Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Azərbaycan Milli Məclisinin I çağırışı — 1995–1996-cı illərdə baş tutan seçkilərəsasında formalaşdırılan Azərbaycan Milli Məclisi.
Siyasi partiya | Seçilən | Çağırış Sonu | Dəyişmə | Seçilən millətvəkili dağılımı | Çağırış sonu millətvəkili dağılımı | |
---|---|---|---|---|---|---|
Bitərəf | 55 | 38 | ▼ 17 | |||
Yeni Azərbaycan Partiyası | 53 | 59 | ▲ 6 | |||
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası | 4 | 4 | ||||
Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası | 4 | 5 | ▲ 1 | |||
Azərbaycan Demokratik İstiqlal Partiyası | 2 | 0 | ▼ 2 | |||
Azərbaycan Demokratik Sahibkarlar Partiyası | 2 | 1 | ▼ 1 | |||
Ana Vətən Partiyası | 1 | 1 | ||||
Azərbaycan Demokratik Maarifçilik Partiyası | 1 | 1 | ||||
Müsavat Partiyası | 1 | 1 | ||||
Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası | 1 | 1 | ||||
Azərbaycan Demokrat Partiyası | 0 | 7 | ▲ 7 | |||
Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası | 0 | 1 | ▲1 | |||
0 | 1 | ▲ 1 | ||||
Cəmi | 124 | 121 | ▼ 3 |
Haqqında
Bitərəflərin dəstəyi ilə Yeni Azərbaycan Partiyası iqtidar partiyası oldu. 1995-ci il seçkilərindən sonra bir neçə mandat ləğv olunaraq əlavə və təkrar seçkilər keçirildi. 100 nəfər majoritar, 25 nəfər proporsional üsulla seçildi. Proporsional üsulda Yeni Azərbaycan Partiyası qələbə çaldı.
11 dairədə seçkilərin nəticələri ləğv edilmiş, təkrar seçkilər keçirilmişdir.
Daha sonra Ziya Bünyadovun qətlə yetirilməsi, baş nazir Fuad Quliyevin vəzifəsindən uzaqlaşdırılması ilə YAP-ın proporsional siyahısında dəyişiklik edilib. Ziyafət Əsgərov və professor Əli Əlirzayev həmin şəxslərin yerinə MM-də təmsilçilik əldə ediblər.
Xalq yazıçı Yusif Səmədoğlu 1998-ci ilin avqust ayında vəfat etmiş, 1999-cu ilin fevral ayında onun əvəzinə yeni seçkilərdə Zakir Sərdərov deputat seçilmişdir.
1995-ci ildə keçirilən seçkilərə bitərəf kimi qatılmış və 54 saylı Balakən seçki dairəsi üzrə deputat seçilmiş Əli Ansuxski 1996-cı ildə Bakının mərkəzində, Azərbaycan prospektində yerləşən evinin qarşısında məruz qaldığı sui-qəsddə odlu silahla qətlə yetirilib.
Həmin dairədə keçirilən əlavə seçkilərdə bitərəf Umar Əfəndiyev millətvəkili seçilib.
48 saylı Ağdam kənd seçki dairəsindən deputat seçilən Sofiq Hüseynov 1996-cı ildə xəstəlikdən dünyasını dəyişib. 1998-ci ildə keçirilən seçkilərdə Yaqub Əhmədov deputat seçildi.
1996-cı ildə YAP-çı Rəsul Quliyev MM sədri postundan istefa verdi və Amerikaya mühacirət etdi. 1997-ci ildə onun deptutatlığına xitam verildi. 1999-cu ildə onun əvəzinı yeni seçkilərdə Tofiq Həsən oğlu Hüseynov deputat seçildi.
"Seçki qanunu"na görə, parlamentin 15 faizi (19 nəfər) eyni zamanda icra hakimiyyətində vəzifə tuta bilərdilər (Bu müddəa keçid dövrü üçün nəzərdə tutulmuşdu və 2000-ci ilin parlament seçkilərində hakimiyyət bölgüsü prinsipi təmin olundu), lakin vəzifəli deputatların sayı bu kvotadan çox idi. Odur ki, 1996-cı ildə vəzifəli deputatların bir neçəsi mandatdan imtina etdi. Əvvəlcə P. Bülbüloğlu mandatını könüllü olaraq təhvil verdi. Onun əvəzinə 1998-ci ildə yeni seçkilərdə Abbasqulu Fərzəliyev seçildi. Daha sonra Torpaq Komitəsinin sədri Qərib Məmmədov eyni addımı atdı. Onun əvəzinə isə 1998-ci ildə YAP-çı Həsən Mirzəyev seçildi.
Səfiyar Musayev 1999-cu ildə dünyasını dəyişib. Onun dairəsində 30.05.1999 tarixində keçirilən yeni seçkilərdə Xanhüseyn Kazımlı deputat seçildi.
Qeyd : 42 saylı Xankəndi seçki dairəsində seçkilər keçirilməyib.
Millətvəkili dəyişiklikləri
1998-ci ildə 5 YAP üzvü (Zəminə Dünyamalıyeva, Akif Şahbazov, Mahir Əsədov, Şamil Yusifov, Solmaz Ələsgərova) və 2 bitərəf (Yusif Bağırzadə və Umar Əfəndiyev) millətvəkili Azərbaycan tarixində ilk dəfə olaraq partiyalarını dəyişdirərək Azərbaycan Demokrat Partiyasına keçmişdir. Buna səbəb Rəsul Quliyevin partiyanın sədri seçilməsi, bir neçə cəbhəçinin partiya ətrafında birləşməsi, İlyas İsmayılovun sədri olduğu Ədalət Partiyasının Azərbaycan Demokrat Partiyasına birləşməsi idi.
Həmçinin bitərəf seçilən İlham Əliyev 1999-cu ildə YAP-ın qurultayında sədr müavini seçildi. Bununla da o, YAP üzvü oldu.
ADİP üzvləri Mübariz Qurbanlı və Vilayət Quliyev 1999-cu ildə partiyadan istefa verərək YAP-a üzv oldular
YAP-çı deputat Toğrul İbrahimli də YAP-dan istefa verərək Namus Respublika Partiyasını yaratdı.
Həmin illərdə YAP-çı Cəbrayıl Əhmədov və bitərəf Gülnarə Qurbanova AMİP-ə keçmişdir.
21.02.1999-cu il tarixində keçirilən əlavə seçkilərdə Yusif Səmədoğlunun yerinə seçilən YAP-çı Zakir Sərdərov həmin ilin dekabrında rəhmətə getdi.
Həmçinin bitərəf deputat Mətləb Mütəllimli Sosial Ədalət Partiyasını yaratmışdır.
YAP-çı deputatlar Məzdək Hüseynov və Fərəməz Maqsudov 2000-ci ildə vəfat etdilər.
I çağırış ərzində 13 bitərəf deputat YAP-a keçdi. (Şaitdin Əliyev,Fikrət Sadıqov,Əli Həsənov, Eldar Qəhrəmanov, Hikmət Osmanov, Rizvan Cəbiyev, Əhəd Abıyev, Cəlal Əliyev, Səttar Səfərov, İmamverdi İsmayılov, Asəf Hacıyev, Nizami Ələkbərov (1998), Kərim Ramazanov)
AMİP-in majoritar qaydayla seçilən deputatı Novruz Quliyev daha sonra istefa vermiş, bir sonrakı seçkilərə bitərəf olaraq qatılmışdır.
Azərbaycan Demokratik Sahibkarlar Partiyasının üzvü Mikayıl Mirzə istefa vermiş və növbəti seçkilərə bitərəf qatılmışdır.
Milli Məclisin I çağırış deputatları
İstinadlar
- Birinci çağırış tarixi
- Gülnarə Qurbanova YAP-dan AMİP-ə keçmişdir. Novruz Quliyev istefa vermişdir
- Partiya parçalandı,1999-cu ildə deputatları Mübariz Qurbanlı və Vilayət Quliyev istefa verərək YAP-a keçdilər
- Əlavə seçkilərdə seçildi
- Partiya yaradıldı
Xarici keçidlər
- I Çağırış deputatların siyahisi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu adin diger istifade formalari ucun bax Milli Meclis Azerbaycan Milli Meclisinin I cagirisi 1995 1996 ci illerde bas tutan seckileresasinda formalasdirilan Azerbaycan Milli Meclisi Siyasi partiya Secilen Cagiris Sonu Deyisme Secilen milletvekili dagilimi Cagiris sonu milletvekili dagilimiBiteref 55 38 17 Azerbaycan Milli Meclisin I cagiris milletvekilleriYeni Azerbaycan Partiyasi 53 59 6Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasi 4 4Azerbaycan Milli Istiqlal Partiyasi 4 5 1Azerbaycan Demokratik Istiqlal Partiyasi 2 0 2Azerbaycan Demokratik Sahibkarlar Partiyasi 2 1 1Ana Veten Partiyasi 1 1Azerbaycan Demokratik Maarifcilik Partiyasi 1 1Musavat Partiyasi 1 1Vetendas Hemreyliyi Partiyasi 1 1Azerbaycan Demokrat Partiyasi 0 7 7Azerbaycan Sosial Rifah Partiyasi 0 1 10 1 1Cemi 124 121 3HaqqindaBitereflerin desteyi ile Yeni Azerbaycan Partiyasi iqtidar partiyasi oldu 1995 ci il seckilerinden sonra bir nece mandat legv olunaraq elave ve tekrar seckiler kecirildi 100 nefer majoritar 25 nefer proporsional usulla secildi Proporsional usulda Yeni Azerbaycan Partiyasi qelebe caldi 11 dairede seckilerin neticeleri legv edilmis tekrar seckiler kecirilmisdir Daha sonra Ziya Bunyadovun qetle yetirilmesi bas nazir Fuad Quliyevin vezifesinden uzaqlasdirilmasi ile YAP in proporsional siyahisinda deyisiklik edilib Ziyafet Esgerov ve professor Eli Elirzayev hemin sexslerin yerine MM de temsilcilik elde edibler Xalq yazici Yusif Semedoglu 1998 ci ilin avqust ayinda vefat etmis 1999 cu ilin fevral ayinda onun evezine yeni seckilerde Zakir Serderov deputat secilmisdir 1995 ci ilde kecirilen seckilere biteref kimi qatilmis ve 54 sayli Balaken secki dairesi uzre deputat secilmis Eli Ansuxski 1996 ci ilde Bakinin merkezinde Azerbaycan prospektinde yerlesen evinin qarsisinda meruz qaldigi sui qesdde odlu silahla qetle yetirilib Hemin dairede kecirilen elave seckilerde biteref Umar Efendiyev milletvekili secilib 48 sayli Agdam kend secki dairesinden deputat secilen Sofiq Huseynov 1996 ci ilde xestelikden dunyasini deyisib 1998 ci ilde kecirilen seckilerde Yaqub Ehmedov deputat secildi 1996 ci ilde YAP ci Resul Quliyev MM sedri postundan istefa verdi ve Amerikaya muhaciret etdi 1997 ci ilde onun deptutatligina xitam verildi 1999 cu ilde onun evezini yeni seckilerde Tofiq Hesen oglu Huseynov deputat secildi Secki qanunu na gore parlamentin 15 faizi 19 nefer eyni zamanda icra hakimiyyetinde vezife tuta bilerdiler Bu muddea kecid dovru ucun nezerde tutulmusdu ve 2000 ci ilin parlament seckilerinde hakimiyyet bolgusu prinsipi temin olundu lakin vezifeli deputatlarin sayi bu kvotadan cox idi Odur ki 1996 ci ilde vezifeli deputatlarin bir necesi mandatdan imtina etdi Evvelce P Bulbuloglu mandatini konullu olaraq tehvil verdi Onun evezine 1998 ci ilde yeni seckilerde Abbasqulu Ferzeliyev secildi Daha sonra Torpaq Komitesinin sedri Qerib Memmedov eyni addimi atdi Onun evezine ise 1998 ci ilde YAP ci Hesen Mirzeyev secildi Sefiyar Musayev 1999 cu ilde dunyasini deyisib Onun dairesinde 30 05 1999 tarixinde kecirilen yeni seckilerde Xanhuseyn Kazimli deputat secildi Qeyd 42 sayli Xankendi secki dairesinde seckiler kecirilmeyib Milletvekili deyisiklikleri1998 ci ilde 5 YAP uzvu Zemine Dunyamaliyeva Akif Sahbazov Mahir Esedov Samil Yusifov Solmaz Elesgerova ve 2 biteref Yusif Bagirzade ve Umar Efendiyev milletvekili Azerbaycan tarixinde ilk defe olaraq partiyalarini deyisdirerek Azerbaycan Demokrat Partiyasina kecmisdir Buna sebeb Resul Quliyevin partiyanin sedri secilmesi bir nece cebhecinin partiya etrafinda birlesmesi Ilyas Ismayilovun sedri oldugu Edalet Partiyasinin Azerbaycan Demokrat Partiyasina birlesmesi idi Hemcinin biteref secilen Ilham Eliyev 1999 cu ilde YAP in qurultayinda sedr muavini secildi Bununla da o YAP uzvu oldu ADIP uzvleri Mubariz Qurbanli ve Vilayet Quliyev 1999 cu ilde partiyadan istefa vererek YAP a uzv oldular YAP ci deputat Togrul Ibrahimli de YAP dan istefa vererek Namus Respublika Partiyasini yaratdi Hemin illerde YAP ci Cebrayil Ehmedov ve biteref Gulnare Qurbanova AMIP e kecmisdir 21 02 1999 cu il tarixinde kecirilen elave seckilerde Yusif Semedoglunun yerine secilen YAP ci Zakir Serderov hemin ilin dekabrinda rehmete getdi Hemcinin biteref deputat Metleb Mutellimli Sosial Edalet Partiyasini yaratmisdir YAP ci deputatlar Mezdek Huseynov ve Feremez Maqsudov 2000 ci ilde vefat etdiler I cagiris erzinde 13 biteref deputat YAP a kecdi Saitdin Eliyev Fikret Sadiqov Eli Hesenov Eldar Qehremanov Hikmet Osmanov Rizvan Cebiyev Ehed Abiyev Celal Eliyev Settar Seferov Imamverdi Ismayilov Asef Haciyev Nizami Elekberov 1998 Kerim Ramazanov AMIP in majoritar qaydayla secilen deputati Novruz Quliyev daha sonra istefa vermis bir sonraki seckilere biteref olaraq qatilmisdir Azerbaycan Demokratik Sahibkarlar Partiyasinin uzvu Mikayil Mirze istefa vermis ve novbeti seckilere biteref qatilmisdir Milli Meclisin I cagiris deputatlariDeputat Partiya Daire Milli Meclisde vezifesiMajoritar yolla secilen deputatlarVasif Yusif oglu Talibov 1960 Yeni Azerbaycan Partiyasi 1 sayli Serur SederekNizami Manaf oglu Xudiyev 1949 2021 Yeni Azerbaycan Partiyasi 2 sayli Serur BabekMahmud Ehmed oglu Memmedquliyev 1949 Biteref 3 sayli NaxcivanRza Aydin oglu Ibadov 1966 Yeni Azerbaycan Partiyasi 4 sayli Babek SahbuzFeremez Qezenfer oglu Maqsudov 1930 2000 Yeni Azerbaycan Partiyasi 5 sayli Culfa OrdubadMubariz Qehreman oglu Qurbanov 1954 Azerbaycan Demokratik Istiqlal Partiyasi 6 sayli I YasamalFatma Huseyn qizi Abdullazade 1948 Yeni Azerbaycan Partiyasi 7 sayli II YasamalGulnara Sixeli qizi Qurbanova 1953 Biteref 8 sayli III YasamalHesen Ibrahim oglu Mirzeyev 1927 2015 Yeni Azerbaycan Partiyasi 9 sayli I XetaiBabaxan Sultan oglu Muradov 1927 Azerbaycan Demokratik Maarifcilik Partiyasi 10 sayli II XetaiResul Bayram oglu Quliyev 1947 Yeni Azerbaycan Partiyasi 11 sayli III XetaiSamil Dunyamali oglu Qurbanov 1934 2004 Biteref 12 sayli I NizamiSirus Xudadat oglu Tebirzli 1942 2013 Yeni Azerbaycan Partiyasi 13 sayli II NizamiIlham Heyder oglu Eliyev 1961 Biteref 14 sayli QaradagZelimxan Yusif oglu Yaqubov 1950 2016 Biteref 15 sayli I SabuncuOruc Pasa oglu Memmedov 1946 Yeni Azerbaycan Partiyasi 16 sayli II SabuncuEsmetxanim Beyehmed qizi Memmedova 1941 Biteref 17 sayli Sabuncu EzizbeyovSaitdin Serdar oglu Eliyev 1947 Biteref 18 sayli EzizbeyovAnar Camal oglu Memmedxanov 1970 2011 Biteref 19 sayli I SuraxaniMaqsud Memmedibrahim oglu Ibrahimbeyov 1935 2016 Biteref 20 sayli II Suraxani 1951 Yeni Azerbaycan Partiyasi 21 sayli BineqediAkif Semseddin oglu Muradiyev 1948 Biteref 22 sayli Bineqedi NesimiMader Elesger oglu Musayev 1947 2023 Biteref 23 sayli Bineqedi QaradagEldar Samxal oglu Abasov 1952 Biteref 24 sayli I NerimanovRafael Xaneli oglu Allahverdiyev 1945 2009 Yeni Azerbaycan Partiyasi 25 sayli II NerimanovIstinadlarBirinci cagiris tarixiGulnare Qurbanova YAP dan AMIP e kecmisdir Novruz Quliyev istefa vermisdir Partiya parcalandi 1999 cu ilde deputatlari Mubariz Qurbanli ve Vilayet Quliyev istefa vererek YAP a kecdiler Elave seckilerde secildi Partiya yaradildiXarici kecidlerI Cagiris deputatlarin siyahisi