Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kürəkən İbrahim Paşa, (d. ? - ö. 10 iyul 1601) Sultan III. Mehmed dönəmində 3 dəfə, ümumilikdə 3 il 11 ay 27 gün sədrəzəmlik etmiş Osmanlı dövlət adamıdır. Sultan III. Muradın qızı Ayşə Sultanla evlənməsi ilə Kürəkən olaraq anılan İbrahim Paşa Kanija qalasının fəth edilməsi səbəbilə "Kanija Fatehi" ünvanı ilə məşhurdur.
| İbrahim Paşa | |
|---|---|
| Kürəkən | |
Birinci sədarəti | |
| 4 aprel 1596 – 25 iyul 1584 | |
| Əvvəlki | Qoca Sənan Paşa |
| Sonrakı | Cığalızadə Yusif Sənan Paşa |
İkinci sədarəti | |
| 5 dekabr 1596 – 3 noyabr 1597 | |
| Əvvəlki | Cığalızadə Yusif Sənan Paşa |
| Sonrakı | Xadım Həsən Paşa |
Üçüncü sədarəti | |
| 6 yanvar 1599 – 10 iyul 1601 | |
| Əvvəlki | Cərrah Mehmed Paşa |
| Sonrakı | Yemişçi Həsən Paşa |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1550 |
| Doğum yeri | Bosniya |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Belqrad |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Həyat yoldaşı | Ayşə Sultan |
| Dini | İslam |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Tanınır | Osmanlı Sədrəzəmi |
Sədrəzəmlikdən öncəki həyatı
İbrahim Paşanın doğum tarixi bilinməsə də, Nevizadə Atayinin qeydlərinə görə əslən bosniyalıdır. 1531-ci ildə dəvşirilərək Əndəruna daxil olmuşdur. Sultan III. Muradın cülus mərasiminə qədər rikapdarlığa, mərasimdən sonra silahdarlığa və 1580 tarixində yeniçəri ağalığına yüksəldi. 1581-ci ildə Rumeli bəylərbəyi oldu. Bundan 1 il sonra Sultan III. Muradın kəriməsi (qızı) Ayşə Sultanla nişanlandı. Cütlüyün toy mərasimi 1586-cı ilin may ayında baş tutdu. Bir müddət sonra vəzifəsi yüksələrək qübbəaltı vəziri olmuşdur. Kürəkən İbrahimin bu qədər qısa müddətdə sürətlə yüksəlməsində Sultan III. Muradın mühasibi, bəylərbəyi Mehmed Paşanın dəstəyinin olduğu bilinməkdədir.
Misir hakimi Mürtəsi Həsən paşanın Misirdə yaratdığı özbaşınalığı aradan qaldırmaq və Misir xəzinəsini paytaxta gətirmək üçün 1583-cü ilin aprel ayında Misir hakimi elan edildi. Misirə dəniz yolu ilə kaptan-ı dərya Qılınc Əli Paşanın müşayiəti ilə getmişdir. Təqribən bir il sonra Livanda baş verən Dürzi üsyanını yatırmış, bundan əldə etdiyi qəniməti İstanbula gətirmişdir. Eləcə də orada Dərviş bəy adlı sənətkara 80.000 düka qızıl dəyərində qiymətli bir taxt düzəltdirmiş və sultana hədiyyə etmişdir. Bu taxt bundan sonra sultanların cülus mərasimlərində istifadə olunmuşdur. Bu səbəbdən sultan İbrahim Paşanı ikinci vəzirlik dərəcəsinə yüksəltmişdir.
Ancaq buna baxmayaraq bir müddət sonra gözdən düşdü. Onun dövlət işlərindəki əvvəlki nüfuzu yalnız Sultan III. Mehmedin dönəmində qazanıldı. Belə ki, Sultan III. Mehmedin cülus mərasimindən sonra İbrahim Paşa üçüncü vəzirliyi (vezir-i sâlis) ilə qübbəaltı vəzirliyinə yenidən alındı. 1595 tarixində Sərdar Fərhad Paşanın Əflak səfərinə çıxması ilə ikinci vəzirliyə (vezir-i sâni) ilə sədarət vəkili elan edildi. Sərdar Fərhad paşanın sədarətdən alınması ilə sədrəzəmliyə gəlməsini gözləyən İbrahim paşanın planları pozuldu. Belə ki, Qoca Sənan Paşa dördüncü dəfə sədrəzəmliyə gətirildi. Bundan sonra sədarətə sıra ilə Təkəli Lələ Mehmed Paşa və ardından beşinci dəfə Qoca Sənan Paşa gətirildi. Bunun səbəbi isə Sərdar Fərhad paşanı haqsız yerə edam etdirən Sultan III. Mehmedin vicdan əzabı çəkməsi və bunun da İbrahim paşanın fitnəsi olduğuna inanması idi.
Sədrəzəmlik dövrü
Qoca Sənan Paşanın vəfatı ilə 5 aprel 1596 tarixində sədrəzəmliyə gətirilən İbrahim paşa Avstriya səfəri hazırlıqlarını ələ aldı və sultanın da qatıldığı bu səfər boyunca İstanbulun qorunması üçün tədbirlər gördü. İbrahim Paşanın sədrəzəmlik dövründə baş verən ən mühüm hadisələrdən biri Əyri qalasının fəthindən sonra avstriyalılarla gedən Xaçoba müharibəsidir. İbrahim paşa bu müharibədə ordunu müvəffəqiyyətlə idarə etsə də, döyüşdəki fəaliyyətlərinə görə Cığalızadə Yusif Sənan Paşa sədarətə gətirildi. Ancaq 45 gün davam edən bu sədrəzəmlikdən sonra Validə Sultan Safiyə Sultandan gələn bir məktubla İbrahim Paşa ikinci dəfə sədrəzəmliyə gətirildi. Sədarətə geri qayıdan İbrahim Paşa sədarətdən qovulma səbəbi olan Cığalızadə Yusif Sənan Paşanı Akşehirə sürgünə göndərdi.
Bu müddətdə İstanbulda bahaçılıq başlamış və dövlət xəzinəsinə gələn vergilər azalmışdı. 1597-ci ilin fevral ayında yenidən Avstriya səfəri hazırlığı başladı, ancaq xəzinənin yarısı boş olduğundan daxili xəzinədən 20 sandıq qızıl çıxarılmış və həmin il ülufə ödəmələri çətinliklə ödənmişdir. 15 iyunda yeni sərdar-i əkrəm olaraq Kürəkən İbrahim paşa təyin edilsə də, həmin dövrlərdə xəstəliyi səbəbi ilə dövlət işlərini axsatmış və bu səbəbdən 3 noyabr 1597 tarixində sədarətdən qovulmuş və yerinə Hadım Həsən paşa gətirilmişdir.
Ancaq qiymət artımı və maliyyə böhranı səbəbi ilə Əflak səfəri öz nəticəsini vermədi. 6 yanvar 1599 tarixində Kürəkən İbrahim Paşa Avstriya səfərinə çıxması şərti ilə yenidən sədrəzəmliyə gətirildi. Üçüncü sədarətində Kürəkən İbrahim Paşa dövlət idarələrindəki vəziyyəti düzəltmiş, ordudan qaçanları sərt şəkildə cəzalandırmışdır. Səfər hazırlıqları bitdikdən sonra 1599 tarixində İstanbuldan Belqrada hərəkətə keçmişdir. 1600-cü ilin yazında Belqraddan çıxan Sədrəzəm İbrahim Paşa Esterqon qalasına hücum etmək istəmiş, lakin Tiryaki Həsən Paşanın da iştirak etdiyi məclisdə Kanija qalası hədəf seçilmişdir. 40 günlük mühasirədən sonra qaladakı əsir yeniçərilər tərəfindən qala divarları partladılmış və beləliklə, qala təslim edilmişdir. Bəylərbəyliyə çevrilən qala və ətrafındakı torpaqlar idarəsinə verilmişdir. Bu qalibiyyətdən yetərincə məmnun qalan sultan Kürəkən İbrahim Paşaya göndərdiyi xətt-i hümayunda paşanı təbrik etmiş, həyatda olduğu müddətcə sədarətdə qalacağı barədə söz vermişdir. Bu fəthlə İbrahim Paşaya “Kanija Fatehi” ləqəbi verilmişdir.
Sədrəzəm və sərdar-i əkrəm olan İbrahim Paşa ordugahda xəstələnmiş və son nəfəsində əvəzinə Rumeli bəylərbəyi Sokolluzadə Lələ Mehmed Paşanı vəsiyyət etmişdir. Belqrad ordugahında 10 iyul 1601 tarixində vəfat etdi. Cənazə namazı ordugahda qılındıqdan sonra nəəşi Belqrada daşınmış, daha sonra İstanbula gətirilərək Şahzadə Məscidində tikdirdiyi türbəsində dəfn edilmişdir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kureken Ibrahim Pasa d o 10 iyul 1601 Sultan III Mehmed doneminde 3 defe umumilikde 3 il 11 ay 27 gun sedrezemlik etmis Osmanli dovlet adamidir Sultan III Muradin qizi Ayse Sultanla evlenmesi ile Kureken olaraq anilan Ibrahim Pasa Kanija qalasinin feth edilmesi sebebile Kanija Fatehi unvani ile meshurdur Ibrahim PasaKurekenBirinci sedareti4 aprel 1596 25 iyul 1584EvvelkiQoca Senan PasaSonrakiCigalizade Yusif Senan PasaIkinci sedareti5 dekabr 1596 3 noyabr 1597EvvelkiCigalizade Yusif Senan PasaSonrakiXadim Hesen PasaUcuncu sedareti6 yanvar 1599 10 iyul 1601EvvelkiCerrah Mehmed PasaSonrakiYemisci Hesen PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 1550Dogum yeri BosniyaVefat tarixi 10 iyul 1601Vefat yeri BelqradDefn yeri KonstantinopolFealiyyeti siyasetciHeyat yoldasi Ayse SultanDini IslamElmi fealiyyetiTaninir Osmanli SedrezemiSedrezemlikden onceki heyatiIbrahim Pasanin dogum tarixi bilinmese de Nevizade Atayinin qeydlerine gore eslen bosniyalidir 1531 ci ilde devsirilerek Enderuna daxil olmusdur Sultan III Muradin culus merasimine qeder rikapdarliga merasimden sonra silahdarliga ve 1580 tarixinde yeniceri agaligina yukseldi 1581 ci ilde Rumeli beylerbeyi oldu Bundan 1 il sonra Sultan III Muradin kerimesi qizi Ayse Sultanla nisanlandi Cutluyun toy merasimi 1586 ci ilin may ayinda bas tutdu Bir muddet sonra vezifesi yukselerek qubbealti veziri olmusdur Kureken Ibrahimin bu qeder qisa muddetde suretle yukselmesinde Sultan III Muradin muhasibi beylerbeyi Mehmed Pasanin desteyinin oldugu bilinmekdedir Misir hakimi Murtesi Hesen pasanin Misirde yaratdigi ozbasinaligi aradan qaldirmaq ve Misir xezinesini paytaxta getirmek ucun 1583 cu ilin aprel ayinda Misir hakimi elan edildi Misire deniz yolu ile kaptan i derya Qilinc Eli Pasanin musayieti ile getmisdir Teqriben bir il sonra Livanda bas veren Durzi usyanini yatirmis bundan elde etdiyi qenimeti Istanbula getirmisdir Elece de orada Dervis bey adli senetkara 80 000 duka qizil deyerinde qiymetli bir taxt duzeltdirmis ve sultana hediyye etmisdir Bu taxt bundan sonra sultanlarin culus merasimlerinde istifade olunmusdur Bu sebebden sultan Ibrahim Pasani ikinci vezirlik derecesine yukseltmisdir Ancaq buna baxmayaraq bir muddet sonra gozden dusdu Onun dovlet islerindeki evvelki nufuzu yalniz Sultan III Mehmedin doneminde qazanildi Bele ki Sultan III Mehmedin culus merasiminden sonra Ibrahim Pasa ucuncu vezirliyi vezir i salis ile qubbealti vezirliyine yeniden alindi 1595 tarixinde Serdar Ferhad Pasanin Eflak seferine cixmasi ile ikinci vezirliye vezir i sani ile sedaret vekili elan edildi Serdar Ferhad pasanin sedaretden alinmasi ile sedrezemliye gelmesini gozleyen Ibrahim pasanin planlari pozuldu Bele ki Qoca Senan Pasa dorduncu defe sedrezemliye getirildi Bundan sonra sedarete sira ile Tekeli Lele Mehmed Pasa ve ardindan besinci defe Qoca Senan Pasa getirildi Bunun sebebi ise Serdar Ferhad pasani haqsiz yere edam etdiren Sultan III Mehmedin vicdan ezabi cekmesi ve bunun da Ibrahim pasanin fitnesi olduguna inanmasi idi Sedrezemlik dovruQoca Senan Pasanin vefati ile 5 aprel 1596 tarixinde sedrezemliye getirilen Ibrahim pasa Avstriya seferi hazirliqlarini ele aldi ve sultanin da qatildigi bu sefer boyunca Istanbulun qorunmasi ucun tedbirler gordu Ibrahim Pasanin sedrezemlik dovrunde bas veren en muhum hadiselerden biri Eyri qalasinin fethinden sonra avstriyalilarla geden Xacoba muharibesidir Ibrahim pasa bu muharibede ordunu muveffeqiyyetle idare etse de doyusdeki fealiyyetlerine gore Cigalizade Yusif Senan Pasa sedarete getirildi Ancaq 45 gun davam eden bu sedrezemlikden sonra Valide Sultan Safiye Sultandan gelen bir mektubla Ibrahim Pasa ikinci defe sedrezemliye getirildi Sedarete geri qayidan Ibrahim Pasa sedaretden qovulma sebebi olan Cigalizade Yusif Senan Pasani Aksehire surgune gonderdi Bu muddetde Istanbulda bahaciliq baslamis ve dovlet xezinesine gelen vergiler azalmisdi 1597 ci ilin fevral ayinda yeniden Avstriya seferi hazirligi basladi ancaq xezinenin yarisi bos oldugundan daxili xezineden 20 sandiq qizil cixarilmis ve hemin il ulufe odemeleri cetinlikle odenmisdir 15 iyunda yeni serdar i ekrem olaraq Kureken Ibrahim pasa teyin edilse de hemin dovrlerde xesteliyi sebebi ile dovlet islerini axsatmis ve bu sebebden 3 noyabr 1597 tarixinde sedaretden qovulmus ve yerine Hadim Hesen pasa getirilmisdir Ancaq qiymet artimi ve maliyye bohrani sebebi ile Eflak seferi oz neticesini vermedi 6 yanvar 1599 tarixinde Kureken Ibrahim Pasa Avstriya seferine cixmasi serti ile yeniden sedrezemliye getirildi Ucuncu sedaretinde Kureken Ibrahim Pasa dovlet idarelerindeki veziyyeti duzeltmis ordudan qacanlari sert sekilde cezalandirmisdir Sefer hazirliqlari bitdikden sonra 1599 tarixinde Istanbuldan Belqrada herekete kecmisdir 1600 cu ilin yazinda Belqraddan cixan Sedrezem Ibrahim Pasa Esterqon qalasina hucum etmek istemis lakin Tiryaki Hesen Pasanin da istirak etdiyi meclisde Kanija qalasi hedef secilmisdir 40 gunluk muhasireden sonra qaladaki esir yeniceriler terefinden qala divarlari partladilmis ve belelikle qala teslim edilmisdir Beylerbeyliye cevrilen qala ve etrafindaki torpaqlar idaresine verilmisdir Bu qalibiyyetden yeterince memnun qalan sultan Kureken Ibrahim Pasaya gonderdiyi xett i humayunda pasani tebrik etmis heyatda oldugu muddetce sedaretde qalacagi barede soz vermisdir Bu fethle Ibrahim Pasaya Kanija Fatehi leqebi verilmisdir Sedrezem ve serdar i ekrem olan Ibrahim Pasa ordugahda xestelenmis ve son nefesinde evezine Rumeli beylerbeyi Sokolluzade Lele Mehmed Pasani vesiyyet etmisdir Belqrad ordugahinda 10 iyul 1601 tarixinde vefat etdi Cenaze namazi ordugahda qilindiqdan sonra neesi Belqrada dasinmis daha sonra Istanbula getirilerek Sahzade Mescidinde tikdirdiyi turbesinde defn edilmisdir