Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kadeş döyüşü Firon II Ramzesin hökmranlığının beşinci ilində, e.ə. 1274 cü ildə indiki Suriya və Livan sərhəddində, Orentos çayı üzərindəki Kadeş şəhəri uğrunda Qədim Misir və Het çarlığı arasında baş vermiş hərbi toqquşma. Qədim Misir tarixində III Tutmos tərəfindən e.ə. 1457 ci ildə aparılmış Megiddo döyüşündən sonra ikinci böyük hərbi münaqişə.
| Kadeş döyüşü | |||
|---|---|---|---|
 II Ramzes Kadeş döyüşündə, Əbu Simbel təsvirlərindən | |||
| Tarix | e.ə. 1274 – 1259 | ||
| Yeri | Kadeş | ||
| Nəticəsi | Hetlərin qələbəsi və Qədim Misirin məğlubiyyəti | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Döyüş səlnamələri
Kadeş döyüşü hər iki tərəfə aid səlnamələrdə öz əksini tapmışdır. Qədim Misir səlnamələrində II Ramzes tərəfindən hərbi yürüşün başlanmasından və Kadeş döyüşlərindən xəbər verilir: qoşunları tərəfindən tərk edilmiş II Ramzes tanrı Amunun köməyi ilə qələbə çalmış olur. Döyüş haqqında Karnak, , , Əbu Simbel və Abidos təsvirlərinə əsaslanan üç və əlavə papirus yazılara əsaslanan 13 təssəvvür mövcuddur.
Hettlər tərəfindən düyüş təsəvvürü Babil mixi yazılarına əsaslanır. Het dövlətinin paytaxtı Xattusa şəhərinin xarabalığından tapılmış mixi ilə yazılmış gil lövhələr adıgedən döyüşdən xəbər verir.
Döyüş önü
Kadeş şəhəri Qədim padşahlıq dövrünə aid XVIII sülalə zamanında tərəfindən altı yürüşdən sonra ələ keçirilmiş olur. Exnaton tərəfindən əsası qoyulmuş paytaxt Axet-Atondan tapılmış gil mixi yazı adlandırılan lövhələrdə Qədim Misir və ondan asılı olan Kiçik Asiya dövlətlərilə münasibətlərindən xəbər verilir. Hetlər tərəfindən süquta yetirilmiş Mitanni dövlətinin yerində kiçik knyaz Aziru altında Amurru və knyaz Aitakama altında isə Kadeş dövlətləri yaranmış olur. I Setinin ilk Asiya yürüşündə məqsəd Fələstini azad etmək idi. Sonradan bu yürüşlər Livana qədər davam etdirilmiş, sonrakı yürüşlərdə Amurri və Kadeş ələ keçirilmişdir. Karnak təsvirlərində bunlar geniş əksini tapmışdır. Lakin Suriyanın bu əyalətləri uzun müddət misirlilərin əlində qala bilməmiş və hettlər tərəfindən geri alınmışdır. Bu hal II Ramzesin hakimiyyətinin IV ilinə (e.ə. 1276) qədər davam etmişdir. II Ramzes özünün ilk Asiya yürüşü zamanı Livanın şimalını və Amurrunu geri qaytarmış və Misirin sərhədlərini Uqaritə qədər genişləndirmiş olur. Yerdə qalan Suriya əraziləri II Mivatallinin oğlu III Mivatallinin hökmranlığı altında Het dövlətində qalır.
Tərəflər
Bu döyüşdə ilk dəfə olaraq Misirin Qədim padşahlıq dövrünün XVII sülalə fironu II Ramzes het çarı Muvatalli qarşı-qarıya gəlmişdirlər.II Ramzes bu döyüşdə elit şardanlı döyüşçülərlə cinahlanmış 20.000 nəfəlik nubiyalılardan, xüsusən piyadalardan və döyüş arabalarından təşkil olunmuş əsas tanrıların: Amun, Ra, Ptah və Setin adını daşıyan 4 diviziyadan ibarət ordusu ilə iştirak etmişdir. Ordu əsasən tunc xəncər və 90 m-lik hədəfi vurmaq qabiliyyətli silahlanmışdır.
Hetlər Misirin ənənəvi düşmənləri: Naharina, Karkemiş, Kadeş, Uqarit və Halpa çarlarının müttəfiqlərlə birlikdə 37.000 nəfərlik piyada və 3500 döyüş arabasına malik qoşun ilə döyüşə qatılmış olurlar. Misirlilərin döyüş arabasından fərqli olaraq hetlərə məxsus arabalar üç ekipajlı, ağır və az manevrli idilər. Bu döyüşdə hetlər ilk dəfə dəmir kəsici silahdan istifadə etmişlər.
Döyüşün gedişi
Misir mənbələrində II Ramzes ilk yürüşü zamanı əldə etdiyi zəfərdən ilhamlanaraq Kadeş şəhərini geri qaytarmaq qərarına gəlmişdir. Hakimiyyətinin beşinci ili, e.ə. 1274 cü ildə şimal-şərq sərhəd şəhəri Tyarudan şimal istiqamətində yürüşə başlayır. Bu yürüş eynilə III Tutmosun Qəzzə bölməsinə etdiyi yürüşü xatırladırdı. II Ramzes özü şəxsən irəlidə Amun adlı diviziyaya rəhbərlik edirdi. Ra, Ptah və Set diviziyalarını Amundan 10 km məsafə ayırırdı. Şaron düzündə çevik bir dəstə qoşundan ayrılaraq sahil boyunca qərbdən Kadeş istiqamətində hərəkətə keçir. II Ramzes digər diviziyaların çatmasını gözləmədən Orentes çayını keçmiş olur.
E.ə. 1274-cü il 20 apreldə Misir gözətçiləri iki beduini tuturlar. Onlar Ramzes uğrunda vuruşmaq isdədiklərini, hettlərin misirlilərdən qorxduqlarını Xattusa hakiminin Halpda olduğunu bəyan edirlər. Ramzes bu deyilənlərdən şübhələnməyərək Kadeşə dərhal hücuma keçir. Nəticədə 20–30 km aralı məsafədə olan diviziyalar qərara alınmış bu hücuma dəstək üçün qoşula bilmirlər. Kəşfiyatçılar daha iki nəfər hetlərə düşmən olan xəfiyyəni ələ keçirmiş olurlar. Onlar isə beduinlərin yalan söylədiklərini, bunun bir tələ olduğunu və hetlərin qoşunu Kadeş həndəvərində, şəhərdən şərqdə yerləşmişdir.
Bu arada Muvatalli 1000 ədəd döyüş arabasını Orontes üzərindən misirlilərin Ra diviziyasının üzərinə həmlə etmək üçün göndərir. Bunu gözləməyən misirlilər böyük itkilər verərək Orontes üzərindən geri çəkilməyə məcbur olurlar. II Ramzes Amun diviziyası ilə Ranın geri çəkilməsindən və Ptah və Set diviziyalarının xeyli aralı olmasından çıxılmaz vəziyyətə düşmüş olur. Belə olan halda hetlər qələbəyə arxayınlaşırlar. Lakin sahil istiqamətindən Kadeşə yollanmış cevik dəstənin yetişməsi döyüşün taleyini həll etməsə də II Ramzesin diviziyası ilə düşmüş olduğu mühasirəni yarmasına nail olur. Tezliklə yardımın yetişəcəyinə inanmayan Muvatalli qaçan misirlilərin təqibini dayandıraraq Orontes çayının şərq sahilində qərar tutmağa məcbur olur. Lakin II Ramzes az qüvvə ilə duruş gətirə bilməyəcəyindən əzilmiş dəstələri toplayaraq döyüşdən kənar qalmış Ptah və Set diviziyalarının mövqelərinə çəkilir.
Döyüşün sonu
II Ramzes qarşısına qoymuş məqsədə, Kadeşin fəthinə çatmamış olur. Uğrunda müharibə gedən ərazilər hetlərin əlində qalmış olur. Amurri təkrar misirlilər tərəfdən itirilmiş olur. Bentezina Muvatalli tərəfindən Amurri çarı elan edilir. Bu pat vəziyyətinə baxmayaraq döyüş hadisələri II Ramzesi qalib kimi təbliğ etməyə imkan vermişdir. Döyüş səlnamələrində II Ramzesin yüksək rütbəli sərkərdələri tərəfindən döyüş meydanında tək buraxdığı nəticəsində ordunun nüfuzunun ölkə içində aşağı düşdüyü nəql olunur.
Döyüşdən sonra
Qədim Misir ordusunun bu uğursuzluğu asılı indiki Suriya ərazisindəki vassal dövlətlərin Misirə rüsum ödəməkdən boyun qaçırmalarıına səbəb olmuşdur. Bu halla II Ramzes heç cür razılaşmayaraq hökmranlığının 7-8-ci ilində Suriya və Fələstin üzərinə yenidən yürüş edərək Tiros, Sidon, Beyrut, Biblos, Teler, Tunip və Dapuru fəth edir Muvatallisin xələfi III Mursili bu yürüşə müqavimət göstərmir. Kadeş yürüşündən sonra II Ramzesin sonrakı bütün yürüşləri zəfərlə başa çatmış olur.hetlərin dövlət daxili durumu bir o qədər də ürəkaçan olmur. Ölkə daxili gərginlikdən istifadə edilərək e.ə. 1264 cü ildə Mursili əmisi III Hatusili tərəfindən devrilmiş olur. Mursil özü isə qaçaraq Misirdə sığınacaq tapmış olur. Bununla da hetlər tərəfindən daim artan təzyiqlərə məruz qalmış olur. Bu vəziyyət Misir ilə sülh bağlamağa məcbur edir. Kadeş döyüşündən 15 il vaxt ötdükdən sonra II Ramzesin 21 ci hökmranlıq ilində e.ə. 1259 cu il 31 oktyabrda (Yuli təqvimi ilə 31 oktyabr və Misir təqvimi ilə isə 21 tibi)Qədim Misir və Het çarlığı arasında münasibətləri aydınlaşdıran ilk sülh, Misir-Het müqaviləsi imzalanmış olur. Bu sənədin nüsxəsi hal-hazırda BMT binasında saxlanılmaqdadır. Bu müqavilədə hər iki dövlətin bir-biriləri qarşısında götürmüş olduqları öhdəliklər və vəzifələrlə yanaşı, əlaqələri möhkəmlətmək məqsədi ilə hər iki çar evinin bir-birilə hədiyə mübadiləsi və III Hatusilinin II Ramzesin qızı ilə evlənmək təklifi də öz əksini tapmışdır. Das mit den Hethitern geschlossene Bündnis wurde bis zum Ende von Ramses II. Regierungszeit von keiner Seite verletzt und hatte bis in die Zeit seines Nachfolgers Merenptah Bestand. Beləliklə II Ramzes yürüşlərinə son qoyaraq ölkə daxili quruculuq işləri ilə məşğul olmağa başlamış olur. Bir il keçməmiş hetlər yenidən əlaqələri kəsmiş olurlar. Suriya və Fələstinin "dəniz xalqları" tərəfindən istilası Qədim Misirin mövqelərini yenidən zəiflətmiş olur.
İstinadlar
- Peter A. Clayton: Die Pharaonen.
- Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen.
- Eine Textüberlieferung Ramses II. zur Schlacht bei Kadesch gibt Thomas v. d. Way in HÄB 22, 1984
- Hermann A. Schlögel:Das alte Ägypten.
- Erik Hornung: Grundzüge der ägyptischen Geschichte.
- Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen.
- Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen.S. 230
- J. H. Breasted: Geschichte Ägyptens.S. 241
- J. H. Breasted: Geschichte Ägyptens.S. 242
- Am 9. Tag des 3. Monats Schemu (9. Epihpi); das ist der Ägyptischer Kalender#Der ägyptische Kalender 3. Juli des ägyptischen Kalenders; Julianisches Datum = 1256204; umgerechnet auf gregorianischen Kalender 2007 → Abweichung des ägyptischen Kalenders im Jahr 1274 v. Chr.: 68 Tage gegenüber dem gregorianischem Kalender 2007. Birgit Brandau: Hethiter, die unbekannte Weltmacht, S.243
- Peter A. Clayton: Die Pharaonen.S. 150
- Hermann A. Schlögl: Das Alte Ägypten.S.282
- Hermann A. Schlögl: Das Alte Ägypten.S.284
- In der Fachliteratur meist mit 21. November angegeben; entspricht dem Julianisches Datum = 31. Oktober im gregorianischen Kalender 2007; das ist der 21.Tybi im ägyptischen Kalender (Berechnung und Erklärung siehe Ägyptischer Kalender#Friedensvertrag Ägypten-Hatti unter Ramses II.)
- Peter A. Clayton: Die Pharaonen.S. 153
- J. H. Breasted: Geschichte Ägyptens.S. 247
Mənbələr
- Katrin Schmidt: Friede durch Vertrag: Der Friedensvertrag von Kadesch von 1270 v. Chr., der Friede des Antalkidas von 386 v. Chr. und der Friedensvertrag zwischen Byzanz und Persien von 562 n. Chr. Europäischer Verlag der Wissenschaften, Frankfurt a.M. 2002.
- Ernst Deissinger, Sascha Priester: Als Pharao Ramses gegen die Hethiter zog, Deutscher Taschenbuch Verlag 2004,
- Gerhard Fecht: Ramses II. und die Schlacht bei Qadesch (Quidsa) (Göttinger Miszellen 80), Göttingen 1984, S. 23–54
- Gerhard Fecht: Nachträge zu meinem „Das Poème über die Qadesch-Schlacht" (Göttinger Miszellen 80), Göttingen 1984, S. 55–58
- R.O. Faulkner : The battle of Kadesh (Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts Kairo 16), 1958
- Birgit Brandau, Hartmut Schickert: Hethiter, die unbekannte Weltmacht, Piper, München 2001,
- Ernst Deissinger, Sascha Priester: Als Pharao Ramses gegen die Hethiter zog, dtv 2004,
- Hermann A. Schlögl: Das Alte Ägypten. Geschichte und Kultur von der Frühzeit bis zu Kleopatra. München 2006. Verlag C. H. Beck,
- Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen, Artemis & Winkler, München 1997,
Xarici keçidlər
- ancient-cultures.com – Schlacht von Kadesch (alm.)
- Qadesh – Eine historische Schlacht und das moderne militärische Führungsverfahren
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kades doyusu Firon II Ramzesin hokmranliginin besinci ilinde e e 1274 cu ilde indiki Suriya ve Livan serheddinde Orentos cayi uzerindeki Kades seheri ugrunda Qedim Misir ve Het carligi arasinda bas vermis herbi toqqusma Qedim Misir tarixinde III Tutmos terefinden e e 1457 ci ilde aparilmis Megiddo doyusunden sonra ikinci boyuk herbi munaqise Kades doyusuII Ramzes Kades doyusunde Ebu Simbel tesvirlerindenTarix e e 1274 1259Yeri KadesNeticesi Hetlerin qelebesi ve Qedim Misirin meglubiyyetiMunaqise terefleriQedim Misir Het carligiKomandan lar II Ramzes II MuvatalliTereflerin quvvesi20 000 doyuscu 2 000 doyus arabasi 37 000 doyuscu 3 500 doyus arabasiItkilerBoyuk OrtaDoyus xeriteleri E e 1300 cu ilde Qedim Misir ve Het carligi Hetlerin Ra diviziyasina qeflet hucumu Hetlerin quvveleri II Ramzesin ekshucumu Hetlerin quvveleri Doyusun sonu Hetlerin quvveleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarDoyus selnameleriKades doyusu her iki terefe aid selnamelerde oz eksini tapmisdir Qedim Misir selnamelerinde II Ramzes terefinden herbi yurusun baslanmasindan ve Kades doyuslerinden xeber verilir qosunlari terefinden terk edilmis II Ramzes tanri Amunun komeyi ile qelebe calmis olur Doyus haqqinda Karnak Ebu Simbel ve Abidos tesvirlerine esaslanan uc ve elave papirus yazilara esaslanan 13 tessevvur movcuddur Kades doyusunden behs eden mixi kitabesi Istanbul Arxeologiya Muzeyi Hettler terefinden duyus tesevvuru Babil mixi yazilarina esaslanir Het dovletinin paytaxti Xattusa seherinin xarabaligindan tapilmis mixi ile yazilmis gil lovheler adigeden doyusden xeber verir Doyus onu Kades seheri Qedim padsahliq dovrune aid XVIII sulale zamaninda terefinden alti yurusden sonra ele kecirilmis olur Exnaton terefinden esasi qoyulmus paytaxt Axet Atondan tapilmis gil mixi yazi adlandirilan lovhelerde Qedim Misir ve ondan asili olan Kicik Asiya dovletlerile munasibetlerinden xeber verilir Hetler terefinden suquta yetirilmis Mitanni dovletinin yerinde kicik knyaz Aziru altinda Amurru ve knyaz Aitakama altinda ise Kades dovletleri yaranmis olur I Setinin ilk Asiya yurusunde meqsed Felestini azad etmek idi Sonradan bu yurusler Livana qeder davam etdirilmis sonraki yuruslerde Amurri ve Kades ele kecirilmisdir Karnak tesvirlerinde bunlar genis eksini tapmisdir Lakin Suriyanin bu eyaletleri uzun muddet misirlilerin elinde qala bilmemis ve hettler terefinden geri alinmisdir Bu hal II Ramzesin hakimiyyetinin IV iline e e 1276 qeder davam etmisdir II Ramzes ozunun ilk Asiya yurusu zamani Livanin simalini ve Amurrunu geri qaytarmis ve Misirin serhedlerini Uqarite qeder genislendirmis olur Yerde qalan Suriya erazileri II Mivatallinin oglu III Mivatallinin hokmranligi altinda Het dovletinde qalir Terefler Bu doyusde ilk defe olaraq Misirin Qedim padsahliq dovrunun XVII sulale fironu II Ramzes het cari Muvatalli qarsi qariya gelmisdirler II Ramzes bu doyusde elit sardanli doyusculerle cinahlanmis 20 000 nefelik nubiyalilardan xususen piyadalardan ve doyus arabalarindan teskil olunmus esas tanrilarin Amun Ra Ptah ve Setin adini dasiyan 4 diviziyadan ibaret ordusu ile istirak etmisdir Ordu esasen tunc xencer ve 90 m lik hedefi vurmaq qabiliyyetli silahlanmisdir Hetler Misirin enenevi dusmenleri Naharina Karkemis Kades Uqarit ve Halpa carlarinin muttefiqlerle birlikde 37 000 neferlik piyada ve 3500 doyus arabasina malik qosun ile doyuse qatilmis olurlar Misirlilerin doyus arabasindan ferqli olaraq hetlere mexsus arabalar uc ekipajli agir ve az manevrli idiler Bu doyusde hetler ilk defe demir kesici silahdan istifade etmisler Doyusun gedisi Misir menbelerinde II Ramzes ilk yurusu zamani elde etdiyi zeferden ilhamlanaraq Kades seherini geri qaytarmaq qerarina gelmisdir Hakimiyyetinin besinci ili e e 1274 cu ilde simal serq serhed seheri Tyarudan simal istiqametinde yuruse baslayir Bu yurus eynile III Tutmosun Qezze bolmesine etdiyi yurusu xatirladirdi II Ramzes ozu sexsen irelide Amun adli diviziyaya rehberlik edirdi Ra Ptah ve Set diviziyalarini Amundan 10 km mesafe ayirirdi Saron duzunde cevik bir deste qosundan ayrilaraq sahil boyunca qerbden Kades istiqametinde herekete kecir II Ramzes diger diviziyalarin catmasini gozlemeden Orentes cayini kecmis olur Hetlerin doyus arabasi E e 1274 cu il 20 aprelde Misir gozetcileri iki beduini tuturlar Onlar Ramzes ugrunda vurusmaq isdediklerini hettlerin misirlilerden qorxduqlarini Xattusa hakiminin Halpda oldugunu beyan edirler Ramzes bu deyilenlerden subhelenmeyerek Kadese derhal hucuma kecir Neticede 20 30 km arali mesafede olan diviziyalar qerara alinmis bu hucuma destek ucun qosula bilmirler Kesfiyatcilar daha iki nefer hetlere dusmen olan xefiyyeni ele kecirmis olurlar Onlar ise beduinlerin yalan soylediklerini bunun bir tele oldugunu ve hetlerin qosunu Kades hendeverinde seherden serqde yerlesmisdir Bu arada Muvatalli 1000 eded doyus arabasini Orontes uzerinden misirlilerin Ra diviziyasinin uzerine hemle etmek ucun gonderir Bunu gozlemeyen misirliler boyuk itkiler vererek Orontes uzerinden geri cekilmeye mecbur olurlar II Ramzes Amun diviziyasi ile Ranin geri cekilmesinden ve Ptah ve Set diviziyalarinin xeyli arali olmasindan cixilmaz veziyyete dusmus olur Bele olan halda hetler qelebeye arxayinlasirlar Lakin sahil istiqametinden Kadese yollanmis cevik destenin yetismesi doyusun taleyini hell etmese de II Ramzesin diviziyasi ile dusmus oldugu muhasireni yarmasina nail olur Tezlikle yardimin yetiseceyine inanmayan Muvatalli qacan misirlilerin teqibini dayandiraraq Orontes cayinin serq sahilinde qerar tutmaga mecbur olur Lakin II Ramzes az quvve ile durus getire bilmeyeceyinden ezilmis desteleri toplayaraq doyusden kenar qalmis Ptah ve Set diviziyalarinin movqelerine cekilir Doyusun sonu II Ramzes qarsisina qoymus meqsede Kadesin fethine catmamis olur Ugrunda muharibe geden eraziler hetlerin elinde qalmis olur Amurri tekrar misirliler terefden itirilmis olur Bentezina Muvatalli terefinden Amurri cari elan edilir Bu pat veziyyetine baxmayaraq doyus hadiseleri II Ramzesi qalib kimi teblig etmeye imkan vermisdir Doyus selnamelerinde II Ramzesin yuksek rutbeli serkerdeleri terefinden doyus meydaninda tek buraxdigi neticesinde ordunun nufuzunun olke icinde asagi dusduyu neql olunur Doyusden sonraDapur doyusu II Ramzesin Dapur zeferi Qedim Misir ordusunun bu ugursuzlugu asili indiki Suriya erazisindeki vassal dovletlerin Misire rusum odemekden boyun qacirmalariina sebeb olmusdur Bu halla II Ramzes hec cur razilasmayaraq hokmranliginin 7 8 ci ilinde Suriya ve Felestin uzerine yeniden yurus ederek Tiros Sidon Beyrut Biblos Teler Tunip ve Dapuru feth edir Muvatallisin xelefi III Mursili bu yuruse muqavimet gostermir Kades yurusunden sonra II Ramzesin sonraki butun yurusleri zeferle basa catmis olur hetlerin dovlet daxili durumu bir o qeder de urekacan olmur Olke daxili gerginlikden istifade edilerek e e 1264 cu ilde Mursili emisi III Hatusili terefinden devrilmis olur Mursil ozu ise qacaraq Misirde siginacaq tapmis olur Bununla da hetler terefinden daim artan tezyiqlere meruz qalmis olur Bu veziyyet Misir ile sulh baglamaga mecbur edir Kades doyusunden 15 il vaxt otdukden sonra II Ramzesin 21 ci hokmranliq ilinde e e 1259 cu il 31 oktyabrda Yuli teqvimi ile 31 oktyabr ve Misir teqvimi ile ise 21 tibi Qedim Misir ve Het carligi arasinda munasibetleri aydinlasdiran ilk sulh Misir Het muqavilesi imzalanmis olur Bu senedin nusxesi hal hazirda BMT binasinda saxlanilmaqdadir Bu muqavilede her iki dovletin bir birileri qarsisinda goturmus olduqlari ohdelikler ve vezifelerle yanasi elaqeleri mohkemletmek meqsedi ile her iki car evinin bir birile hediye mubadilesi ve III Hatusilinin II Ramzesin qizi ile evlenmek teklifi de oz eksini tapmisdir Das mit den Hethitern geschlossene Bundnis wurde bis zum Ende von Ramses II Regierungszeit von keiner Seite verletzt und hatte bis in die Zeit seines Nachfolgers Merenptah Bestand Belelikle II Ramzes yuruslerine son qoyaraq olke daxili quruculuq isleri ile mesgul olmaga baslamis olur Bir il kecmemis hetler yeniden elaqeleri kesmis olurlar Suriya ve Felestinin deniz xalqlari terefinden istilasi Qedim Misirin movqelerini yeniden zeifletmis olur IstinadlarPeter A Clayton Die Pharaonen Thomas Schneider Lexikon der Pharaonen Eine Textuberlieferung Ramses II zur Schlacht bei Kadesch gibt Thomas v d Way in HAB 22 1984 Hermann A Schlogel Das alte Agypten Erik Hornung Grundzuge der agyptischen Geschichte Thomas Schneider Lexikon der Pharaonen Thomas Schneider Lexikon der Pharaonen S 230 J H Breasted Geschichte Agyptens S 241 J H Breasted Geschichte Agyptens S 242 Am 9 Tag des 3 Monats Schemu 9 Epihpi das ist der Agyptischer Kalender Der agyptische Kalender 3 Juli des agyptischen Kalenders Julianisches Datum 1256204 umgerechnet auf gregorianischen Kalender 2007 Abweichung des agyptischen Kalenders im Jahr 1274 v Chr 68 Tage gegenuber dem gregorianischem Kalender 2007 Birgit Brandau Hethiter die unbekannte Weltmacht S 243 Peter A Clayton Die Pharaonen S 150 Hermann A Schlogl Das Alte Agypten S 282 Hermann A Schlogl Das Alte Agypten S 284 In der Fachliteratur meist mit 21 November angegeben entspricht dem Julianisches Datum 31 Oktober im gregorianischen Kalender 2007 das ist der 21 Tybi im agyptischen Kalender Berechnung und Erklarung siehe Agyptischer Kalender Friedensvertrag Agypten Hatti unter Ramses II Peter A Clayton Die Pharaonen S 153 J H Breasted Geschichte Agyptens S 247MenbelerKatrin Schmidt Friede durch Vertrag Der Friedensvertrag von Kadesch von 1270 v Chr der Friede des Antalkidas von 386 v Chr und der Friedensvertrag zwischen Byzanz und Persien von 562 n Chr Europaischer Verlag der Wissenschaften Frankfurt a M 2002 ISBN 3 631 38848 9 Ernst Deissinger Sascha Priester Als Pharao Ramses gegen die Hethiter zog Deutscher Taschenbuch Verlag 2004 ISBN 3 423 34147 5 Gerhard Fecht Ramses II und die Schlacht bei Qadesch Quidsa Gottinger Miszellen 80 Gottingen 1984 S 23 54 Gerhard Fecht Nachtrage zu meinem Das Poeme uber die Qadesch Schlacht Gottinger Miszellen 80 Gottingen 1984 S 55 58 R O Faulkner The battle of Kadesh Mitteilungen des Deutschen Archaologischen Instituts Kairo 16 1958 Birgit Brandau Hartmut Schickert Hethiter die unbekannte Weltmacht Piper Munchen 2001 ISBN 3 492 04338 0 Ernst Deissinger Sascha Priester Als Pharao Ramses gegen die Hethiter zog dtv 2004 ISBN 3 423 34147 5 Hermann A Schlogl Das Alte Agypten Geschichte und Kultur von der Fruhzeit bis zu Kleopatra Munchen 2006 Verlag C H Beck ISBN 3 406 54988 8 Thomas Schneider Lexikon der Pharaonen Artemis amp Winkler Munchen 1997 ISBN 3 7608 1102 7Xarici kecidlerancient cultures com Schlacht von Kadesch alm Qadesh Eine historische Schlacht und das moderne militarische Fuhrungsverfahren