Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mirmahmud Mirəlioğlu (1 sentyabr 1956, Telavar, Yardımlı rayonu) — Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin II çağırış deputatı; Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri.
| Mirmahmud Mirəlioğlu | |
|---|---|
 | |
Vəzifədədir | |
| 2006-cı ildən | |
| Sonrakı | Vəzifə təsis edildi. |
| 28 oktyabr 2000 – 2006 | |
| 1995 – 7 noyabr 2001 | |
| Seçki dairəsi | 1995 — Proporsional sistem 2000 — 29 saylı Əli Bayramlı-Salyan |
| Əvvəlki | Vəzifə təsis edildi. (Proporsional) Vəzifə təsis edildi. (29 saylı) |
| Sonrakı | Qulamhüseyn Əlibəyli (Proporsional) Vəzifə ləğv edildi. (29 saylı) |
| 1995 – 2000 | |
| Sədr | Əbülfəz Elçibəy |
| Əvvəlki | Vəzifə təsis edildi. |
  | |
| 1990 – 1995 | |
| Seçki dairəsi | 116 nömrəli Sumqayıt-Corat |
| Sonrakı | Vəzifə ləğv olundu. |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1 sentyabr 1956 (67 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mirmahmud Mirəli oğlu Fəttayev 1956-cı ilin sentyabr ayının 1-də Yardımlı rayonunun Telavar kəndində anadan olub. 1964–1974-cü illərdə əvvəlcə Telavar, sonra isə Honuba kənd məktəbində orta təhsil alıb. 1974–1976-cı illərdə əsgəri xidmətdə olub. 1977-ci ildə Sumqayıt şəhərində "Üzvi sintez" istehsalat birliyində fəhlə kimi əmək fəaliyyətinə başlayıb. 1978–1984-cü illərdə istehsalatdan ayrılmadan Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsində təhsil alıb. 1987-ci ilədək "Üzvü sintez" istehsalat birliyində işləyən Mirmahmud Ağa elə həmin ildən də pedaqoji fəaliyyətə başlayıb, 4 saylı axşam məktəbində müəllimlik edib. 1988-ci ildən 1992-ci ilədək Sumqayıtdakı Vaqif İbrahim adına 35 saylı orta məktəbdə tarix fənnindən dərs deyib.
İctimai-siyasi fəaliyyəti
1990-cı ildə 116 saylı Corat seçki dairəsindən ilk dəfə Millət Vəkili seçilmiş Mirmahmud Mirəli oğlu 1995-ci ildə ikinci dəfə təkrarən deputat seçilib. Üçüncü dəfə 2000-ci ildə Əlibayramlı seçki dairəsindən deputat seçildikdən sonra, öz deputatlıq mandatından imtina edərək Milli Məclisi tərk edib.
26 noyabr 1991-ci ildə təşkil edilən Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının tərkibinə daxil edilmişdir.
AXC və AXCP-də
Mirmahmud Mirəlioğlu Azərbaycan Xalq Cəbhəsi üzvü olmuşdur. O, bir müddət Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının üzvü, partiyanln Siyasi Şura və Ali Məclisinin üzvü olmuşdur. Lakin daha sonra partiyadan ayrılaraq Azərbaycan Xalq Cəbhəsi üzvlüyünə dönmüşdür.
4 iyun Gəncə qiyamının ardınca Azərbaycan Xalq Cəbhəsi sədri, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Əbülfəz Elçibəypaytaxtı tərk edərək doğulduğu Kələki kəndinə getmişdir. Çevrilişin lideri Surət Hüseynov Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyev ilə ittifaq yaratmışdır. Heydər Əliyev 15 iyun 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri seçilmişdir. 21 iyun 1993-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Əbülfəz Elçibəyə müraciət edərək onu öz işinə geri çağırmışdır. 24 iyun 1993-cü il tarixində isə Əbülfəz Elçibəy fəaliyyətini icra edə bilmədiyi üçün prezidentin səlahiyyətləri müvəqqəti olaraq Heydər Əliyevə ötürülmüşdür. Heydər Əliyev 30 iyul 1993-cü il tarixində qiyamçı Surət Hüseynovu Azərbaycan Respublikasının Baş naziri vəzifəsinə təyin etmişdir. Heydər Əliyev daha sonra növbədənkənar prezident seçkiləri təyin etmişdir. 3 oktyabr 1993-cü il tarixində keçirilən prezident seçkilərində 3 namizəd arasından Heydər Əliyev 98,6% səs toplayaraq Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmişdir.
Baş verən bu hadisələr Azərbaycan Xalq Cəbhəsi daxilində də gərginliklərə və qruplaşmalara səbəb olmuşdur. Belə ki, təşkilat daxilində bazasından gələn qrup birgə fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Kütləvi informasiya vasitələrində "yurdçular" olaraq tanınan bu qrup daha sonralar "islahatçılar" olaraq adlandırılmağa başlandı. Bu qrupun təmsilçiləri o dövrdə parlament jurnalisti olan, daha sonra isə AXC sədrinin birinci müavini olan Əli Kərimli, AXC Ali Məclisinin sədri Qulamhüseyn Əlibəyli, AXC-nin sədr müavinləri Asim Mollazadə və Cəmil Həsənli, Rəyasət Heyəti üzvü Qüdrət Həsənquliyev kimi şəxslər idi. Digər bir qrup olan "klassiklər"də isə AXC-nin sədr müavini Mirmahmud Mirəlioğlu, daha sonralar yaradılan AXCP Gənclər Komitəsinin ilk sədri Oqtay Güləliyev, baş nazirin sabiq müavini Kamil Vəli Nərimanoğlu, sabiq nazir , müğənni Flora Kərimova, hüquq müdafiəçisi Novella Cəfəroğlu kimi şəxslər təmsil olunmuşdur.
Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin səlahiyyət müddəti tamamlandıqdan sonra həm yeni və ilk dəfə hazırlanmış Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının qəbulu ilə bağlı referendum, həm də Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin təsis edilərək bu quruma millət vəkillərinin seçilməsi üçün parlament seçkiləri keçirilməsi qərarlaşdırıldı. 125 deputatdan 100-nün majoritar, 25-nin isə ümumrespublika üzrə vahid proporsional sistemlə seçildiyi 1995-ci parlament seçkilərində rəsmi şəkildə siyasi partiyaların iştirakına icazə verilsə də, ictimai təşkilatların iştirakı qanunda yerini tapmadı. Bu səbəbdəb "yurdçular" Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin partiyalaşması üçün fəaliyyətə keçdilər. Nəticədə 25 may 1995-ci ildə qurultay çağırıldı. Azərbaycan Xalq Cəbhəsi bu qurultayda partiyalaşaraq Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasına çevrildi. 1 sentyabr 1995-ci il tarixində Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən dövlət qeydiyyatına alındı. Bundan sonra isə Əli Kərimlinin liderlik etdiyi "islahatçılar" və Mirmahmud Mirəlioğlunun liderlik etdiyi "klassiklər" arasında mübarizə daha da şiddətlənməyə başlamışdır. Belə ki, həmin il keçirilən seçkilərdə proporsional siyahıda 1-ci sıraya sədrin birinci müavini, "islahatçı"ların lideri Əli Kərimli, 2-ci sıraya sədrin təşkilatı məsələlər üzrə müavini, "klassiklər"in lideri Mirmahmud Mirəlioğlu, 3-cü sıraya isə Ali Məclis sədri, "islahatçı" Qulamhüseyn Əlibəylinin adı yazılmışdır. Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası seçkilərdə proporsional siyahılar üzrə 346 192 (9.6%) səs toplayaraq siyahısından ilk 3 nəfərin deputat seçilməsinə nail olmuşdur.
Əbülfəz Elçibəy 1997-ci ildə Kələkidən Bakıya qayıtmış və siyasi fəaliyyətinə davam etmişdir. Elçibəyin qayıdışından sonra partiya daxilində çəkişmələr şiddətlənmişdir. Belə ki, "klassiklər" "islahatçılar"ın lideri, sədrin birinci müavini Əli Kərimliyi Elçibəyin fəaliyyətini məhdudlaşdırmaqla və səlahiyyətlərindən sui-istifadə etməklə günahlandırırdı. Partiya daxilində uzun müddət çəkişmələr, problemlər və münaqişələr davam etdi. 2000-ci il parlament seçkiləri ərəfəsində proporsional siyahının tərtibi səbəbi ilə bu problemlər pik həddə çatmışdır. O ərəfədə Əbülfəz Elçibəyə prostat xərçəngidiaqnozu qoyulmuş və o, 2000-ci ilin avqustunda müalicə almaq üçün Ankara şəhərinə getmişdir. 19 iyun 2000-ci il tarixində "klassiklər" partiyanın bir sıra rayon təşkilatlarının iştirakı ilə müşavirə çağırdı. Bu isə artıq problemlərin həllinin mümkün olmadığını göstərirdi. "İslahatçılar" qanadının mənsubu olsa da, Qüdrət Həsənquliyev bu müşavirədə iştirak etmiş və üzvləri parçalanmağa mane olmağa səsləmişdir. Əbülfəz Elçibəy 22 iyul 2000-ci ildə Ankarada öldü. Bundan sonra partiya de-fakto iki qanada parçalanmışdır.
28–29 oktyabr 2000-ci il tarixində "klassiklər" qanadı qurultay çağırmış və partiyanın II (IV) Qurultayında Mirmahmud Mirəlioğlu Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri seçilmişdir. O dövrdə başda Müsavat Partiyası olmaqla bir çox təşkilar bu qanadı rəsmi partiya olaraq tanımışdır. 2000-ci il parlament seçkilərində partiyanın proporsional siyahısı "islahatçılar" tərəfindən tərtib olunub təsdiqlənmişdir. Həmçinin, "klassiklər" də liderləri Mirmahmud Mirəlioğlu başda olmaqla AXCP adından majoritar sistemdə seçkilərə qatılmışdır. Seçki nəticələrinə əsasən partiyadan proporsional seçki sistemi üzər 4, majoritar sistem üzrə isə 2 deputat seçilmişdir. Onlaesan 5-i "islahatçı", 1-i, yəni Mirmahmud Mirəlioğlu isə "klassiklər"dən olmuşdur. 7 yanvar 2001-ci il tarixində keçirilən təkrar parlament seçkilərində daha 1 "islahatçı" partiya üzvünün — Əliməmməd Nuriyevin majoritar sistem üzrə deputat seçilməsi ilə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasıparlamentdə 7 deputatla Yeni Azərbaycan Partiyasının ardınca ən çox deputata sahib olan partiya olmuşdur.
Əli Kərimli 2001-ci ilədək Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası sədrinin vəzifələrini icra etmiş, 2001-ci ildə isə partiyanın II (IV) Qurultayını keçirərək partiya sədr seçilmişdir. Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası və bir sıra digər təşkilatlar isə bu qanadı rəsmi partiya olaraq tanıdı.
Qüdrət Həsənquliyev "islahatçılar" qanadından olsa da 2001-ci ildə hər iki qanadı birləşdirmək üçün fəaliyyətə keçirmişdir. Bu cəhd Azərbaycan Demokrat Partiyası və Müsavat Partiyası tərəfindən "hakimiyyətin planı" olaraq qiymətləndirilmiş və məqsədinin "müxalifəti parçalamaq" olduğu qeyd olunmuşdur. Başlanğıcda bu cəhd "islahatçılar"ın dəstəyini alsa da, daha sonra sədr Əli Kərimli "bu işdə qaranlıq məqamların" olduğunu söyləyərək geri çəkilmişdir. Daha sonra "klassiklər"lə aktiv əlaqələr yaradan Qüdrət Həsənquliyev onları razı sala bilmişdir, lakin Mirmahmud Mirəlioğlu bu cəhdə etiraz etmişdir.
19 avqust 2002-ci il tarixində Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının Birləşdiri Qurultayı keçirilmişdir. Qurultayda partiyanın yeni Nizamnamə və Məramnaməsi qəbul edilmişdir. Qurultaya Hazırlıq üzrə Təşkilat Komitəsinin həmsədri Qüdrət Həsənquliyev alternativ əsaslarla və gizli səsvermə yolu ilə birləşmiş partiyanın sədri seçilmişdir. Qurultaydan sonra müvafiq sənədlər Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinə təqdim olunmuş və birləşmiş Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasını AXCP-nin yeganə hüquqi varisi olaraq tanınmışdır. Daha sonra ABŞ Dövlət Departamentinin və beynəlxalq təşkilatların etirazı ilə partiyanın dövlət qeydiyyatı ləğv olunmuşdur.
Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasında (2004-cü ildən)
2006-cı ildə Mirmahmud Mirəlioğlu partiya adından imtina edərək Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasını təsis etmiş və partiyanın sədri seçilmişdir. Hazırda Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasının (KXCP) sədridir. 2011, 2015 və 2022-ci illərdə KXCP-nin keçirilən qurultaylarında partiya sədri seçilmişdir.
Mənbə
İstinadlar
- İkinci çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatları haqqında seçildikləri tarixə olan qısa MƏLUMATLAR. meclis.gov.az 2017-08-09 at the Wayback Machine (az.)
- "Arxivlənmiş surət". 2022-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-04.
- "Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının təşkil edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 26 noyabr 1991-ci il tarixli, 276-XP nömrəli Qərarı. e-qanun.az 2022-04-01 at the Wayback Machine (az.)
- "KXCP SƏDRİ MEHRİBAN ƏLİYEVANIN NAMİZƏDLİYİNİ DƏSTƏKLƏMƏYİ TƏKLİF EDİB". 2023-04-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-18.
- "H. Ə. Əliyevin Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri seçilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN QƏRARI". e-qanun.az (ingilis). 2023-03-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-24.
- "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Əbülfəz Elçibəyə müraciət edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN QƏRARI". e-qanun.az (ingilis). 2023-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-24.
- "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Əbülfəz Qədirqulu oğlu Əliyevin (Elçibəyin) Azərbaycan Respublikasının Prezidenti vəzifələrini daha icra edə bilməməsi və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətinin Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri Heydər Əlirza oğlu Əliyevə keçməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN QƏRARI". e-qanun.az (ingilis). 2022-11-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-24.
- Schmemann, 1993, The New York Times
- Library of Congress
- "S. D. Hüseynovun Azərbaycan Respublikasının Baş naziri təyin edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI". e-qanun.az (ingilis). 2022-11-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-24.
- "AXCP - Əli Kərimli timsalında parçalanma sindromunu yaşayan ilk siyasi təşkilat". Sesqazeti.az (az.). 2016-07-21. 2023-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-24.
- modern.az. "AXCP-yə gəlib-getmiş tanınmışlar - Onlar Əli Kərimlini niyə tərk etdilər? - ARAŞDIRMA". modern.az (az.). 2023-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-24.
- "Dövlət qeydiyyatına alınmış siyasi partiyalar | Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komsissiyası". www.msk.gov.az. 2023-07-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- "Proporsional seçkilərə qatılmış partiyalar". Mərkəzi Seçki Komissiyası. 2004-12-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-29.
- Şahin Cəfərli. "Azərbaycanda parlament seçkiləri: daha bir itirilmiş şans". Bakı Araşdırma Mərkəzi. 2021-07-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-31.
- "19 il əvvəlin tarixi - Elçibəyin Kələkidən dönüşü..." musavat.com. 2023-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- ""Elçibəyi zəhərləməmişdilər, onu xərçəng zəhərləmişdi"". BBC News Azərbaycanca (az.). 2018-08-22. 2023-11-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- Encyclopædia Britannica, 2015
- Libaridian, 2008. səh. 229
- "AXC-nin varisi kimdir?- Elçibəydən sonra qalmaqal yenə başladı". publika.az (az.). 2014-07-15. 2021-09-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- "2000-2001-ci illər parlament seçkiləri haqqında yekun hesabat" (PDF). 2021-08-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-30.
- "2000-ci il parlament seçkilərinin nəticəsi". 2011-07-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-30.
- demokrat.az. "Azərbaycan siyasətinin Əliləri". demokrat.az (ingilis). 2023-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- modern.az. "Qüdrət Həsənquliyevin BAXCP-si necə yarandı?". modern.az (az.). 2023-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-24.
Ədəbiyyat
- Schmemann, Serge. "Veteran Communist Crowns A Comeback in Azerbaijan" (ingilis). The New York Times. 1 iyul1993. 2021-12-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-31.
- J. Libaridian, Gerard. L'Arménie moderne: histoire des hommes et de la nation (fransız). Éditions Karthala. 2008. 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-31.
- "The Coup of June 1993". Library of Congress (ingilis). 2011-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-31.
- "Abulfez Elchibey". Encyclopædia Britannica (ingilis). 2015. 2015-08-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-31.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirmahmud Mirelioglu 1 sentyabr 1956 Telavar Yardimli rayonu Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin II cagiris deputati Klassik Xalq Cebhesi Partiyasinin sedri Mirmahmud MireliogluKlassik Xalq Cebhesi Partiyasinin sedriVezifededir2006 ci ildenSonrakiVezife tesis edildi Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasinin klassikler sedri28 oktyabr 2000 2006Azerbaycan Respublikasinin Milli Meclisi I ve II deputati1995 7 noyabr 2001Secki dairesi1995 Proporsional sistem 2000 29 sayli Eli Bayramli SalyanEvvelkiVezife tesis edildi Proporsional Vezife tesis edildi 29 sayli SonrakiQulamhuseyn Elibeyli Proporsional Vezife legv edildi 29 sayli Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasinin sedrinin teskilati meseleler uzre muavini1995 2000SedrEbulfez ElcibeyEvvelkiVezife tesis edildi Azerbaycan Ali Sovetinin XII cagiris deputati1990 1995Secki dairesi116 nomreli Sumqayit CoratSonrakiVezife legv olundu Sexsi melumatlarDogum tarixi 1 sentyabr 1956 1956 09 01 67 yas Dogum yeri Telavar Yardimli rayonu Azerbaycan SSR SSRIPartiya Azerbaycan Xalq Cebhesi Vetendas Hemreyliyi Partiyasi Azerbaycan Xalq Cebhesi 1995 Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasi 1995 2006 Klassik Xalq Cebhesi Partiyasi 2006 Fealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMirmahmud Mireli oglu Fettayev 1956 ci ilin sentyabr ayinin 1 de Yardimli rayonunun Telavar kendinde anadan olub 1964 1974 cu illerde evvelce Telavar sonra ise Honuba kend mektebinde orta tehsil alib 1974 1976 ci illerde esgeri xidmetde olub 1977 ci ilde Sumqayit seherinde Uzvi sintez istehsalat birliyinde fehle kimi emek fealiyyetine baslayib 1978 1984 cu illerde istehsalatdan ayrilmadan Baki Dovlet Universitetinin Tarix fakultesinde tehsil alib 1987 ci iledek Uzvu sintez istehsalat birliyinde isleyen Mirmahmud Aga ele hemin ilden de pedaqoji fealiyyete baslayib 4 sayli axsam mektebinde muellimlik edib 1988 ci ilden 1992 ci iledek Sumqayitdaki Vaqif Ibrahim adina 35 sayli orta mektebde tarix fenninden ders deyib Ictimai siyasi fealiyyeti1990 ci ilde 116 sayli Corat secki dairesinden ilk defe Millet Vekili secilmis Mirmahmud Mireli oglu 1995 ci ilde ikinci defe tekraren deputat secilib Ucuncu defe 2000 ci ilde Elibayramli secki dairesinden deputat secildikden sonra oz deputatliq mandatindan imtina ederek Milli Meclisi terk edib 26 noyabr 1991 ci ilde teskil edilen Azerbaycan Respublikasi Ali Soveti Milli Surasinin terkibine daxil edilmisdir AXC ve AXCP de Mirmahmud Mirelioglu Azerbaycan Xalq Cebhesi uzvu olmusdur O bir muddet Vetendas Hemreyliyi Partiyasinin uzvu partiyanln Siyasi Sura ve Ali Meclisinin uzvu olmusdur Lakin daha sonra partiyadan ayrilaraq Azerbaycan Xalq Cebhesi uzvluyune donmusdur 4 iyun Gence qiyaminin ardinca Azerbaycan Xalq Cebhesi sedri Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ebulfez Elcibeypaytaxti terk ederek doguldugu Keleki kendine getmisdir Cevrilisin lideri Suret Huseynov Naxcivan Muxtar Respublikasinin Ali Meclisinin sedri Heyder Eliyev ile ittifaq yaratmisdir Heyder Eliyev 15 iyun 1993 cu ilde Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin sedri secilmisdir 21 iyun 1993 cu il tarixinde Azerbaycan Respublikasinin Milli Meclisi Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ebulfez Elcibeye muraciet ederek onu oz isine geri cagirmisdir 24 iyun 1993 cu il tarixinde ise Ebulfez Elcibey fealiyyetini icra ede bilmediyi ucun prezidentin selahiyyetleri muveqqeti olaraq Heyder Eliyeve oturulmusdur Heyder Eliyev 30 iyul 1993 cu il tarixinde qiyamci Suret Huseynovu Azerbaycan Respublikasinin Bas naziri vezifesine teyin etmisdir Heyder Eliyev daha sonra novbedenkenar prezident seckileri teyin etmisdir 3 oktyabr 1993 cu il tarixinde kecirilen prezident seckilerinde 3 namized arasindan Heyder Eliyev 98 6 ses toplayaraq Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti secilmisdir Bas veren bu hadiseler Azerbaycan Xalq Cebhesi daxilinde de gerginliklere ve qruplasmalara sebeb olmusdur Bele ki teskilat daxilinde bazasindan gelen qrup birge fealiyyet gostermeye baslamisdir Kutlevi informasiya vasitelerinde yurdcular olaraq taninan bu qrup daha sonralar islahatcilar olaraq adlandirilmaga baslandi Bu qrupun temsilcileri o dovrde parlament jurnalisti olan daha sonra ise AXC sedrinin birinci muavini olan Eli Kerimli AXC Ali Meclisinin sedri Qulamhuseyn Elibeyli AXC nin sedr muavinleri Asim Mollazade ve Cemil Hesenli Reyaset Heyeti uzvu Qudret Hesenquliyev kimi sexsler idi Diger bir qrup olan klassikler de ise AXC nin sedr muavini Mirmahmud Mirelioglu daha sonralar yaradilan AXCP Gencler Komitesinin ilk sedri Oqtay Guleliyev bas nazirin sabiq muavini Kamil Veli Nerimanoglu sabiq nazir mugenni Flora Kerimova huquq mudafiecisi Novella Ceferoglu kimi sexsler temsil olunmusdur Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin selahiyyet muddeti tamamlandiqdan sonra hem yeni ve ilk defe hazirlanmis Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasinin qebulu ile bagli referendum hem de Azerbaycan Respublikasinin Milli Meclisinin tesis edilerek bu quruma millet vekillerinin secilmesi ucun parlament seckileri kecirilmesi qerarlasdirildi 125 deputatdan 100 nun majoritar 25 nin ise umumrespublika uzre vahid proporsional sistemle secildiyi 1995 ci parlament seckilerinde resmi sekilde siyasi partiyalarin istirakina icaze verilse de ictimai teskilatlarin istiraki qanunda yerini tapmadi Bu sebebdeb yurdcular Azerbaycan Xalq Cebhesinin partiyalasmasi ucun fealiyyete kecdiler Neticede 25 may 1995 ci ilde qurultay cagirildi Azerbaycan Xalq Cebhesi bu qurultayda partiyalasaraq Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasina cevrildi 1 sentyabr 1995 ci il tarixinde Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasi Edliyye Nazirliyi terefinden dovlet qeydiyyatina alindi Bundan sonra ise Eli Kerimlinin liderlik etdiyi islahatcilar ve Mirmahmud Mirelioglunun liderlik etdiyi klassikler arasinda mubarize daha da siddetlenmeye baslamisdir Bele ki hemin il kecirilen seckilerde proporsional siyahida 1 ci siraya sedrin birinci muavini islahatci larin lideri Eli Kerimli 2 ci siraya sedrin teskilati meseleler uzre muavini klassikler in lideri Mirmahmud Mirelioglu 3 cu siraya ise Ali Meclis sedri islahatci Qulamhuseyn Elibeylinin adi yazilmisdir Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasi seckilerde proporsional siyahilar uzre 346 192 9 6 ses toplayaraq siyahisindan ilk 3 neferin deputat secilmesine nail olmusdur Ebulfez Elcibey 1997 ci ilde Kelekiden Bakiya qayitmis ve siyasi fealiyyetine davam etmisdir Elcibeyin qayidisindan sonra partiya daxilinde cekismeler siddetlenmisdir Bele ki klassikler islahatcilar in lideri sedrin birinci muavini Eli Kerimliyi Elcibeyin fealiyyetini mehdudlasdirmaqla ve selahiyyetlerinden sui istifade etmekle gunahlandirirdi Partiya daxilinde uzun muddet cekismeler problemler ve munaqiseler davam etdi 2000 ci il parlament seckileri erefesinde proporsional siyahinin tertibi sebebi ile bu problemler pik hedde catmisdir O erefede Ebulfez Elcibeye prostat xercengidiaqnozu qoyulmus ve o 2000 ci ilin avqustunda mualice almaq ucun Ankara seherine getmisdir 19 iyun 2000 ci il tarixinde klassikler partiyanin bir sira rayon teskilatlarinin istiraki ile musavire cagirdi Bu ise artiq problemlerin hellinin mumkun olmadigini gosterirdi Islahatcilar qanadinin mensubu olsa da Qudret Hesenquliyev bu musavirede istirak etmis ve uzvleri parcalanmaga mane olmaga seslemisdir Ebulfez Elcibey 22 iyul 2000 ci ilde Ankarada oldu Bundan sonra partiya de fakto iki qanada parcalanmisdir 28 29 oktyabr 2000 ci il tarixinde klassikler qanadi qurultay cagirmis ve partiyanin II IV Qurultayinda Mirmahmud Mirelioglu Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasinin sedri secilmisdir O dovrde basda Musavat Partiyasi olmaqla bir cox teskilar bu qanadi resmi partiya olaraq tanimisdir 2000 ci il parlament seckilerinde partiyanin proporsional siyahisi islahatcilar terefinden tertib olunub tesdiqlenmisdir Hemcinin klassikler de liderleri Mirmahmud Mirelioglu basda olmaqla AXCP adindan majoritar sistemde seckilere qatilmisdir Secki neticelerine esasen partiyadan proporsional secki sistemi uzer 4 majoritar sistem uzre ise 2 deputat secilmisdir Onlaesan 5 i islahatci 1 i yeni Mirmahmud Mirelioglu ise klassikler den olmusdur 7 yanvar 2001 ci il tarixinde kecirilen tekrar parlament seckilerinde daha 1 islahatci partiya uzvunun Elimemmed Nuriyevin majoritar sistem uzre deputat secilmesi ile Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasiparlamentde 7 deputatla Yeni Azerbaycan Partiyasinin ardinca en cox deputata sahib olan partiya olmusdur Eli Kerimli 2001 ci iledek Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasi sedrinin vezifelerini icra etmis 2001 ci ilde ise partiyanin II IV Qurultayini kecirerek partiya sedr secilmisdir Azerbaycan Milli Istiqlal Partiyasi ve bir sira diger teskilatlar ise bu qanadi resmi partiya olaraq tanidi Qudret Hesenquliyev islahatcilar qanadindan olsa da 2001 ci ilde her iki qanadi birlesdirmek ucun fealiyyete kecirmisdir Bu cehd Azerbaycan Demokrat Partiyasi ve Musavat Partiyasi terefinden hakimiyyetin plani olaraq qiymetlendirilmis ve meqsedinin muxalifeti parcalamaq oldugu qeyd olunmusdur Baslangicda bu cehd islahatcilar in desteyini alsa da daha sonra sedr Eli Kerimli bu isde qaranliq meqamlarin oldugunu soyleyerek geri cekilmisdir Daha sonra klassikler le aktiv elaqeler yaradan Qudret Hesenquliyev onlari razi sala bilmisdir lakin Mirmahmud Mirelioglu bu cehde etiraz etmisdir 19 avqust 2002 ci il tarixinde Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasinin Birlesdiri Qurultayi kecirilmisdir Qurultayda partiyanin yeni Nizamname ve Meramnamesi qebul edilmisdir Qurultaya Hazirliq uzre Teskilat Komitesinin hemsedri Qudret Hesenquliyev alternativ esaslarla ve gizli sesverme yolu ile birlesmis partiyanin sedri secilmisdir Qurultaydan sonra muvafiq senedler Azerbaycan Respublikasinin Edliyye Nazirliyine teqdim olunmus ve birlesmis Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasini AXCP nin yegane huquqi varisi olaraq taninmisdir Daha sonra ABS Dovlet Departamentinin ve beynelxalq teskilatlarin etirazi ile partiyanin dovlet qeydiyyati legv olunmusdur Klassik Xalq Cebhesi Partiyasinda 2004 cu ilden 2006 ci ilde Mirmahmud Mirelioglu partiya adindan imtina ederek Klassik Xalq Cebhesi Partiyasini tesis etmis ve partiyanin sedri secilmisdir Hazirda Klassik Xalq Cebhesi Partiyasinin KXCP sedridir 2011 2015 ve 2022 ci illerde KXCP nin kecirilen qurultaylarinda partiya sedri secilmisdir MenbeIstinadlar Ikinci cagiris Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin deputatlari haqqinda secildikleri tarixe olan qisa MELUMATLAR meclis gov az 2017 08 09 at the Wayback Machine az Arxivlenmis suret 2022 08 04 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 04 Azerbaycan Respublikasi Ali Soveti Milli Surasinin teskil edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin 26 noyabr 1991 ci il tarixli 276 XP nomreli Qerari e qanun az 2022 04 01 at the Wayback Machine az KXCP SEDRI MEHRIBAN ELIYEVANIN NAMIZEDLIYINI DESTEKLEMEYI TEKLIF EDIB 2023 04 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 04 18 H E Eliyevin Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin sedri secilmesi haqqinda AZERBAYCAN RESPUBLIKASI MILLI MECLISININ QERARI e qanun az ingilis 2023 03 10 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 24 Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ebulfez Elcibeye muraciet edilmesi haqqinda AZERBAYCAN RESPUBLIKASI MILLI MECLISININ QERARI e qanun az ingilis 2023 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 24 Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ebulfez Qedirqulu oglu Eliyevin Elcibeyin Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti vezifelerini daha icra ede bilmemesi ve Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin selahiyyetinin Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin sedri Heyder Elirza oglu Eliyeve kecmesi haqqinda AZERBAYCAN RESPUBLIKASI MILLI MECLISININ QERARI e qanun az ingilis 2022 11 19 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 24 Schmemann 1993 The New York Times Library of Congress S D Huseynovun Azerbaycan Respublikasinin Bas naziri teyin edilmesi haqqinda AZERBAYCAN RESPUBLIKASI PREZIDENTININ FERMANI e qanun az ingilis 2022 11 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 24 AXCP Eli Kerimli timsalinda parcalanma sindromunu yasayan ilk siyasi teskilat Sesqazeti az az 2016 07 21 2023 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 24 modern az AXCP ye gelib getmis taninmislar Onlar Eli Kerimlini niye terk etdiler ARASDIRMA modern az az 2023 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 24 Dovlet qeydiyyatina alinmis siyasi partiyalar Azerbaycan Respublikasi Merkezi Secki Komsissiyasi www msk gov az 2023 07 22 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 25 Proporsional seckilere qatilmis partiyalar Merkezi Secki Komissiyasi 2004 12 21 tarixinde Istifade tarixi 2022 05 29 Sahin Ceferli Azerbaycanda parlament seckileri daha bir itirilmis sans Baki Arasdirma Merkezi 2021 07 12 tarixinde Istifade tarixi 2022 05 31 19 il evvelin tarixi Elcibeyin Kelekiden donusu musavat com 2023 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 25 Elcibeyi zeherlememisdiler onu xerceng zeherlemisdi BBC News Azerbaycanca az 2018 08 22 2023 11 21 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 25 Encyclopaedia Britannica 2015 Libaridian 2008 seh 229 AXC nin varisi kimdir Elcibeyden sonra qalmaqal yene basladi publika az az 2014 07 15 2021 09 17 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 25 2000 2001 ci iller parlament seckileri haqqinda yekun hesabat PDF 2021 08 01 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 05 30 2000 ci il parlament seckilerinin neticesi 2011 07 26 tarixinde Istifade tarixi 2022 05 30 demokrat az Azerbaycan siyasetinin Elileri demokrat az ingilis 2023 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 25 modern az Qudret Hesenquliyevin BAXCP si nece yarandi modern az az 2023 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 24 Edebiyyat Schmemann Serge Veteran Communist Crowns A Comeback in Azerbaijan ingilis The New York Times 1 iyul1993 2021 12 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 08 31 J Libaridian Gerard L Armenie moderne histoire des hommes et de la nation fransiz Editions Karthala 2008 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 31 The Coup of June 1993 Library of Congress ingilis 2011 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 31 Abulfez Elchibey Encyclopaedia Britannica ingilis 2015 2015 08 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 08 31