Bali (ind. Bali) — Malay arxipelaqında yerləşən, İndoneziya dövlətinə məxsus ada. Ada Kiçik Zond adaları qrupuna daxildir. Cənubdan adanı Hind okeanını suları, şimaldan isə Sakit okeana aid olan Bali dənizinin suları əhatə edir. Bali adası Yava adasından Bali boğazı, Lombok adasından isə Lombok boğazı vasitəsilə ayrılır.
Bali adası | |
---|---|
ind. Bali | |
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | 5780 km² |
Uzunluğu | 150 km |
Eni | 80 km |
Hündür nöqtəsi | 3142 m |
Əhalisi | 3.890.757 nəfər (2010-cu il) |
Yerləşməsi | |
Ölkə | İndoneziya |
Şəhər | |
Arxipelaq | |
Akvatoriya | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Coğrafi mövqeyi
Sahəsi 5780 km² olan Bali adası, şərqdən qərbə 150 km, şimaldan cənuba doğru isə 80 km məsafə uzanır. Ada Kiçik Zond adalarının qərb qutaracağında yerləşir. Onu Yava adasından 2,5 km-lik ensiz Bali boğazı ayırır. Ada özündə bir-neçə kiçik adanıda birləşdirir. Balı adası həmdə məşhur Volles xəttinin sərhədində yerləşir.
Relyefi
Bali adası (bir-birilə toqquşma) zonasında yerləşir. Məhz bu üzdən burada aktiv vulkanizim müşahidə olunur. Ada bir birindən fərqlənən iki hissədən inarətdir. Mərkəzi və şimal-qərb hissəsi dağlıq relyefə malikdir. Məhz bu ərazidə vulkan mənşəli çöküntülər üstünlük təşkil edir. Ərazidə fəaliyyətdə olan iki vulkan var: Qununq-Aqunq (3142 m) və Qununq-Batur (1717 m). Məhz ərazidə ki, aktiv vulkanizim torpağın məhsuldarlığına mənfi təsir göstəri və əkinçiliyin inkişafını ləngidir. 1963-cü ildə baş vermiş püskürmə çoxlu təlafata və insan ölümünə səbəb olmuşdu. Ehtimal olunur ki, 30 min il öncə məhz bu ərazi planetdə ən böyük vulkan püskürmə mərkəzi olmuş.
Vulkan mənşəli dağlarla yanaşı adada Batukau (2278 m) və Abanq (2152 m) zirvələridə var. Bu dağ silsiləsi adanın cənubunda yerləşir və əhəngdaşı süxurlarından təşkil olunub. Ümumən dağ silsiləsindən şimalda qalan ərazi daha ensiz və dik dağ yamaclarına malikdir. Dağ silsiləsindən cənubda qalan hissə daha geniş və məhz adanın daha çox məhsuldar ərazisi hesab olunur.
İqlimi
Bali adası ekvatordan cənubda, 8 °C.e-də yerləşir. O üzdən adada hakimdir.. Bölgədə ancaq iki fərqli mövsüm müşahidə olunur: quru (aprel-sentyabr) və rütubətli (oktyabr-mart) mövsüm. Əsas yağıntı yanvar-fevral aylarında düşür. İl boyu havanın temperaturu demək olar ki, dəyişmir. Orta illik temperatura 24° — 31 °C arasında dəyişir. Dəniz suyunun temperaturu isə 26°-29 °C arasında dəyişir. Yağıntılar ada üzrə qeyri bərabər paylaşılıb. Adanın cənubunda orta illik yağıntı 2000 mm, yüksək dağlarda isə 3000 mm qədər yüksəlir. Şimal sahillərinə isə 1000 mm yağıntı düşür.
Daxili suları
Bitki və heyvanat aləmi
Tarixi
Əhalisi
Şəkillər
Təsarrüfatı
Həmçinin bax
İstinadlar
- "wolrdatlas-Bali". 2021-04-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-05.
- ""Wallace's Line in the Light of Recent Zoogeographic Studies"". 2016-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-06.
- "Вулкан на Бали". 2021-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-06.
- Tom L. McKnight, Darrel Hess. Climate Zones and Types: The Köppen System // Physical Geography: A Landscape Appreciation. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. 2000. 200—201. .
- Орлинков А. Ф. География Азии. М.: Наука, 1994. — 296 с.
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bali ind Bali Malay arxipelaqinda yerlesen Indoneziya dovletine mexsus ada Ada Kicik Zond adalari qrupuna daxildir Cenubdan adani Hind okeanini sulari simaldan ise Sakit okeana aid olan Bali denizinin sulari ehate edir Bali adasi Yava adasindan Bali bogazi Lombok adasindan ise Lombok bogazi vasitesile ayrilir Bali adasiind BaliUmumi melumatlarSahesi 5780 km Uzunlugu 150 kmEni 80 kmHundur noqtesi 3142 mEhalisi 3 890 757 nefer 2010 cu il Yerlesmesi8 22 c e 115 08 s u Olke IndoneziyaSeher DenpasarArxipelaq Malay arxipelaqiKicik Zond adalariAkvatoriya Hind okeaniBali deniziBali adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiCografi movqeyi Adanin yerlesdiyi movqe Sahesi 5780 km olan Bali adasi serqden qerbe 150 km simaldan cenuba dogru ise 80 km mesafe uzanir Ada Kicik Zond adalarinin qerb qutaracaginda yerlesir Onu Yava adasindan 2 5 km lik ensiz Bali bogazi ayirir Ada ozunde bir nece kicik adanida birlesdirir Bali adasi hemde meshur Volles xettinin serhedinde yerlesir Relyefi Aqunq vulkani Bali adasi bir birile toqqusma zonasinda yerlesir Mehz bu uzden burada aktiv vulkanizim musahide olunur Ada bir birinden ferqlenen iki hisseden inaretdir Merkezi ve simal qerb hissesi dagliq relyefe malikdir Mehz bu erazide vulkan menseli cokuntuler ustunluk teskil edir Erazide fealiyyetde olan iki vulkan var Qununq Aqunq 3142 m ve Qununq Batur 1717 m Mehz erazide ki aktiv vulkanizim torpagin mehsuldarligina menfi tesir gosteri ve ekinciliyin inkisafini lengidir 1963 cu ilde bas vermis puskurme coxlu telafata ve insan olumune sebeb olmusdu Ehtimal olunur ki 30 min il once mehz bu erazi planetde en boyuk vulkan puskurme merkezi olmus Vulkan menseli daglarla yanasi adada Batukau 2278 m ve Abanq 2152 m zirveleride var Bu dag silsilesi adanin cenubunda yerlesir ve ehengdasi suxurlarindan teskil olunub Umumen dag silsilesinden simalda qalan erazi daha ensiz ve dik dag yamaclarina malikdir Dag silsilesinden cenubda qalan hisse daha genis ve mehz adanin daha cox mehsuldar erazisi hesab olunur Iqlimi Denpasarda illik temperatur ve yaginti rejimini gosteren diaqram Bali adasi ekvatordan cenubda 8 C e de yerlesir O uzden adada hakimdir Bolgede ancaq iki ferqli movsum musahide olunur quru aprel sentyabr ve rutubetli oktyabr mart movsum Esas yaginti yanvar fevral aylarinda dusur Il boyu havanin temperaturu demek olar ki deyismir Orta illik temperatura 24 31 C arasinda deyisir Deniz suyunun temperaturu ise 26 29 C arasinda deyisir Yagintilar ada uzre qeyri beraber paylasilib Adanin cenubunda orta illik yaginti 2000 mm yuksek daglarda ise 3000 mm qeder yukselir Simal sahillerine ise 1000 mm yaginti dusur Daxili sulari Bitki ve heyvanat alemiTarixiEhalisiSekillerTesarrufatiHemcinin baxIstinadlar wolrdatlas Bali 2021 04 16 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 05 Wallace s Line in the Light of Recent Zoogeographic Studies 2016 03 09 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 06 Vulkan na Bali 2021 10 19 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 06 Tom L McKnight Darrel Hess Climate Zones and Types The Koppen System Physical Geography A Landscape Appreciation Upper Saddle River NJ Prentice Hall 2000 200 201 ISBN 0 13 020263 0 Orlinkov A F Geografiya Azii M Nauka 1994 296 s Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin