Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Knyaz yə yaxud Dəli Knyaz — Azərbaycan şairi və dramaturqu Hüseyn Cavidin 1929-cu ildə yazdığı beş pərdəli faciə. Əsər nəzmdə melodram kimi yazılıb.
| Knyaz | |
|---|---|
 Abbas Mirzə Şərifzadə Knyaz rolunda, 1930-cu il | |
| Janr | faciə |
| Müəllif | Hüseyn Cavid |
| Orijinal dili | Azərbaycan |
| Yazılma ili | 1929 |
| Nəşr ili | 1963 |
| Əvvəlki | Topal Teymur |
Əsər Gürcüstanda baş verən inqilabdan və mühacirətin süqutundan bəhs edir.
Tarixi
Tamaşa 1929/30 mövsümündə rejissor Aleksandr Tuqanov, 1930/31 mövsümündə isə rejissor Yusif Yulduz tərəfindən Türk (Azərbaycan) bədii teatrının səhnəsində tamaşaya qoyulub.
Hər iki tamaşada "Knyaz" baş rolunu Abbas Mirzə Şərifzadə, Rza Darablı ("Knyaz" rolunun ilk ifaçısı), Rza Təhmasib, Ülvi Rəcəb, Mərziyyə Davudova, Eva Olenskaya, İsmayıl Hidayətzadə, Pamfiliya Tanailidi və s. kimi sənətkarlar ifa ediblər.
"Knyaz" dramı ilk dəfə 1963-cü ildə Bakıda "Azərnəşr" nəşriyyatında çap olunub.
"Knyaz" pyesi həmçinin 1930-cu ildə Gürcüstanda Tiflis Dövlət Qırmızı Ordu Teatrında və Türkiyədə Türk Bədaye Teatrında tamaşaya qoyulub. Əsər elmi ədəbiyyatda və Akademik Milli Dram Teatrının bəzi afişa və proqramlarında "Dəli knyaz" adı ilə də verilib.
"Knyaz" pyesi ilk dəfə ədibin qızı Turan Cavidin tərtibi ilə 1968–1971-ci illərdə "Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı"nda nəşr olunan üç cildliyə daxil edilib. Əsər 1968–1970-ci illərdə Naxçıvan Dram Teatrının repertuarına daxil edilib və tamaşaya qoyulub.
Süjeti
Hüseyn Cavidin aktuallığını qoruyan əsərlərindən biri də "Knyaz" faciəsidir. Dramaturq "Knyaz" pyesini 1928–1929-cu illərdə yazıb. Faciənin mövzusu 1920-ci illərin əvvəllərində Gürcüstan həyatından götürülüb. Xoş güzəran keçirən knyazın zorla özünə arvad etdiyi kəndli qızı Jasmenin qapılarında qulluqçuluq edən Marqonun oğlu bolşevik Antonu seçməsi, keşməkeşli hadisələrdən sonra ona qovuşması əsərin əsas süjetini təşkil edir. Bu pyes Cavidin yaradıcılığında möhkəm yer tutan azad sevginin və pak mənəviyyatın təntənəsi motivinin yeni şəraitdə canlandırılmasına xidmət edir. Dramaturq gurlayan inqilab dalğalarından xoflanıb Avropaya qaçan knyazın və onun ailəsinin yaşadıqlarını təsvir etməklə zamanındakı əsilzadələrin, mülkədar zümrəsinin faciəsini məharətlə ümumiləşdirir.
Əsərin son səhnələrində biz knyazı Berlində, mühacirətdə görürük. O, burada tək deyil. Rusiyada oktyabr inqilabından sonra çox belə knyazlar mühacirətə qərar verib. Onların hamısı səfil, dilənçi kökünə düşüblər. Altmış yaşlı knyaz da bu səfillərdən biridir. Onun qızı Lena Berlin kafe-şantanlarında rəqqasəlik edir. Knyazın ucundan doğma Gürcüstandan ayrı düşmüş Jasmenin də halı acınacaqlıdır.
Pyesdə Cavid inqilabçıların fəaliyyətindən daha çox Jasmen və Lenanın faciəsinə yer verib.
Qeyd edək ki, "Knyaz" əsəri haqqında böyük dramaturq Cəfər Cabbarlı da müsbət fikirdə olub. Cabbarlı yazırdı ki, "Knyaz" pyesi Hüseyn Cavidin böyük nailiyyətidir. Belə ki, bu pyesdə Cavidin dili əvvəlki pyeslərinə görə çox sadə və anlaşıqlıdır.
İstinadlar
- Назим А. Джавид. . 3. Под ред. П. И. Лебедева-Полянского. Литературная энциклопедия: Издательство Коммунистической академии. 1930. 233.
- Һүсејн Ҹавид. Драм əсәрләри. ru:Баку: Азербайджанское государственное издательство. Составитель ru:Туран Джавид. 1975. 545. (az.)
- Ашнин Ф. Д., Алпатов В. М., Насилов Д. М.. Репрессированная тюркология. М.: Восточная литература РАН. 2002. 145.
- Джафаров Дж. А. Азербайджанский драматический театр им. Азизбекова, 1873-1941. Б.: Азербайджанское государственное издательство. 1962. 275.
- "Hüseyn Cavidin "Knyaz" faciəsinin səhnəyə qoyulmasının 100 ili tamam olur". 2023-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-03-17.
Xarici keçidlər
- Hüseyn Cavid. Əsərləri. Beş cilddə. IV cild
- "Knyaz" faciəsi ilk dəfə ayrıca çap olunub
- Hüseyn Cavidin "Knyaz" faciəsi ilk dəfə ayrıca kitab halında nəşr olunub
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Knyaz ye yaxud Deli Knyaz Azerbaycan sairi ve dramaturqu Huseyn Cavidin 1929 cu ilde yazdigi bes perdeli facie Eser nezmde melodram kimi yazilib KnyazAbbas Mirze Serifzade Knyaz rolunda 1930 cu ilJanr facieMuellif Huseyn CavidOrijinal dili AzerbaycanYazilma ili 1929Nesr ili 1963Evvelki Topal Teymur Eser Gurcustanda bas veren inqilabdan ve muhaciretin suqutundan behs edir TarixiTamasa 1929 30 movsumunde rejissor Aleksandr Tuqanov 1930 31 movsumunde ise rejissor Yusif Yulduz terefinden Turk Azerbaycan bedii teatrinin sehnesinde tamasaya qoyulub Her iki tamasada Knyaz bas rolunu Abbas Mirze Serifzade Rza Darabli Knyaz rolunun ilk ifacisi Rza Tehmasib Ulvi Receb Merziyye Davudova Eva Olenskaya Ismayil Hidayetzade Pamfiliya Tanailidi ve s kimi senetkarlar ifa edibler Knyaz drami ilk defe 1963 cu ilde Bakida Azernesr nesriyyatinda cap olunub Knyaz pyesi hemcinin 1930 cu ilde Gurcustanda Tiflis Dovlet Qirmizi Ordu Teatrinda ve Turkiyede Turk Bedaye Teatrinda tamasaya qoyulub Eser elmi edebiyyatda ve Akademik Milli Dram Teatrinin bezi afisa ve proqramlarinda Deli knyaz adi ile de verilib Knyaz pyesi ilk defe edibin qizi Turan Cavidin tertibi ile 1968 1971 ci illerde Azerbaycan Dovlet Nesriyyati nda nesr olunan uc cildliye daxil edilib Eser 1968 1970 ci illerde Naxcivan Dram Teatrinin repertuarina daxil edilib ve tamasaya qoyulub SujetiHuseyn Cavidin aktualligini qoruyan eserlerinden biri de Knyaz faciesidir Dramaturq Knyaz pyesini 1928 1929 cu illerde yazib Facienin movzusu 1920 ci illerin evvellerinde Gurcustan heyatindan goturulub Xos guzeran keciren knyazin zorla ozune arvad etdiyi kendli qizi Jasmenin qapilarinda qulluqculuq eden Marqonun oglu bolsevik Antonu secmesi kesmekesli hadiselerden sonra ona qovusmasi eserin esas sujetini teskil edir Bu pyes Cavidin yaradiciliginda mohkem yer tutan azad sevginin ve pak meneviyyatin tentenesi motivinin yeni seraitde canlandirilmasina xidmet edir Dramaturq gurlayan inqilab dalgalarindan xoflanib Avropaya qacan knyazin ve onun ailesinin yasadiqlarini tesvir etmekle zamanindaki esilzadelerin mulkedar zumresinin faciesini meharetle umumilesdirir Eserin son sehnelerinde biz knyazi Berlinde muhaciretde goruruk O burada tek deyil Rusiyada oktyabr inqilabindan sonra cox bele knyazlar muhacirete qerar verib Onlarin hamisi sefil dilenci kokune dusubler Altmis yasli knyaz da bu sefillerden biridir Onun qizi Lena Berlin kafe santanlarinda reqqaselik edir Knyazin ucundan dogma Gurcustandan ayri dusmus Jasmenin de hali acinacaqlidir Pyesde Cavid inqilabcilarin fealiyyetinden daha cox Jasmen ve Lenanin faciesine yer verib Qeyd edek ki Knyaz eseri haqqinda boyuk dramaturq Cefer Cabbarli da musbet fikirde olub Cabbarli yazirdi ki Knyaz pyesi Huseyn Cavidin boyuk nailiyyetidir Bele ki bu pyesde Cavidin dili evvelki pyeslerine gore cox sade ve anlasiqlidir IstinadlarNazim A Dzhavid 3 Pod red P I Lebedeva Polyanskogo Literaturnaya enciklopediya Izdatelstvo Kommunisticheskoj akademii 1930 233 Һүseјn Ҹavid Dram esәrlәri ru Baku Azerbajdzhanskoe gosudarstvennoe izdatelstvo Sostavitel ru Turan Dzhavid 1975 545 az Ashnin F D Alpatov V M Nasilov D M Repressirovannaya tyurkologiya M Vostochnaya literatura RAN 2002 145 Dzhafarov Dzh A Azerbajdzhanskij dramaticheskij teatr im Azizbekova 1873 1941 B Azerbajdzhanskoe gosudarstvennoe izdatelstvo 1962 275 Huseyn Cavidin Knyaz faciesinin sehneye qoyulmasinin 100 ili tamam olur 2023 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2022 03 17 Xarici kecidlerHuseyn Cavid Eserleri Bes cildde IV cild Knyaz faciesi ilk defe ayrica cap olunub Huseyn Cavidin Knyaz faciesi ilk defe ayrica kitab halinda nesr olunub