Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağoğlan (əvvəllər Kosalar adlandırılırdı) — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Malıbəy kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
| Ağoğlan | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| | |
Tarixi
Ağoğlan kəndi Laçın rayonunun Malıbəy kəndinin inzibti ərazi vahidində yerləşir. Ağoğlan çayının sağ sahilində, Qarabağ yaylasındadır. Ağoğlan kəndinin keçmiş adı Kosalar olmuşdur. Sonralar yaşayış məntəqəsi kəndin ərazisindəki, Ağoğlan pirinin adı ilə adlandırılmışdır. Yerli əhalinin rəvayətinə görə, Ağoğlan qədimdə buraya basqın etmiş yadellilərə qarşı döyüşdə öldürülmüş və alban kilsəsi ərazisində dəfn edilmiş igidin adıdır və "pak, təmiz, müqəddəs oğlan mənasını daşıyır. Xocavənd rayonunun ərazisinə daxil olan keçmiş Hadrut rayonunun 1923-cü ilədək adı Ağoğlan olmuşdur.
Kəndin əsasını kosalar nəsli qoymuşdur. Bu tayfanın nümayəndələri harada məskunlaşıblarsa oranı "Kosalar" adlandırıblar. Azərbaycan Respublikasının bir sıra rayonlarında Kosalar adında yaşayış məskənləri mövcuddur. Kosalar adına Qazax rayonunda, Lənkəran rayonunda, , Ağdam rayonunda, Xocalı rayonunda, , Naxçıvan Muxtar Respublikasında, hətta Gürcüstan Respublikasının ərazisində rast gəlinir. Keçən əsrdə Krım ərazisində Kosalar və Kosa Eli adlı yaşayış məntəqələri qeydə alınmışdır.
Xocalı rayonunun ərazisində yerləşən Kosalar kəndi yerli əhalinin məlumatına görə yaşayış məntəqəsini keçmiş Zəngəzur qəzasının Kosalar (indiki Ağoğlan) kəndindən köçmüş ailələr salmışlar.
Ağoğlan kəndi əvvəllər əsasən xərək, potuğa, qara dam, dam, şirvanı dam (yerli şəraitə uyğun yer altı qazmadan düzəldilmiş olan tikililər) adlanan xüsusi tikililərdən tikilmişdir. Zaman ötdükcə yerli tikinti materiallarından daş evlər inşa edilmişdir.
2020-ci ildə İkinci Qarabağ müharibəsi sonunda imzalanmış atəşkəs bəyanatına əsasən 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad olunub.
Mədəniyyəti
Ağoğlan kəndində orta məktəb, klub, kitabxana, tibb məntəqəsi və telefon dayaq məntəqəsi kimi sosila obyektlər var idi.
Tarixi baxımdan bu kəndin ərazisində hələ tədqiq olunmamış çox zəngin tarix və tədəniyyət abidələri vardır. Bu kəndin ərazisindəki yeraltı keçidlər, sujetli daşlar və memarlıq abidələri Azərbaycan tarixini çox qədim zamanlara hətta antik dövrlərə qədər aparıb çıxarır. Kosalar kəndinin ən möhtəşəm abidəsi, IV-IX əsrə aid olan Qafqaz Albaniyası dövrünə məxsusluğu güman edilən "Ağoğlan" qəsr kompleksidir.
Coğrafiyası və iqlimi
Ağoğlan kəndi (əvvəllər bu kənd Kosalar adlandırılırdı) Qarıqışlaq – Laçın şose yolunun iki kilometrliyində, Ağoğlan çayının sağ sahili istiqamətində, çaydan cəmi 80 metr məsafədə, dəniz səviyyəsindən 1250-1300 metr yüksəklikdə, Zəngəzur vilayətinin ermənilərə bağışlanmış yaşayış məntəqələri olan, Xəzinəvar (Xoznavar) və Bayandur kənd ərazilərinin kəsişdiyi yerdə yerləşir. Kənd rayon mərkəzindən 26 km cənub qərbdə yerləşir.
Əhalisi
Kosalar kəndinin etnik tərkibi bütün tarixi dövrlərdə azərbaycanlılardan ibarət olub. 2006-cı ilin statstikasına görə kəndin əhali sayı 200 nəfər olmuşdur. 2009-cu il dekabr ayına olan məlumata əsasən kənd əhalisinin sayı 219 nəfərdir.
İqtisadiyyatı
Heyvandarlığın, əkinçiliyin inkişafı üçün bol suyu, münbit torpağı, əkinə yararlı sahələrdə buğda,arpa, vələmir, , , çovdar və başqa dənli bitkilər becərilirdi. Təbii ot biçənəkləri burada heyvandarlığın inkişafı üçün əvəzedilməzdir. onanın təbii şəraiti, əlverişli iqlimi (kənd ərazisinin dağ-meşə landşaftı zonasında yerləşməsi, eləcə də dağ-çəmən landşaftının kənd ərazisinə yaxın olması) olduğundan əhalinin əsas məşğuliyyəti heyvandarlıq və əkinçilik olmuşdur. Heyvandarlıq çox güclü inkişaf edərək əsas sahələrdən birinə çevrilmişdir. Əkinçilik kəndin iqtisadiyyatında ikinci yeri tutur. İlin isti dövründə 500–600 mm-ə qədər yağıntı düşməsi və onun da 60-70 faizinin yazda və yayın əvvəllərində yağması dəmyə əkinçiliyi yaxşı inkişaf etdirməyə imkan verirdi.
Kənd əhalisi əkinə yararlı sahələrdə buğda, arpa, vələmir və başqa dənli bitkilər becərilirdi. Təbii ot biçənəkləri burada heyvandarlığın inkişafı üçün əvəzedilməzdir.
Bunlarla yanaşı , arıçılıq, , bağçılıq, dərman bitkilərinin toplanıb təhvil verilməsi də əhalinin məşğuliyyət növlərindəndir.
İstinadlar
- Ağoğlan (Laçın) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. səh. 23. ISBN .
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- Əli Əliyev. Laçın-Qədim Oğuz yurdu. "Avropa" nəşriyyatı. Bakı-2009. səh.22.
- Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti, II cilddə. Bakı-2007. I cild, səh.287.
- Faiq İsmayılov Ağoğlan kəndinin mədəniyyəti[ölü keçid]
- Faiq İsmayılov Ağoğlan kəndinin coğrafiyası[ölü keçid]
- Əli Əliyev. Laçın-Qədim Oğuz yurdu. "Avropa" nəşriyyatı. Bakı-2009. səh. 22.
- Faiq İsmayılov Ağoğlan kəndinin əhalisi[ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Youtube-da bax :Bir kəndin nağılı. Kosalar , Kosalı (film)
- Laçının zəngin təbii ehtiyatları 17 ildir düşmən işğalı altındadır 2011-08-23 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
 | Laçın rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Agoglan Agoglan evveller Kosalar adlandirilirdi Azerbaycan Respublikasinin Lacin rayonu Malibey kend inzibati erazi dairesinde kend Agoglan39 38 32 sm e 46 24 38 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle AgoglanTarixiAgoglan kendi Lacin rayonunun Malibey kendinin inzibti erazi vahidinde yerlesir Agoglan cayinin sag sahilinde Qarabag yaylasindadir Agoglan kendinin kecmis adi Kosalar olmusdur Sonralar yasayis menteqesi kendin erazisindeki Agoglan pirinin adi ile adlandirilmisdir Yerli ehalinin revayetine gore Agoglan qedimde buraya basqin etmis yadellilere qarsi doyusde oldurulmus ve alban kilsesi erazisinde defn edilmis igidin adidir ve pak temiz muqeddes oglan menasini dasiyir Xocavend rayonunun erazisine daxil olan kecmis Hadrut rayonunun 1923 cu iledek adi Agoglan olmusdur Kendin esasini kosalar nesli qoymusdur Bu tayfanin numayendeleri harada meskunlasiblarsa orani Kosalar adlandiriblar Azerbaycan Respublikasinin bir sira rayonlarinda Kosalar adinda yasayis meskenleri movcuddur Kosalar adina Qazax rayonunda Lenkeran rayonunda Agdam rayonunda Xocali rayonunda Naxcivan Muxtar Respublikasinda hetta Gurcustan Respublikasinin erazisinde rast gelinir Kecen esrde Krim erazisinde Kosalar ve Kosa Eli adli yasayis menteqeleri qeyde alinmisdir Xocali rayonunun erazisinde yerlesen Kosalar kendi yerli ehalinin melumatina gore yasayis menteqesini kecmis Zengezur qezasinin Kosalar indiki Agoglan kendinden kocmus aileler salmislar Agoglan kendi evveller esasen xerek potuga qara dam dam sirvani dam yerli seraite uygun yer alti qazmadan duzeldilmis olan tikililer adlanan xususi tikililerden tikilmisdir Zaman otdukce yerli tikinti materiallarindan das evler insa edilmisdir 2020 ci ilde Ikinci Qarabag muharibesi sonunda imzalanmis ateskes beyanatina esasen 1 dekabr 2020 ci ilde Azerbaycan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden isgaldan azad olunub MedeniyyetiAgoglan kendinde orta mekteb klub kitabxana tibb menteqesi ve telefon dayaq menteqesi kimi sosila obyektler var idi Tarixi baximdan bu kendin erazisinde hele tedqiq olunmamis cox zengin tarix ve tedeniyyet abideleri vardir Bu kendin erazisindeki yeralti kecidler sujetli daslar ve memarliq abideleri Azerbaycan tarixini cox qedim zamanlara hetta antik dovrlere qeder aparib cixarir Kosalar kendinin en mohtesem abidesi IV IX esre aid olan Qafqaz Albaniyasi dovrune mexsuslugu guman edilen Agoglan qesr kompleksidir Cografiyasi ve iqlimiAgoglan kendi evveller bu kend Kosalar adlandirilirdi Qariqislaq Lacin sose yolunun iki kilometrliyinde Agoglan cayinin sag sahili istiqametinde caydan cemi 80 metr mesafede deniz seviyyesinden 1250 1300 metr yukseklikde Zengezur vilayetinin ermenilere bagislanmis yasayis menteqeleri olan Xezinevar Xoznavar ve Bayandur kend erazilerinin kesisdiyi yerde yerlesir Kend rayon merkezinden 26 km cenub qerbde yerlesir EhalisiKosalar kendinin etnik terkibi butun tarixi dovrlerde azerbaycanlilardan ibaret olub 2006 ci ilin statstikasina gore kendin ehali sayi 200 nefer olmusdur 2009 cu il dekabr ayina olan melumata esasen kend ehalisinin sayi 219 neferdir IqtisadiyyatiHeyvandarligin ekinciliyin inkisafi ucun bol suyu munbit torpagi ekine yararli sahelerde bugda arpa velemir covdar ve basqa denli bitkiler becerilirdi Tebii ot bicenekleri burada heyvandarligin inkisafi ucun evezedilmezdir onanin tebii seraiti elverisli iqlimi kend erazisinin dag mese landsafti zonasinda yerlesmesi elece de dag cemen landsaftinin kend erazisine yaxin olmasi oldugundan ehalinin esas mesguliyyeti heyvandarliq ve ekincilik olmusdur Heyvandarliq cox guclu inkisaf ederek esas sahelerden birine cevrilmisdir Ekincilik kendin iqtisadiyyatinda ikinci yeri tutur Ilin isti dovrunde 500 600 mm e qeder yaginti dusmesi ve onun da 60 70 faizinin yazda ve yayin evvellerinde yagmasi demye ekinciliyi yaxsi inkisaf etdirmeye imkan verirdi Kend ehalisi ekine yararli sahelerde bugda arpa velemir ve basqa denli bitkiler becerilirdi Tebii ot bicenekleri burada heyvandarligin inkisafi ucun evezedilmezdir Bunlarla yanasi ariciliq bagciliq derman bitkilerinin toplanib tehvil verilmesi de ehalinin mesguliyyet novlerindendir IstinadlarAgoglan Lacin Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 seh 23 ISBN 978 9952 34 155 3 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Eli Eliyev Lacin Qedim Oguz yurdu Avropa nesriyyati Baki 2009 seh 22 Azerbaycan toponimlerinin ensklopedik lugeti II cildde Baki 2007 I cild seh 287 Faiq Ismayilov Agoglan kendinin medeniyyeti olu kecid Faiq Ismayilov Agoglan kendinin cografiyasi olu kecid Eli Eliyev Lacin Qedim Oguz yurdu Avropa nesriyyati Baki 2009 seh 22 Faiq Ismayilov Agoglan kendinin ehalisi olu kecid Xarici kecidlerYoutube da bax Bir kendin nagili Kosalar Kosali film Lacinin zengin tebii ehtiyatlari 17 ildir dusmen isgali altindadir 2011 08 23 at the Wayback MachineHemcinin bax Lacin rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin