Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Birinci Kosova döyüşü (serb. Косовска битка və ya serb. бој на Косову; türk. Kosova Meydan Muharebesi) — 1389-cu ildə baş verən, Osmanlı imperiyası ən böyük quru döyüşlərindən biri. Döyüş Kosovo çölü ərazisində, müasir Priştina şəhərinin 5 kilometrliyində baş vermişdir.
| Birinci Kosova döyüşü | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Tarix | 15 iyun 1389 | ||
| Yeri | Kosovo sahəsi | ||
| Nəticəsi | Osmanlıların qələbəsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| | |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Döyüşdən əvvəl
Çirmən döyüşündən sonra osmanlılar öz vassal dairələrini genişləndirdilər, Egey dənizi sahillərində olan şəhərlərə və əhəmiyyətli nəqliyyat marşrutlarına itaət etdilər. 1383-cü ildə onlar Serons və ətraf əraziləri tutaraq Salonikiyə yaxınlaşdılar. Bundan sonra da, əşyalarını təhdid edərkən və monastırlarını məhv etməyə çalışdıqları Athos monastırlarından keşişlər yaxınlaşdılar. Gelibolu yarımadası vasitəsilə Osmanlılar Kiçik Asiya ilə təmas qurdular və Venesiya və Genuya ilə əlaqələr qurdular. Onlar bir zamanlar güclü Bizans imperiyasının qalıqları üzərində bir-birinə qarşı düşmənçilikdə olublar.
1388-ci ilin avqustunda Bosniya kralının Tvrtkonun Balşiç ilə düşmənçiliyindən faydalanaraq, məşhur komandir Şahinin başçılıq etdiyi osmanlı ordusu, Bileçiyə məğlub olduğu yerə basdı. Tədricən, Osmanlılar Serbiya ətrafındakı zəngin dairəni sıxışdırdılar. Şahzadə Lazarın və Vuk Brankoviçin torpaqlarından yalnız şərqdə Draqaş Dejanoviçin və cənubdakı Vukaşin vərəsələrinin, Türk vassalları olduğu ilə ayrılmışdılar. Eyni zamanda, Macarıstan krallığında daxili qarşıdurma səbəbiylə Lazar və Vuk Brankoviç həqiqətən xristian torpaqlarından kəsildi. Macarıstan münaqişəsi dövründə onlar Ladislav Neapolskini dəstəklədilər, ona görə də onunla və hicrət edən xorvat şəhərlərinə qoşulurlar.
1389-cu ilin yazında Osmanlı sultan I Murad Serbiyaya qarşı yürüşə başladı. Osmanlı qoşunlarının əlavə olaraq vassalların əlavə döyüşçü dəstələri daxil idi. Yürüşə hazırlıq uzun müddət davam etdi, həm Serbiya rəhbərləri, həm Venesiya kimi digər dövlətlər bu barədə bilirdilər. Makedoniyada vassallarının torpaqları vasitəsilə padşah hər hansı bir istiqamətdə hərəkət edə biləcəyi yerdən Kosovaya gəldi. Yaxınlaşan Muradın öyrənilməsi nəticəsində Şahzadə Lazar və Vuk Brankoviç bir ordu toplayıblar. Onlar Boşnak kralı I Tvrtko tərəfindən göndərilən Vlatko Vukoviçin böyük dəstəsinin köməyinə gəldi.
Döyüşün gedişi
Döyüş 1389-cu ilin 15 iyun tarixində Kosovo sahəsində müasir Priştina şəhərinin yaxınlığında baş vermişdir.
Sultan Murad oğulları Bayazid I (sağda) və Yaqub (solda) tərəfindən mühasirəyə alınan qoşunlarının mərkəzinə rəhbərlik etmişdir. Osmanlı ordusunun əsas qüvvələri qarşısında təxminən 1000 oxçu, azaplar və axıncılar, ordunun mərkəzində yeniçərilər dayanırdı. Muradın gözətçiləri də orada idi. Konvoyu əhatə etmək üçün kiçik bir dəstə verildi.
Şahzadə Lazar Xrebelyanoviç özü serb ordusunun mərkəzinə komandanlıq edirdi, Vuk Brankoviç sol cinaha, Vlatko Vukoviç sol cinaha komandanlıq edirdi. Serb ordusunun önündə ağır silahlı süvarilər, flanqlar - atlı oxçular dayanırdı. Onların arxasında piyada dəstələri dayanırdı.
Serb əsgərləri mərkəzdə bəzi müvəffəqiyyətlərə nail ola bilirlər və bir qədər türkləri geri çəkirlər. Ancaq sağ tərəfdə İldırım Bəyazid qarşıdurmaya qoşulur, serblər geri çəkilirlər və piyadaları öldürülür. Tədricən, serbiya piyadalarının müdafiəsi pozuldu və geri çəkilməyə başladı. Qoşunların sağ qalan hissəsini xilas etmək istəyən Vuk Brankoviç, döyüş sahəsini tərk edir. Beləliklə döyüş osmanlıların qələbəsi ilə başa çatır.
Ədəbiyyat
- Vojna Akademija. Kosovska bitka // Vojna Enciklopedija (Serbo-Croatian). Belgrade: Vojnoizdavački zavod JNA. 1972.
- John V. A. Fine; John Van Antwerp Fine. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. University of Michigan Press. 1994. ISBN .
- Emmert, Thomas Allan (1991).. Archived from the original on 2011-07-16. İstifadə tarixi: 2008-05-17. . Kosovo: Legacy of a Medieval Battle. Minneapolis: University of Minnesota Press. ISBN
- Gliša Elezović; Neșrı̂. Boj na Kosovu 1389 g. u istoriji Mula Mehmeda Nešrije. Štamp. "Luč". 1940.
- Branislav Đerić. Kosovska bitka: vojno-istorijska rasprava. Naučna knjiga. 1989.
- Ćirković, Sima M. Kosovska bitka u istoriografiji. Zmaj. 1990.
- . The Serbs. Malden: Blackwell Publishing. 2004.
- Petar Tomac. Kosovska bitka. Vojnoizdavački zavod. 1968.
- Jov Mišković. Kosovska bitka 15. juna 1389. godine. Planeta. 1933.
- Nikola Kusovac. Kosovska bitka: mit, legenda i stvarnost. Litera. 1988.
- Rade Mihaljčić. The Battle of Kosovo in history and in popular tradition. Beogradski izdavačko-grafički zavod. 1989.
- Emmert, Thomas Allan. Serbian Golgotha: Kosovo, 1389. East European Monographs. 1990. ISBN .
- Tihomir Ostojić. Kosovo: narodne pesme o boju na Kosovu 1389. godine. Izd. Matice Srpske. 1901. 91–.
Xarici keçidlər
- Kosova döyüşü (1389) (türk.) YouTube saytında
İstinadlar
- Чиркович Сима. История сербов. — М.: Весь мир, 2009. — С. 107. — .
- Косовская битва 1389 / Л. В. Кузьмичёва // Конго — Крещение. — М. : Большая российская энциклопедия, 2010. — С. 449. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 15). — .
- Vojna Enciklopedija. — Beograd: Vojnoizdavacki zavod, 1972. — С. 660.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Birinci Kosova doyusu serb Kosovska bitka ve ya serb boј na Kosovu turk Kosova Meydan Muharebesi 1389 cu ilde bas veren Osmanli imperiyasi en boyuk quru doyuslerinden biri Doyus Kosovo colu erazisinde muasir Pristina seherinin 5 kilometrliyinde bas vermisdir Birinci Kosova doyusuTarix 15 iyun 1389Yeri Kosovo sahesiNeticesi Osmanlilarin qelebesiMunaqise terefleriSerbiya Osmanli imperiyasiKomandan lar Lazar Xrebelyanovic I Murad Ildirim BeyazidTereflerin quvvesi12 000 den 30 000 e qeder 27 000 den 40 000 e qederItkilercox boyuk cox boyuk Vikianbarda elaqeli mediafayllarDoyusden evvelCirmen doyusunden sonra osmanlilar oz vassal dairelerini genislendirdiler Egey denizi sahillerinde olan seherlere ve ehemiyyetli neqliyyat marsrutlarina itaet etdiler 1383 cu ilde onlar Serons ve etraf erazileri tutaraq Salonikiye yaxinlasdilar Bundan sonra da esyalarini tehdid ederken ve monastirlarini mehv etmeye calisdiqlari Athos monastirlarindan kesisler yaxinlasdilar Gelibolu yarimadasi vasitesile Osmanlilar Kicik Asiya ile temas qurdular ve Venesiya ve Genuya ile elaqeler qurdular Onlar bir zamanlar guclu Bizans imperiyasinin qaliqlari uzerinde bir birine qarsi dusmencilikde olublar 1388 ci ilin avqustunda Bosniya kralinin Tvrtkonun Balsic ile dusmenciliyinden faydalanaraq meshur komandir Sahinin basciliq etdiyi osmanli ordusu Bileciye meglub oldugu yere basdi Tedricen Osmanlilar Serbiya etrafindaki zengin daireni sixisdirdilar Sahzade Lazarin ve Vuk Brankovicin torpaqlarindan yalniz serqde Draqas Dejanovicin ve cenubdaki Vukasin vereselerinin Turk vassallari oldugu ile ayrilmisdilar Eyni zamanda Macaristan kralliginda daxili qarsidurma sebebiyle Lazar ve Vuk Brankovic heqiqeten xristian torpaqlarindan kesildi Macaristan munaqisesi dovrunde onlar Ladislav Neapolskini desteklediler ona gore de onunla ve hicret eden xorvat seherlerine qosulurlar 1389 cu ilin yazinda Osmanli sultan I Murad Serbiyaya qarsi yuruse basladi Osmanli qosunlarinin elave olaraq vassallarin elave doyuscu desteleri daxil idi Yuruse hazirliq uzun muddet davam etdi hem Serbiya rehberleri hem Venesiya kimi diger dovletler bu barede bilirdiler Makedoniyada vassallarinin torpaqlari vasitesile padsah her hansi bir istiqametde hereket ede bileceyi yerden Kosovaya geldi Yaxinlasan Muradin oyrenilmesi neticesinde Sahzade Lazar ve Vuk Brankovic bir ordu toplayiblar Onlar Bosnak krali I Tvrtko terefinden gonderilen Vlatko Vukovicin boyuk destesinin komeyine geldi Doyusun gedisiAdam Stefanovicin Kosova doyusu resmi Doyus 1389 cu ilin 15 iyun tarixinde Kosovo sahesinde muasir Pristina seherinin yaxinliginda bas vermisdir Sultan Murad ogullari Bayazid I sagda ve Yaqub solda terefinden muhasireye alinan qosunlarinin merkezine rehberlik etmisdir Osmanli ordusunun esas quvveleri qarsisinda texminen 1000 oxcu azaplar ve axincilar ordunun merkezinde yeniceriler dayanirdi Muradin gozetcileri de orada idi Konvoyu ehate etmek ucun kicik bir deste verildi Sahzade Lazar Xrebelyanovic ozu serb ordusunun merkezine komandanliq edirdi Vuk Brankovic sol cinaha Vlatko Vukovic sol cinaha komandanliq edirdi Serb ordusunun onunde agir silahli suvariler flanqlar atli oxcular dayanirdi Onlarin arxasinda piyada desteleri dayanirdi Serb esgerleri merkezde bezi muveffeqiyyetlere nail ola bilirler ve bir qeder turkleri geri cekirler Ancaq sag terefde Ildirim Beyazid qarsidurmaya qosulur serbler geri cekilirler ve piyadalari oldurulur Tedricen serbiya piyadalarinin mudafiesi pozuldu ve geri cekilmeye basladi Qosunlarin sag qalan hissesini xilas etmek isteyen Vuk Brankovic doyus sahesini terk edir Belelikle doyus osmanlilarin qelebesi ile basa catir EdebiyyatVojna Akademija Kosovska bitka Vojna Enciklopedija Serbo Croatian Belgrade Vojnoizdavacki zavod JNA 1972 John V A Fine John Van Antwerp Fine The Late Medieval Balkans A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest University of Michigan Press 1994 ISBN 0 472 08260 4 Emmert Thomas Allan 1991 Archived from the original on 2011 07 16 Istifade tarixi 2008 05 17 Kosovo Legacy of a Medieval Battle Minneapolis University of Minnesota Press ISBN 9789992287552 Glisa Elezovic Neșri Boj na Kosovu 1389 g u istoriji Mula Mehmeda Nesrije Stamp Luc 1940 Branislav Đeric Kosovska bitka vojno istorijska rasprava Naucna knjiga 1989 Cirkovic Sima M Kosovska bitka u istoriografiji Zmaj 1990 The Serbs Malden Blackwell Publishing 2004 Petar Tomac Kosovska bitka Vojnoizdavacki zavod 1968 Jov Miskovic Kosovska bitka 15 juna 1389 godine Planeta 1933 Nikola Kusovac Kosovska bitka mit legenda i stvarnost Litera 1988 Rade Mihaljcic The Battle of Kosovo in history and in popular tradition Beogradski izdavacko graficki zavod 1989 Emmert Thomas Allan Serbian Golgotha Kosovo 1389 East European Monographs 1990 ISBN 978 0 88033 175 3 Tihomir Ostojic Kosovo narodne pesme o boju na Kosovu 1389 godine Izd Matice Srpske 1901 91 Xarici kecidlerKosova doyusu 1389 turk YouTube saytindaVikianbarda Kosovo doyusu ile elaqeli mediafayllar var IstinadlarChirkovich Sima Istoriya serbov M Ves mir 2009 S 107 ISBN 978 5 7777 0431 3 Kosovskaya bitva 1389 L V Kuzmichyova Kongo Kreshenie M Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2010 S 449 Bolshaya rossijskaya enciklopediya v 35 t gl red Yu S Osipov 2004 2017 t 15 ISBN 978 5 85270 346 0 Vojna Enciklopedija Beograd Vojnoizdavacki zavod 1972 S 660