Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalənin cavab vermədiyinə dair şübhələr var. Lütfən, ensiklopedikliyi təsdiq etmək üçün məqalənin mövzusuna uyğun əlavə edin. Əgər belə mənbələr göstərilməzsə, məqalə birləşdirilə, köçürülə, yönləndirilə və ya silinə bilər. |
Bu məqalə böyük ölçüdə və ya tamamilə tək mənbəyə əsaslanır. |
Naxçıvan Regional Elm Mərkəzi — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Regional Elm Mərkəzi, H. M. Abdullayev adına – Naxçıvan Muxtar Respublikasının təbii xammal ehtiyatlarının kompleks şəkildə öyrənilməsi və səmərəli istifadə olunmasının elmi əsaslarının işlənib hazırlanması, muxtar respublikanın sosial-iqtisadi tarixinin, arxeoloji, epiqrafik, etnoqrafik və folklor abidələrinin araşdırılması və s. sahələrdə tədqiqat işlərini gecləndirmək məqsədilə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin 1972-ci il 7 iyul tarixli qərarı əsasında təsis edilmişdir.
AMEA Naxçıvan Regional Elm Mərkəzi | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə | Azərbaycan |
Yaradılma tarixi | 1972 |
Tabelik | Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası |
Baş qərargah | Bakı |
Tarixi
Mərkəzin yaradılması Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin adı ilə bilavasitə bağlıdır. Mərkəzin yaradılmasına SSRİ Elmlər Akademiyasının icazəsi alınana qədər o, respublika rəhbərliyinin dəstəyi ilə, əvvəlcə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Qeyri-Üzvi və Fizika Kimya İnstitutunun strukturuna daxil edilmişdi. Mərkəzin tərkibinə 5 bölmə (fizika-riyaziyyat, kimya, biologiya, iqtisadiyyat və tarix) fəaliyyət göstərirdi. Mərkəz 3 bölməni (geobotanika, riyazi modelləşdirmə, elmi-texniki informasiya), 5 laboratoriyanı (bitki mənşəli maddələrin kimyası, mineral xammalın kimyası və texnologiyası, fiziki-kimyəvi tədqiqatlar, genetika və seleksiya, dekorativ bağçılıq) və metrologiya və standartlaşdırma qrupunu birləşdirdi. Burada 105 nəfər əməkdaş çalışırdı ki, onların 14-ü elmlər nazimədi idi (2001).
Fəaliyyəti
Kimyaçıların araşdırmaları muxtar respublikanın təbii xammal ehtiyatları əsasında qeyri-üzvi və bioloji-aktiv maddələrin və preparatların alınması üsullarının işlənib hazırlanmasına yönəldilmişdir. Darıdağ termal sularının kompleks öyrənilməsinin prinsipial texnoloji sisteminin təklif edilməsi, bu sulardan bor-ansen konsentratının, nəticədə isə, yüksək təmizliyə malik arsen 3-sulfidin sintezi, karbon qazı alınması ilə bağlı araşdırmalar (respublika dövlət mükafatına layiq görülmüşdür) mərkəzin uğurlarından sayılır. Mərkəzin mütəxəssisləri muxtar respublikanın istehsal sahələrinin yerli xammal əsasında işlənməsi üçün axtarışlar aparırdılar. Bioloji araşdırmalar muxtar respublikanın flora və bitki növlərinin yerli şəraitdə introduksiyası və iqlimləşdirilməsi, xüsusilə bu bölgədə geniş yayılmış sarı çiçəyin işlənmə texnologiyasının hazırlanması və onun su ilə ekstraksiyasından alınan məhlulun zəfəran əvəzinə boyaq maddəsi kimi qənnadı məmulatında, habelə tərkibindəki saflor yağından təbabətdə istifadə olunması, eləcə də yerli qoyun cinsinin bərpası, qiymətli balıq növlərinin, həmçinin bəzək bitkilərinin yetişdirilməsi sahəsində müsbət nəticələr əldə etməyə imkan vermişdir. Arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində qədim və orta əsrlərə aid arxeoloji abidələr, diyarın etnoqrafiyası öyrənilmişdir. Folklor materiaları əsasında əvvəllər məlum olmayan şifahi xalq ədəbiyyatı örnəkləri müəyyənləşdirilmiş və Azərbaycan folkloru antologiyasına daxil edilmişdir. Naxçıvan Regional Elmi Mərkəzi muxtar respublikanın elm və mədəniyyət ocağına çevrilmişdi. Müxtəlif illərdə mərkəzə T. N. Şahtaxtinski, M. Ə. Məmmədyarov, Ə. N. Nuriyev, Ə. V. Rəhimli, V. B. Quliyev və Ə. D. Abbasov rəhbərlik etmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Naxçıvan Regional Elm Mərkəzi// Naxçıvan Ensiklopediyası / V. Y. Talıbov. — Təkminləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr. — Naxçıvan, 2005. — 2 cilddə. — II cild. — Səhifələrin sayı: 380. — Səh.: 162. — .
Xarici keçidlər
- AMEA Naxçıvan Bölməsinin Rəyasət Heyəti
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalenin ensiklopedik teleblere cavab vermediyine dair subheler var Lutfen ensiklopedikliyi tesdiq etmek ucun meqalenin movzusuna uygun terefsiz etibarli menbeler elave edin Eger bele menbeler gosterilmezse meqale birlesdirile kocurule yonlendirile ve ya siline biler Bu meqale boyuk olcude ve ya tamamile tek menbeye esaslanir Movzu ile bagli muzakirelere qosula ve fikirlerinizi bildire bilersiniz Meqaleye etibarli menbeler elave ederek tekmillesdire bilersiniz Naxcivan Regional Elm Merkezi Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Naxcivan Regional Elm Merkezi H M Abdullayev adina Naxcivan Muxtar Respublikasinin tebii xammal ehtiyatlarinin kompleks sekilde oyrenilmesi ve semereli istifade olunmasinin elmi esaslarinin islenib hazirlanmasi muxtar respublikanin sosial iqtisadi tarixinin arxeoloji epiqrafik etnoqrafik ve folklor abidelerinin arasdirilmasi ve s sahelerde tedqiqat islerini geclendirmek meqsedile Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Reyaset Heyetinin 1972 ci il 7 iyul tarixli qerari esasinda tesis edilmisdir AMEA Naxcivan Regional Elm MerkeziUmumi melumatlarOlke AzerbaycanYaradilma tarixi 1972Tabelik Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiBas qerargah Baki BakiTarixiMerkezin yaradilmasi Azerbaycan xalqinin umummilli lideri Heyder Eliyevin adi ile bilavasite baglidir Merkezin yaradilmasina SSRI Elmler Akademiyasinin icazesi alinana qeder o respublika rehberliyinin desteyi ile evvelce Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Qeyri Uzvi ve Fizika Kimya Institutunun strukturuna daxil edilmisdi Merkezin terkibine 5 bolme fizika riyaziyyat kimya biologiya iqtisadiyyat ve tarix fealiyyet gosterirdi Merkez 3 bolmeni geobotanika riyazi modellesdirme elmi texniki informasiya 5 laboratoriyani bitki menseli maddelerin kimyasi mineral xammalin kimyasi ve texnologiyasi fiziki kimyevi tedqiqatlar genetika ve seleksiya dekorativ bagciliq ve metrologiya ve standartlasdirma qrupunu birlesdirdi Burada 105 nefer emekdas calisirdi ki onlarin 14 u elmler nazimedi idi 2001 FealiyyetiKimyacilarin arasdirmalari muxtar respublikanin tebii xammal ehtiyatlari esasinda qeyri uzvi ve bioloji aktiv maddelerin ve preparatlarin alinmasi usullarinin islenib hazirlanmasina yoneldilmisdir Daridag termal sularinin kompleks oyrenilmesinin prinsipial texnoloji sisteminin teklif edilmesi bu sulardan bor ansen konsentratinin neticede ise yuksek temizliye malik arsen 3 sulfidin sintezi karbon qazi alinmasi ile bagli arasdirmalar respublika dovlet mukafatina layiq gorulmusdur merkezin ugurlarindan sayilir Merkezin mutexessisleri muxtar respublikanin istehsal sahelerinin yerli xammal esasinda islenmesi ucun axtarislar aparirdilar Bioloji arasdirmalar muxtar respublikanin flora ve bitki novlerinin yerli seraitde introduksiyasi ve iqlimlesdirilmesi xususile bu bolgede genis yayilmis sari ciceyin islenme texnologiyasinin hazirlanmasi ve onun su ile ekstraksiyasindan alinan mehlulun zeferan evezine boyaq maddesi kimi qennadi memulatinda habele terkibindeki saflor yagindan tebabetde istifade olunmasi elece de yerli qoyun cinsinin berpasi qiymetli baliq novlerinin hemcinin bezek bitkilerinin yetisdirilmesi sahesinde musbet neticeler elde etmeye imkan vermisdir Arxeoloji tedqiqatlar neticesinde qedim ve orta esrlere aid arxeoloji abideler diyarin etnoqrafiyasi oyrenilmisdir Folklor materialari esasinda evveller melum olmayan sifahi xalq edebiyyati ornekleri mueyyenlesdirilmis ve Azerbaycan folkloru antologiyasina daxil edilmisdir Naxcivan Regional Elmi Merkezi muxtar respublikanin elm ve medeniyyet ocagina cevrilmisdi Muxtelif illerde merkeze T N Sahtaxtinski M E Memmedyarov E N Nuriyev E V Rehimli V B Quliyev ve E D Abbasov rehberlik etmisdir Hemcinin baxAzerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Naxcivan BolmesiIstinadlarNaxcivan Regional Elm Merkezi Naxcivan Ensiklopediyasi V Y Talibov Tekminlesdirilmis ve yeniden islenmis ikinci nesr Naxcivan 2005 2 cildde II cild Sehifelerin sayi 380 Seh 162 ISBN 5 8066 1468 9 Xarici kecidlerAMEA Naxcivan Bolmesinin Reyaset Heyeti