Malıbəy — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Malıbəy kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Malıbəy | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir.
Tarixi
Malıbəy kəndi Qarabağ yaylasındadir. Yaşayış məntəqəsi keçmişdə Malıbəyli adlanmışdır. Malı bəy kəndin əsasını qoyan təhməzli nəslinə mənsub ailələrin başçisi olmuşdur.
Malıbəy kəndi tarixi baxımdan hələ tədqiq edilməsədə bu ərazidə Azərbaycan arxeologiyasının çox nadir nümunələri gizlənir. Hələ sovetlər dönəmində günəşin daş üzərində ilk orjinal ibtidai rəsmi məhz bu ərazidən tapılmışdı. Bu ərazidə böyük sayda at, qoç fiqurları və digər müxtəlif bədii daş nümunələri və kurqanlar mövcuddur. Bu kənd ayrı-ayrı dövrlərdə Keşitaşf, Mağavuz və Qaraçorlu mahallarının tərkibində olmuşdur. Ermənistan Respublikası 1992-ci il işğalından sonra Malıbəy kəndini vəhşicəsinə talan edərək od vurulub yandırılıb.
Mədəniyyəti
Kənddə kustar üsulu ilə ip əyirilməsi, xalça toxunulması ənənəsi mövcuddur. Bir çox ailələrdə toxucu dəzgah (hana və yer hanası) var idi. Onlar hazırladıqları yun, pambıq iplərdən xalça, kilim, palaz, fərməş, xurcun, şəddə və digər məmulatlar toxumağı bacarırdılar. Palıddan və vələsdən xarratlar müxtəlif məişət əşyaları hazırlayırdılar. Qab-qacaq, o cümlədən , tabaq, nehrə, cəhrə, çanaq, qollu tərəzi, daraq (yun daramaq üçün), hana (xalça toxumaq üçün), yer hanası (şəddə, örkən toxumaq üçün) belə əşyalara misal ola bilər.
Coğrafiyası və iqlimi
Ermənistan Respublikası bu əraziləri işğal etdikdən sonra, Malıbəy kəndinin adını dəyişərək, Yiyernavank adlandırdılar. Malıbəy kəndi Zəngəzurun digər Xoznavar və Bayundur kəndləri ilə həmsərhəddir. Xoznavar suyu (kiçik çay) bu kəndin içərisindən axaraq Həkəri çayının Minkənd qoluna qovuşur. Malıbəy kəndi Minkəndçayın axarı ilə Sultanlar kəndindən 2 km məsafədə çayın sağ sahilində yerləşir.
Əhalisi
Malıbəyin etnik tərkibi tamamilə azərbaycanlılardan ibarət olub. Əhalinin əsas məşğuliyyəti bostançılıq, bağçılıq və heyvandarlıq idi. Əhalinin yaşayış evləri qara damlardan və sonralar müasirləşən eyvanlı kənd evlərindən ibarət idi. Malıbəy kəndinin bütün dövrlərdə əhalisi azərbaycan türkləri olmuşdur.
2006-cı ilin statstikasına görə kəndin əhali sayı 550 nəfər olmuşdur.
İqtisadiyyatı
Malıbəy kəndinin təbii şəraitinin əlverişli olması yerli əhalinin həyat şəraitini yaxşılaşmasına hər zaman təkan vermişdir. Heyvandarlığın, əkinçiliyin inkişafı üçün bol suyu münbit torpağı, zonanın təbii şəraiti, əlverişli iqlimi olduğundan əhalinin əsas məşğuliyyəti heyvandarlıq və əkinçilik olmuşdur. Heyvandarlıq güclü inkişaf edərək əsas sahələrdən birinə çevrilmişdir. Əkinçilik kəndin iqtisadiyyatında ikinci yeri tutur.
Əkinə yararlı sahələrdə buğda, arpa, vələmir və başqa dənli bitkilər becərilirdi. Təbii ot biçənəkləri burada heyvandarlığın inkişafı üçün əvəzedilməzdir.
Bunlardan əlavə toxuculuq çox yaxşı inkişaf etmişdir. Yerli qoyun növlərinin yununun xüsusiyyətlərinə uyğun xalcalar toxunurdu. Malıbəyli xalçasının toxunmasında burada yaşayan əhalinində öz payı var.
Şəkilləri
- Malıbəy kəndi işğaldan sonra.
- Malıbəy kənd qəbristanlığı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- Malıbəy // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
Laçın rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Malibey Azerbaycan Respublikasinin Lacin rayonu Malibey kend inzibati erazi dairesinde kend Malibey39 37 13 sm e 46 26 08 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Malibey Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1992 ci ilde Ermenistan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden isgal edilib 1 dekabr 2020 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvvelerinin nezaretindedir TarixiMalibey kendi Qarabag yaylasindadir Yasayis menteqesi kecmisde Malibeyli adlanmisdir Mali bey kendin esasini qoyan tehmezli nesline mensub ailelerin bascisi olmusdur Malibey kendi tarixi baximdan hele tedqiq edilmesede bu erazide Azerbaycan arxeologiyasinin cox nadir numuneleri gizlenir Hele sovetler doneminde gunesin das uzerinde ilk orjinal ibtidai resmi mehz bu eraziden tapilmisdi Bu erazide boyuk sayda at qoc fiqurlari ve diger muxtelif bedii das numuneleri ve kurqanlar movcuddur Bu kend ayri ayri dovrlerde Kesitasf Magavuz ve Qaracorlu mahallarinin terkibinde olmusdur Ermenistan Respublikasi 1992 ci il isgalindan sonra Malibey kendini vehsicesine talan ederek od vurulub yandirilib MedeniyyetiKendde kustar usulu ile ip eyirilmesi xalca toxunulmasi enenesi movcuddur Bir cox ailelerde toxucu dezgah hana ve yer hanasi var idi Onlar hazirladiqlari yun pambiq iplerden xalca kilim palaz fermes xurcun sedde ve diger memulatlar toxumagi bacarirdilar Paliddan ve velesden xarratlar muxtelif meiset esyalari hazirlayirdilar Qab qacaq o cumleden tabaq nehre cehre canaq qollu terezi daraq yun daramaq ucun hana xalca toxumaq ucun yer hanasi sedde orken toxumaq ucun bele esyalara misal ola biler Cografiyasi ve iqlimiErmenistan Respublikasi bu erazileri isgal etdikden sonra Malibey kendinin adini deyiserek Yiyernavank adlandirdilar Malibey kendi Zengezurun diger Xoznavar ve Bayundur kendleri ile hemserheddir Xoznavar suyu kicik cay bu kendin icerisinden axaraq Hekeri cayinin Minkend qoluna qovusur Malibey kendi Minkendcayin axari ile Sultanlar kendinden 2 km mesafede cayin sag sahilinde yerlesir EhalisiMalibeyin etnik terkibi tamamile azerbaycanlilardan ibaret olub Ehalinin esas mesguliyyeti bostanciliq bagciliq ve heyvandarliq idi Ehalinin yasayis evleri qara damlardan ve sonralar muasirlesen eyvanli kend evlerinden ibaret idi Malibey kendinin butun dovrlerde ehalisi azerbaycan turkleri olmusdur 2006 ci ilin statstikasina gore kendin ehali sayi 550 nefer olmusdur IqtisadiyyatiMalibey kendinin tebii seraitinin elverisli olmasi yerli ehalinin heyat seraitini yaxsilasmasina her zaman tekan vermisdir Heyvandarligin ekinciliyin inkisafi ucun bol suyu munbit torpagi zonanin tebii seraiti elverisli iqlimi oldugundan ehalinin esas mesguliyyeti heyvandarliq ve ekincilik olmusdur Heyvandarliq guclu inkisaf ederek esas sahelerden birine cevrilmisdir Ekincilik kendin iqtisadiyyatinda ikinci yeri tutur Ekine yararli sahelerde bugda arpa velemir ve basqa denli bitkiler becerilirdi Tebii ot bicenekleri burada heyvandarligin inkisafi ucun evezedilmezdir Bunlardan elave toxuculuq cox yaxsi inkisaf etmisdir Yerli qoyun novlerinin yununun xususiyyetlerine uygun xalcalar toxunurdu Malibeyli xalcasinin toxunmasinda burada yasayan ehalininde oz payi var SekilleriMalibey kendi isgaldan sonra Malibey kend qebristanligi Hemcinin baxMalibeyli Malibeyli xalcasiIstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Malibey Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti II cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 156 0 Lacin rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin