Keçmiş Yuqoslaviya Beynəlxalq Cinayət Tribunalı (KYBCT) (ing. International Tribunal for the Prosecution of Persons Responsible for Serious Violations of International Humanitarian Law Committed in the Territory of the Former Yugoslavia since 1991 (ICTY)) — Yuqoslaviya müharibələri zamanı törədilmiş hərbi cinayətləri təqib etmək və təqsirkarları mühakimə etmək məqsədilə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının ilə yaradılmış . Tribunal Niderlandın Haaqa şəhərində yerləşən ad hoc məhkəmə idi.
Keçmiş Yuqoslaviya Beynəlxalq Cinayət Tribunalı | |
---|---|
ing. International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY) | |
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə | Keçmiş Yuqoslaviya |
Yeri | |
Yurisdiksiya | Serbiya, Xorvatiya, Bosniya və Herseqovina, Kosovo, Monteneqro, Şimali Makedoniya |
Yaranma tarixi | 25 may 1993 |
Ləğvolunma tarixi | 31 dekabr 2017 |
Hakim sayı | 16 daimi 12 |
Hakimlik müddəti | 4 il |
icty.org | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
KYBCT Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının 25 may 1993-cü ildə qəbul edilmiş əsasında yaradılmışdır. Tribunal 1991-ci ildən bəri keçmiş Yuqoslaviya ərazisində törədilmiş cinayətlərin dörd qrupu üzrə yurisdiksiyaya malik idi: Cenevrə konvensiyalarının kobud şəkildə pozulması, və ya adətlərinin pozulması, soyqırım və insanlıq əleyhinə cinayətlər. Tribunalın verə biləcəyi ən ağır cəza ömürlük azadlıqdan məhrumetmə idi. Müxtəlif dövlətlər azadlıqdan məhrumetmə cəzasının icrası məqsədilə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ilə müqavilələr imzalamışdır.
Tribunalın fəaliyyəti ərzində ümumilikdə 161 nəfərə qarşı ittiham irəli sürülmüşdür; yekun ittiham aktları 2004-cü ilin dekabrında verilmiş, sonuncusu isə 2005-ci ilin yazında təsdiqlənmişdir. cinayət təqibindən yayınan ən axırıncı şəxs kimi 20 iyul 2011-ci ildə ələ keçirilmişdir. Sonuncu hökm 29 noyabr 2017-ci ildə çıxarılmış və qurum 31 dekabr 2017-ci ildə rəsmi olaraq fəaliyyətini dayandırmışdır.
KYBCT-nin icra edilməmiş funksiyaları, o cümlədən hökmlərə nəzarət və 2013-cü il iyulun 1-dən başlanmış hər hansı apellyasiya prosesinə baxılması varis orqanın, Cinayət Məhkəmələri üçün Beynəlxalq Qalıq Mexanizminin (Mexanizm) yurisdiksiyasındadır.
Tarixi
Qurulması
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının 22 fevral 1993-cü il tarixli ilə "1991-ci ildən keçmiş Yuqoslaviya ərazisində beynəlxalq humanitar hüququn ciddi şəkildə pozulmasına görə məsuliyyət daşıyan şəxslərin təqibi üçün beynəlxalq tribunalın yaradılması" qərara alındı və Baş katib "konkret təkliflər və uyğun olduğu halda ... üzv dövlətlərin bununla bağlı irəli sürdüyü fikirlər nəzərə alınaraq müvafiq alternativləri də daxil olmaqla, bu məsələnin bütün aspektləri üzrə hesabatı Şuraya baxılmaq üçün...” təqdim etməyə çağırıldı.
Məhkəmənin yaradılması daha əvvəl Almaniyanın xarici işlər naziri Klaus Kinkel tərəfindən təklif edilmişdi.
25 may 1993-cü il tarixli ilə Baş katibin S/25704 nömrəli hesabatı təsdiq edildi və ona əlavə edilən Beynəlxalq Tribunalın Nizamnaməsi qəbul olundu; beləliklə də rəsmi olaraq KYBCT yaradıldı.
1993-cü ildə KYBCT öz daxili infrastrukturunu qurdu. 17 dövlət ilə azadlıqdan məhrum etmə cəzalarının icrası üçün KYBCT müqavilə imzalamışdı.
Qurulduğu ilk ildə tribunal məhkəmə orqanı kimi mövcudluğuna zəmin hazırladı. Belə ki, tribunal prosessual qaydalar və sübutlar, habelə həbs qaydaları və müdafiəçinin təyin edilməsi qaydalarını qəbul etməklə öz fəaliyyəti üçün hüquqi baza yaratmışdı. Bu qaydalar birlikdə tribunalın hüquqi yardım sistemini formalaşdırdı. KYBCT Birləşmiş Millətlər Təşkilatının bir hissəsi və cinayət mühakiməsi üzrə ilk beynəlxalq məhkəmə olduğundan, hüquqi infrastrukturun inkişafı kifayət qədər problemli hesab olunurdu. Bununla belə, artıq fəaliyyətinin ikinci ilində KYBCT-nin ilk hakimləri məhkəmə prosesləri üçün bütün qaydaları tərtib etmiş və qəbul etmişdilər.
1994–1995-ci illərdə Haaqadakı Aeqon Sığorta Binasında (o vaxt hələ Aeqon tərəfindən qismən istifadə olunurdu) KYBCT-nin ofisləri, yenə Haaqada yerləşən bölgəsində isə tribunalın həbsxanaları quruldu. KYBCT həmin illərdə bir çox işçini işə götürmüşdü. Buna görə də 1994-cü ilin iyul ayına qədər prokurorluğun araşdırmalara başlamaq üçün kifayət qədər işçi heyəti var idi. 1994-cü ilin noyabrına qədər ilk ittiham aktları məhkəməyə təqdim edilərək təsdiq olundu. 1995-ci ildə KYBCT-nin dünyanın hər nöqtəsindən 200-dən çox işçi heyəti var idi.
Fəaliyyəti
1994-cü ildə Bosniya serblərindən əsir düşərgəsinin komandiri Draqan Nikoliçə qarşı ilk ittiham aktı çıxarıldı. Bunun ardınca 13 fevral 1995-ci ildə iki ittiham aktı qəbul edildi; bu sənədlər müsəlman və xorvat mülki məhbuslara qarşı vəhşilik törətməkdə ittiham olunan 21 Bosniya serbindən ibarət qrupa qarşı çıxarılmışdı. Keçmiş Yuqoslaviyada müharibənin davam etməsinə və şiddətlənməsinə baxmayaraq, KYBCT prokurorları belə bir vaxtda beynəlxalq məhkəmənin uğurla fəaliyyətdə ola biləcəyini göstərdilər. Lakin həmin dövrdə heç bir təqsirləndirilən şəxs həbs olunmamışdı.
Məhkəmə 46 nəfərə qarşı 8 ittiham aktını təsdiqləmiş və həbs qərarı çıxarmışdı. Tribunalda ilk mühakimə olunan isə Bosniyalı serb müttəhim Duşko Tadiç idi. Tadiç Bosniya-Hersoqovinanın Priedor bölgəsində törətdiyi iddia edilən hərəkətlərinə (xüsusən də , Trnopolye və Keraterm həbs düşərgələrində etdiyi hərəkətlərə) görə 1994-cü ildə Almaniya polisi tərəfindən Münhendə həbs edilmişdi. O, KYBCT-nin Məhkəmə Palatasında ilk dəfə 26 aprel 1995-ci ildə çıxış etmiş və ittiham aktında göstərilən bütün ittihamları rədd etmişdi.
1995-ci ilin iyunundan 1996-cı ilin iyununa qədər ümumilikdə 33 şəxsə qarşı 10 ictimai ittiham təsdiq olunmuşdu. Yeni ittiham olunan şəxslərdən altısı tribunalın təcridxanasına köçürülmüşdü. Duşko Tadiçdən başqa, 1996-cı ilin iyun ayına qədər tribunal Tixomir Blaşkiç, Drajen Erdemoviç, Zeynil Delaliç, Zdravko Muçiç, Esad Lanco və Hazim Deliçin də həbs olunması barədə qərar qəbul etmişdi. Erdemoviç tribunal qarşısında təqsirini etiraf edən ilk şəxs oldu. 1995–1996-cı illərdə KYBCT bir neçə məhbusla bağlı müxtəlif işləri icraata qəbul etsə də, onlar heç vaxt məhkəmə araşdırması mərhələsinə çatmamışdı.
Müttəhimlər
Tribunal 1997-2004-cü illərdə 161 şəxsə qarşı ittiham irəli sürmüş və onlarla bağlı prosesi aşağıdakı şəkildə yekunlaşdırmışdı: 111 nəfərin mühakiməsi KYBCT tərəfindən tamamlanmışdı. 21 nəfərə tribunal tərəfindən bəraət verilmiş, onlardan 18-i barəsində bəraət qüvvədə qalmışdı. 1 nəfər barəsində KYBCT tərəfindən bəraət qərarı qəbul edilsə də, Mexanizm tərəfindən apellyasiya şikayəti əsasında bir maddə üzrə məhkum olunmuşdu. Digər 2 nəfərə isə KYBCT tərəfindən ilkin olaraq bəraət verilmiş, lakin prokurorluğun uğurlu müraciətindən sonra bəraət hökmləri ləğv olunmuş və Mexanizm tərəfindən yenidən cinayət işi açılmışdı.
90 nəfər KYBCT tərəfindən təqsirli bilinərək cəzalandırılmışdı. Onlardan 87-si 14 ölkəyə verilmiş və həmin ölkələrdə cəzalarının qalan hissəsini çəkmiş və ya məhkum olunduqdan sonra dünyasını dəyişmişdi; belə ki, 87 nəfərdən 20-si hələ də cəzasını çəkməkdədir, 58 nəfər cəzasını çəkib bitirmişdir, 9-u isə cəzasını başa vurarkən və ya məhkum olunduqdan sonra köçürülməsini gözləyərkən dünyasını dəyişmişdir.
13 nəfərin işi baxılmaq üçün aşağıdakı ölkələrin məhkəmələrinə göndərilib: 10 nəfərin işinə Bosniya və Herseqovina, 2 nəfərin Xorvatiya, 1 nəfərin işinə isə Serbiyada baxılıb. 37 nəfərin işinə məhkəmədə baxılmazdan öncə xitam verilib; belə ki, onlardan 20 təqsirləndirilən şəxsə qarşı irəli sürülmüş ittiham geri götürülmüş, 17 nəfər isə iş məhkəmə prosesinə ötürülməzdən əvvəl və ya sonra vəfat etmişdi.
İttiham olunanlar arasında sıravi əsgərlərdən tutmuş generallara və polis rəislərindən baş nazirlərə qədər müxtəlif kateqoriyadan şəxslər var idi. Slobodan Miloşeviç müharibə cinayətlərində ittiham olunan ilk dövlət başçısı olub. Digər yuxarı vəzifəli təqsirləndirilən şəxslərə Kraina Serbiya Respublikasının keçmiş prezidenti , Kosovonun keçmiş Baş naziri Ramuş Haradinay, Serb Respublikasının keçmiş prezidenti , Serb Respublikasının ordusunun keçmiş komandiri Ratko Mladiç və Xorvatiya ordusunun keçmiş generalı daxil idi.
Bağlanması
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurası 2003-cü ilin avqustunda 1503, 2004-cü ilin martında isə 1534 saylı qətnamələr qəbul etdi. Hər iki sənəd həm KYBCT-də, həm də digər beynəlxalq tribunal olan RBCT-də 2010-cu ilə qədər bütün işlərin tamamlanmasını tələb edirdi.
Təhlükəsizlik Şurası 2010-cu ilin dekabrında 1966 saylı qətnaməni qəbul etdi. Bu sənəd Cinayət Məhkəmələri üçün Beynəlxalq Qalıq Mexanizminin (Mexanizm) təsis olunmasını və həm KYBCT, həm də RBCT öz mandatlarını ləğv etdikdən sonra onların qalan funksiyalarını tədricən Mexanizmə təhvil verməyi nəzərdə tuturdu. Təhlükəsizlik Şurası tribunalı, bağlanması və öhdəliklərinin Mexanizmə ötürülməsinə hazırlaşmaq üçün, 31 dekabr 2014-cü il tarixinədək işini başa çatdırmağa çağırmışdı.
2011-ci ilin may ayında dərc edilmiş Tamamlama Strategiyası Hesabatında KYBCT, məhkəməsinin 2014-cü ildə başa çatacağı gözlənilən və həmin ərəfədə hələ də azadlıqda olan və həmin ilin sonuna qədər həbs olunmayan Ratko Mladiç istisna olmaqla, bütün məhkəmə proseslərini 2012-ci ilin sonunadək, bütün apellyasiya şikayətlərini isə 2015-ci ilə qədər tamamlamağı hədəflədiyini bildirdi.
Mexanizmin KYBCT üzrə qurumu 1 iyul 2013-cü ildə fəaliyyətə başlamışdır. BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən qəbul edilmiş Keçid Razılaşmalarına əsasən, KYBCT Karaciç, Mladiç və Haciç də daxil olmaqla, bütün mühüm birinci instansiya məhkəmə proseslərini keçirməli və başa çatdırmalı idi. KYBCT, həmçinin 1 iyul 2013-cü il tarixinədək hökm və ya hökmdən şikayət bildirişi verilmiş bütün apellyasiya prosedurlarını aparmalı və bitirməli idi.
KYBCT-nin birinci instansiyada tamamlanmalı olan son məhkəməsi 22 noyabr 2017-ci ildə məhkum edilmiş Ratko Mladiçin işi idi. KYBCT tərəfindən baxılmalı olan son iş isə 29 noyabr 2017-ci ildə hökmləri qüvvədə saxlanılan altı nəfəri əhatə edən apellyasiya məhkəməsi oldu.
Strukturu
Fəaliyyət göstərdiyi müddətdə tribunalda 900-ə yaxın işçi çalışmışdır. Tribunalın təşkilati quruluşu isə Palatalar, Reyestr və Prokurorluqdan ibarət idi.
Prokurorlar
Prokuror cinayətlərin araşdırılmasına, sübutların toplanmasına və təqiblərə cavabdeh olmaqla prokurorluğun rəhbəri idi. Prokuror BMT Baş katibinin təqdimatı əsasında BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən təyin edilirdi.
Sonuncu prokuror Serj Brammerts olmuşdur. Əvvəlki prokurorlar isə Venesuelalı Ramon Eskovar Salom (1993-1994), Cənubi Afrikadan (1994-1996), Kanadadan (1996-1999) və İsveçrədən (1999–2007) olmuşdurlar. Onlardan yalnız Ramon Eskovar Salom heç vaxt prokurorluğun rəhbəri vəzifəsini tutmamışdır. Riçard Qoldstoun, Luiza Arbur və Karla Del Ponte eyni zamanda 2003-cü ilə qədər Ruanda Beynəlxalq Cinayət Tribunalının prokuroru vəzifəsində çalışıblar. Avstraliyalı Qraham Blevitt 1994-2004-cü illərdə prokurorun müavini vəzifəsində çalışıb. Beynəlxalq Keçid Ədaləti Mərkəzinin prezidenti Devid Tolbert də 2004-cü ildə KYBCT prokurorunun müavini təyin edilib.
Palatalar
Palatalar hakimləri və onların köməkçilərini əhatə edirdi. Tribunal üç Məhkəmə Palatasını və bir Apellyasiya Palatasını idarə edirdi. Tribunalın sədri həm də Apellyasiya Palatasının hakimi idi.
Hakimlər
Məhkəmənin ləğvi zamanı tribunalda xidmət edən yeddi daimi hakim və bir ad hoc hakim var idi. Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv olan 52 ölkədən ümumilikdə 86 hakim Tribunala təyin edilmişdi. Həmin hakimlərdən 51-i daimi hakim, 36-sı ad litem hakim, biri isə ad hoc hakim olub.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia". www.icty.org (ingilis). 19 aprel 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 30 iyul 2023.
- "Serbia's last war crimes fugitive arrested". Al Jazeera.net. 20 July 2011. 6 August 2011 tarixində .
- "The ICTY renders its final judgement in the Prlić et al. appeal case". International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia. 29 November 2017. 9 iyun 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 29 November 2017.
- "ICTY President Agius delivers final address to UN General Assembly". International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia. 2 iyul 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 29 November 2017.
- "UNSC Resolution 1966" (PDF). 19 mart 2023 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 21 December 2022.
- United Nations High Commissioner for Refugees. "Report of the Secretary-General Pursuant to Paragraph 2 of Security Council Resolution 808 (1993) [Contains text of the Statute of the International Tribunal for the Prosecution of Persons Responsible for Serious Violations of International Humanitarian Law Committed in the Territory of the Former Yugoslavia since 1991]" (ingilis). Refworld. 1993-05-03. 28 may 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 30 iyul 2023.
- Pierre Hazan. Justice in a Time of War: The True Story Behind the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia. College Station: Texas A & M University Press. 2004.
- "Enforcement of Sentences". icty.org (ingilis). 9 dekabr 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 30 iyul 2023.
- Rachel S. Taylor. "Tribunal Law Made Simple: What is the ICTY, How Was It Established, and What Types of Cases Can it Hear?" (ingilis). Global Policy Forum. 5 dekabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 iyul 2023.
- Vohrah, L.C. "Some Insights into the Early Years". Journal of International Criminal Justice. 2 (2). 2004: 388. doi:10.1093/jicj2.2.388.
- E.Pronk. The ICTY and the people from the former Yugoslavia – a reserved relationship.
- "First Defendant Faces Tribunal on War Crimes / Bosnian Serb pleads not guilty". SFGate. 21 may 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-26.
- "Homepage". Haguejusticeportal.net. 1 iyul 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 30 iyul 2023.
- "Zdravko Mucić" (PDF). 30 iyun 2023 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 30 iyul 2023.
- "Infographic: ICTY Facts & Figures" (PDF). International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. February 2016. 18 February 2021 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 27 March 2016.
- "Key Figures of ICTY Cases". ICTY official site. November 2017. 2 November 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 22 November 2017.
- "ASIL.org". ASIL.org. İstifadə tarixi: 30 November 2011.
- "ICTY Completion Strategy Report" (PDF). 18 May 2011.
- "Ratko Mladic found guilty". The Guardian. 2020-07-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-31.
- . International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. 5 September 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 March 2017.
- "Employment section of ICTY website". İstifadə tarixi: 29 April 2015.
- Statute of the International Tribunal, Annex of Report S/25704 of the UN Secretary-General, Article 16(1)
- Statute of the International Tribunal, Annex of Report S/25704 of the UN Secretary-General, Article 16(4)
- "The former Prosecutors' section of ICTY website". İstifadə tarixi: 31 July 2015.
- "The Judges". ICTY. İstifadə tarixi: 12 September 2016.
- "Judge Burton Hall appointed to the ICTY". ICTY. 3 October 2016. İstifadə tarixi: 4 October 2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kecmis Yuqoslaviya Beynelxalq Cinayet Tribunali KYBCT ing International Tribunal for the Prosecution of Persons Responsible for Serious Violations of International Humanitarian Law Committed in the Territory of the Former Yugoslavia since 1991 ICTY Yuqoslaviya muharibeleri zamani toredilmis herbi cinayetleri teqib etmek ve teqsirkarlari muhakime etmek meqsedile Birlesmis Milletler Teskilatinin Tehlukesizlik Surasinin ile yaradilmis Tribunal Niderlandin Haaqa seherinde yerlesen ad hoc mehkeme idi Kecmis Yuqoslaviya Beynelxalq Cinayet Tribunaliing International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia ICTY Umumi melumatlar52 04 04 sm e 4 21 12 s u Olke Kecmis YuqoslaviyaYeri HaaqaYurisdiksiya Serbiya Xorvatiya Bosniya ve Herseqovina Kosovo Monteneqro Simali MakedoniyaYaranma tarixi 25 may 1993Legvolunma tarixi 31 dekabr 2017Hakim sayi 16 daimi 12Hakimlik muddeti 4 ilicty org Vikianbarda elaqeli mediafayllar KYBCT Birlesmis Milletler Teskilatinin Tehlukesizlik Surasinin 25 may 1993 cu ilde qebul edilmis esasinda yaradilmisdir Tribunal 1991 ci ilden beri kecmis Yuqoslaviya erazisinde toredilmis cinayetlerin dord qrupu uzre yurisdiksiyaya malik idi Cenevre konvensiyalarinin kobud sekilde pozulmasi ve ya adetlerinin pozulmasi soyqirim ve insanliq eleyhine cinayetler Tribunalin vere bileceyi en agir ceza omurluk azadliqdan mehrumetme idi Muxtelif dovletler azadliqdan mehrumetme cezasinin icrasi meqsedile Birlesmis Milletler Teskilati ile muqavileler imzalamisdir Tribunalin fealiyyeti erzinde umumilikde 161 nefere qarsi ittiham ireli surulmusdur yekun ittiham aktlari 2004 cu ilin dekabrinda verilmis sonuncusu ise 2005 ci ilin yazinda tesdiqlenmisdir cinayet teqibinden yayinan en axirinci sexs kimi 20 iyul 2011 ci ilde ele kecirilmisdir Sonuncu hokm 29 noyabr 2017 ci ilde cixarilmis ve qurum 31 dekabr 2017 ci ilde resmi olaraq fealiyyetini dayandirmisdir KYBCT nin icra edilmemis funksiyalari o cumleden hokmlere nezaret ve 2013 cu il iyulun 1 den baslanmis her hansi apellyasiya prosesine baxilmasi varis orqanin Cinayet Mehkemeleri ucun Beynelxalq Qaliq Mexanizminin Mexanizm yurisdiksiyasindadir TarixiQurulmasi BMT Bas Katibinin S 25704 hesabati o cumleden BMT Tehlukesizlik Surasinin 827 sayli qetnamesi ile tesdiq edilmis Beynelxalq Tribunalin teklif olunan Esasnamesi Birlesmis Milletler Teskilatinin Tehlukesizlik Surasinin 22 fevral 1993 cu il tarixli ile 1991 ci ilden kecmis Yuqoslaviya erazisinde beynelxalq humanitar huququn ciddi sekilde pozulmasina gore mesuliyyet dasiyan sexslerin teqibi ucun beynelxalq tribunalin yaradilmasi qerara alindi ve Bas katib konkret teklifler ve uygun oldugu halda uzv dovletlerin bununla bagli ireli surduyu fikirler nezere alinaraq muvafiq alternativleri de daxil olmaqla bu meselenin butun aspektleri uzre hesabati Suraya baxilmaq ucun teqdim etmeye cagirildi Mehkemenin yaradilmasi daha evvel Almaniyanin xarici isler naziri Klaus Kinkel terefinden teklif edilmisdi 25 may 1993 cu il tarixli ile Bas katibin S 25704 nomreli hesabati tesdiq edildi ve ona elave edilen Beynelxalq Tribunalin Nizamnamesi qebul olundu belelikle de resmi olaraq KYBCT yaradildi 1993 cu ilde KYBCT oz daxili infrastrukturunu qurdu 17 dovlet ile azadliqdan mehrum etme cezalarinin icrasi ucun KYBCT muqavile imzalamisdi Quruldugu ilk ilde tribunal mehkeme orqani kimi movcudluguna zemin hazirladi Bele ki tribunal prosessual qaydalar ve subutlar habele hebs qaydalari ve mudafiecinin teyin edilmesi qaydalarini qebul etmekle oz fealiyyeti ucun huquqi baza yaratmisdi Bu qaydalar birlikde tribunalin huquqi yardim sistemini formalasdirdi KYBCT Birlesmis Milletler Teskilatinin bir hissesi ve cinayet muhakimesi uzre ilk beynelxalq mehkeme oldugundan huquqi infrastrukturun inkisafi kifayet qeder problemli hesab olunurdu Bununla bele artiq fealiyyetinin ikinci ilinde KYBCT nin ilk hakimleri mehkeme prosesleri ucun butun qaydalari tertib etmis ve qebul etmisdiler 1994 1995 ci illerde Haaqadaki Aeqon Sigorta Binasinda o vaxt hele Aeqon terefinden qismen istifade olunurdu KYBCT nin ofisleri yene Haaqada yerlesen bolgesinde ise tribunalin hebsxanalari quruldu KYBCT hemin illerde bir cox iscini ise goturmusdu Buna gore de 1994 cu ilin iyul ayina qeder prokurorlugun arasdirmalara baslamaq ucun kifayet qeder isci heyeti var idi 1994 cu ilin noyabrina qeder ilk ittiham aktlari mehkemeye teqdim edilerek tesdiq olundu 1995 ci ilde KYBCT nin dunyanin her noqtesinden 200 den cox isci heyeti var idi Fealiyyeti Tribunalin binasinin yandan goruntusu 1994 cu ilde Bosniya serblerinden esir dusergesinin komandiri Draqan Nikolice qarsi ilk ittiham akti cixarildi Bunun ardinca 13 fevral 1995 ci ilde iki ittiham akti qebul edildi bu senedler muselman ve xorvat mulki mehbuslara qarsi vehsilik toretmekde ittiham olunan 21 Bosniya serbinden ibaret qrupa qarsi cixarilmisdi Kecmis Yuqoslaviyada muharibenin davam etmesine ve siddetlenmesine baxmayaraq KYBCT prokurorlari bele bir vaxtda beynelxalq mehkemenin ugurla fealiyyetde ola bileceyini gosterdiler Lakin hemin dovrde hec bir teqsirlendirilen sexs hebs olunmamisdi Mehkeme 46 nefere qarsi 8 ittiham aktini tesdiqlemis ve hebs qerari cixarmisdi Tribunalda ilk muhakime olunan ise Bosniyali serb muttehim Dusko Tadic idi Tadic Bosniya Hersoqovinanin Priedor bolgesinde toretdiyi iddia edilen hereketlerine xususen de Trnopolye ve Keraterm hebs dusergelerinde etdiyi hereketlere gore 1994 cu ilde Almaniya polisi terefinden Munhende hebs edilmisdi O KYBCT nin Mehkeme Palatasinda ilk defe 26 aprel 1995 ci ilde cixis etmis ve ittiham aktinda gosterilen butun ittihamlari redd etmisdi 1995 ci ilin iyunundan 1996 ci ilin iyununa qeder umumilikde 33 sexse qarsi 10 ictimai ittiham tesdiq olunmusdu Yeni ittiham olunan sexslerden altisi tribunalin tecridxanasina kocurulmusdu Dusko Tadicden basqa 1996 ci ilin iyun ayina qeder tribunal Tixomir Blaskic Drajen Erdemovic Zeynil Delalic Zdravko Mucic Esad Lanco ve Hazim Delicin de hebs olunmasi barede qerar qebul etmisdi Erdemovic tribunal qarsisinda teqsirini etiraf eden ilk sexs oldu 1995 1996 ci illerde KYBCT bir nece mehbusla bagli muxtelif isleri icraata qebul etse de onlar hec vaxt mehkeme arasdirmasi merhelesine catmamisdi Muttehimler Esas meqale Tribunal 1997 2004 cu illerde 161 sexse qarsi ittiham ireli surmus ve onlarla bagli prosesi asagidaki sekilde yekunlasdirmisdi 111 neferin muhakimesi KYBCT terefinden tamamlanmisdi 21 nefere tribunal terefinden beraet verilmis onlardan 18 i baresinde beraet quvvede qalmisdi 1 nefer baresinde KYBCT terefinden beraet qerari qebul edilse de Mexanizm terefinden apellyasiya sikayeti esasinda bir madde uzre mehkum olunmusdu Diger 2 nefere ise KYBCT terefinden ilkin olaraq beraet verilmis lakin prokurorlugun ugurlu muracietinden sonra beraet hokmleri legv olunmus ve Mexanizm terefinden yeniden cinayet isi acilmisdi 90 nefer KYBCT terefinden teqsirli bilinerek cezalandirilmisdi Onlardan 87 si 14 olkeye verilmis ve hemin olkelerde cezalarinin qalan hissesini cekmis ve ya mehkum olunduqdan sonra dunyasini deyismisdi bele ki 87 neferden 20 si hele de cezasini cekmekdedir 58 nefer cezasini cekib bitirmisdir 9 u ise cezasini basa vurarken ve ya mehkum olunduqdan sonra kocurulmesini gozleyerken dunyasini deyismisdir 13 neferin isi baxilmaq ucun asagidaki olkelerin mehkemelerine gonderilib 10 neferin isine Bosniya ve Herseqovina 2 neferin Xorvatiya 1 neferin isine ise Serbiyada baxilib 37 neferin isine mehkemede baxilmazdan once xitam verilib bele ki onlardan 20 teqsirlendirilen sexse qarsi ireli surulmus ittiham geri goturulmus 17 nefer ise is mehkeme prosesine oturulmezden evvel ve ya sonra vefat etmisdi Ittiham olunanlar arasinda siravi esgerlerden tutmus generallara ve polis reislerinden bas nazirlere qeder muxtelif kateqoriyadan sexsler var idi Slobodan Milosevic muharibe cinayetlerinde ittiham olunan ilk dovlet bascisi olub Diger yuxari vezifeli teqsirlendirilen sexslere Kraina Serbiya Respublikasinin kecmis prezidenti Kosovonun kecmis Bas naziri Ramus Haradinay Serb Respublikasinin kecmis prezidenti Serb Respublikasinin ordusunun kecmis komandiri Ratko Mladic ve Xorvatiya ordusunun kecmis generali daxil idi Baglanmasi Birlesmis Milletler Teskilatinin Tehlukesizlik Surasi 2003 cu ilin avqustunda 1503 2004 cu ilin martinda ise 1534 sayli qetnameler qebul etdi Her iki sened hem KYBCT de hem de diger beynelxalq tribunal olan RBCT de 2010 cu ile qeder butun islerin tamamlanmasini teleb edirdi Tehlukesizlik Surasi 2010 cu ilin dekabrinda 1966 sayli qetnameni qebul etdi Bu sened Cinayet Mehkemeleri ucun Beynelxalq Qaliq Mexanizminin Mexanizm tesis olunmasini ve hem KYBCT hem de RBCT oz mandatlarini legv etdikden sonra onlarin qalan funksiyalarini tedricen Mexanizme tehvil vermeyi nezerde tuturdu Tehlukesizlik Surasi tribunali baglanmasi ve ohdeliklerinin Mexanizme oturulmesine hazirlasmaq ucun 31 dekabr 2014 cu il tarixinedek isini basa catdirmaga cagirmisdi 2011 ci ilin may ayinda derc edilmis Tamamlama Strategiyasi Hesabatinda KYBCT mehkemesinin 2014 cu ilde basa catacagi gozlenilen ve hemin erefede hele de azadliqda olan ve hemin ilin sonuna qeder hebs olunmayan Ratko Mladic istisna olmaqla butun mehkeme proseslerini 2012 ci ilin sonunadek butun apellyasiya sikayetlerini ise 2015 ci ile qeder tamamlamagi hedeflediyini bildirdi Mexanizmin KYBCT uzre qurumu 1 iyul 2013 cu ilde fealiyyete baslamisdir BMT Tehlukesizlik Surasi terefinden qebul edilmis Kecid Razilasmalarina esasen KYBCT Karacic Mladic ve Hacic de daxil olmaqla butun muhum birinci instansiya mehkeme proseslerini kecirmeli ve basa catdirmali idi KYBCT hemcinin 1 iyul 2013 cu il tarixinedek hokm ve ya hokmden sikayet bildirisi verilmis butun apellyasiya prosedurlarini aparmali ve bitirmeli idi KYBCT nin birinci instansiyada tamamlanmali olan son mehkemesi 22 noyabr 2017 ci ilde mehkum edilmis Ratko Mladicin isi idi KYBCT terefinden baxilmali olan son is ise 29 noyabr 2017 ci ilde hokmleri quvvede saxlanilan alti neferi ehate eden apellyasiya mehkemesi oldu StrukturuKYBCT nin Haaqada yerlesen qerargahi Fealiyyet gosterdiyi muddetde tribunalda 900 e yaxin isci calismisdir Tribunalin teskilati qurulusu ise Palatalar Reyestr ve Prokurorluqdan ibaret idi Prokurorlar Prokuror cinayetlerin arasdirilmasina subutlarin toplanmasina ve teqiblere cavabdeh olmaqla prokurorlugun rehberi idi Prokuror BMT Bas katibinin teqdimati esasinda BMT Tehlukesizlik Surasi terefinden teyin edilirdi Sonuncu prokuror Serj Brammerts olmusdur Evvelki prokurorlar ise Venesuelali Ramon Eskovar Salom 1993 1994 Cenubi Afrikadan 1994 1996 Kanadadan 1996 1999 ve Isvecreden 1999 2007 olmusdurlar Onlardan yalniz Ramon Eskovar Salom hec vaxt prokurorlugun rehberi vezifesini tutmamisdir Ricard Qoldstoun Luiza Arbur ve Karla Del Ponte eyni zamanda 2003 cu ile qeder Ruanda Beynelxalq Cinayet Tribunalinin prokuroru vezifesinde calisiblar Avstraliyali Qraham Blevitt 1994 2004 cu illerde prokurorun muavini vezifesinde calisib Beynelxalq Kecid Edaleti Merkezinin prezidenti Devid Tolbert de 2004 cu ilde KYBCT prokurorunun muavini teyin edilib Palatalar Palatalar hakimleri ve onlarin komekcilerini ehate edirdi Tribunal uc Mehkeme Palatasini ve bir Apellyasiya Palatasini idare edirdi Tribunalin sedri hem de Apellyasiya Palatasinin hakimi idi Hakimler Mehkemenin legvi zamani tribunalda xidmet eden yeddi daimi hakim ve bir ad hoc hakim var idi Birlesmis Milletler Teskilatina uzv olan 52 olkeden umumilikde 86 hakim Tribunala teyin edilmisdi Hemin hakimlerden 51 i daimi hakim 36 si ad litem hakim biri ise ad hoc hakim olub Hemcinin baxBeynelxalq Cinayet MehkemesiIstinadlar International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia www icty org ingilis 19 aprel 2023 tarixinde Istifade tarixi 30 iyul 2023 Serbia s last war crimes fugitive arrested Al Jazeera net 20 July 2011 6 August 2011 tarixinde The ICTY renders its final judgement in the Prlic et al appeal case International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia 29 November 2017 9 iyun 2023 tarixinde Istifade tarixi 29 November 2017 ICTY President Agius delivers final address to UN General Assembly International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia 2 iyul 2023 tarixinde Istifade tarixi 29 November 2017 UNSC Resolution 1966 PDF 19 mart 2023 tarixinde PDF Istifade tarixi 21 December 2022 United Nations High Commissioner for Refugees Report of the Secretary General Pursuant to Paragraph 2 of Security Council Resolution 808 1993 Contains text of the Statute of the International Tribunal for the Prosecution of Persons Responsible for Serious Violations of International Humanitarian Law Committed in the Territory of the Former Yugoslavia since 1991 ingilis Refworld 1993 05 03 28 may 2022 tarixinde Istifade tarixi 30 iyul 2023 Pierre Hazan Justice in a Time of War The True Story Behind the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia College Station Texas A amp M University Press 2004 Enforcement of Sentences icty org ingilis 9 dekabr 2022 tarixinde Istifade tarixi 30 iyul 2023 Rachel S Taylor Tribunal Law Made Simple What is the ICTY How Was It Established and What Types of Cases Can it Hear ingilis Global Policy Forum 5 dekabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 iyul 2023 Vohrah L C Some Insights into the Early Years Journal of International Criminal Justice 2 2 2004 388 doi 10 1093 jicj2 2 388 E Pronk The ICTY and the people from the former Yugoslavia a reserved relationship First Defendant Faces Tribunal on War Crimes Bosnian Serb pleads not guilty SFGate 21 may 2022 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 26 Homepage Haguejusticeportal net 1 iyul 2023 tarixinde Istifade tarixi 30 iyul 2023 Zdravko Mucic PDF 30 iyun 2023 tarixinde PDF Istifade tarixi 30 iyul 2023 Infographic ICTY Facts amp Figures PDF International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia February 2016 18 February 2021 tarixinde PDF Istifade tarixi 27 March 2016 Key Figures of ICTY Cases ICTY official site November 2017 2 November 2019 tarixinde Istifade tarixi 22 November 2017 ASIL org ASIL org Istifade tarixi 30 November 2011 ICTY Completion Strategy Report PDF 18 May 2011 Ratko Mladic found guilty The Guardian 2020 07 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 31 International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia 5 September 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 March 2017 Employment section of ICTY website Istifade tarixi 29 April 2015 Statute of the International Tribunal Annex of Report S 25704 of the UN Secretary General Article 16 1 Statute of the International Tribunal Annex of Report S 25704 of the UN Secretary General Article 16 4 The former Prosecutors section of ICTY website Istifade tarixi 31 July 2015 The Judges ICTY Istifade tarixi 12 September 2016 Judge Burton Hall appointed to the ICTY ICTY 3 October 2016 Istifade tarixi 4 October 2016