Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehdi Nəzərli (azərb. Mehdi Cavad oğlu Nəzərli; d. 10 may 1892, Xızı; ö. 3 sentyabr 1952, Bakı) — Milli nəfəs alətləri ustası, muğam bilicisi.
| Mehdi Nəzərli | |
|---|---|
| Mehdi Cavad oğlu Nəzərli | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | (60 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR |
| Vətəndaşlığı |  Azərbaycan SSR |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | Musiqiçi |
Həyatı
XIX-XX əsrin tanınmış simalarından olan Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti, nəfəs alətlərinin mahir ifaçısı, Üzeyir Hacıbəyov orkestrinin aparıcı solisti olmuş, Mehdi Cavad oğlu Nəzərli Xızı şəhərinin Sayadlı kəndində anadan olmuşdur. Üzeyirbəyin şəxsi dəvəti ilə Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrına dəvət olunaraq "Koroğlu" operasının ilk premyerasının müşayətçisi olmuşdur. Üzeyirbəy orkestrinin solisti olan Mehdi Nəzərli "Koroğlu", "Əsli və Kərəm", "Aşıq Qərib", "Ər-arvad" və digər bu kimi tamaşaların müşayətçisi olaraq Azərbaycan milli opera musiqi sənəti sahəsinin inkişafında xidmətləri ilə öz müəyyən töhfələrini vermişdir.
Sənət və fəaliyyəti
Milli nəfəs alətləri ustası, muğam bilicisi olan Mehdi Nəzərli eyni məharətlə tütək, ney, balaban, zurna, çonqur saz, cürə saz, qarmon və klarnet alətlərində çalmışdır. Azərbaycan klarnet ifaçılığı sənətinə ilk yiyələnənlərdən biri olmuşdur. O, bu alətlərin müxtəlif üsullarla səsləndirilməsinə baxmayaraq, hamısında eyni məharətlə çalmağı bacarırdı. Mehdi Nəzərli Üzeyir Hacıbəyovun “Koroğlu” operasının premyerasında bu alətlərdə ifa etmişdir. Onun çalğı alətləri Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının fondunda qorunur. Muğam bilicisi Mehdi Nəzərli dövrünün bir çox məşhur xanəndələrini böyük ustalıqla müşayiət etmiş, bu sahədə illərlə əldə etdiyi zəngin biliyini gənc nəslə öyrətmişdir.
Mehdibəy Nəzərliyə aid olan "6 milli musiqi nəfəs alətləri kolleksiyası", Dövlət Muzey Eksponatları sırasından zamanla naməlum səbəblərdən yoxa çıxmışdır. Belə ki, Nəzərlilərə aid olan "6 antik milli musiqi nəfəs alətləri" vaxtı ikən Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının foyesində mərhum maestro Niyazinin vəfatına qədər şüşə örtük altında eksponatlar sırasında nümayiş olunurdu. Mehdibəy Nəzərliyə aid olan bu "6 antik milli musiqi alətləri"nin və Ələkbərbəy Nəzərlinin əlinin tutduğu şəxsi "əsa"sının da, hər birinin üzərində Nəzərli soyadının baş hərfi, həkk olunmuşdu.
Bu milli musiqi nəfəs alətləri ilə Mehdibəy Nəzərli Opera və Balet teatrının səhnəsində ilk "Koroğlu operası"nı müşayət etdiyi üçün bu milli alətlər mədəniyyətimizin "milli-mənəvi sərvətləri" kimi tarixə çevrilmişdir. Həmin musiqi alətləri Mədəniyyət və İncəsənət Muzeyində qorunub saxlanılmalıdır ki, düşmənlərimizin bu "6 antik musiqi alətləri"nin də onlara məxsus olmasına dair iddia etdikləri zaman, bu kimi yanlışlıqları dünyanın hər yerində maddi sübut kimi göstərə bilək.
Vəfatı
Mehdi Nəzərlinin opera səhnə fəaliyyətinin qısa müddətli olması boğazında xərçəng xəstəliyinin başlaması səbəbi olub. Üzeyirbəy Moskvadakı yaxın həkim dostlarından Mehdibəyin əməliyyat olunması üçün məhz özü şəxsən xahiş edib və cərrahi əməliyyat olunub. Mehdinin ikinci dəfə cərrahiyyə əməliyyat olunması üçün Moskvadan gələn dəvət məktubu Mehdibəyin dünyasını dəyişməsinə və 40 mərasimi gününə təsadüf edirdi. Bununlada 3 sentyabr 1952-ci ildə Mehdibəy Nəzərli sənəti əbədiləşir.
İstinadlar
- Muğam ensiklopediyası. Bakı. 2008. səh. 154-155.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehdi Nezerli azerb Mehdi Cavad oglu Nezerli d 10 may 1892 Xizi o 3 sentyabr 1952 Baki Milli nefes aletleri ustasi mugam bilicisi Mehdi NezerliMehdi Cavad oglu NezerliUmumi melumatlarDogum tarixi 10 may 1892Dogum yeri Sayadli Xizi rayonu Azerbaycan SSRVefat tarixi 3 sentyabr 1952 60 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRVetendasligi Azerbaycan SSRMusiqici melumatlariFealiyyeti MusiqiciHeyatiXIX XX esrin taninmis simalarindan olan Azerbaycan Dovlet Opera ve Balet Teatrinin solisti nefes aletlerinin mahir ifacisi Uzeyir Hacibeyov orkestrinin aparici solisti olmus Mehdi Cavad oglu Nezerli Xizi seherinin Sayadli kendinde anadan olmusdur Uzeyirbeyin sexsi deveti ile Azerbaycan Dovlet Opera ve Balet Teatrina devet olunaraq Koroglu operasinin ilk premyerasinin musayetcisi olmusdur Uzeyirbey orkestrinin solisti olan Mehdi Nezerli Koroglu Esli ve Kerem Asiq Qerib Er arvad ve diger bu kimi tamasalarin musayetcisi olaraq Azerbaycan milli opera musiqi seneti sahesinin inkisafinda xidmetleri ile oz mueyyen tohfelerini vermisdir Senet ve fealiyyetiMilli nefes aletleri ustasi mugam bilicisi olan Mehdi Nezerli eyni meharetle tutek ney balaban zurna conqur saz cure saz qarmon ve klarnet aletlerinde calmisdir Azerbaycan klarnet ifaciligi senetine ilk yiyelenenlerden biri olmusdur O bu aletlerin muxtelif usullarla seslendirilmesine baxmayaraq hamisinda eyni meharetle calmagi bacarirdi Mehdi Nezerli Uzeyir Hacibeyovun Koroglu operasinin premyerasinda bu aletlerde ifa etmisdir Onun calgi aletleri Azerbaycan Dovlet Filarmoniyasinin fondunda qorunur Mugam bilicisi Mehdi Nezerli dovrunun bir cox meshur xanendelerini boyuk ustaliqla musayiet etmis bu sahede illerle elde etdiyi zengin biliyini genc nesle oyretmisdir Mehdibey Nezerliye aid olan 6 milli musiqi nefes aletleri kolleksiyasi Dovlet Muzey Eksponatlari sirasindan zamanla namelum sebeblerden yoxa cixmisdir Bele ki Nezerlilere aid olan 6 antik milli musiqi nefes aletleri vaxti iken Azerbaycan Dovlet Filarmoniyasinin foyesinde merhum maestro Niyazinin vefatina qeder suse ortuk altinda eksponatlar sirasinda numayis olunurdu Mehdibey Nezerliye aid olan bu 6 antik milli musiqi aletleri nin ve Elekberbey Nezerlinin elinin tutdugu sexsi esa sinin da her birinin uzerinde Nezerli soyadinin bas herfi hekk olunmusdu Bu milli musiqi nefes aletleri ile Mehdibey Nezerli Opera ve Balet teatrinin sehnesinde ilk Koroglu operasi ni musayet etdiyi ucun bu milli aletler medeniyyetimizin milli menevi servetleri kimi tarixe cevrilmisdir Hemin musiqi aletleri Medeniyyet ve Incesenet Muzeyinde qorunub saxlanilmalidir ki dusmenlerimizin bu 6 antik musiqi aletleri nin de onlara mexsus olmasina dair iddia etdikleri zaman bu kimi yanlisliqlari dunyanin her yerinde maddi subut kimi gostere bilek VefatiMehdi Nezerlinin opera sehne fealiyyetinin qisa muddetli olmasi bogazinda xerceng xesteliyinin baslamasi sebebi olub Uzeyirbey Moskvadaki yaxin hekim dostlarindan Mehdibeyin emeliyyat olunmasi ucun mehz ozu sexsen xahis edib ve cerrahi emeliyyat olunub Mehdinin ikinci defe cerrahiyye emeliyyat olunmasi ucun Moskvadan gelen devet mektubu Mehdibeyin dunyasini deyismesine ve 40 merasimi gunune tesaduf edirdi Bununlada 3 sentyabr 1952 ci ilde Mehdibey Nezerli seneti ebedilesir IstinadlarMugam ensiklopediyasi Baki 2008 seh 154 155 Hemcinin baxElekberbey Nezerli