Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məmməd xan Rudbarlı (Darğa Məmməd xan) — Rudbar mahalının hakimi.
| Məmməd xan Rudbarlı | |
|---|---|
| Darğa Məmməd xan Rudbarlı | |
Rudbar mahalının hakimi | |
| 1789 – ? | |
| Əvvəlki | Həsən xan Muğanlı |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum yeri | Rudbar mahalı, Cavad xanlığı |
| Uşağı | Cahanbanu bikə |
| Dini | Şiə İslam |
Məmməd xanın sahibi olduğu mahalda subay şəxsdən 1 rubl və çörək, evli adamdan isə 2 nəfərlik alınırdı. Qoyundan, arıdan, baldan, yağdan, qismən pendirdən vergi alınırdı. Eyni dövrdə Muğan mahalının hakimi Səfi xanla birgə hərbi qüvvənin sayı 550 nəfər idi. Rus hərb tarixçisi P.Butkov isə 1796-cı ilə dair məlumatlarına əsasən Kürün sol sahilində, Rudbar mahalında Məmməd xanın ixtiyarında cəmi üç kənd vardı,630 ailə və ya 1890 nəfərdən ibarət kişi cinsli əhali yaşayırdı. Kişi əhalinin sayı qədər qadın olduğunu qəbul etsək, onda təqribən Rudbar mahalında həmin dövrdə 3780 nəfərin yaşadığı bəlli olar. Məmməd xan isə Rudbarın yuxarı hissəsində yaşayırdı. Səfi xanla birgə gəliri 5000 rubl idi.
Abbasqulu ağa Bakıxanovun da qeyd etdiyi kimi, Rudbar bəyləri ilə Dağıstan feodallarının qohumluq əlaqələri vardı. Qubalı Fətəli xanın Rudbar və Salyan mahallarına meyl etməsi bu qohumluq əlaqələrindən irəli gəlirdi. Quba bölgəsində tat əhalinin sayının artması da məhz Rudbar ailəsinin hakimiyyətdə olması ilə əlaqədardır. Maraqlıdır ki, Şirvanın Rudbar mahalındakı bütün kəndlərin əhalisi türk dilində danışırdılar. XVII-XVIII əsrlərdə Rudbar mahalındakı Cavad kəndi şəhər kimi də tanınmışdır. Əslində Səfəvilər dövründə Salyan və Rudbar mahallarının tarixi bir-biri ilə sıx bağlı olub, qohum bəylər tərəfindən idarə olunub.
Rudbar bəylərinin Şirvan xan ailəsi ilə də qohumluq əlaqələri olmuşdur. Belə ki, Şirvan xanı Ağası xanın bacısı Qızana xanım Rudbar bəylərindən Şərif bəyin oğlu Cəfər ağa ilə evlənib. Onların izdivacından bir qızları – Xasə xanım dünyaya gəlib. Xasə xanım isə Axtaçı bəylərindən Hacı Əbdülkərimin oğlu Yolçu bəylə evlənib. Rudbar mahalında Axtaçı kəndinin oturaqlaşması da məhz bu izdivacla əlaqədar olmuşdur. Şirvan xanı Ağası xanın oğlu Cəfər bəy də 1810-cu ildə Rudbar bəylərindən Gəray bəyin qızı Soltan bikə ilə evlənmiş, Kərim bəy, Cavad bəy, Nuh bəy adlı oğlanları, Ümmisələmə xanım və Zabitə bəyim adlı qızları doğulmuşdur. Soltan bikə Sabirabaddakı Baba Səməd qəbiristanlığında dəfn edilmişdir. Şirvan xanları ilə əmioğlu olan Şıxəli bəyin oğlu Şahbaz bəy (1803-1836) də Rudbar mahalının naibi Darğa Məhəmməd xanın qızı Cahanbanu bikə ilə evlənib. Onların nəsli uzun müddət Ağsu rayonunun Bico(v) kəndində yaşamışdır.
Mənbə
- ŞAHİN FƏRZƏLİYEV- tarix elmləri doktoru, professor. Quba xanlığı: əhali tarixi və azadlıq mücadiləsi. Bakı: "Elm". 2012. 336. ISBN .
- P.Q.Butkov. 1722-ci ildən 1893-cü ilə qədər Qafqazın yeni tarixi üçün materiallar [Mətn] (rus dilində). II. Sankt-Peterburq: "İmperator Elmlər Akademiyasının mətbəəsi". 1869. səh. 293.
İstinadlar
- "Drenyankin İ.Т. Şirvan əyalətinin təsviri (Şamaxı,Bakı,Salyan,Muğan). 1796-cı il. (rusca)". 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-05.
- Fariz Xəlilli-Tarix üzrə fəlsəfə doktoru. "Salyanlı xanım Pyotrun zabitlərini necə qətlə yetirdi" (az.). axar.az. 2021-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Memmed xan Rudbarli Darga Memmed xan Rudbar mahalinin hakimi Memmed xan RudbarliDarga Memmed xan RudbarliRudbar mahalinin hakimi1789 EvvelkiHesen xan MuganliSexsi melumatlarDogum yeri Rudbar mahali Cavad xanligiUsagi Cahanbanu bikeDini Sie Islam Memmed xanin sahibi oldugu mahalda subay sexsden 1 rubl ve corek evli adamdan ise 2 neferlik alinirdi Qoyundan aridan baldan yagdan qismen pendirden vergi alinirdi Eyni dovrde Mugan mahalinin hakimi Sefi xanla birge herbi quvvenin sayi 550 nefer idi Rus herb tarixcisi P Butkov ise 1796 ci ile dair melumatlarina esasen Kurun sol sahilinde Rudbar mahalinda Memmed xanin ixtiyarinda cemi uc kend vardi 630 aile ve ya 1890 neferden ibaret kisi cinsli ehali yasayirdi Kisi ehalinin sayi qeder qadin oldugunu qebul etsek onda teqriben Rudbar mahalinda hemin dovrde 3780 neferin yasadigi belli olar Memmed xan ise Rudbarin yuxari hissesinde yasayirdi Sefi xanla birge geliri 5000 rubl idi Xeritede Rudbar ve Mugan mahallarinin hakimleri Memmed xan ve Sefi xanin adi eks olunub Abbasqulu aga Bakixanovun da qeyd etdiyi kimi Rudbar beyleri ile Dagistan feodallarinin qohumluq elaqeleri vardi Qubali Feteli xanin Rudbar ve Salyan mahallarina meyl etmesi bu qohumluq elaqelerinden ireli gelirdi Quba bolgesinde tat ehalinin sayinin artmasi da mehz Rudbar ailesinin hakimiyyetde olmasi ile elaqedardir Maraqlidir ki Sirvanin Rudbar mahalindaki butun kendlerin ehalisi turk dilinde danisirdilar XVII XVIII esrlerde Rudbar mahalindaki Cavad kendi seher kimi de taninmisdir Eslinde Sefeviler dovrunde Salyan ve Rudbar mahallarinin tarixi bir biri ile six bagli olub qohum beyler terefinden idare olunub Rudbar beylerinin Sirvan xan ailesi ile de qohumluq elaqeleri olmusdur Bele ki Sirvan xani Agasi xanin bacisi Qizana xanim Rudbar beylerinden Serif beyin oglu Cefer aga ile evlenib Onlarin izdivacindan bir qizlari Xase xanim dunyaya gelib Xase xanim ise Axtaci beylerinden Haci Ebdulkerimin oglu Yolcu beyle evlenib Rudbar mahalinda Axtaci kendinin oturaqlasmasi da mehz bu izdivacla elaqedar olmusdur Sirvan xani Agasi xanin oglu Cefer bey de 1810 cu ilde Rudbar beylerinden Geray beyin qizi Soltan bike ile evlenmis Kerim bey Cavad bey Nuh bey adli oglanlari Ummiseleme xanim ve Zabite beyim adli qizlari dogulmusdur Soltan bike Sabirabaddaki Baba Semed qebiristanliginda defn edilmisdir Sirvan xanlari ile emioglu olan Sixeli beyin oglu Sahbaz bey 1803 1836 de Rudbar mahalinin naibi Darga Mehemmed xanin qizi Cahanbanu bike ile evlenib Onlarin nesli uzun muddet Agsu rayonunun Bico v kendinde yasamisdir MenbeSAHIN FERZELIYEV tarix elmleri doktoru professor Quba xanligi ehali tarixi ve azadliq mucadilesi Baki Elm 2012 336 ISBN 978 9952 453 43 0 P Q Butkov 1722 ci ilden 1893 cu ile qeder Qafqazin yeni tarixi ucun materiallar Metn rus dilinde II Sankt Peterburq Imperator Elmler Akademiyasinin metbeesi 1869 seh 293 Istinadlar Drenyankin I T Sirvan eyaletinin tesviri Samaxi Baki Salyan Mugan 1796 ci il rusca 2016 03 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 03 05 Fariz Xelilli Tarix uzre felsefe doktoru Salyanli xanim Pyotrun zabitlerini nece qetle yetirdi az axar az 2021 04 15 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 10