Maks Born (alm. Max Born; 11 dekabr 1882[…], Vrotslav, Prussiya, Almaniya imperiyası[…] – 5 yanvar 1970[…], Göttingen, Aşağı Saksoniya) — alman nəzəri fiziki və riyaziyyatçısı, kvant mexanikasının banilərindən biri. Fizika üzrə Nobel mükafatı (1954) luareatı. Dünyanın bir neçə elmi cəmiyyətinin üzvü, o cümlədən SSRİ Elmlər Akademiyasının xarici üzvü (1934).
Born kvant nəzəriyyəsində fundamental nəticələrin müəllifidir: o, matris mexanikasının yaradıcılarından biri olmuş, Şredinger dalğa funksiyasının ehtimal olunan bir şərhini təklif etmiş və dağılma kvant nəzəriyyəsinə (Born yaxınlaşması) və digər elmi fənlərə əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Kristal qəfəsləri dinamikası, bərk maddələrin, maye və qazların termodinamikası və kinetik nəzəriyyəsi, nisbilik nəzəriyyəsi və elastiklik nəzəriyyəsi məsələləri ilə məşğul olmuşdur. Kvant mexanikasının fikirlərini elmin müxtəlif sahələrindən (atomların və molekulların quruluşu, bərk vəziyyət fizikası və başqaları) verilən suallara tətbiq etmiş və xətti olmayan elektrodinamikanın (Born — İnfeld nəzəriyyəsi) qurulmasına cəhd etmişdir. Göttingen və Edinburqda Born böyük elmi məktəblər yaratmış və elmin fəlsəfi və sosial problemlərinə dair nəşrlər nəşr etmişdir. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra sülh uğrunda elm adamları hərəkatının yaradıcılardan və fəal iştirakçılardan biri oldu.
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Przeslawski J., Czapla Z. Linear Birefringence in Diisopropylammonium Bromide Crystal (ing.). // Ferroelectrics Taylor & Francis, 2014. Vol. 462, Iss. 1. P. 70–73. ISSN 0015-0193; 1563-5112; 1026-7484 doi:10.1080/00150193.2014.890878
- Gilman S. L. Are jews smarter than everyone else? (ing.). // Mens Sana Monogr. / A. R. Singh Medknow, 2008. Vol. 6, Iss. 1. P. 41–47. ISSN 0973-1229; 1998-4014 doi:10.4103/0973-1229.34526 PMID:22013349
- Deltete R. J. The End of the Certain World: The Life and Science of Max Born, the Nobel Scientist who Ignited the Quantum Revolution (ing.). // Ann. Sci. Taylor & Francis, 2009. Vol. 66, Iss. 3. P. 433–436. ISSN 0003-3790; 1464-505X doi:10.1080/00033790801919629
- Born M. Über Quantenmechanik (alm.). // Zeitschrift für Physik Springer Science+Business Media, 1924. Vol. 26. S. 379–395. ISSN 0044-3328 doi:10.1007/BF01327341
Xarici keçidlər
- Encyclopædia Britannica, Max Born – full article
- Freeview video of Gustav Born (son of Max) with conversation and film on Gustav's memories of his father by the Vega Science Trust
- Max Born information from Nobel Winners site
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maks Born alm Max Born 11 dekabr 1882 Vrotslav Prussiya Almaniya imperiyasi 5 yanvar 1970 Gottingen Asagi Saksoniya alman nezeri fiziki ve riyaziyyatcisi kvant mexanikasinin banilerinden biri Fizika uzre Nobel mukafati 1954 luareati Dunyanin bir nece elmi cemiyyetinin uzvu o cumleden SSRI Elmler Akademiyasinin xarici uzvu 1934 Maks Borning Max BornDogum tarixi 11 dekabr 1882 1882 12 11 Dogum yeri Vrotslav Prussiya Almaniya imperiyasi Vefat tarixi 5 yanvar 1970 1970 01 05 87 yasinda Vefat yeri Gottingen Asagi Saksoniya Qerbi AlmaniyaMilliyyeti AlmanElm saheleri nezeri fizika fizika kvant mexanikasiIs yerleri Iohann Volfqanq Gote adina Frankfurt Universiteti 1919 1921 Gottingen Universiteti 1908 1914 Humboldt adina Berlin Universiteti 1914 1919 Edinburq Universiteti 1936 1952 Gottingen Universiteti 1921 1933 Alma mater Gottingen UniversitetiTehsili Gottingen Universiteti 1904 1906 Heydelberq Universiteti 1902 1902 Surix Universiteti 1903 1903 Qonvil ve Kayus Kolleci d Taninmis yetirmeleri Klaus Fuks Volfqanq PauliUzvluyu London Kral Cemiyyeti Prussiya Elmler Akademiyasi d QDR Elmler Akademiyasi d Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi Gottingen Elmler Akademiyasi d SSRI Elmler Akademiyasi Isvec Kral Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi 1955 Mukafatlari Fizika uzre Nobel mukafati Vikianbarda elaqeli mediafayllar Born kvant nezeriyyesinde fundamental neticelerin muellifidir o matris mexanikasinin yaradicilarindan biri olmus Sredinger dalga funksiyasinin ehtimal olunan bir serhini teklif etmis ve dagilma kvant nezeriyyesine Born yaxinlasmasi ve diger elmi fenlere ehemiyyetli tohfeler vermisdir Kristal qefesleri dinamikasi berk maddelerin maye ve qazlarin termodinamikasi ve kinetik nezeriyyesi nisbilik nezeriyyesi ve elastiklik nezeriyyesi meseleleri ile mesgul olmusdur Kvant mexanikasinin fikirlerini elmin muxtelif sahelerinden atomlarin ve molekullarin qurulusu berk veziyyet fizikasi ve basqalari verilen suallara tetbiq etmis ve xetti olmayan elektrodinamikanin Born Infeld nezeriyyesi qurulmasina cehd etmisdir Gottingen ve Edinburqda Born boyuk elmi mektebler yaratmis ve elmin felsefi ve sosial problemlerine dair nesrler nesr etmisdir Ikinci Dunya Muharibesinden sonra sulh ugrunda elm adamlari herekatinin yaradicilardan ve feal istirakcilardan biri oldu IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 Przeslawski J Czapla Z Linear Birefringence in Diisopropylammonium Bromide Crystal ing FerroelectricsTaylor amp Francis 2014 Vol 462 Iss 1 P 70 73 ISSN 0015 0193 1563 5112 1026 7484 doi 10 1080 00150193 2014 890878 Gilman S L Are jews smarter than everyone else ing Mens Sana Monogr A R Singh Medknow 2008 Vol 6 Iss 1 P 41 47 ISSN 0973 1229 1998 4014 doi 10 4103 0973 1229 34526 PMID 22013349 Deltete R J The End of the Certain World The Life and Science of Max Born the Nobel Scientist who Ignited the Quantum Revolution ing Ann Sci Taylor amp Francis 2009 Vol 66 Iss 3 P 433 436 ISSN 0003 3790 1464 505X doi 10 1080 00033790801919629 Born M Uber Quantenmechanik alm Zeitschrift fur PhysikSpringer Science Business Media 1924 Vol 26 S 379 395 ISSN 0044 3328 doi 10 1007 BF01327341Xarici kecidlerEncyclopaedia Britannica Max Born full article Freeview video of Gustav Born son of Max with conversation and film on Gustav s memories of his father by the Vega Science Trust Max Born information from Nobel Winners siteVikianbarda Maks Born ile elaqeli mediafayllar var