Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lamu — Keniyadakı Lamu arxipelaqının bir hissəsi olan Lamu adasında kiçik bir şəhər. Şəhər UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir.
| Lamu | |
|---|---|
| Lamu | |
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 15 m |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 80500 |
| Digər | |
| Rəsmi adı | Lamu Old Town |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | (ii), (iv), (vi) |
| Tarixi | 2001 (25-ci sessiya) |
| İstinad nöm. | 1055 |
| Ölkə |  Keniya |
| Region | Afrika |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şəhərin sahilində Lamu qalası yerləşir. Lamuda o cümlədən 1900-cü ildə tikilmiş Riyadha məscidi də daxil olmaqla 23 məscid var.
Tarix
Erkən tarix
Şəhərin əsl adı Amudur və ərəblər tərəfindən Əl-Amu (آامو)\, Portuqalca isə "Lamon" adlandırılır. Portuqaliyalılar Amu ərazidəki baş yaşayış məntəqəsi olduğu üçün bütün adaya bu adla müraciət edirdilər.
Lamu adasındakı Lamu şəhəri Keniyanın daimi yaşanılan ən qədim şəhəridir və Şərqi Afrika sahilləri boyunca orijinal suahili yaşayış məntəqələrindən biri olmuşdur. Şəhərin 1370-ci ildə qurulduğu güman edilir.
Bu gün Lamu əhalisinin əksəriyyəti Müsəlmandır.
Şəhər ilk dəfə 1441-ci ildə Məkkəni ziyarət edən Lamulu bir hakimlə görüşən ərəb səyyahı Əbu-əl-Mahasini tərəfindən yazılı şəkildə qeyd edilmişdir.
1506-cı ildə Portuqaliya donanması Lamunu mühasirəyə almaq üçün bir gəmi göndərdi və bir neçə gün sonra donanma şəhər başçısını illik 600 metikal dəyərində xərac ödəməyə razı olmağa məcbur etdi. Portuqaliyanın bu hərəkəti, Hindistanın Okean sahili boyunca ticarətə nəzarət etmək üçün müvəffəqiyyətli missiyasına səbəb oldu. Portuqaliya xeyli müddət Şərqi Afrika sahilləri boyunca nəqliyyatda inhisar əldə etdi və əvvəllər də mövcud olan yerli ticarət yollarına ixrac vergisi tətbiq etdi. 1580-ci illərdə türk basqınları ilə Lamuda portuqallara qarşı üsyan baş qaldırdı. 1652-ci ildə Oman Lamuya Portuqaliyanın idarəçiliyinə müqavimət göstərmək üçün kömək etdi.
"Qızıl dövr"
Lamunun 17-ci əsrin sonundan 19-cu əsrin əvvəllərinə qədər, Omanın qoruması altında olduğu illər şəhərin qızıl dövrü adlanır. Lamu, ərazini şəhərdəki saraydan idarə edən və Yumbe kimi tanınan ağsaqqallar məclisinin rəhbərliyi altında bir respublika olaraq idarə edilirdi. Bu dövrdə Lamu poeziya, siyasət, incəsənət və sənətkarlıq, eyni zamanda ticarət mərkəzinə çevrildi. Şəhərin bu dövrə aid bir çox binaları fərqli bir klassik üslubda tikilmişdir. İnkişaf edən incəsənət, sənətkarlıq və ticarətlə birlikdə, Lamu ədəbi və tədris mərkəzinə çevrildi.
1812-ci ildə arxipelaq Pete və Mazruinin birləşmiş ordusu tərəfindən hücuma məruz qaldılar. Onlar Lamunu ələ keçirmək və tikilməyə başlanan qalanı tamamlamaq istəyərək sahilə çıxdılar, lakin qaçmaq istəyərkən sahildəki qayıqlarında yerli sakinlər tərəfindən şiddətli müqavimət gördülər. Gələcək hücumlardan qorxan Lamu, omanlılara yeni qalada işləmək və ərazini Keniya sahili boyunca Mazrui üsyançılarından qorumaq üçün kömək istədi.
Müstəmləkə dövrü
XIX əsrin ortalarında Lamu Zanzibar sultanın siyasi təsiri altına düşdü. Bu dövrdə, 1885-ci ilin iyununda almanlar Lamunun da daxil olduğu Vitu sultanlığı üzərində hakimiyyəti iddia etdilər. Almanlar Lamunu strateji əhəmiyyətinə görə və bir baza üçün ideal bir yer hesab edirdilər. 22 Noyabr 1888 - 3 Mart 1891 tarixlərində Lamu şəhərində Alman protektoratı daxilində əlaqəni asanlaşdırmaq üçün bir alman poçt şöbəsi mövcud idi. Bu Şərqi Afrika sahillərində qurulan ilk poçt şöbəsi idi və bu gün Lamuda ona həsr olunmuş bir muzey, Alman poçt şöbəsi muzeyi var. 1890-cı ildə Lamu və Keniya Heliqoland-Zanzibar müqaviləsinin şərtləri ilə Britaniyanın müstəmləkə hakimiyyəti altına düşdü. Keniya 1963-cü ildə siyasi müstəqillik qazandı. Lakin Keniyanın mərkəzi hökumətinin təsiri hələ də aşağı qalıb və Lamu müəyyən dərəcədə yerli muxtariyyətdən istifadə etməyə davam edir.
Müasir Lamu
2010-cu ildə Qlobal İrs Fondu Yox olan irsimizi xilas etmək adlı hesabatında Lamunu əsas səbəblər kimi qeyri-kafi idarəetmə və inkişaf təzyiqlərini əsas gətirərək, düzəldilməz itki və zərərin ən çox astanasında olan dünyanın 12 ərazisindən biri olaraq qeyd etmişdir.
2011-ci ilin sentyabr ayında Əş-Şəbab terror qruplaşması Lamuda yaşayışı həddindən artıq məhdudlaşdırmış olsa da, ada 2012-ci ilin əvvəlinə qədər təhlükəsiz hesab edildi. 4 aprel 2012-ci ildə ABŞ Dövlət Departamenti Lamuya səyahət məhdudiyyətini ləğv etdi. Bununla birlikdə, 2014-cü ilin iyul ayında Lamu yaxınlığında əş-Şəbabın məsuliyyət daşıdığı iki hücum 29 nəfərin ölümünə səbəb oldu.
İqlim
Lamuda tropik quru savanna iqlimi hakimdir.
| Lamunun iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Göstərici | Yan | Fev | Mar | Apr | May | İyn | İyl | Avq | Sen | Okt | Noy | Dek | İl |
| Maksimum orta, °C | 30,9 | 31,3 | 32,1 | 31,1 | 29,0 | 28,0 | 27,4 | 27,5 | 28,3 | 29,5 | 30,8 | 31,2 | 29,8 |
| Minimum orta, °C | 24,5 | 24,7 | 25,5 | 25,6 | 24,5 | 23,7 | 23,2 | 23,1 | 23,5 | 24,3 | 24,6 | 24,6 | 24,3 |
| Yağıntı norması, mm | 6 | 4 | 25 | 130 | 329 | 164 | 75 | 40 | 39 | 40 | 39 | 28 | 919 |
| Mənbə: Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı | |||||||||||||
İqtisadiyyat
Lamu iqtisadiyyatı 1907-ci ildə ləğv olunana qədər qul ticarəti üzərində qurulmuşdu. Digər ənənəvi ixracata Hind okeanı vasitəsilə Yaxın Şərq və Hindistana göndərilən fil dişi, manqrov, tısbağa qabığı və kərgədan buynuzu da daxil idi. Köləliyin ləğvi ilə yanaşı, 1901-ci ildə Uqanda dəmir yolunun (rəqib Mombasa limanından başlayan) inşası Lamu iqtisadiyyatına ciddi maneə törətdi.
Turizm son dövrlərdə yerli iqtisadiyyata tədricən təkan vermişdir və bura, piyada səyahətçilər üçün məşhur yerdir. Yerli insanların bir çoxu turistlərə Day adlı ənənəvi yelkənli qayıq səfərləri verməkdə iştirak edirlər. Harambi prospekti mətbəxi ilə məşhurdur. Burada gecə miniatur qoyun kababları, tortlar satan mağazalar və halva dükanları da daxil olmaqla bir sıra mağaza var. Hind qozu, manqo, qreypfrut və omar və yengəc kimi dəniz məhsulları bölgə üçün xarakterik məhsullardır.
Manqrov gəmi dirəklərinin hazırlanmasında istifadə edilir və Lamu, qayıq istehsalında iştirak edən və dekorativ qapı və mebel hazırlayan dülgərlər də daxil olmaqla böyük bir sənətkar cəmiyyətinə malikdir.
Qəsəbədə əsas mərkəzin cənubundakı, Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən idarə olunan Lamu Rayon Xəstəxanası xidmət edir. Bina 1980-ci illərdə qurulmuşdur və Keniya sahillərində ən yaxşı təchiz olunmuş xəstəxanalardandır.
Çin, Lamunun Şərqi Afrikadakı ən böyük limana çevrilməsi üçün texniki-iqtisadi əsaslandırmaya başlamışdır.
Görməli yerləri
Şəhər 14-cü əsrdə qurulmuşdur və burada suahili memarlığının çoxsaylı gözəl nümunələri vardır. Köhnə şəhər Ümumdünya irsinə "Şərqi Afrikadakı ən qədim və ən yaxşı qorunan suahili yaşayış məntəqəsi" olaraq yazılmışdır.
Bir zamanlar qul ticarəti mərkəzi olan Lamu əhalisi etnik baxımdan müxtəlifdir. Lamu əsas ərəb ticarət yolları üzərində yerləşirdi və nəticədə əhali əsasən Müsəlmandır.
Adada Lamu Muzeyi də daxil olmaqla bir neçə muzey var və bunların əksəriyyəti suahili mədəniyyətinə və yerli poçt xidmətinə həsr olunmuşdur. Lamu şəhərindəki görkəmli binalara aşağıdakılar daxildir:
Lamu qalası
Pate adasının sultanı Fumo Madi ibn-Abu Bəkr, populyar olmayan hökumət üzvlərini qorumaq üçün dəniz sahilində qala qurmağa başladı. Lakin o, qalanın birinci mərtəbəsi bitmədən 1809-cu ildə vəfat etdi. Lamu qalası 1820-ci illərin əvvəllərində tamamlanmışdır.
Riyadha məscidi
Yəmənin Həzrəmövt şəhəri ilə ailə əlaqələri olan Şərif Həbib Salih, 1880-ci illərdə Lamuya yerləşdi və hörmətli bir din müəllimi oldu. Həbib Saleh ətrafına tələbələr toplamaqda böyük bir müvəffəqiyyət qazandı və 1900-cü ildə Riyadha Məscidi inşa edildi. 1935-ci ildə ölümündən sonra oğulları Şərqi Afrikadakı ən məşhur dini mərkəzlərdən biri olan mədrəsəni davam etdirdilər. Məscid hər il Məhəmməd peyğəmbərin anadan olduğu ayın son həftəsində keçirilən Mövlud bayramı üçün mərkəzdir. Bu festival zamanı Sudan, Konqo, Uqanda, Zanzibar və Tanzaniyadan olan zəvvarlar Məhəmmədi tərifləmək üçün yerli insanlara qoşulurlar.
Eşşək sığınacağı
Adada motorlu nəqliyyat vasitələri olmadığından, nəqliyyat və digər ağır işlər eşşəklərin köməyi ilə görülür. Adada 3000-ə yaxın eşşək var. İngiltərəli doktor Elisabet Svendsen ilk dəfə 1985-ci ildə Lamunu ziyarət etdi. Eşşəklər üçün şəraitdən narahat olunduğundan 1987-ci ildə sığınacaq açıldı. sığənacaq bütün eşşəkləri pulsuz müalicə il təmin edir.
Mədəniyyət
Lamu, yanvar və ya fevral aylarında Məhəmmədin doğum gününü qeyd edən Mövlud bayramının evidir. Burada eşşək yarışlarından day- yelkənli qayıq yarışları və üzgüçülük yarışlarına qədər bir sıra fəaliyyət yer alır. Mart / aprel aylarında ən yaxşı eşşəklərə hədiyyələr verilən Eşşək mükafatları keçirilir. Şəhərdəki qadın musiqisi olan çakaça da olduqca diqqətəlayiqdir və onlar bunu toy rəqsi ifa edirlər. Kişilər hanzua (qılınc rəqsi) ifa edir və kanzus adlı milli geyimlərini geyinirlər.
Lamu tarixi şəhəri 2001-ci ildə, 3 meyara əsasən UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir:
- Lamu memarlığı və şəhər quruluşu, ənənəvi suahi üsullarından istifadə edərək, Avropadan, Ərəbistandan və Hindistandan bir neçə yüz il ərzində bir araya gələn mədəniyyət təsirlərini qrafik şəkildə nümayiş etdirir.
- Şərqi Afrika sahillərindəki dəniz limanlarının böyüməsi və kiçilməsi və Bantu, ərəb, farsl, hindu və avropalılar arasındakı qarşılıqlı təsir Lamu tarixi şəhərində ən görkəmli ifadəsini tapan, bölgə tarixində əhəmiyyətli bir mədəni və iqtisadi mərhələni təmsil edir.
- Şəhərin əsas ticarət rolu və alimlər və müəllimlər üçün cəlbediciliyi, Lamuya bu günə qədər qoruduğu əhəmiyyətli bir dini funksiya verdi.
Nəqliyyat
2011-ci ildə ərazidə suyun dərinliyi baxımından daha böyük tutuma sahib ola biləcəyi, gəmilərin eyni anda gəlməsi və getməsinə görə yaxınlıqdakı Mombasa limanından daha çox gəmi sayı və əlverişli şəraitə malik ola biləcəyi düşünülən dərin su limanının yaradılması təklifləri irəli sürüldü.
Məşhur mədəniyyətdə
Xristian müğənni Mixael V. Smitin "Lamu" mahnısı adanın adından ilhamlanılmışdır. Smit mahnıda Lamuya "qaçaq bir ada ... tezliklə həyatımızın dağılması ilə yenidən dünyaya gələcəyimiz yer ... dünyanın hələ də olduğu yer" kimi istinad edir. Mahnı həyatın problemlərindən qaçmaq haqqındadır.
Lamu, Antoni Doerrin eyni adlı hekayələr toplusundan "The Shell Collector" qısa hekayəsinin əsas mövzusudur.
"Malindidəki vəhşi cinsimiz" (Andrey Qusev) romanındakı hadisələrin bir hissəsi Lamuda baş verir.
İstinadlar
- Romero, Patricia (1997). Lamu. History, Society, and Family in an East African Port City. Marcus Wiener Publishers, səh. 10
- This is Kenya. Struik. 2005. səh. 18. ISBN . 2020-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-28.
- Oded, Arye (2000). Islam and Politics in Kenya. Lynne Rienner Publishers, səh. 11
- Strandes, Justus (1971). "The Portuguese in East Africa". East African Literature Bureau. səh.66.
- Jackson, 2009. səh. 89
- Trillo, 2002
- McIntyre, McIntyre, 2013. səh. 22
- Fitzpatrick, 2009
- . National Museums of Kenya. 24 iyun 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2013.
- . Global Heritage Fund. 20 avqust 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2013.
- . Nairobi.usembassy.gov. 13 dekabr 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2013.
- Akwiri, Joseph. . Reuters. 2015-11-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyul 2014.
- "World Weather Information Service – Lamu". World Meteorological Organization. 25 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 31 August 2016.
- Transafrican Journal of History. East African Publishing House. 1980. səh. 110. 2017-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-29.
- . Cmkn.org. 2016-03-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2013.
- Fitzpatrick, 2009. səh. 328
- "Future Kenya Port Could Mar Pristine Land". The New York Times. 2011-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 9 dekabr 2013.
- Briggs, 2010
- Bain, Bruyn və Williams, 2010
- Parkinson, Phillips və Gourlay, 2006
- Senoga-Zake, 1986
- Lamu Old Town 2022-09-01 at the Wayback Machine, UNESCO
- African Business, may 2011
- "Artist, Christian, Worship Leader – Community, News, Tour Dates, Cruise and More". Michael W. Smith. 21 neyabr 2013. 2013-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 9 dekabr 2013.
- Review of "Our Wild Sex in Malindi" 2020-08-04 at the Wayback Machine "Union of writers of Moscow" ictimai fondunun saytında, 2020
- “Our Wild Sex in Malindi” 2020-10-09 at the Wayback Machine, Andrey Qusev, 2020.
- «Наш жёсткий секс в Малинди» 2020-06-09 at the Wayback Machine, Andrey Qusev
Ədəbiyyat
- Allen, James de Vere: Lamu, with an appendix on Archaeological finds from the region of Lamu by H. Neville Chittick. Nairobi: Kenya National Museums.
- Bain, Keith; Bruyn, Pippa de; Williams, Lizzie. Frommer's Kenya and Tanzania. John Wiley & Sons. 22 aprel 2010. ISBN .
- Beckwith, Carol and Fisher, Angela, Text: Hancock, Graham: "African Ark, People and Ancient Cultures of Ethiopia and the Horn of Africa," New York: Harry N. Abrams, Inc, 1990. ISBN ISBN 0-8109-1902-8
- Briggs, Philip. Kenya Highlights. Bradt Travel Guides. 2010. ISBN .
- Couffer, Jack: "The Cats of Lamu." New York: The Lyons Press, c1998. ISBN ISBN 1-85410-568-X
- Eliot, Charles. The East African Protectorate. Routledge. 1966. ISBN .
- Engel, Ulf; Ramos, Manuel João. African Dynamics in a Multipolar World. BRILL. 17 may 2013. ISBN .
- Fitzpatrick, Mary. East Africa. Lonely Planet. 2009. ISBN .
- Ghaidan, Usam: Lamu: A study of the Swahili town. Nairobi: East African Literature Bureau, 1975.
- Ham, Anthony; Butler, Stuart; Starnes, Dean. Lonely Planet Kenya. Lonely Planet. 1 June 2012. ISBN .
- Jackson, Guida M. Women Leaders of Africa, Asia, Middle East, and Pacific: A Biographical Reference. Xlibris Corporation. 2009. ISBN .
- McIntyre, Chris; McIntyre, Susan. Zanzibar. Bradt Travel Guides. 1 aprel 2013. ISBN .
- Naipaul, Shiva: North of South, An African Journey, 1978. səh. 177 ff, Penguin Travel, ISBN
- Parkinson, Tom; Phillips, Matt; Gourlay, Will. Kenya. Lonely Planet. 2006. ISBN .
- Prins, A.H.J.: Sailing from Lamu: A Study of Maritime Culture in Islamic East Africa. Assen: van Gorcum & Comp., 1965.
- Romero, Patricia W.: Lamu: history, society, and family in an East African port city. Princeton, N.J.: Markus Wiener, c1997. ISBN ISBN 1-55876-106-3, ISBN
- Senoga-Zake, George W. Folk Music of Kenya. Uzima Publishing House. 1986. ISBN .
- Trillo, Richard. Kenya. Rough Guides. 2002. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lamu Keniyadaki Lamu arxipelaqinin bir hissesi olan Lamu adasinda kicik bir seher Seher UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmisdir LamuLamu2 16 07 c e 40 54 01 s u Olke KeniyaTarixi ve cografiyasiSahesi 0 37 km 15 6 ha1 200 haMerkezin hundurluyu 15 mEhalisiEhalisi 18 382 nef Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 80500DigerUNESCO Umumdunya IrsiResmi adiLamu Old TownTipiMedeniKriteriya ii iv vi Tarixi2001 25 ci sessiya Istinad nom 1055OlkeKeniyaRegionAfrikaLamu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Seherin sahilinde Lamu qalasi yerlesir Lamuda o cumleden 1900 cu ilde tikilmis Riyadha mescidi de daxil olmaqla 23 mescid var TarixErken tarix Seherin esl adi Amudur ve erebler terefinden El Amu آامو Portuqalca ise Lamon adlandirilir Portuqaliyalilar Amu erazideki bas yasayis menteqesi oldugu ucun butun adaya bu adla muraciet edirdiler Lamu adasindaki Lamu seheri Keniyanin daimi yasanilan en qedim seheridir ve Serqi Afrika sahilleri boyunca orijinal suahili yasayis menteqelerinden biri olmusdur Seherin 1370 ci ilde quruldugu guman edilir Bu gun Lamu ehalisinin ekseriyyeti Muselmandir Seher ilk defe 1441 ci ilde Mekkeni ziyaret eden Lamulu bir hakimle gorusen ereb seyyahi Ebu el Mahasini terefinden yazili sekilde qeyd edilmisdir 1506 ci ilde Portuqaliya donanmasi Lamunu muhasireye almaq ucun bir gemi gonderdi ve bir nece gun sonra donanma seher bascisini illik 600 metikal deyerinde xerac odemeye razi olmaga mecbur etdi Portuqaliyanin bu hereketi Hindistanin Okean sahili boyunca ticarete nezaret etmek ucun muveffeqiyyetli missiyasina sebeb oldu Portuqaliya xeyli muddet Serqi Afrika sahilleri boyunca neqliyyatda inhisar elde etdi ve evveller de movcud olan yerli ticaret yollarina ixrac vergisi tetbiq etdi 1580 ci illerde turk basqinlari ile Lamuda portuqallara qarsi usyan bas qaldirdi 1652 ci ilde Oman Lamuya Portuqaliyanin idareciliyine muqavimet gostermek ucun komek etdi Qizil dovr Lamunun 17 ci esrin sonundan 19 cu esrin evvellerine qeder Omanin qorumasi altinda oldugu iller seherin qizil dovru adlanir Lamu erazini seherdeki saraydan idare eden ve Yumbe kimi taninan agsaqqallar meclisinin rehberliyi altinda bir respublika olaraq idare edilirdi Bu dovrde Lamu poeziya siyaset incesenet ve senetkarliq eyni zamanda ticaret merkezine cevrildi Seherin bu dovre aid bir cox binalari ferqli bir klassik uslubda tikilmisdir Inkisaf eden incesenet senetkarliq ve ticaretle birlikde Lamu edebi ve tedris merkezine cevrildi 1812 ci ilde arxipelaq Pete ve Mazruinin birlesmis ordusu terefinden hucuma meruz qaldilar Onlar Lamunu ele kecirmek ve tikilmeye baslanan qalani tamamlamaq isteyerek sahile cixdilar lakin qacmaq isteyerken sahildeki qayiqlarinda yerli sakinler terefinden siddetli muqavimet gorduler Gelecek hucumlardan qorxan Lamu omanlilara yeni qalada islemek ve erazini Keniya sahili boyunca Mazrui usyancilarindan qorumaq ucun komek istedi Denizkenari olu kecid menzere Lamu seheriMustemleke dovru XIX esrin ortalarinda Lamu Zanzibar sultanin siyasi tesiri altina dusdu Bu dovrde 1885 ci ilin iyununda almanlar Lamunun da daxil oldugu Vitu sultanligi uzerinde hakimiyyeti iddia etdiler Almanlar Lamunu strateji ehemiyyetine gore ve bir baza ucun ideal bir yer hesab edirdiler 22 Noyabr 1888 3 Mart 1891 tarixlerinde Lamu seherinde Alman protektorati daxilinde elaqeni asanlasdirmaq ucun bir alman poct sobesi movcud idi Bu Serqi Afrika sahillerinde qurulan ilk poct sobesi idi ve bu gun Lamuda ona hesr olunmus bir muzey Alman poct sobesi muzeyi var 1890 ci ilde Lamu ve Keniya Heliqoland Zanzibar muqavilesinin sertleri ile Britaniyanin mustemleke hakimiyyeti altina dusdu Keniya 1963 cu ilde siyasi musteqillik qazandi Lakin Keniyanin merkezi hokumetinin tesiri hele de asagi qalib ve Lamu mueyyen derecede yerli muxtariyyetden istifade etmeye davam edir Muasir Lamu 2010 cu ilde Qlobal Irs Fondu Yox olan irsimizi xilas etmek adli hesabatinda Lamunu esas sebebler kimi qeyri kafi idareetme ve inkisaf tezyiqlerini esas getirerek duzeldilmez itki ve zererin en cox astanasinda olan dunyanin 12 erazisinden biri olaraq qeyd etmisdir 2011 ci ilin sentyabr ayinda Es Sebab terror qruplasmasi Lamuda yasayisi heddinden artiq mehdudlasdirmis olsa da ada 2012 ci ilin evveline qeder tehlukesiz hesab edildi 4 aprel 2012 ci ilde ABS Dovlet Departamenti Lamuya seyahet mehdudiyyetini legv etdi Bununla birlikde 2014 cu ilin iyul ayinda Lamu yaxinliginda es Sebabin mesuliyyet dasidigi iki hucum 29 neferin olumune sebeb oldu IqlimLamuda tropik quru savanna iqlimi hakimdir Lamunun iqlimiGosterici Yan Fev Mar Apr May Iyn Iyl Avq Sen Okt Noy Dek IlMaksimum orta C 30 9 31 3 32 1 31 1 29 0 28 0 27 4 27 5 28 3 29 5 30 8 31 2 29 8Minimum orta C 24 5 24 7 25 5 25 6 24 5 23 7 23 2 23 1 23 5 24 3 24 6 24 6 24 3Yaginti normasi mm 6 4 25 130 329 164 75 40 39 40 39 28 919Menbe Umumdunya Meteorologiya TeskilatiIqtisadiyyatSahilde olu kecid fealiyyet Lamu iqtisadiyyati 1907 ci ilde legv olunana qeder qul ticareti uzerinde qurulmusdu Diger enenevi ixracata Hind okeani vasitesile Yaxin Serq ve Hindistana gonderilen fil disi manqrov tisbaga qabigi ve kergedan buynuzu da daxil idi Koleliyin legvi ile yanasi 1901 ci ilde Uqanda demir yolunun reqib Mombasa limanindan baslayan insasi Lamu iqtisadiyyatina ciddi manee toretdi Turizm son dovrlerde yerli iqtisadiyyata tedricen tekan vermisdir ve bura piyada seyahetciler ucun meshur yerdir Yerli insanlarin bir coxu turistlere Day adli enenevi yelkenli qayiq seferleri vermekde istirak edirler Harambi prospekti metbexi ile meshurdur Burada gece miniatur qoyun kabablari tortlar satan magazalar ve halva dukanlari da daxil olmaqla bir sira magaza var Hind qozu manqo qreypfrut ve omar ve yengec kimi deniz mehsullari bolge ucun xarakterik mehsullardir Manqrov gemi direklerinin hazirlanmasinda istifade edilir ve Lamu qayiq istehsalinda istirak eden ve dekorativ qapi ve mebel hazirlayan dulgerler de daxil olmaqla boyuk bir senetkar cemiyyetine malikdir Qesebede esas merkezin cenubundaki Sehiyye Nazirliyi terefinden idare olunan Lamu Rayon Xestexanasi xidmet edir Bina 1980 ci illerde qurulmusdur ve Keniya sahillerinde en yaxsi techiz olunmus xestexanalardandir Cin Lamunun Serqi Afrikadaki en boyuk limana cevrilmesi ucun texniki iqtisadi esaslandirmaya baslamisdir Gormeli yerleriRiyadha olu kecid mescidi Seher 14 cu esrde qurulmusdur ve burada suahili memarliginin coxsayli gozel numuneleri vardir Kohne seher Umumdunya irsine Serqi Afrikadaki en qedim ve en yaxsi qorunan suahili yasayis menteqesi olaraq yazilmisdir Bir zamanlar qul ticareti merkezi olan Lamu ehalisi etnik baximdan muxtelifdir Lamu esas ereb ticaret yollari uzerinde yerlesirdi ve neticede ehali esasen Muselmandir Adada Lamu Muzeyi de daxil olmaqla bir nece muzey var ve bunlarin ekseriyyeti suahili medeniyyetine ve yerli poct xidmetine hesr olunmusdur Lamu seherindeki gorkemli binalara asagidakilar daxildir Lamu olu kecid qalasiLamu qalasi Pate adasinin sultani Fumo Madi ibn Abu Bekr populyar olmayan hokumet uzvlerini qorumaq ucun deniz sahilinde qala qurmaga basladi Lakin o qalanin birinci mertebesi bitmeden 1809 cu ilde vefat etdi Lamu qalasi 1820 ci illerin evvellerinde tamamlanmisdir Riyadha mescidi Yemenin Hezremovt seheri ile aile elaqeleri olan Serif Hebib Salih 1880 ci illerde Lamuya yerlesdi ve hormetli bir din muellimi oldu Hebib Saleh etrafina telebeler toplamaqda boyuk bir muveffeqiyyet qazandi ve 1900 cu ilde Riyadha Mescidi insa edildi 1935 ci ilde olumunden sonra ogullari Serqi Afrikadaki en meshur dini merkezlerden biri olan medreseni davam etdirdiler Mescid her il Mehemmed peygemberin anadan oldugu ayin son heftesinde kecirilen Movlud bayrami ucun merkezdir Bu festival zamani Sudan Konqo Uqanda Zanzibar ve Tanzaniyadan olan zevvarlar Mehemmedi teriflemek ucun yerli insanlara qosulurlar Essek siginacagi Adada motorlu neqliyyat vasiteleri olmadigindan neqliyyat ve diger agir isler esseklerin komeyi ile gorulur Adada 3000 e yaxin essek var Ingiltereli doktor Elisabet Svendsen ilk defe 1985 ci ilde Lamunu ziyaret etdi Essekler ucun seraitden narahat olundugundan 1987 ci ilde siginacaq acildi sigenacaq butun essekleri pulsuz mualice il temin edir MedeniyyetLamu yanvar ve ya fevral aylarinda Mehemmedin dogum gununu qeyd eden Movlud bayraminin evidir Burada essek yarislarindan day yelkenli qayiq yarislari ve uzguculuk yarislarina qeder bir sira fealiyyet yer alir Mart aprel aylarinda en yaxsi esseklere hediyyeler verilen Essek mukafatlari kecirilir Seherdeki qadin musiqisi olan cakaca da olduqca diqqetelayiqdir ve onlar bunu toy reqsi ifa edirler Kisiler hanzua qilinc reqsi ifa edir ve kanzus adli milli geyimlerini geyinirler Lamu tarixi seheri 2001 ci ilde 3 meyara esasen UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmisdir Lamu memarligi ve seher qurulusu enenevi suahi usullarindan istifade ederek Avropadan Erebistandan ve Hindistandan bir nece yuz il erzinde bir araya gelen medeniyyet tesirlerini qrafik sekilde numayis etdirir Serqi Afrika sahillerindeki deniz limanlarinin boyumesi ve kicilmesi ve Bantu ereb farsl hindu ve avropalilar arasindaki qarsiliqli tesir Lamu tarixi seherinde en gorkemli ifadesini tapan bolge tarixinde ehemiyyetli bir medeni ve iqtisadi merheleni temsil edir Seherin esas ticaret rolu ve alimler ve muellimler ucun celbediciliyi Lamuya bu gune qeder qorudugu ehemiyyetli bir dini funksiya verdi NeqliyyatNeqliyyat olu kecid ucun essekden istifade eden yerli sakinler 2011 ci ilde erazide suyun derinliyi baximindan daha boyuk tutuma sahib ola bileceyi gemilerin eyni anda gelmesi ve getmesine gore yaxinliqdaki Mombasa limanindan daha cox gemi sayi ve elverisli seraite malik ola bileceyi dusunulen derin su limaninin yaradilmasi teklifleri ireli suruldu Meshur medeniyyetdeXristian mugenni Mixael V Smitin Lamu mahnisi adanin adindan ilhamlanilmisdir Smit mahnida Lamuya qacaq bir ada tezlikle heyatimizin dagilmasi ile yeniden dunyaya geleceyimiz yer dunyanin hele de oldugu yer kimi istinad edir Mahni heyatin problemlerinden qacmaq haqqindadir Lamu Antoni Doerrin eyni adli hekayeler toplusundan The Shell Collector qisa hekayesinin esas movzusudur Malindideki vehsi cinsimiz Andrey Qusev romanindaki hadiselerin bir hissesi Lamuda bas verir IstinadlarRomero Patricia 1997 Lamu History Society and Family in an East African Port City Marcus Wiener Publishers seh 10 This is Kenya Struik 2005 seh 18 ISBN 978 1 84537 151 7 2020 07 06 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 28 Oded Arye 2000 Islam and Politics in Kenya Lynne Rienner Publishers seh 11 Strandes Justus 1971 The Portuguese in East Africa East African Literature Bureau seh 66 Jackson 2009 seh 89 Trillo 2002 McIntyre McIntyre 2013 seh 22 Fitzpatrick 2009 National Museums of Kenya 24 iyun 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 dekabr 2013 Global Heritage Fund 20 avqust 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 dekabr 2013 Nairobi usembassy gov 13 dekabr 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 dekabr 2013 Akwiri Joseph Reuters 2015 11 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 iyul 2014 World Weather Information Service Lamu World Meteorological Organization 25 January 2022 tarixinde Istifade tarixi 31 August 2016 Transafrican Journal of History East African Publishing House 1980 seh 110 2017 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 29 Cmkn org 2016 03 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 dekabr 2013 Fitzpatrick 2009 seh 328 Future Kenya Port Could Mar Pristine Land The New York Times 2011 11 27 tarixinde Istifade tarixi 9 dekabr 2013 Briggs 2010 Bain Bruyn ve Williams 2010 Parkinson Phillips ve Gourlay 2006 Senoga Zake 1986 Lamu Old Town 2022 09 01 at the Wayback Machine UNESCO African Business may 2011 Artist Christian Worship Leader Community News Tour Dates Cruise and More Michael W Smith 21 neyabr 2013 2013 12 03 tarixinde Istifade tarixi 9 dekabr 2013 Review of Our Wild Sex in Malindi 2020 08 04 at the Wayback Machine Union of writers of Moscow ictimai fondunun saytinda 2020 Our Wild Sex in Malindi 2020 10 09 at the Wayback Machine Andrey Qusev 2020 Nash zhyostkij seks v Malindi 2020 06 09 at the Wayback Machine Andrey QusevEdebiyyatAllen James de Vere Lamu with an appendix on Archaeological finds from the region of Lamu by H Neville Chittick Nairobi Kenya National Museums Bain Keith Bruyn Pippa de Williams Lizzie Frommer s Kenya and Tanzania John Wiley amp Sons 22 aprel 2010 ISBN 978 0 470 64546 8 Beckwith Carol and Fisher Angela Text Hancock Graham African Ark People and Ancient Cultures of Ethiopia and the Horn of Africa New York Harry N Abrams Inc 1990 ISBN 0 8109 1902 8ISBN 0 8109 1902 8 Briggs Philip Kenya Highlights Bradt Travel Guides 2010 ISBN 978 1 84162 267 5 Couffer Jack The Cats of Lamu New York The Lyons Press c1998 ISBN 1 85410 568 XISBN 1 85410 568 X Eliot Charles The East African Protectorate Routledge 1966 ISBN 0 7146 1661 3 Engel Ulf Ramos Manuel Joao African Dynamics in a Multipolar World BRILL 17 may 2013 ISBN 978 90 04 25650 7 Fitzpatrick Mary East Africa Lonely Planet 2009 ISBN 978 1 74104 769 1 Ghaidan Usam Lamu A study of the Swahili town Nairobi East African Literature Bureau 1975 Ham Anthony Butler Stuart Starnes Dean Lonely Planet Kenya Lonely Planet 1 June 2012 ISBN 978 1 74321 306 3 Jackson Guida M Women Leaders of Africa Asia Middle East and Pacific A Biographical Reference Xlibris Corporation 2009 ISBN 978 1 4415 5843 5 McIntyre Chris McIntyre Susan Zanzibar Bradt Travel Guides 1 aprel 2013 ISBN 978 1 84162 458 7 Naipaul Shiva North of South An African Journey 1978 seh 177 ff Penguin Travel ISBN 978 0 14 018826 4 Parkinson Tom Phillips Matt Gourlay Will Kenya Lonely Planet 2006 ISBN 978 1 74059 743 2 Prins A H J Sailing from Lamu A Study of Maritime Culture in Islamic East Africa Assen van Gorcum amp Comp 1965 Romero Patricia W Lamu history society and family in an East African port city Princeton N J Markus Wiener c1997 ISBN 1 55876 106 3ISBN 1 55876 106 3 ISBN 1 55876 107 1 Senoga Zake George W Folk Music of Kenya Uzima Publishing House 1986 ISBN 978 9966 855 02 2 Trillo Richard Kenya Rough Guides 2002 ISBN 978 1 85828 859 8