Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Naxçıvan döyüşü — 1406-cı ildə Qaraqoyunlu hökmdarı Qara Yusiflə, Teymurilərin Təbriz hakimi Əbu Bəkr mirzə arasında Naxçıvan yaxınlığında baş vermiş döyüş.
| Qaraqoyunlu-Teymuri müharibələri | |||
|---|---|---|---|
| Qaraqoyunlu-Teymuri müharibəsi | |||
 Teymurilər və Türkmənlər arasındakı döyüş, İran, 1450.c | |||
| Tarix | 14 oktyabr, 1406 | ||
| Yeri | Naxçıvan | ||
| Səbəbi | Qara Yusifin həbsdən çıxaraq keçmiş torpaqlarını ələ keçirmək üçün yürüşlərə başlaması. | ||
| Nəticəsi | Qaraqoyunluların qələbəsi | ||
| Ərazi dəyişikliyi | Teymuri Əbu Bəkr məğlub olaraq Sultaniyyəyə qaçdı. | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
Tarixi
1405-ci ildə Qara Yusif Suriyanı tərk etdi və Mardinə ordan da Mosula getdi. Ardınca Bitlisə yolan düşdü. Qara Yusifin həbsdən azad olduğunu bilən kimi bütün keçmiş tərəfdarları və qoşunu ətrafında yığılmağa başladılar. Şərqi Anadolunu tabe edən Qara Yusif həbsdə olarkən Sultan Əhmədlə andlaşmasına uyğun olaraq Azərbaycana üz tutmağa hazırlaşırdı.
1406-cı ilin iyununda Sultan Əhməd və Qara Yusif Bağdadı ələ keçirdilər. 1406-cı ilin sonunda Təbrizə yaxınlaşdılar. Şirvanşah İbrahim Sultan Əhmədin İraqdan Azərbaycana yürüşünü qanuni hökmdarın dönüşü kimi qəbul etdi. I İbrahimə müvəqqəti sığınan Azərbaycan əmirləri Qara Yusifin tərəfinə keçdilər.
Qara Yusifi qarşılamaq üçün Əbu Bəkr 23 avqust 1406-cı Təbriz gəldi. Şənbi Qazanda dayandıqdan sonra Naxçıvana yola düşdü. Əmirlərlə keçirilmiş müşavirə əsasında Qaraqoyunlularla döyüşə qərar verildi. 1406-cı ilin oktyabrın 14-də Naxçıvanın qərbində iki ordu qarşılaşdı. Qara Yusifin ordusunun sağ qolunda Pirhüseyn Səədli, sol qolunda Urmiya hakimi Dizək, mərkəzdə isə Qara Yusifin özü, Musa bəy Dögər, Pir Ömər, Piri bəy və başqa böyük Qaraqoyunlu sərkərdəkləri yer almışdılar.
Döyüşün birinci günü tərəfər arasında kəşfiyyat işləri görüldü. Beləki hər iki tərəf ox atmaqla bir-birilərinin qüvvələrini öyrəndilər. Döyüşün ikinci günü Əbu Bəkr Arazı keçərək Qaraqoyunlu ordusunun üzərinə həlledici hücuma keçdi. Qara Yusif, "bizim şəxsi düşmənliyimiz üzündən bu qədər insan tələf olur. İgidlik və bahadırlıq hər ikimizin qarşı-qarşıya gələrək vuruşmağımızı tələb edir". dəsə də Əbu Bəkr bu təklifi qəbul etmədi. Az müddətdən sonra Teymuri ordusu davam gətirə bilməyərək geriyə çəkilməyə başladı. Əbu Bəkr döyüş meydanını tərk edərək Təbrizə gəldi. Şəhəri qarət və talan etdikdən sonra Sultaniyyəyə çəkildi.Həsən bəy Rumlu bu haqda "Qızılbaşlar tarixi" kitabında yazır:
 | Əmir Teymurun ölümündən sonra (Qara Yusif) həbsdən azad oldu. Onunla o vilayətə getmiş və dağılışmış min atlı yenidən toplaşdı və (Qara Yusif) oradan qaçıb Fərat çayının sahillərinə qədər sərhəd tayfaları və keşikçiləri ilə 180 döyüş edib qalib çıxdı. 809-cu il cumadiüləvvəl ayının 1-də (14.X.1406) Naxçıvan yaxınlığında Mirza Əbu Bəkr ilə vuruşub qələbə çaldı. Və ikinci dəfə Təbriz yaxınlığındakı Sərdrudda 810-cu ildə (8.VI.1407—26.V.1408) Mirza Əbu Bəkrlə döyüşdükdən və onun atası Mirzə Miranşahı öldürdükdən sonra bütün Azərbaycana, İraqi-Ərəbə və İraqi-Əcəmin bir hissəsinə hakim oldu. |  |
Ədəbiyyat
- Prof. Dr. Faruk Sümer. Kara Koyunlular (Başlangıçtan Cihan-Şah’a kadar). I. cilt Türk Tarih Kurumu Basım Evi — Ankara — 1967
- Nuriyeva İradə Tofiq qızı. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan–XXI əsrin əvvəllərinədək). – Bakı: Mütərcim, 2015. – 336 səh.
- Qızılbaşlar tarixi. Tərcümə və şərhlər M. Ə. Məhəmmədinindir. — Bakı, "Azərbaycan" nəşriyyatı. 1993–48 s.
İstinadlar
- Azərbaycan Tarixinin döyüşləri [ölü keçid]
- F. Sümer.s.69.
- İ. Nuriyeva.s.100.
- F. Sümer.s.72–73.
- Qızılbaşlar tarixi.s.15.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
Karakoyunlu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Naxcivan doyusu 1406 ci ilde Qaraqoyunlu hokmdari Qara Yusifle Teymurilerin Tebriz hakimi Ebu Bekr mirze arasinda Naxcivan yaxinliginda bas vermis doyus Qaraqoyunlu Teymuri muharibeleriQaraqoyunlu Teymuri muharibesiTeymuriler ve Turkmenler arasindaki doyus Iran 1450 cTarix 14 oktyabr 1406Yeri NaxcivanSebebi Qara Yusifin hebsden cixaraq kecmis torpaqlarini ele kecirmek ucun yuruslere baslamasi Neticesi Qaraqoyunlularin qelebesiErazi deyisikliyi Teymuri Ebu Bekr meglub olaraq Sultaniyyeye qacdi Munaqise terefleriQaraqoyunlular Teymuriler Van HakimliyiKomandan lar Merkez Qara Yusif Qaraman bey Eli Pasa Qara Isgender Sag qanad Pir Huseyn Doger Musa Ilyas bey Pir Omer Busat bey Qaraqoc Sultan Esed bey Sol Qanad Emir Dizek Celaleddin Pizek Merkez Miransah Sag Qanad Emir Nesr Tekul Igu Teymur Emir Doladay Sir Bey Sol Qanad Mir Izzetdin Ser Seyh Mehemmed Ismail Ateke Qutluq Xoca Xoca Berdi Mirek Mincan Tarixi1405 ci ilde Qara Yusif Suriyani terk etdi ve Mardine ordan da Mosula getdi Ardinca Bitlise yolan dusdu Qara Yusifin hebsden azad oldugunu bilen kimi butun kecmis terefdarlari ve qosunu etrafinda yigilmaga basladilar Serqi Anadolunu tabe eden Qara Yusif hebsde olarken Sultan Ehmedle andlasmasina uygun olaraq Azerbaycana uz tutmaga hazirlasirdi 1406 ci ilin iyununda Sultan Ehmed ve Qara Yusif Bagdadi ele kecirdiler 1406 ci ilin sonunda Tebrize yaxinlasdilar Sirvansah Ibrahim Sultan Ehmedin Iraqdan Azerbaycana yurusunu qanuni hokmdarin donusu kimi qebul etdi I Ibrahime muveqqeti siginan Azerbaycan emirleri Qara Yusifin terefine kecdiler Qara Yusifi qarsilamaq ucun Ebu Bekr 23 avqust 1406 ci Tebriz geldi Senbi Qazanda dayandiqdan sonra Naxcivana yola dusdu Emirlerle kecirilmis musavire esasinda Qaraqoyunlularla doyuse qerar verildi 1406 ci ilin oktyabrin 14 de Naxcivanin qerbinde iki ordu qarsilasdi Qara Yusifin ordusunun sag qolunda Pirhuseyn Seedli sol qolunda Urmiya hakimi Dizek merkezde ise Qara Yusifin ozu Musa bey Doger Pir Omer Piri bey ve basqa boyuk Qaraqoyunlu serkerdekleri yer almisdilar Doyusun birinci gunu terefer arasinda kesfiyyat isleri goruldu Beleki her iki teref ox atmaqla bir birilerinin quvvelerini oyrendiler Doyusun ikinci gunu Ebu Bekr Arazi kecerek Qaraqoyunlu ordusunun uzerine helledici hucuma kecdi Qara Yusif bizim sexsi dusmenliyimiz uzunden bu qeder insan telef olur Igidlik ve bahadirliq her ikimizin qarsi qarsiya gelerek vurusmagimizi teleb edir dese de Ebu Bekr bu teklifi qebul etmedi Az muddetden sonra Teymuri ordusu davam getire bilmeyerek geriye cekilmeye basladi Ebu Bekr doyus meydanini terk ederek Tebrize geldi Seheri qaret ve talan etdikden sonra Sultaniyyeye cekildi Hesen bey Rumlu bu haqda Qizilbaslar tarixi kitabinda yazir Emir Teymurun olumunden sonra Qara Yusif hebsden azad oldu Onunla o vilayete getmis ve dagilismis min atli yeniden toplasdi ve Qara Yusif oradan qacib Ferat cayinin sahillerine qeder serhed tayfalari ve kesikcileri ile 180 doyus edib qalib cixdi 809 cu il cumadiulevvel ayinin 1 de 14 X 1406 Naxcivan yaxinliginda Mirza Ebu Bekr ile vurusub qelebe caldi Ve ikinci defe Tebriz yaxinligindaki Serdrudda 810 cu ilde 8 VI 1407 26 V 1408 Mirza Ebu Bekrle doyusdukden ve onun atasi Mirze Miransahi oldurdukden sonra butun Azerbaycana Iraqi Erebe ve Iraqi Ecemin bir hissesine hakim oldu EdebiyyatProf Dr Faruk Sumer Kara Koyunlular Baslangictan Cihan Sah a kadar I cilt Turk Tarih Kurumu Basim Evi Ankara 1967 Nuriyeva Irade Tofiq qizi Azerbaycan tarixi en qedim zamanlardan XXI esrin evvellerinedek Baki Mutercim 2015 336 seh Qizilbaslar tarixi Tercume ve serhler M E Mehemmedinindir Baki Azerbaycan nesriyyati 1993 48 s IstinadlarAzerbaycan Tarixinin doyusleri olu kecid F Sumer s 69 I Nuriyeva s 100 F Sumer s 72 73 Qizilbaslar tarixi s 15 Hemcinin baxQaraqoyunlular TeymurilerXarici kecidlerKarakoyunlu