Mixail Sergeyeviç Qruşevski (ukr. Михайло Сергійович Грушевський; 29 sentyabr 1866[…], Xelm[d], Xolm qəzası[d], Lyublin quberniyası[d], Polşa çarlığı, Rusiya imperiyası – 26 noyabr 1934, 24 noyabr 1934 və ya 25 noyabr 1934[…], Kislovodsk, Şimali Qafqaz diyarı[d], RSFSR, SSRİ) — Ukrayna tarixçisi, ictimai və siyasi xadimi, inqilabçısı. Ukrayna milli hərəkatının liderlərindən biri, Ukrayna Mərkəzi Radasının sədri, Lvov Universitetinin professoru (1894–1914), SSRİ Elmlər Akademiyasının akademiki, Çexiya Elm və İncəsənət Akademiyasının üzvü. Ukraynada elmi tarixşünaslığın banisi.
Mixail Qruşevski | |
---|---|
ukr. Михайло Сергійович Грушевський | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 29 sentyabr 1866[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 26 noyabr 1934(68 yaşında), 24 noyabr 1934(68 yaşında) və ya 25 noyabr 1934[…](68 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Vəfat səbəbi | sepsis |
Dəfn yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, tarixçi, yazıçı, universitet müəllimi[d], ədəbiyyat tarixçisi, publisist |
Dini | şərqi ortodoks xristianlıq |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | tarix, publisistika, siyasət |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qruşevski daha çox ukraynaşünaslıq tarixində fundamental əsərə çevrilmiş və qızğın elmi müzakirələrə səbəb olan on cildlik "Ukrayna-Rus tarixi"nin müəllifi kimi tanınır. O, eramızın I minilliyinin ortalarından başlayaraq indiki Ukrayna ərazisində slavyan əhalisinin təcrid olunması haqqında dissertasiya müdafiə etmiş, beləliklə, Qruşevski regionda son nəticədə digər şərq slavyanlarından fərqli olan xüsusi bir etnik qrupun yaranmasına səbəb olan ayrılmaz etnik-mədəni inkişaf konsepsiyasını irəli sürmüşdür. Qruşevskinin konsepsiyasına görə, Kiyev Rus ukrayn dövlətçiliyinin bir forması, yəni "Ukrayna-Rus dövləti" kimi görünürdü. Qruşevski bu tarixşünaslığa əsaslanaraq bir tərəfdən ukrayna və rus xalqları arasında etnogenetik fərqi və onların inkişaf vektorlarının əsaslı fərqini elan edir, digər tərəfdən isə ukraynalıların Kiyev Rus dövlətində hegemon kimi dövlət varisliyini irəli sürmüşdür. Eyni zamanda III İvandan II Yekaterinaya qədər rus torpaqlarının birləşdirilməsi siyasəti Qruşevski tərəfindən sırf mənfi hal kimi qiymətləndirilmişdir.
İrsi
Qruşevski hazırda Ukraynanın XX əsr üzrə ən böyük alimi və Ukrayna tarixindəki ən görkəmli ukraynalı dövlət xadimlərindən biri kimi qəbul edilir və o, hələ də Ukraynada məşhurdur. Ukrayna Xalq Respublikası dövründə hər ikisi daha mühüm rol oynasalar da, Qruşevski Vladimir Vinniçenko və Simon Petlyuradan daha çox şöhrət qazanmışdı, lakin Vinniçenko ifrat solçu idi, Petlyura isə daha çox zorakılıqla əlaqələndirilirdi.
50 qrivna əskinasında Qruşevskinin portreti var. Kiyevdə, Lvovda bəzi muzeylər onun xatirəsinə həsr olunub, hər iki şəhərdə onun abidələri ucaldılıb. Kiyevdə bir küçədə onun adını daşıyan evlər, Ali Rada (parlament) və bir çox hökumət idarələri var. Ukrayna Elmlər Akademiyası bu yaxınlarda onun 50 cildlik Seçilmiş əsərlərinin nəşrinə təşəbbüs göstərmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- The Fine Art Archive. 2003.
- Mykhailo Hrushevskyi // SNAC (ing.). 2010.
- Find a Grave (ing.). 1996.
- Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (xorv.). LZMK, 1999. 9272 s.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Загадка дати смерті Михайла Грушевського. 2016-10-09 at the Wayback Machine Історична правда.
- "Грушевский М. «Обычная схема „русской" истории и вопрос рационального упорядочения истории восточного славянства»". 2016-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-03-23.
- "National bank of Ukraine. Banknotes. 50 UAH. Portrait details". Mar 2017. 2013-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-11.
- Famous Ukrainians of all times 2014-07-14 at the Wayback Machine, (2012/05/28)
- Top 11–100 2013-03-24 at the Wayback Machine,
- , Ukraine: Birth of a Modern Nation 2023-07-29 at the Wayback Machine, Oxford University Press (2007), ISBN
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mixail Sergeyevic Qrusevski ukr Mihajlo Sergijovich Grushevskij 29 sentyabr 1866 Xelm d Xolm qezasi d Lyublin quberniyasi d Polsa carligi Rusiya imperiyasi 26 noyabr 1934 24 noyabr 1934 ve ya 25 noyabr 1934 Kislovodsk Simali Qafqaz diyari d RSFSR SSRI Ukrayna tarixcisi ictimai ve siyasi xadimi inqilabcisi Ukrayna milli herekatinin liderlerinden biri Ukrayna Merkezi Radasinin sedri Lvov Universitetinin professoru 1894 1914 SSRI Elmler Akademiyasinin akademiki Cexiya Elm ve Incesenet Akademiyasinin uzvu Ukraynada elmi tarixsunasligin banisi Mixail Qrusevskiukr Mihajlo Sergijovich GrushevskijSexsi melumatlarDogum tarixi 29 sentyabr 1866 1866 09 29 Dogum yeri Xelm d Xolm qezasi d Lyublin quberniyasi d Polsa carligi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 26 noyabr 1934 1934 11 26 68 yasinda 24 noyabr 1934 1934 11 24 68 yasinda ve ya 25 noyabr 1934 1934 11 25 68 yasinda Vefat yeri Kislovodsk Simali Qafqaz diyari d RSFSR SSRIVefat sebebi sepsisDefn yeri Baykovo qebiristanligiTehsili Taras Sevcenko adina Kiyev Milli UniversitetiFealiyyeti siyasetci tarixci yazici universitet muellimi d edebiyyat tarixcisi publisistDini serqi ortodoks xristianliqElmi fealiyyetiElm sahesi tarix publisistika siyaset Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qrusevski daha cox ukraynasunasliq tarixinde fundamental esere cevrilmis ve qizgin elmi muzakirelere sebeb olan on cildlik Ukrayna Rus tarixi nin muellifi kimi taninir O eramizin I minilliyinin ortalarindan baslayaraq indiki Ukrayna erazisinde slavyan ehalisinin tecrid olunmasi haqqinda dissertasiya mudafie etmis belelikle Qrusevski regionda son neticede diger serq slavyanlarindan ferqli olan xususi bir etnik qrupun yaranmasina sebeb olan ayrilmaz etnik medeni inkisaf konsepsiyasini ireli surmusdur Qrusevskinin konsepsiyasina gore Kiyev Rus ukrayn dovletciliyinin bir formasi yeni Ukrayna Rus dovleti kimi gorunurdu Qrusevski bu tarixsunasliga esaslanaraq bir terefden ukrayna ve rus xalqlari arasinda etnogenetik ferqi ve onlarin inkisaf vektorlarinin esasli ferqini elan edir diger terefden ise ukraynalilarin Kiyev Rus dovletinde hegemon kimi dovlet varisliyini ireli surmusdur Eyni zamanda III Ivandan II Yekaterinaya qeder rus torpaqlarinin birlesdirilmesi siyaseti Qrusevski terefinden sirf menfi hal kimi qiymetlendirilmisdir IrsiQrusevskinin portreti 50 qrivna uzerinde 2019 Qrusevski hazirda Ukraynanin XX esr uzre en boyuk alimi ve Ukrayna tarixindeki en gorkemli ukraynali dovlet xadimlerinden biri kimi qebul edilir ve o hele de Ukraynada meshurdur Ukrayna Xalq Respublikasi dovrunde her ikisi daha muhum rol oynasalar da Qrusevski Vladimir Vinnicenko ve Simon Petlyuradan daha cox sohret qazanmisdi lakin Vinnicenko ifrat solcu idi Petlyura ise daha cox zorakiliqla elaqelendirilirdi 50 qrivna eskinasinda Qrusevskinin portreti var Kiyevde Lvovda bezi muzeyler onun xatiresine hesr olunub her iki seherde onun abideleri ucaldilib Kiyevde bir kucede onun adini dasiyan evler Ali Rada parlament ve bir cox hokumet idareleri var Ukrayna Elmler Akademiyasi bu yaxinlarda onun 50 cildlik Secilmis eserlerinin nesrine tesebbus gostermisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 The Fine Art Archive 2003 Mykhailo Hrushevskyi SNAC ing 2010 Find a Grave ing 1996 Brozovic D Ladan T Hrvatska enciklopedija xorv LZMK 1999 9272 s Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Zagadka dati smerti Mihajla Grushevskogo 2016 10 09 at the Wayback Machine Istorichna pravda Grushevskij M Obychnaya shema russkoj istorii i vopros racionalnogo uporyadocheniya istorii vostochnogo slavyanstva 2016 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2015 03 23 National bank of Ukraine Banknotes 50 UAH Portrait details Mar 2017 2013 03 30 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 11 Famous Ukrainians of all times 2014 07 14 at the Wayback Machine Sociological group RATING 2012 05 28 Top 11 100 2013 03 24 at the Wayback Machine Ukraine Birth of a Modern Nation 2023 07 29 at the Wayback Machine Oxford University Press 2007 ISBN 978 0 19 530546 3