Mavriki — Afrikada yerləşən ada dövləti.
Mavriki | |||||
---|---|---|---|---|---|
République de Maurice | |||||
| |||||
"Stella Clavisque Maris Indici"(Latınca) "Hind Okean'ın ulduzu və açarı" | |||||
Himn: | |||||
Tarixi | |||||
• Müstəqillik elan olunub | 12 mart 1968 | ||||
Rəsmi dilləri | |||||
Paytaxt | Port Luiz | ||||
İdarəetmə forması | Respublika | ||||
Prezident | |||||
Baş Nazir | |||||
Sahəsi | Dünyada 179-cu | ||||
• Ümumi | 2040 km² | ||||
• Su sahəsi (%) | 0,05 | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 1,331,155 nəfər | ||||
• Siyahıyaalma (2011) | 1,237,091 nəf. | ||||
• Sıxlıq | 65 nəf./km² (18-ci) | ||||
ÜDM (AQP) | |||||
• Ümumi | 16,05 milyard dollar | ||||
• Adambaşına | $12.526 dollar | ||||
ÜDM (nominal) | |||||
• Ümumi (2009) | $8,761 milyard dollar | ||||
• Adambaşına | $6.838 dollar | ||||
İİİ (2013) | 0.771 (artış; 63-cü) | ||||
İnternet domeni | .mu | ||||
MU | |||||
BOK kodu | MRI | ||||
Telefon kodu | +230 | ||||
Saat qurşaqları | | ||||
Nəqliyyatın yönü | sol[d] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Mavriki dövləti Hind okeanında, Afrikaya aid edilən Madaqaskar adasından 700 km şərqdə yerləşir. Ölkənin coğrafi və hərbi strateji mövqeyi çox əlverişlidir. Çünki ada Afrikadan Hindistana, Cənub–Şərqi Asiya ölkələrinə və Avstraliyaya gedən beynəlxalq dəniz və hava yolları üzərindədir.
Lemorn Braban yarımadası UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxildir.
Tarixi
Avropalılar Mavriki barədə ilk məlumatı 1510-cu ildə bu adalara gəlib çıxmış portuqaliyalılardan alıblar. Amma ada İndoneziya və ərəb dənizçilərinə daha əvvəldən məlum olub. 1598-ci ildə adaya qoşun çıxarmış hollandlar onu öz şahzadələri Mavrisus Orauzkinin şərəfinə "Mavriki" adlandırıblar. Sonradan ada fransızların əlinə keçib və Napoleon müharibələri dövründə adanı ingilislər zəbt ediblər. 1810-cu ildən 1968-ci ilədək Mavriki İngiltərənin müstəmləkəsi olub. 1968-ci ilin martından etibarən isə müstəqil dövlətdir. Dövlətin başçısı-prezident Əminə Qurib [5.VI.2015~], baş nazir — Anerud Caqnot [17.XII.2014 ~] . Qanunvericilik hakimiyyəti 70 deputatı olan birpalatalı parlamentə, icraedicilik isə baş nazirin rəhbərlik etdiyi hökumətə məxsusdur. Mavrikidə bir neçə siyasi partiya fəaliyyət göstərir.
Əhalisi
Əhalinin təxmini sayı 1 320 min nəfərdir (2015-ci il). Əhalinin sıxlığı çox yüksəkdir — 647 nəfər/km².
Əhali etnik cəhətdən müxtəlif xalqların nümayəndələrindən ibarətdir. Mavrikinin rəsmi dövlət dili ingilis və fransız dilləridir. Əhalinin 51%–i induizm dininə sitayiş edir. Çünki burada əhalinin 67%–ni hindistanlı və pakistanlılar təşkil edir. Ancaq burada xristian və İslam dinlərinə sitayiş edənlər də çoxdur. Mavrikidə bütün qəzet, jurnal və kitablar iki dildə – ingilis və fransız dillərində nəşr edilir.
Müxtəlif vaxtlarda Mavrikidə məşhur dəniz səyyahı və tədqiqatçıları – Abel Tasman, Metru Flinders, Jan Laperuz, Çarlz Darvin və başqaları yaşayıblar. Mark Tven ada barədə belə deyib: "Burada belə bir fikrə gəlirsən ki, əvvəlcə Mavriki, sonra isə cənnət yaranıb, özü də cənnət yaradılarkən onu Mavrikiyə bənzətməyə çalışıblar".
İqtisadiyyatı
Mavriki möcüzəsi dedikdə adamı təbii gözəlliyi ilə bərabər, son illərdə əldə etdiyi iqtisadi sıçrayış da nəzərdə tutulur. Mavriki 350 il təkbitkiçiliyin klassik inkişaf etdiyi ölkə olub. Bir zamanlar holland müstəmləkəçilərinin İndoneziyanın Yana adasından buraya gətirdikləri şəkər qamışı kolu və ondan istehsal olunan şəkər 1980-ci illərin ortalarına qədər ölkə iqtisadiyyatının əsasını təşkil edirdi. Artıq 80-ci illərin ortalarından etibarən Mavrikinin dövlət büdcəsində xüsusi ixracat istehsal zonalarında hazırlanan məmulatların satışından yaranan gəlir üstünlük təşkil etməyə başlayır. Beləliklə, Mavriki dövləti heç bir ciddi çətinlik çəkmədən yeni iqtisadi siyasətə keçə bilib.
Mavrikinin ixracat istehsal zonalarındakı müəssisələrin böyük əksəriyyətini tikiş və trikotaj fabrikləri təşkil edir. Kiçik əraziyə malik olan Mavrikidə hər il 15 milyon ədəd pal–paltar hazırlanır, bunun da 10 milyonu təmiz yundan toxunanlardır. Yun trikotaj məmulatı istehsalına görə Mavriki dünyada üçüncü yeri tutur.
Mədəniyyəti
Mavrikinin ən böyük şəhəri onun paytaxtı – . Paytaxt daha çox Fransanın əyalət şəhərlərini xatırladır. Planetimizdə çox az yer tapılar ki, kimi kiçik bir ərazidə Asiya, Avropa və Afrika xalqları mədəniyyətinin, adət və ənənələrinin izləri qalmış olsun.
İstinadlar
- http://chartsbin.com/view/edr.
- . 2011-08-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mavriki Afrikada yerlesen ada dovleti MavrikiRepublique de MauriceBayraq d Gerb d Stella Clavisque Maris Indici Latinca Hind Okean in ulduzu ve acari Himn Tarixi Musteqillik elan olunub 12 mart 1968Resmi dilleri ingilis dili fransiz diliPaytaxt Port LuizIdareetme formasi RespublikaPrezidentBas NazirSahesi Dunyada 179 cu Umumi 2040 km Su sahesi 0 05Ehalisi Ehali 1 331 155 nefer Siyahiyaalma 2011 1 237 091 nef Sixliq 65 nef km 18 ci UDM AQP Umumi 16 05 milyard dollar Adambasina 12 526 dollarUDM nominal Umumi 2009 8 761 milyard dollar Adambasina 6 838 dollarIII 2013 0 771 artis 63 cu Internet domeni muMUBOK kodu MRITelefon kodu 230Saat qursaqlari UTC 04 00Neqliyyatin yonu sol d Vikianbarda elaqeli mediafayllarMavrikiCografiyasiMavriki dovleti Hind okeaninda Afrikaya aid edilen Madaqaskar adasindan 700 km serqde yerlesir Olkenin cografi ve herbi strateji movqeyi cox elverislidir Cunki ada Afrikadan Hindistana Cenub Serqi Asiya olkelerine ve Avstraliyaya geden beynelxalq deniz ve hava yollari uzerindedir Lemorn Braban yarimadasi UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxildir TarixiAvropalilar Mavriki barede ilk melumati 1510 cu ilde bu adalara gelib cixmis portuqaliyalilardan aliblar Amma ada Indoneziya ve ereb denizcilerine daha evvelden melum olub 1598 ci ilde adaya qosun cixarmis hollandlar onu oz sahzadeleri Mavrisus Orauzkinin serefine Mavriki adlandiriblar Sonradan ada fransizlarin eline kecib ve Napoleon muharibeleri dovrunde adani ingilisler zebt edibler 1810 cu ilden 1968 ci iledek Mavriki Ingilterenin mustemlekesi olub 1968 ci ilin martindan etibaren ise musteqil dovletdir Dovletin bascisi prezident Emine Qurib 5 VI 2015 bas nazir Anerud Caqnot 17 XII 2014 Qanunvericilik hakimiyyeti 70 deputati olan birpalatali parlamente icraedicilik ise bas nazirin rehberlik etdiyi hokumete mexsusdur Mavrikide bir nece siyasi partiya fealiyyet gosterir EhalisiEhalinin texmini sayi 1 320 min neferdir 2015 ci il Ehalinin sixligi cox yuksekdir 647 nefer km Ehali etnik cehetden muxtelif xalqlarin numayendelerinden ibaretdir Mavrikinin resmi dovlet dili ingilis ve fransiz dilleridir Ehalinin 51 i induizm dinine sitayis edir Cunki burada ehalinin 67 ni hindistanli ve pakistanlilar teskil edir Ancaq burada xristian ve Islam dinlerine sitayis edenler de coxdur Mavrikide butun qezet jurnal ve kitablar iki dilde ingilis ve fransiz dillerinde nesr edilir Muxtelif vaxtlarda Mavrikide meshur deniz seyyahi ve tedqiqatcilari Abel Tasman Metru Flinders Jan Laperuz Carlz Darvin ve basqalari yasayiblar Mark Tven ada barede bele deyib Burada bele bir fikre gelirsen ki evvelce Mavriki sonra ise cennet yaranib ozu de cennet yaradilarken onu Mavrikiye benzetmeye calisiblar IqtisadiyyatiMavriki mocuzesi dedikde adami tebii gozelliyi ile beraber son illerde elde etdiyi iqtisadi sicrayis da nezerde tutulur Mavriki 350 il tekbitkiciliyin klassik inkisaf etdiyi olke olub Bir zamanlar holland mustemlekecilerinin Indoneziyanin Yana adasindan buraya getirdikleri seker qamisi kolu ve ondan istehsal olunan seker 1980 ci illerin ortalarina qeder olke iqtisadiyyatinin esasini teskil edirdi Artiq 80 ci illerin ortalarindan etibaren Mavrikinin dovlet budcesinde xususi ixracat istehsal zonalarinda hazirlanan memulatlarin satisindan yaranan gelir ustunluk teskil etmeye baslayir Belelikle Mavriki dovleti hec bir ciddi cetinlik cekmeden yeni iqtisadi siyasete kece bilib Mavrikinin ixracat istehsal zonalarindaki muessiselerin boyuk ekseriyyetini tikis ve trikotaj fabrikleri teskil edir Kicik eraziye malik olan Mavrikide her il 15 milyon eded pal paltar hazirlanir bunun da 10 milyonu temiz yundan toxunanlardir Yun trikotaj memulati istehsalina gore Mavriki dunyada ucuncu yeri tutur MedeniyyetiMavrikinin en boyuk seheri onun paytaxti Paytaxt daha cox Fransanin eyalet seherlerini xatirladir Planetimizde cox az yer tapilar ki kimi kicik bir erazide Asiya Avropa ve Afrika xalqlari medeniyyetinin adet ve enenelerinin izleri qalmis olsun Istinadlarhttp chartsbin com view edr 2011 08 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 05 23 Mavriki ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin