Üstüzən (lat. Leucaspius delineatus delinecatus ) — öz cinsinin yeganə yarımnövüdür. Az saylıdır.
Qafqaz üstüzəni | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: ???: Qafqaz üstüzəni | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Xarakterik morfoloji əlamətləri
Başı böyükdür, bədən uzunluğunun 26.0%-nə qədərini təşkil edir. Pulcuqları bədənə möhkəm yapışıb. Ağız başın ucunda yerləşir. Bel üzgəci bədənin nisbətən geri hissəsində yerləşir. Bədənin yanları uzunu tünd rəngli zolaq gedir. Pulcuqların dal kənarlarında sıra ilə tünd nöqtələr yerləşir. Xırda balıqdır, uzunluğu 40 mm-ə, kütləsi 820 mq-a qədər olur.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Göl tipli, zəif sürətlə axan, dibi lili, su bitkiləri ilə zəngin su hövzələrində yaşayır. Yarımpelegial həyat tərzi keçirən oturaq balıqdır. Əksər fərdləri 1 il yaşayır, kürütökmədən sonra tələf olurlar. Fərdi inkişaf forması tam çevrilmə ilə gedir. Həyat sikli kürü, sürfə, körpə, yaşlı fərd şəklində olur.
Yayılması
Azərbaycanda bir yarımnövü (Leucaspius delineatus delinecatus) yayılmışdır. Üstüzənin (Leucaspius delineatus) bir yarımnövü vardır. Azərbaycanda Aşağı Kür hövzəsində, Kiçik Qızılağac körfəzində və ona tökülən çayların (Qumbaşı və Viləşçay) mənsəb hissələrində rast gəlinir.
Sayı
Az saylıdır.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri
Çoxalma kürütökmə yolu ilə olur. Kürütökmə aprelin axırlarından başlayır avqustun sonuna qədər davam edir. Kürülərini hissə-hissə tökür. 1 dəfə, orta hesabla 247 ədəd kürü verir.
Rasionu
Başlıca olaraq plankton canlılarla, rotatorilər, kopepodlar və qismən detridlə qidalanır. Nisbətən iri fərdləri havadan suya düşən cücüləri də yeyir.
Biomüxtəliflikdə rolu
Biomüxtəlifliyin bir kompanentidir. Onurğasız heyvanlarla qidalanır, özləri isə digər yırtıcı balıqların, sürünənlərin və balıqyeyən quşların qidasını təşkil edir.
Düşmənləri
Yırtıcı balıqlar (sıf, naxa, durnabalığı və s.), sürünənlər, balıqyeyən quşlar və balıq parazitləri.
İnsan həyatına təsiri
Vətəgə və təsərrüfat əhəmiyyəti yoxdur. Vətəgə əhəmiyyətli balıqların qida şəriki olmaqla müəyyən qədər ziyan verir.
Qəbul edilmiş və qəbul edilməsi vacib olan mühafizə tədbirləri
Balıqçılıq haqqında qanun qəbul edilmişdir. Su hövzələrinin çirkləndirilməsinin qarşısı alınmalıdır. Azsaylı olduğundan qorunma tədbirləri həyata keçirilməlidir.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- Əbdürrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, 224 s.
- Казанчеев Е.Н. Рыбы Каспийского моря. М.: Легкая и пищевая промышленность, 1981, 168 с.
Ədəbiyyat
- Əbdürrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, 224 s.
- Казанчеев Е.Н. Рыбы Каспийского моря. М.: Легкая и пищевая промышленность, 1981, 168 с.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ustuzen lat Leucaspius delineatus delinecatus oz cinsinin yegane yarimnovudur Az saylidir Qafqaz ustuzeniElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerFesileustu Fesile Cekiler Qafqaz ustuzeniBeynelxalq elmi adiLeucaspius delineatus Johann Jakob Heckel 1843Sekil axtarisiITIS 163738NCBI 58323EOL 208728Xarakterik morfoloji elametleriBasi boyukdur beden uzunlugunun 26 0 ne qederini teskil edir Pulcuqlari bedene mohkem yapisib Agiz basin ucunda yerlesir Bel uzgeci bedenin nisbeten geri hissesinde yerlesir Bedenin yanlari uzunu tund rengli zolaq gedir Pulcuqlarin dal kenarlarinda sira ile tund noqteler yerlesir Xirda baliqdir uzunlugu 40 mm e kutlesi 820 mq a qeder olur Yasayis yeri ve heyat terziGol tipli zeif suretle axan dibi lili su bitkileri ile zengin su hovzelerinde yasayir Yarimpelegial heyat terzi keciren oturaq baliqdir Ekser ferdleri 1 il yasayir kurutokmeden sonra telef olurlar Ferdi inkisaf formasi tam cevrilme ile gedir Heyat sikli kuru surfe korpe yasli ferd seklinde olur YayilmasiAzerbaycanda bir yarimnovu Leucaspius delineatus delinecatus yayilmisdir Ustuzenin Leucaspius delineatus bir yarimnovu vardir Azerbaycanda Asagi Kur hovzesinde Kicik Qizilagac korfezinde ve ona tokulen caylarin Qumbasi ve Vilescay menseb hisselerinde rast gelinir SayiAz saylidir Cinsi statusu ve coxalma xususiyyetleriCoxalma kurutokme yolu ile olur Kurutokme aprelin axirlarindan baslayir avqustun sonuna qeder davam edir Kurulerini hisse hisse tokur 1 defe orta hesabla 247 eded kuru verir RasionuBaslica olaraq plankton canlilarla rotatoriler kopepodlar ve qismen detridle qidalanir Nisbeten iri ferdleri havadan suya dusen cuculeri de yeyir Biomuxteliflikde roluBiomuxtelifliyin bir kompanentidir Onurgasiz heyvanlarla qidalanir ozleri ise diger yirtici baliqlarin surunenlerin ve baliqyeyen quslarin qidasini teskil edir DusmenleriYirtici baliqlar sif naxa durnabaligi ve s surunenler baliqyeyen quslar ve baliq parazitleri Insan heyatina tesiriVetege ve teserrufat ehemiyyeti yoxdur Vetege ehemiyyetli baliqlarin qida seriki olmaqla mueyyen qeder ziyan verir Qebul edilmis ve qebul edilmesi vacib olan muhafize tedbirleriBaliqciliq haqqinda qanun qebul edilmisdir Su hovzelerinin cirklendirilmesinin qarsisi alinmalidir Azsayli oldugundan qorunma tedbirleri heyata kecirilmelidir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 224 s Kazancheev E N Ryby Kaspijskogo morya M Legkaya i pishevaya promyshlennost 1981 168 s EdebiyyatEbdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 224 s Kazancheev E N Ryby Kaspijskogo morya M Legkaya i pishevaya promyshlennost 1981 168 s