Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mark Tven (ing. Mark Twain, əsl adı Semuel Lenqhorn Klemens ing. Samuel Langhorne Clemens; 30 noyabr 1835[…] – 21 aprel 1910[…]) — Amerika yazıçısı, jurnalisti və ictimai xadimi.
| Mark Tven | |
|---|---|
| ing. Mark Twain | |
 | |
| Doğum adı | Samuel Langhorne Clemens |
| Təxəllüsü | Mark Twain, Sieur Louis de Conte, Thomas Jefferson Snodgrass |
| Doğum tarixi | 30 noyabr 1835[…] |
| Vəfat tarixi | 21 aprel 1910[…](74 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | jurnalist, roman yazıçısı, avtobioqraf[d], müəllim, yumor ustası, uşaq ədəbiyyatı yazıçısı, yazıçı-səyyah[d], aforizmlər müəllifi, fantastika yazıçısı[d], yazıçı, nasir, publisist |
| Fəaliyyət illəri | 1864–1910 |
| Əsərlərinin dili | ingilis dili, alman dili |
| Tanınmış əsərləri | |
| Üzvlüyü |
|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Oxuculara daha çox "Heklberri Finnin sərgüzəştləri" (Adventures of Huckleberry Finn) və "Tom Soyerin macəraları" (The Adventures of Tom Sawyer) adlı romanları ilə tanışdır. Mark Tven bir çox məşhur aforizmlərin müəllifi kimi də tanınır. Klemens dövrünün ən məşhur adamları-prezidentlər, dünya şöhrətli incəsənət xadimləri, sənayeçilər və Avropa kral ailələri ilə dostluq münasibətlərində olmuşdur. Tanınmış amerika yazıçıları Vilyam Folkner Tveni Amerika ədəbiyyatının "atası", Ernest Heminquey isə müasir Amerika ədəbiyyatının Tvenin sadəcə bir əsərindən – "Heklberri Finnin sərgüzəştləri" romanından "törədiyini" bildirmişdir.
Həyatı
Mark Tven 30 noyabr 1835-ci ildə ABŞ ın Missuri əyalətinin Florida bölgəsində dünyaya gəldi.
Yeddi uşaqlı bir ailənin altıncı uşağı və sağ qalan üç qardaşdan biri idi. Ailəsi, o dörd yaşındaykən Missisipi çayı boylarındakı Hannibala şəhərinə daşındı. İrəlidə yaradacağı məşhur romanları bu bölgədəki müşahidələrinə söykənərək yazılmışdı. Biznesmenlik və vəkillik edən atasını on bir yaşında ikən sətəlcəmdən itirincə məktəbini buraxıb köməkci olaraq bir mətbəədə işə başladı. 1851-ci ildə böyük qardaşı Orionun sahibi olduğu yerli qəzetdə yazarlıq etməyə başladı; yazılara da kömək edir və yumorlu məqalələr yazırdı
On səkkiz yaşına gəldiyində dünyanı kəşf etmə arzusunda bir gənc olaraq ABŞ-nin müxtəlif əyalətlərini gəzməyə başladı, bu vaxt müxtəlif mətbəələrdə işlədi. Dörd il sonra Missuriyə döndüyündə Missisipi çayındakı buxarlı gəmilərdə kapitanlıq etmək istədi. Kapitanlıq imtahanlarına hazırlıq üçün səylə calışırdı, çayın hər yerini öyrənməsi iki ilini almışdır.
Özünə bu işdə Henry adındakı qardaşı yoldaşlıq edirdi. Bir gecə yuxusunda qardaşının çalışdığı gəminin yanmasını və ölümünü görməsi və bu hadisənin 1858-ci ildə eynilə yuxusundakı kimi reallaşması onu çox təsir etdi. Qardaşının ölümündən bir parça özünü günahkar saydı və bu hadisədən sonra parapsixologiya ilə maraqlandı.
24 yaşında kapitanlıq səlahiyyətini öz üzərinə götürdü və Amerikan Vətəndaş müharibəsi çıxıb çay gəzintiləri qadağan edilənə qədər çayda kapitanlıq etdi. Döyüşə könüllü olaraq qatıldı, ancaq 14 günlük əsgəri təhsildən sonra ordudan ayrılıb Nevadada qubernator olan böyük qardaşı Orionun yanına getdi. Qardaşı ilə birlikdə bir müddət məktub avtomobiliylə bölgəni gəzdikdən sonra zəngin olma xəyalıyla mədənçilik etdi. Mədənçilik işi müvəffəqiyyətsizliklə nəticələndi
Bəzi gəzinti yazıları və məqalələr yazaraq müxtəlif əyalətləri gəzdi. Mark Tven adıyla imzaladığı ilk məqaləsi "Carsondan Məktub" adlı məqaləsi idi. Mark Tven Missisipi gəmilərində "iki kulaç dərinlik" mənasını verən bir taxma addır.
18 noyabr 1865 günü New York Saturday Prcccvbbes adlı qəzetdə nümayiş olunan "Claravasda Tullanan Qurbağa" adlı hekayə ilə ədəbiyyat sahəsində çıxış etdi. Bir kömür şaxtası düşərgəsində mədənçilərdən dinlədiyi yerli bir əhvalatı öz ağızından izah edərək məşhurlaşdırmışdır tutmuşdu. Hekayəni, 1867-ci ildə nümayiş olunan ilk kitabında da yer aldı 1866-cı ildə bir qəzetin müxbürü olaraq Havaya adalarına gedərək oradan yazılar göndərdi. İki il sonra yenə yerli bir qəzetin istəyi üzərinə Aralıq dənizidə bir gəmi dövrünə çıxdı və gəzinti yazılarını cəmləşdirib Xarici Ölkə adlı kitabında yığdı. Bu əsəri ilə ölkəsində çox məşhur komediyan yazıcısı oldu.
Tvenin göz bəbəyi özünün hazırladığı dəri üzlü dəftərlər imiş. Qələm seçimi isə "Conklin Csescent Filler" olub. Bu qələmin əsas üstünlüyü masaya qoyulanda yuvarlanıb düşməməyi imiş. Ancaq Tvenin revmatizması olduğundan sonradan əsərlərini diktə edib.
Huckleberry Finndən sonra 5 il boyunca kitab nümayiş etməyi buraxan Tven, zəngin olmaq ümidiylə biznes mühitünə atılmışdır. Pul qazanmaq üçün müxtəlif işlərə sərmayə qoyan Mark Tvenin cəhdləri həmişə pul itkisiylə nəticələndi. 1885-ci ildə qurduğu nəşriyyat isə müflisləşməsinə gətirib çıxardı. İlk olaraq vətəndaş müharibəsi qəhrəmanlarından və köhnə ABŞ başçılarından çox böyük heyranlıq duyduğu Ulysses Grantın xatirələrini ardından Mark Tvenin öz kitabı Huckleberry Finin Macəralarını nümayiş edən nəşriyyat, bu iki kitabla əldə etdiyi müvəffəqiyyəti bir daha əsla tuta bilmədi. Vətəndaş müharibəsi ilə əlaqədar müxtəlif xatirə kitablarının ardından dünyadakı bütün Katoliklərin bir dənə götürüb oxuyacağı düşüncəsiylə Papa XIII. Leonun xatirələrini eyni anda 6 dildə nümayiş etdi ancaq nə döyüş xatirələri nə də Papanın xatirələri oxucuların maraqına səbəb olmamışdır. Bu müvəffəqiyyətsizliklərinin ardından Ceyms W. Paige adlı ixtiraçının inkişaf etdirdiyi bir növ maşını üçün xərclədiyi minlərlə dollar da ona heç bir gəlir gətirə bilmədi.
1891-ci ildən etibarən ailəsiylə həyat bahalılığının daha az olduğu Avropaya yerləşən Tven dolanışığını təmin etmək üçün yazılarını sıxlaşdırdı. 1894-cü ildə, cap maşını Chicago Herald Qəzetində sınandı və müvəffəqiyyətsiz oldu. Borclarını ödəyə bilmək üçün yeni bir yol tapan Mark Tven bütün dünyanı əhatə edən bir danışıq dövrünə çıxdı. Avstraliyadan Hindistana, Cənub Afrikadan İngiltərəyə qədər bir çox ölkəni gəzdi. Bu konfranslar silsilə aid gəzinti qeydlərini Ekvatorun İzində adlı yazısıyla paylaşdı.
Mark Tven 1896-cı ildə 23 yaşındakı qızı Susyun menengit səbəbiylə ölümü üzərinə depressiyaya girdi və ruhi böhranları həyatı boyunca zaman zaman təkrar baş göstərdi. Borclarını ödəyib 1900-cü ildə ölkəsinə qayıdana gədər ailəsiylə birlikdə İsveçrə, Avstriya və İngiltərədə yaşadı. ABŞ a döndükdən sonra yoldaşı Olivianın sağlamlığı pozuldu. həkim tövsiyəsi üzərinə 1903-cü ilin sonunda İtaliyaya getdilər, nə var ki sağlamlığına qovuşa bilməyən Olivianı 1904-cü ildə Floransada həyata vəda etdi.
Yaşlılıq illərində müstəmləkəçiliyi, irq düşmənliyi, qazanc ehtirası, dini ikiüzlülüyü sərt bir dillə tənqid edən yazılar yazdı. 1905-ci ildə yetmişinci yaşını Ağ Evdə Teodor Ruzveltin qüruruna verdiyi yeməkdə qeyd etdi. 1907-ci ildə Oxford Universiteti özünə fəxri doktor rütbəsi verdi. 1909-cu ildə 29 yaşındakı kiçik qızı Jean infarkt nəticəsində həyatını itirdi. Mark Tven 1906-cı ildə yazmağa başladığı bioqrafiyasını tamamlayamadan keçirdiyi ürək narahatlığı nəticəsində 21 aprel 1910 günü Konnektikutda həyatını itirdi.
Əsərləri
- "Kalaverasdan olan məşhur qurbağa" (1865)
- "Günahsızlar yadellərdə" (1869)
- "Mətinlər" (1875)
- "Qızılı əsr" (1873)
- "Köhnə və yeni oçerklər" (1875),
- "Missisipidə köhnə vaxtlar" (1876)
- "Tom Soyerin macəraları" (1876)
- "Şahzadə və dilənçi" (1881)
- "Missisipidə keçən həyat" (1883)
- "Heklberri Finnin macəraları" (1884)
- "Konnektikutdan olan yanki kral Arturun sarayında" (1889)
- "Fərsiz Vilson" (1894)
- "Janna d`Ark" (1896)
- "İnsan nədir?" (1906)
- "Müəmmalı yadelli" (1916) (1897-1908 arası üzərində işləmişdir)
Filmoqrafiya
- Milyon funt sterlinq dəyərində bank bileti (film, 1954) / The Million Pound Note
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Seçilmiş əsərləri. Mark Tven (yüklə)
- Mark Tven. Seçilmiş əsərləri / Tərcümə edənlər: Ş. Ağayeva, H. Qasımzadə; Ön sözün müəllifi: Z. Ağayev.- B.: Öndər, 2005.- 464 s.
- Mark Tven. Şahzadə və dilənçi /Tərcümə edən: İsgəndər Nəfisi, Elçin Şıxlı.- Bakı: Öndər, 2005.- 336 s.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Mark Twain // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mark Tven ing Mark Twain esl adi Semuel Lenqhorn Klemens ing Samuel Langhorne Clemens 30 noyabr 1835 21 aprel 1910 Amerika yazicisi jurnalisti ve ictimai xadimi Mark Tvening Mark TwainDogum adi Samuel Langhorne ClemensTexellusu Mark Twain Sieur Louis de Conte Thomas Jefferson SnodgrassDogum tarixi 30 noyabr 1835 1835 11 30 Vefat tarixi 21 aprel 1910 1910 04 21 74 yasinda Vefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Vudloun qebiristanligi d Fealiyyeti jurnalist roman yazicisi avtobioqraf d muellim yumor ustasi usaq edebiyyati yazicisi yazici seyyah d aforizmler muellifi fantastika yazicisi d yazici nasir publisistFealiyyet illeri 1864 1910Eserlerinin dili ingilis dili alman diliTaninmis eserleri Heklberri Finnin maceralari Tom Soyyerin maceralariUzvluyu Amerika Incesenet ve Edebiyyat Akademiyasi d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Oxuculara daha cox Heklberri Finnin serguzestleri Adventures of Huckleberry Finn ve Tom Soyerin maceralari The Adventures of Tom Sawyer adli romanlari ile tanisdir Mark Tven bir cox meshur aforizmlerin muellifi kimi de taninir Klemens dovrunun en meshur adamlari prezidentler dunya sohretli incesenet xadimleri senayeciler ve Avropa kral aileleri ile dostluq munasibetlerinde olmusdur Taninmis amerika yazicilari Vilyam Folkner Tveni Amerika edebiyyatinin atasi Ernest Heminquey ise muasir Amerika edebiyyatinin Tvenin sadece bir eserinden Heklberri Finnin serguzestleri romanindan torediyini bildirmisdir HeyatiMark Tven 30 noyabr 1835 ci ilde ABS in Missuri eyaletinin Florida bolgesinde dunyaya geldi Yeddi usaqli bir ailenin altinci usagi ve sag qalan uc qardasdan biri idi Ailesi o dord yasindayken Missisipi cayi boylarindaki Hannibala seherine dasindi Irelide yaradacagi meshur romanlari bu bolgedeki musahidelerine soykenerek yazilmisdi Biznesmenlik ve vekillik eden atasini on bir yasinda iken setelcemden itirince mektebini buraxib komekci olaraq bir metbeede ise basladi 1851 ci ilde boyuk qardasi Orionun sahibi oldugu yerli qezetde yazarliq etmeye basladi yazilara da komek edir ve yumorlu meqaleler yazirdi On sekkiz yasina geldiyinde dunyani kesf etme arzusunda bir genc olaraq ABS nin muxtelif eyaletlerini gezmeye basladi bu vaxt muxtelif metbeelerde isledi Dord il sonra Missuriye donduyunde Missisipi cayindaki buxarli gemilerde kapitanliq etmek istedi Kapitanliq imtahanlarina hazirliq ucun seyle calisirdi cayin her yerini oyrenmesi iki ilini almisdir Ozune bu isde Henry adindaki qardasi yoldasliq edirdi Bir gece yuxusunda qardasinin calisdigi geminin yanmasini ve olumunu gormesi ve bu hadisenin 1858 ci ilde eynile yuxusundaki kimi reallasmasi onu cox tesir etdi Qardasinin olumunden bir parca ozunu gunahkar saydi ve bu hadiseden sonra parapsixologiya ile maraqlandi 24 yasinda kapitanliq selahiyyetini oz uzerine goturdu ve Amerikan Vetendas muharibesi cixib cay gezintileri qadagan edilene qeder cayda kapitanliq etdi Doyuse konullu olaraq qatildi ancaq 14 gunluk esgeri tehsilden sonra ordudan ayrilib Nevadada qubernator olan boyuk qardasi Orionun yanina getdi Qardasi ile birlikde bir muddet mektub avtomobiliyle bolgeni gezdikden sonra zengin olma xeyaliyla medencilik etdi Medencilik isi muveffeqiyyetsizlikle neticelendi Bezi gezinti yazilari ve meqaleler yazaraq muxtelif eyaletleri gezdi Mark Tven adiyla imzaladigi ilk meqalesi Carsondan Mektub adli meqalesi idi Mark Tven Missisipi gemilerinde iki kulac derinlik menasini veren bir taxma addir 18 noyabr 1865 gunu New York Saturday Prcccvbbes adli qezetde numayis olunan Claravasda Tullanan Qurbaga adli hekaye ile edebiyyat sahesinde cixis etdi Bir komur saxtasi dusergesinde medencilerden dinlediyi yerli bir ehvalati oz agizindan izah ederek meshurlasdirmisdir tutmusdu Hekayeni 1867 ci ilde numayis olunan ilk kitabinda da yer aldi 1866 ci ilde bir qezetin muxburu olaraq Havaya adalarina gederek oradan yazilar gonderdi Iki il sonra yene yerli bir qezetin isteyi uzerine Araliq denizide bir gemi dovrune cixdi ve gezinti yazilarini cemlesdirib Xarici Olke adli kitabinda yigdi Bu eseri ile olkesinde cox meshur komediyan yazicisi oldu Tvenin goz bebeyi ozunun hazirladigi deri uzlu defterler imis Qelem secimi ise Conklin Csescent Filler olub Bu qelemin esas ustunluyu masaya qoyulanda yuvarlanib dusmemeyi imis Ancaq Tvenin revmatizmasi oldugundan sonradan eserlerini dikte edib Huckleberry Finnden sonra 5 il boyunca kitab numayis etmeyi buraxan Tven zengin olmaq umidiyle biznes muhitune atilmisdir Pul qazanmaq ucun muxtelif islere sermaye qoyan Mark Tvenin cehdleri hemise pul itkisiyle neticelendi 1885 ci ilde qurdugu nesriyyat ise muflislesmesine getirib cixardi Ilk olaraq vetendas muharibesi qehremanlarindan ve kohne ABS bascilarindan cox boyuk heyranliq duydugu Ulysses Grantin xatirelerini ardindan Mark Tvenin oz kitabi Huckleberry Finin Maceralarini numayis eden nesriyyat bu iki kitabla elde etdiyi muveffeqiyyeti bir daha esla tuta bilmedi Vetendas muharibesi ile elaqedar muxtelif xatire kitablarinin ardindan dunyadaki butun Katoliklerin bir dene goturub oxuyacagi dusuncesiyle Papa XIII Leonun xatirelerini eyni anda 6 dilde numayis etdi ancaq ne doyus xatireleri ne de Papanin xatireleri oxucularin maraqina sebeb olmamisdir Bu muveffeqiyyetsizliklerinin ardindan Ceyms W Paige adli ixtiracinin inkisaf etdirdiyi bir nov masini ucun xerclediyi minlerle dollar da ona hec bir gelir getire bilmedi 1891 ci ilden etibaren ailesiyle heyat bahaliliginin daha az oldugu Avropaya yerlesen Tven dolanisigini temin etmek ucun yazilarini sixlasdirdi 1894 cu ilde cap masini Chicago Herald Qezetinde sinandi ve muveffeqiyyetsiz oldu Borclarini odeye bilmek ucun yeni bir yol tapan Mark Tven butun dunyani ehate eden bir danisiq dovrune cixdi Avstraliyadan Hindistana Cenub Afrikadan Ingiltereye qeder bir cox olkeni gezdi Bu konfranslar silsile aid gezinti qeydlerini Ekvatorun Izinde adli yazisiyla paylasdi Mark Tven 1896 ci ilde 23 yasindaki qizi Susyun menengit sebebiyle olumu uzerine depressiyaya girdi ve ruhi bohranlari heyati boyunca zaman zaman tekrar bas gosterdi Borclarini odeyib 1900 cu ilde olkesine qayidana geder ailesiyle birlikde Isvecre Avstriya ve Ingilterede yasadi ABS a dondukden sonra yoldasi Olivianin saglamligi pozuldu hekim tovsiyesi uzerine 1903 cu ilin sonunda Italiyaya getdiler ne var ki saglamligina qovusa bilmeyen Oliviani 1904 cu ilde Floransada heyata veda etdi Yasliliq illerinde mustemlekeciliyi irq dusmenliyi qazanc ehtirasi dini ikiuzluluyu sert bir dille tenqid eden yazilar yazdi 1905 ci ilde yetmisinci yasini Ag Evde Teodor Ruzveltin qururuna verdiyi yemekde qeyd etdi 1907 ci ilde Oxford Universiteti ozune fexri doktor rutbesi verdi 1909 cu ilde 29 yasindaki kicik qizi Jean infarkt neticesinde heyatini itirdi Mark Tven 1906 ci ilde yazmaga basladigi bioqrafiyasini tamamlayamadan kecirdiyi urek narahatligi neticesinde 21 aprel 1910 gunu Konnektikutda heyatini itirdi Eserleri Kalaverasdan olan meshur qurbaga 1865 Gunahsizlar yadellerde 1869 Metinler 1875 Qizili esr 1873 Kohne ve yeni ocerkler 1875 Missisipide kohne vaxtlar 1876 Tom Soyerin maceralari 1876 Sahzade ve dilenci 1881 Missisipide kecen heyat 1883 Heklberri Finnin maceralari 1884 Konnektikutdan olan yanki kral Arturun sarayinda 1889 Fersiz Vilson 1894 Janna d Ark 1896 Insan nedir 1906 Muemmali yadelli 1916 1897 1908 arasi uzerinde islemisdir FilmoqrafiyaMilyon funt sterlinq deyerinde bank bileti film 1954 The Million Pound NoteHemcinin baxTom Soyer cizgi filmi 2000 Xarici kecidlerSecilmis eserleri Mark Tven yukle Mark Tven Secilmis eserleri Tercume edenler S Agayeva H Qasimzade On sozun muellifi Z Agayev B Onder 2005 464 s Mark Tven Sahzade ve dilenci Tercume eden Isgender Nefisi Elcin Sixli Baki Onder 2005 336 s Vikisitatda Mark Tven ile elaqedar sitatlar var Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Mark Twain Internet Broadway Database ing 2000