Press. 1994. 3–4. ISBN .
- Robert Cribb, «Development policy in the early 20th century», in Jan-Paul Dirkse, Frans Hüsken and Mario Rutten, eds, Development and social welfare: Indonesia’s experiences under the New Order (Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, 1993), pp. 225—245.
Mənbə
- Индонезия в БСЭ[ölü keçid]
- Bosma, Ulbe: ‘’Emigration: Colonial circuits between Europe and Asia in the 19th and early 20th century’’, EGO - Europäische Geschichte Online Mayns: Institute of European History
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Niderland Ost Hindi nid Nederlands Indie Holland koloniyacilari terefinden Malay arxipelaqinda ve Yeni Qvineya adansinin qerbinde teskil etdikleri Ost Hind sirketinin yaratdigi asili erazi Niderland ImperiyasiNiderland Ost Hindinid Nederlandsch Indie ind Hindia BelandaBayraq GerbHimn nid Wilhelmus Villiam source source track track track track track track track track track Niderland Ost Hindinin xeritesi 1800 den 1942 ci iledek Yapon isgali oncesi en yuksek seviyyesine qeder erazi genislenmesini gosterir 1 yanvar 1800 27 dekabr 1949En boyuk seher SurabayaDilleri niderland diliResmi dilleri Niderland dili Resmi Malay dili Yava dili Cin dili Indoneziya dilleriIdareetme formasi Mustemleke hakimiyyetiDavamiyyetIndoneziya Malayziya Vikianbarda elaqeli mediafayllarOnceki iller23 iyun 1596 ilde seherine ilk hollan gemisi yan alir Sinradan hollanlar holland tacirleri bolgefe kontorlar acirlar Sonradan 1602 ci ilde bu kontorlar birlesdirilerek Ost Hind sirketini qururlar Bundan sonra artiq bu sirketin elinde boyuk kapital cemlesmisdi Umumi xronologiya1602 1800 Honllandlar Portuqallar ve Ingilislerle reqabet seraitinde erazini tedricen ele kecirirler 1800 1942 yerli ehali ile avropalilar arasinda davam eden muharibeler 1859 hollandlar Serqi Timor istina olaraq Portuqal Indoneziyasini isgal edir 1942 1945 Indoneziyanin yaponlar terefinden isgal olunmasi 1945 1949 Indoneziya Istiqlal muharibesi 1962 Qerbi Yeni Qvineyanin Indoneziyaya birlesdirilmesi Isgal Niderland Ost Hindin merkezi Bahaya indiki Cakarta seheri olmusdur Sumatra adasi Holandiyanin elinde 350 il muddetinde olmasina baxmayaraq diger erazilerin isgali uzun cekir Bolgenin tam isgali XX esre tesaduf edir Direnisler Islam adet enenelerine sadiq qslan yerli ehali holladlar ucun boyuk cetinlikler yaradirdi Bu ctinlikler oz novbedinde hollandlarin koloniyalasma xettine agir zerbe vuraraq ordunu zeyifledirdi En uzun ceken konfiliktler Bafri muharibesi Yava muharibesi ve qanli 13 illik muharibe hansi ki 1873 1908 iller muddetinde bas vermisdir 1846 ve 1849 illerde hollandlar Bali adasina sahiblenmek meqsedi ile ugursuz hemleler etmisler Onlar Balini ancaq 1906 ci ilde ele kecire bilmisdiler Indoneziyanin daxili hisselerinin ram edilmesi 1920 ci illere tesaduf edir Hollandlar ucun diger problem piratlar olmusdur 1904 1909 illerde burada qeneral qubernator olan Con B van Xetsa doneminde muasir Indoneziyanin butun erazileri Ost Hind koloniyasinin eline kecir Cenub qerbi Sulavesi 1905 1906 illerde Bali adasi 1906 ci ilde Yeni Qvineya adasinin qerbi ise 1920 ilde isgal olunur Ost Hindin cokusu 10 yanvar 1942 ilde Yaponiya niderlanlilaren sahib oldugu Ost Hind erazisinde zengin faydali qazintilarin olmasi ile elaqedar Niderlanda muharibe elan edir Niderland Ost Hind emeliyyati neticesinde yaponlar artiq mart ayina butun Niderlan Ost Hind erazilerini isgal edirler Bununla da Niderland Ost Hind tamamen legv edilir 17 avqust 1945 ilde Indoneziya musteqilliyini elan edir Hollandlar ise 1949 ci ilde Indoneziya Istiqlal muharibesi sonucunda Indoneziyanin musteqilliyi taniyir IstinadlarDick Howard W Surabaya City Of Work A Socioeconomic History 1900 2000 Ohio RIS Southeast Asia Series Howard Dick 9780896802216 Amazon com Books amazon com 2002 ISBN 978 0896802216 Page The New International Encyclopaedia 1st ed v 18 djvu 816 Wikisource the free online library en wikisource org 24 dekabr 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 dekabr 2018 Witton Patrick Indonesia Melbourne Lonely Planet 2003 23 25 ISBN 1 74059 154 2 Schwarz A A Nation in Waiting Indonesia in the 1990s Westview Press 1994 3 4 ISBN 1 86373 635 2 Robert Cribb Development policy in the early 20th century in Jan Paul Dirkse Frans Husken and Mario Rutten eds Development and social welfare Indonesia s experiences under the New Order Leiden Koninklijk Instituut voor Taal Land en Volkenkunde 1993 pp 225 245 MenbeIndoneziya v BSE olu kecid Bosma Ulbe Emigration Colonial circuits between Europe and Asia in the 19th and early 20th century EGO Europaische Geschichte Online Mayns Institute of European History