Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jan Baptista Jozef Furye (fr. Jean Baptiste Joseph Fourier; 21 mart 1768[…], Oser, Burqundiya, Fransa krallığı – 16 may 1830[…], Paris, Burbon restavrasiyası) — fransız riyaziyyatçısı və fiziki.
| Jozef Furye | |
|---|---|
| fr. Jean-Baptiste Joseph Fourier | |
 | |
| Doğum adı | Jean-Baptiste Joseph Fourier |
| Doğum tarixi | 21 mart 1768[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 16 may 1830[…](62 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Elm sahələri | riyazi analiz, riyaziyyat, fizika, Afrikanistika, tarix elmi[d], arxeologiya, riyazi fizika |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbəri | Jozef Lui Laqranj |
| Tanınmış yetirməsi | Peter Qustav Lejyon Dirixle |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Bir dərzinin oğlu olan Jan Baptista Jozef Furye 21 mart 1768-ci il tarixində Fransanın Oser şəhərində anadan olmuşdur. Hələ 9 yaşında olarkən həm anasını,həm də atasını itirmişdir. Xeyriyyəçi Madam Moiton və Oser qəsəbəsinin baş rahibinə nə qədər təşəkkür edilsə yenə də azdır. Çünki bu xeyriyyəçi şəxslər yetim və kimsəsiz qalan Furyeni şəhərdəki hərbi məktəbə göndərdilər. Furye özünü bu məktəbdə çox yaxşı şəkildə inkişaf etdirdi. Riyaziyyatla ilk dəfə tanış olduqda sehrlənmiş kimi olmuşdur.
Fəaliyyəti
1817-ci ildən Paris 1829-cu ildən Peterburq Elmlər Akademiyasının. üzvüdür. İlk elmi tədqiqatları cəbrə aiddir. O cəbri tənliyin verilmiş sərhədlər arasındakı köklərinin sayı haqqında teoremi isbat etmiş (Furye teoremi) Nyutonun verdiyi tənliyin təqribi həlli üsulunun tətbiq edilməsi şərtlərini araşdırmışdır. Füryenin əsas tədqiqat sahəsi riyazi fizika olmuşdur. 1807-1811-ci illərdə o bərk cisimdə istiliyin yayılmasına aid ilk kəşflərini etmiş , 1822-ci ildə isə "İstiliyin analitik nəzəriyyəsi" əsərini çap etdirmişdir. İstilikkeçirmə tənliyi üçün bu və ya digər sərhəd şərtləri daxilində dəyişənlərin ayrılmasını üsulunu vermişdir. Onun "İstiliyin analitik nəzəriyyəsi" əsəri triqonometrik sıralar nəzəriyyəsi və analizin bəzi ümumi məsələlərinin işlənib hazırlanması üçün istinad mənbəyi olmuşdur.Müxtəlif sahələrdə verilmiş funksiyaların triqonometrik sıraya ayrılmasına aid ilk misalları Furye vermişdir. Onun istənilən funksiyanı belə sıraya ayırma cəhdi uğursuz olsa da, o həmin problemə aid böyük işlərin başlanğıcını qoymuşdur. Çoxluqlar nəzəriyyəsi və həqiqi dəyişənli funksiyalar nəzəriyyəsinin yaranması bu tədqiqatlarla bağlıdır.
Xarici keçidlər
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- Joseph Fourier // Académie française (fr.).
- Фурье Жан Батист Жозеф // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Moiroux J. Le cimetière du Père-Lachaise (fr.). Paris: 1908. P. 162.
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jan Baptista Jozef Furye fr Jean Baptiste Joseph Fourier 21 mart 1768 Oser Burqundiya Fransa kralligi 16 may 1830 Paris Burbon restavrasiyasi fransiz riyaziyyatcisi ve fiziki Jozef Furyefr Jean Baptiste Joseph FourierDogum adi Jean Baptiste Joseph FourierDogum tarixi 21 mart 1768 1768 03 21 Dogum yeri Oser Burqundiya Fransa kralligiVefat tarixi 16 may 1830 1830 05 16 62 yasinda Vefat yeri Paris Burbon restavrasiyasiDefn yeri Per Lasez qebiristanligiElm saheleri riyazi analiz riyaziyyat fizika Afrikanistika tarix elmi d arxeologiya riyazi fizikaIs yerleri Paris Ali Normal Mektebi Fransa Politexnik Mektebi 1795 Tehsili Paris Ali Normal MektebiElmi rehberi Jozef Lui LaqranjTaninmis yetirmesi Peter Qustav Lejyon DirixleUzvluyu London Kral Cemiyyeti 1823 Fransa Akademiyasi 1826 1830 Isvec Kral Elmler Akademiyasi 1830 Fransa Elmler Akademiyasi 1817 Rusiya Elmler Akademiyasi 1829 Prussiya Elmler Akademiyasi d 1826 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiBir derzinin oglu olan Jan Baptista Jozef Furye 21 mart 1768 ci il tarixinde Fransanin Oser seherinde anadan olmusdur Hele 9 yasinda olarken hem anasini hem de atasini itirmisdir Xeyriyyeci Madam Moiton ve Oser qesebesinin bas rahibine ne qeder tesekkur edilse yene de azdir Cunki bu xeyriyyeci sexsler yetim ve kimsesiz qalan Furyeni seherdeki herbi mektebe gonderdiler Furye ozunu bu mektebde cox yaxsi sekilde inkisaf etdirdi Riyaziyyatla ilk defe tanis olduqda sehrlenmis kimi olmusdur Fealiyyeti1817 ci ilden Paris 1829 cu ilden Peterburq Elmler Akademiyasinin uzvudur Ilk elmi tedqiqatlari cebre aiddir O cebri tenliyin verilmis serhedler arasindaki koklerinin sayi haqqinda teoremi isbat etmis Furye teoremi Nyutonun verdiyi tenliyin teqribi helli usulunun tetbiq edilmesi sertlerini arasdirmisdir Furyenin esas tedqiqat sahesi riyazi fizika olmusdur 1807 1811 ci illerde o berk cisimde istiliyin yayilmasina aid ilk kesflerini etmis 1822 ci ilde ise Istiliyin analitik nezeriyyesi eserini cap etdirmisdir Istilikkecirme tenliyi ucun bu ve ya diger serhed sertleri daxilinde deyisenlerin ayrilmasini usulunu vermisdir Onun Istiliyin analitik nezeriyyesi eseri triqonometrik siralar nezeriyyesi ve analizin bezi umumi meselelerinin islenib hazirlanmasi ucun istinad menbeyi olmusdur Muxtelif sahelerde verilmis funksiyalarin triqonometrik siraya ayrilmasina aid ilk misallari Furye vermisdir Onun istenilen funksiyani bele siraya ayirma cehdi ugursuz olsa da o hemin probleme aid boyuk islerin baslangicini qoymusdur Coxluqlar nezeriyyesi ve heqiqi deyisenli funksiyalar nezeriyyesinin yaranmasi bu tedqiqatlarla baglidir Texminen 1820 ci ilde Furyeye cekilmis eskiz Xarici kecidlerBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 Mathematics Genealogy Project ing 1997 Joseph Fourier Academie francaise fr Fure Zhan Batist Zhozef Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Moiroux J Le cimetiere du Pere Lachaise fr Paris 1908 P 162 Mathematics Genealogy Project ing 1997