Baba Samid məqbərəsi — Səfəvilər dövrünə aid olan tarixi abidə.
Baba Samid türbəsi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Sabirabad rayonu |
Yerləşir | Şıxlar |
Aidiyyatı | Səfəvilər dövləti |
Tikilmə tarixi | 1585 |
Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
Vəziyyəti | orta |
İstinad nöm. | 4212 |
Kateqoriya | Türbə |
Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Türbə Sabirabad rayonun Şıxlar kəndi ərazisində magistral yolunun kənarında yerləşir. Türbənin tarixi haqqında Azərbaycan Tarix İnstitutunun professoru, tarix-elmləri doktoru Məşədixanım Nemətova araşdırmalar aparmış və bu haqda fikirlərini dəfələrlə nəşr etdirmişdir. Baba Samid türbəsinin ərəb-fars dillərində yazılmış 9 sətrlik 1-ci 3 sətrində Qurandan XIX surə, 31-32-ci ayələr yazılmışdır. 4-5-ci sətrlər Həzrəti Əlinin (ə.s) tərifinə həsr olunmuş, qalan 4 sətrdə türbənin Səfəvi şahı 1-ci Təhmasib vaxtında Şirvan bəylərbəyisi Abdulla xan Ustaclının əmri ilə 993-cü ildə hicri ilinin zülqəddə ayında (XI-1585-ci miladi ili) «xoşbəxtliklər mənbəyi olan seyidlərin (burada seyid «böyük» mənasındadır) başçısı Baba Samid ibn Bektaş ibn Sultan Əli ibn Həzrəti Musa Ərriza üçün bina olunmuşdur» sözləri yazılmışdır. Kitabədən göründüyü kimi Baba Samid Hacı Bektaşın oğludur. Onu da İmam Rza (765-818) ilə bağlayırlar. Hacı Bektaşın İmam Rzanın oğlu kimi (yəni təriqət övladı) verilməsi onun rəhbərlik etdiyi cəmiyyətin şiəliklə məşğul olmasına işarədir.
Sabirabad yaxınlığında yerləşən Baba Samid türbəsi hələ də əhali tərəfindən yad edilir,ancaq Sovet dövründə olan laqeydlik nəticəsində həm sufiliyin tədqiqi,həm də onların ənənələrini bilmək qeyri-mümkün olmuşdur.
Bəktaşilik hərəkatının 16-cı əsrdə Azərbaycanda yayıldığı məlumdur. Baba Samid orta əsr Azərbaycan və Türkiyədə geniş yayılmış Şiə Sufi təriqətidir. Bəktaşi (bəktaşiyyə) təriqətinin bir qolu olduğu düşünülür.Səfəvilərin Azərbaycanı ələ keçirəndən sonra bu şiə təriqəti hakimiyyət tərəfindən irəli sürülüb. XVI-XIX əsrlər boyu Sufi təkkələrinin sayı çox olub.
Azərbaycanda Baba Samid hərəkatının tarixi olduqca zəif tədqiq olunmuşdur.
Qəbirlər
Şirvanın ilk xanı olan Ağası xanın övladlarının bəziləri və bir xanımı burada dəfn olunub.
- İsmail bəy Sərkər (1760-1848) - Mərzili obasının sahibi.
- Xədicəxanım xanım Məlik Məmməd xanın qızı ilə 1771-ci ildə evlənmişdi, 1783-cü ildə vəfat etdi.
- Haşim xan Sərkər (1773-1845).
- Cəfər bəy Sərkər (1776-1827) - 1810-cu ildə Rudbar bəylərindən Gəray bəyin qızı Soltan bikə ilə evlənmişdir.
- Abdulla bəy Sərkər (1778-1842).
- Mehdi bəy Sərkər (1780-1827).
Qalereya
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Управление делами Президента Азербайджанской Республики. Административно-территориальное деление. С. 120" (PDF). 2012-03-22 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-26.
- APA TV. "Bu türbənin ətrafında Səfəvi əsgərlərinin qəbirləri yerləşir" (az.). Youtube.com. 13.02.2023. 2023-02-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-13.
- İctimai TV. "Şah İsmayıl Xətai sərkərdəsinin dəfn edildiyi Baba Samid türbəsi niyə araşdırılmır?" (az.). Youtube.com. 08.05.2023. 2023-05-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-08.
- Под ред. А. Д. Берже. Акты, собранные Кавказской Археографической комиссией : [В 12-ти т.] / Арх. гл. упр. наместника Кавк.; Под общ. ред. А. Д. Берже. - Тифлис : Тип. гл. упр. Наместника Кавк., 1866-1904. Т. 5 : [1811-1816] / Под ред. А. Д. Берже. - 1873. - 1170 с. Тифлис: Акты, собранные Кавказской Археографической комиссией : [В 12-ти т.]. - Тифлис, 1866-1904. 1873.
Xarici keçidlər
- sabirabad-ih.gov.az
- sabirabad.mctgov.az 2020-11-29 at the Wayback Machine
- "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında" 2018-08-16 at the Wayback Machinee-qanun.az (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baba Samid meqberesi Sefeviler dovrune aid olan tarixi abide Baba Samid turbesi40 04 11 sm e 48 33 23 s u Olke AzerbaycanSeher Sabirabad rayonuYerlesir SixlarAidiyyati Sefeviler dovletiTikilme tarixi 1585Uslubu Sirvan Abseron memarliq mektebiVeziyyeti ortaAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4212KateqoriyaTurbeEhemiyyetiYerli ehemiyyetliBaba Samid turbesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiTurbe Sabirabad rayonun Sixlar kendi erazisinde magistral yolunun kenarinda yerlesir Turbenin tarixi haqqinda Azerbaycan Tarix Institutunun professoru tarix elmleri doktoru Mesedixanim Nemetova arasdirmalar aparmis ve bu haqda fikirlerini defelerle nesr etdirmisdir Baba Samid turbesinin ereb fars dillerinde yazilmis 9 setrlik 1 ci 3 setrinde Qurandan XIX sure 31 32 ci ayeler yazilmisdir 4 5 ci setrler Hezreti Elinin e s terifine hesr olunmus qalan 4 setrde turbenin Sefevi sahi 1 ci Tehmasib vaxtinda Sirvan beylerbeyisi Abdulla xan Ustaclinin emri ile 993 cu ilde hicri ilinin zulqedde ayinda XI 1585 ci miladi ili xosbextlikler menbeyi olan seyidlerin burada seyid boyuk menasindadir bascisi Baba Samid ibn Bektas ibn Sultan Eli ibn Hezreti Musa Erriza ucun bina olunmusdur sozleri yazilmisdir Kitabeden gorunduyu kimi Baba Samid Haci Bektasin ogludur Onu da Imam Rza 765 818 ile baglayirlar Haci Bektasin Imam Rzanin oglu kimi yeni teriqet ovladi verilmesi onun rehberlik etdiyi cemiyyetin sielikle mesgul olmasina isaredir Sabirabad yaxinliginda yerlesen Baba Samid turbesi hele de ehali terefinden yad edilir ancaq Sovet dovrunde olan laqeydlik neticesinde hem sufiliyin tedqiqi hem de onlarin enenelerini bilmek qeyri mumkun olmusdur Bektasilik herekatinin 16 ci esrde Azerbaycanda yayildigi melumdur Baba Samid orta esr Azerbaycan ve Turkiyede genis yayilmis Sie Sufi teriqetidir Bektasi bektasiyye teriqetinin bir qolu oldugu dusunulur Sefevilerin Azerbaycani ele kecirenden sonra bu sie teriqeti hakimiyyet terefinden ireli surulub XVI XIX esrler boyu Sufi tekkelerinin sayi cox olub Azerbaycanda Baba Samid herekatinin tarixi olduqca zeif tedqiq olunmusdur QebirlerSirvanin ilk xani olan Agasi xanin ovladlarinin bezileri ve bir xanimi burada defn olunub Ismail bey Serker 1760 1848 Merzili obasinin sahibi Xedicexanim xanim Melik Memmed xanin qizi ile 1771 ci ilde evlenmisdi 1783 cu ilde vefat etdi Hasim xan Serker 1773 1845 Cefer bey Serker 1776 1827 1810 cu ilde Rudbar beylerinden Geray beyin qizi Soltan bike ile evlenmisdir Abdulla bey Serker 1778 1842 Mehdi bey Serker 1780 1827 QalereyaHemcinin baxQalaqayin mescidi Samaxi mescidi Kohne hamamIstinadlar Upravlenie delami Prezidenta Azerbajdzhanskoj Respubliki Administrativno territorialnoe delenie S 120 PDF 2012 03 22 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 26 APA TV Bu turbenin etrafinda Sefevi esgerlerinin qebirleri yerlesir az Youtube com 13 02 2023 2023 02 14 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 13 Ictimai TV Sah Ismayil Xetai serkerdesinin defn edildiyi Baba Samid turbesi niye arasdirilmir az Youtube com 08 05 2023 2023 05 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 08 Pod red A D Berzhe Akty sobrannye Kavkazskoj Arheograficheskoj komissiej V 12 ti t Arh gl upr namestnika Kavk Pod obsh red A D Berzhe Tiflis Tip gl upr Namestnika Kavk 1866 1904 T 5 1811 1816 Pod red A D Berzhe 1873 1170 s Tiflis Akty sobrannye Kavkazskoj Arheograficheskoj komissiej V 12 ti t Tiflis 1866 1904 1873 Xarici kecidlersabirabad ih gov az sabirabad mctgov az 2020 11 29 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi erazisinde dovlet muhafizesine goturulmus dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin ehemiyyet derecelerine gore bolgusunun tesdiq edilmesi haqqinda 2018 08 16 at the Wayback Machinee qanun az az