Malik İbrahim (tam adı: Mövlanə Malik İbrahim əs-Səmərqəndi; ö. 7 aprel 1419) və ya Sunam Qirsik və ya Kakek Bantal — Azərbaycan torpaqlarından olan qafqazlı din xadimi.
Malik İbrahim | |
---|---|
Doğum tarixi | bilinmir |
Vəfat tarixi | 7 aprel 1419 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
O, Səmərqənddə dini təhsil aldıqdan sonra, İndoneziyaya gələrək burada İslam dinini yaymağa başlamışdır. Məhz onun İndoneziyaya gəlişi ilə İslam dini bu torpaqlarda formalaşmağa başlamışdır. Həmçinin, onun övladları da İslam dininin İndoneziyada yayılmasında yaxından iştirak etmiş və tanınmış din xadimi kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Həyatı
Malik İbrahimin nəsəbi haqqında məlumat tam olaraq bilinməsə də ümumi nəzərə əsasən onun Yavanın xaricindən gəldiyi qəbul edilmişdir. Malik İbrahim XIV əsrin birinci yarısında dünyaya gəlmişdir. O, "Babad Tanah Yavi" və digər mətnlərdə bir çox adlarla tanınır. J. J. Meinsmanın müəllifi olduğu əsərdə onun adı Məxdum İbrahim əs-Səmərqəndi (Şeyx İbrahim Əs-Səmərqəndiyə lokallaşdırılmış) olaraq keçir. Bu indiki Özbəkistanda yerləşən Səmərqənd şəhəri ilə əlaqələndirilir. Bununla birlikdə, digər mənbələr, onun XVI əsrdə Əsmərakəndə gəldiyini və Tuban Regencydə dəfn olunduğunu qeyd edir.
J. P. Mokettenin M. İbrahimin qəbri üstindəki kitabəni oxuması ilə təsdiqlənən və ümumi olaraq ən çox qəbul edilən fikir, Kaşan, (indiki İran) adından gəldiyi fikridir. Hollandiyalı yazıçı və tədqiqatçı Martin van Bruinessen, Cumadil Kubranı xarakterizə edərək Malik İbrahimin bütün tələbələri arasında Kübraviyyə təriqətinin davamçıları olduğunu qeyd etmişdir. Malik İbrahim Kaşanda (indiki İran) anadan olmuşdur. Şeyx Cumadil Kubra və Malik İbrahim hər ikisi Həmədan İranının şeyxi Mir Seyyid Əli Şafi Həmədaninin (vəfatı 1384) Kübravilik Şafi məzhəbinin nümayəndələri olmuşdur. Malik İbrahim Kaşanda yüksək təhsilli ailəyə mənsub idi. Onun babası Səmərqənddən Kaşana köçmüşdür. Bu səbəblə də onların sülaləsi "Səmərqəndi" kimi də tanınır. Malik İbrahim atası Şeyx Cumadil Kubra və qardaşı Maulana İshaq ilə birlikdə İrandan Yavaya gəldi. Onlar Hüseyn ibn Əli vasitəsilə Məhəmməd Peyğəmbərin nəslindən idi. Bu fikrə görə, Şeyx Cumadil Kubra oğulları davah (İslam dininin öyrədilməsi) məqsədilə xaricə gedərkən Yavada qaldı. Malik İbrahim Çampaya (indiki Vyetnam) gedəndə, onun qardaşı Sumatranın şimalındakı Pasaya getdi. Çampada (indiki Vyetnam) olarkən 13 yaşındakı İbrahim səhiyyə təsis etdi və fermerlərə məhsul yetişdirməyin daha effektiv yollarını öyrətdi. Eyni zamanda o, Devi Candravulan adlı indoneziyalı kralın qızı ilə evləndi və iki oğlu dünyaya gəldi. Artıq kifayət qədər insanı İslama dininə dəvət etdiyini düşünən Malik İbrahim ailəsi olmadan təkbaşına Yavaya qayıtdı.
Malik İbrahim XIV əsrin sonlarında Sembalo və Manyara (indiki Gresikdən 9 km (5.6 mil) şimalda) gələrək buradakı yerli əhali olan yavalılar ilə tanış oldu. O, limandan kənarda ticarətlə məşğul olur, fərqli kastalardan olan insanlarla dominant Hind dininə məxsus sosial təbəqə ilə eyni davranırdı. Bununla, M. İbrahim çoxlu sayda danışıqlara səbəb olan aşağı təbəqədəki kastalardan dəstək gördü. O, işlərini Çampada (indiki Vyetnam) da davam etdirərək yerli məhsul yığımını artırmağın yollarını və xəstələri müalicə etmək üsullarını yerli əhaliyə öyrətdi.
Ticarət ərzində İbrahim hakim sinif və zadəganlar ilə tanış oldu. Trovulana səyahət edib Majapahit padşahı ilə görüşdükdən sonra ona təbliğ üçün istifadə etməsi məqsədilə Gresikin kənarında yerləşən bir torpaq sahəsi verildi. Malik İbrahim isə orada İslam internat məktəbi qurdu. Quranı yastığa qoymaq adəti onun Kakek Bantal ləqəbini almasına səbəb oldu.
Malik İbrahim haqqındakı rəvayətlərdən birinə görə, M. İbrahim səyahət edərkən uzun müddət davam edən quraqlığı bitirmək üçün tanrılara qurban kəsilmək üzrə olan gənc bir qadına rast gəldi. Bir qrup kişi qadını öldürərək tanrılara qurban etməyi dayandırdıqda sonra M. İbrahim yağışın yağması üçün dua etdi. Beləliklə, onun etdiyi duanın qəbul olunduğunu və yağışın yağdığını görən həmin bir qrup şəxs İslam dini qəbul etdi
Malik İbrahim hicri 822-ci il Rəbiüləvvəl ayının 12-si (Yuli təqvimi ilə 7 aprel 1419-cu il) vəfat etmiş, Qapura kəndində — Qresik, Şərqi Yavada dəfn olunmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "İndoneziyanın Bakıdakı səfiri: "İslam dinini İndoneziyada yayan şəxs azərbaycanlı olub" - MÜSAHİBƏ" (Azərbaycan dili). modern.az. 20 noyabr 2019 tarixində .
- Martin van Bruinessen, "Traces of Kubrawiyyah influence in early Indonesian Islam", Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde150(1994), 305–329.
- "Pancalaku Pearls of Wisdom". Pancalaku Pearls of Wisdom (ingilis). 2022-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-07-26.
Xarici keçidlər
- "Azərbaycanı yüz faiz yox, min faiz dəstəkləyirik" – İndoneziya səfiri (MÜSAHİBƏ+VİDEO) [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Malik Ibrahim tam adi Movlane Malik Ibrahim es Semerqendi o 7 aprel 1419 ve ya Sunam Qirsik ve ya Kakek Bantal Azerbaycan torpaqlarindan olan qafqazli din xadimi Malik IbrahimDogum tarixi bilinmirVefat tarixi 7 aprel 1419 Vikianbarda elaqeli mediafayllar O Semerqendde dini tehsil aldiqdan sonra Indoneziyaya gelerek burada Islam dinini yaymaga baslamisdir Mehz onun Indoneziyaya gelisi ile Islam dini bu torpaqlarda formalasmaga baslamisdir Hemcinin onun ovladlari da Islam dininin Indoneziyada yayilmasinda yaxindan istirak etmis ve taninmis din xadimi kimi fealiyyet gostermisdir HeyatiMezari Malik Ibrahimin nesebi haqqinda melumat tam olaraq bilinmese de umumi nezere esasen onun Yavanin xaricinden geldiyi qebul edilmisdir Malik Ibrahim XIV esrin birinci yarisinda dunyaya gelmisdir O Babad Tanah Yavi ve diger metnlerde bir cox adlarla taninir J J Meinsmanin muellifi oldugu eserde onun adi Mexdum Ibrahim es Semerqendi Seyx Ibrahim Es Semerqendiye lokallasdirilmis olaraq kecir Bu indiki Ozbekistanda yerlesen Semerqend seheri ile elaqelendirilir Bununla birlikde diger menbeler onun XVI esrde Esmerakende geldiyini ve Tuban Regencyde defn olundugunu qeyd edir J P Mokettenin M Ibrahimin qebri ustindeki kitabeni oxumasi ile tesdiqlenen ve umumi olaraq en cox qebul edilen fikir Kasan indiki Iran adindan geldiyi fikridir Hollandiyali yazici ve tedqiqatci Martin van Bruinessen Cumadil Kubrani xarakterize ederek Malik Ibrahimin butun telebeleri arasinda Kubraviyye teriqetinin davamcilari oldugunu qeyd etmisdir Malik Ibrahim Kasanda indiki Iran anadan olmusdur Seyx Cumadil Kubra ve Malik Ibrahim her ikisi Hemedan Iraninin seyxi Mir Seyyid Eli Safi Hemedaninin vefati 1384 Kubravilik Safi mezhebinin numayendeleri olmusdur Malik Ibrahim Kasanda yuksek tehsilli aileye mensub idi Onun babasi Semerqendden Kasana kocmusdur Bu sebeble de onlarin sulalesi Semerqendi kimi de taninir Malik Ibrahim atasi Seyx Cumadil Kubra ve qardasi Maulana Ishaq ile birlikde Irandan Yavaya geldi Onlar Huseyn ibn Eli vasitesile Mehemmed Peygemberin neslinden idi Bu fikre gore Seyx Cumadil Kubra ogullari davah Islam dininin oyredilmesi meqsedile xarice gederken Yavada qaldi Malik Ibrahim Campaya indiki Vyetnam gedende onun qardasi Sumatranin simalindaki Pasaya getdi Campada indiki Vyetnam olarken 13 yasindaki Ibrahim sehiyye tesis etdi ve fermerlere mehsul yetisdirmeyin daha effektiv yollarini oyretdi Eyni zamanda o Devi Candravulan adli indoneziyali kralin qizi ile evlendi ve iki oglu dunyaya geldi Artiq kifayet qeder insani Islama dinine devet etdiyini dusunen Malik Ibrahim ailesi olmadan tekbasina Yavaya qayitdi Malik Ibrahim XIV esrin sonlarinda Sembalo ve Manyara indiki Gresikden 9 km 5 6 mil simalda gelerek buradaki yerli ehali olan yavalilar ile tanis oldu O limandan kenarda ticaretle mesgul olur ferqli kastalardan olan insanlarla dominant Hind dinine mexsus sosial tebeqe ile eyni davranirdi Bununla M Ibrahim coxlu sayda danisiqlara sebeb olan asagi tebeqedeki kastalardan destek gordu O islerini Campada indiki Vyetnam da davam etdirerek yerli mehsul yigimini artirmagin yollarini ve xesteleri mualice etmek usullarini yerli ehaliye oyretdi Ticaret erzinde Ibrahim hakim sinif ve zadeganlar ile tanis oldu Trovulana seyahet edib Majapahit padsahi ile gorusdukden sonra ona teblig ucun istifade etmesi meqsedile Gresikin kenarinda yerlesen bir torpaq sahesi verildi Malik Ibrahim ise orada Islam internat mektebi qurdu Qurani yastiga qoymaq adeti onun Kakek Bantal leqebini almasina sebeb oldu Malik Ibrahim haqqindaki revayetlerden birine gore M Ibrahim seyahet ederken uzun muddet davam eden quraqligi bitirmek ucun tanrilara qurban kesilmek uzre olan genc bir qadina rast geldi Bir qrup kisi qadini oldurerek tanrilara qurban etmeyi dayandirdiqda sonra M Ibrahim yagisin yagmasi ucun dua etdi Belelikle onun etdiyi duanin qebul olundugunu ve yagisin yagdigini goren hemin bir qrup sexs Islam dini qebul etdi Malik Ibrahim hicri 822 ci il Rebiulevvel ayinin 12 si Yuli teqvimi ile 7 aprel 1419 cu il vefat etmis Qapura kendinde Qresik Serqi Yavada defn olunmusdur Hemcinin baxIndoneziyada Islam KubravilikIstinadlar Indoneziyanin Bakidaki sefiri Islam dinini Indoneziyada yayan sexs azerbaycanli olub MUSAHIBE Azerbaycan dili modern az 20 noyabr 2019 tarixinde Martin van Bruinessen Traces of Kubrawiyyah influence in early Indonesian Islam Bijdragen tot de Taal Land en Volkenkunde150 1994 305 329 Pancalaku Pearls of Wisdom Pancalaku Pearls of Wisdom ingilis 2022 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 07 26 Xarici kecidler Azerbaycani yuz faiz yox min faiz destekleyirik Indoneziya sefiri MUSAHIBE VIDEO olu kecid