Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Jorj Simenon (13 fevral 1903[…], Lyej, Belçika – 4 sentyabr 1989[…], Lozanna, İsveçrə) — Fransızca yazmış Belçika yazıçısı.
| Jorj Simenon | |
|---|---|
 | |
| Doğum adı | Georges Joseph Christian Simenon |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Lyej,  Belçika |
| Vəfat tarixi | (86 yaşında) |
| Vəfat yeri | Lozanna,  İsveçrə |
| Fəaliyyəti | yazıçı, roman yazıçısı, jurnalist, fotoqraf |
| Fəaliyyət illəri | 1919–1981 |
| Əsərlərinin dili | fransız dili |
| Janr | detektiv |
| Üzvlüyü | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
O, 1903-cü ildə Belçikanın Lyej şəhərində anadan olmuşdur. Varlı balaların təhsil aldığı məktəbdə oxuyan Jorj Simenon sonralar təhsil illərini,yaşadığı şəhəri, bazar günləri qonaq getdikləri qohum ailələrini dönə-dönə xatırlayıb. Gözəl rəssam yaddaşına malik olan yazıçı uzun illər gözəl gördüyü bir mənzərəni, burjua intriqalarını dəqiqliklkə təsvir edib.Jorj Simenonun əsərlərində öz obrazını tanıyanlar yazıçını dəfələrlə məhkəməyə veriblər.
Gördüklərini, duyduqlarını dəqiq təsvir etmək bacarığı böyük sənətkarlara xas xüsusiyyətdir.Simenonun bu sahədəki uğurları Qoqolun yaradıcılığı ilə əlaqələndirilir, deyirdi ki, Qoqol mənə, gənc belçikalıya özümü Rusiyada hiss etməyə, onun genişliyini,gözəl mənzərələrini görüb, adətlər, qeyri-adi zövqlərlə, sərt təzadlarla tanış olmağa imkan verdi. Mənim oxucum da özünü əsərdə əhvalatlar baş verən öılkənin, şəhərin, evin, mənzilin sakini saymalıdır.
Yaradıcılığı
Jorj Simenon Çexov və Dostoyevski yaradıclığına da yüksək qiymət verir və onları özünün müəllimləri adlandırırdı. On beş yaşında ikən Simenon, məktəbi bitirməyinə bir il qalmış, təhsilinin yarımçıq qoyur, əvvəl kitab mağazasında satıcı, sonra isə yerli qəzetlərin birində işləyir. Həmin dövrdə Simenon gənc şair və rəssamların dərnəyinin fəal üzvlərindən idi. Bu dərnəkdə müasir incəsənətin problemləri haqda ciddi mübahisələr gedirdi. Simenonun valideynləri onu ticarətlə məşğul olmağa vadar etmək istəyirdilər. Nəhayət, o dözə bilməyib, 1922-ci ildə Parisə yola düşür.
İlk vaxtlar o, Parisdə korluq çəkir, çoxlu hekayələr yazıb, paytaxtın qəzet və jurnallarına göndərir. Nəhayət, bəxti açılır. O vaxt “Matən” qəzetinin ədəbi redaktoru vəzifəsində çalışan məşhur yazıçı qadın Kolet onun hekayələrini bəyənir və çap etdirir. Sonralar o, pul qazanmaq naminə, sadə oxucuları cəlb edən, intriqalar və macəralarla dolu çoxlu əsər yazıb çap etdirir və müxtəlif adlarla imzalayır. 1820-ci illərin sonunda Simenon məhsuldar bir yazıçı kimi tanınırdı. Hamı bilirdi ki, o bir həftə ərzində maraqlı bir roman yazmağa qadir istedadlı yazıçıdır. Onun daimi naşiri isə Parisli Fayar idi. Müxtəlif imzalardan əl götürüb əsərlərinin öz ad-familyası ilə imzalamağa ona Fayar məsləhət görmüşdür.
Komissar Meqrenin axtarışları mövzusunda romanların meydana gəlməsi ilə Simenonun şöhrəti ikiqat artır. Bu romanların necə qarşılandığını yazıçı da, naşir də həyəcan içində gözləyirdilər. Həmin əsərlərdə detektiv roman janrının yeni bir xəttini duymuş naşir onları çap edir və risqinə görə mükafatlanır. Simenonun yeni romanları həm yaxşı qazanc gətirir, həm də şan-şöhrət.
Simenonun Komissar Meqresi digər detektiv qəhrəmanlardan fərqlənirdi.Yazıçı yalnız cinayətin törənməsi və onun düyününü sadə bir polis komissarı tərəfindən açılmasını deyil, həm də cinayətin səbəbini, bu səbəbi törədən mühiti açmağa çalışırdı.
Çox keçməmiş Simenon Fransanın ən məşhur yazıçılarından biri kimi tanınır. Əsərləri başqa dillərə tərcümə olunduqca dünya şöhrəti qazanır. Simenon əsərlərinin xarici dillərə tərcümə olunması üzrə dünya rekordu vurmuş yazıçılardandır. Komissar Meqrenin şöhrəti elə artmışdı ki, bu ədəbi qəhrəmanı əbədiləşdirənlər də oldu. 1966-cı ildə Hollandiyanın Delfzelye şəhərində komissar Meqreyə simvolik heykəl qoyulmuşdur. Çünki, Simenon 1929-cu ildə, qəhrəmanı komissar Meqre olan ilk romanı burada yaranıb. Londonda “Madam Tüsso muzeyi” adlanan muzeydə də Meqrenin mumdan düzəldilən fiqurunu görmək olar.
Jorj Simenon məhsuldar yazıçı olmaqla bərabər, öz yaradıcılığına ciddi tələbkarlıqla yanaşan bir yazıçıdır. Komissar Meqre silsiləsi ilə böyük şöhrət tapmış Simenon tək detektiv əsərlər müəllifi kimi tanınmaq fikri ilə heç cür razılaşa bilmirdi. O duymuşdu ki, Meqre silsiləsi onu yeknəsəq bir yazıçıya çevirə bilər və o öz yaradıclığında ictimai mövzulu romanlara da xüsusi yer ayırdı, hətta bir müddət Meqre silsiləsindən əl çəkib, ancaq sosial—psixoloji romanlar yazmaq fikirinə düşdü. Lakin tezliklə ədəbiyyat həvəskarlarının güclü etirazları və daxili narahatlığı yazıçıya anlatdı ki, komissar Meqre obrazı onun həyatının ayrılmaz bir hissəsinə, oxucu kütləsi arasında sərbəst yaşayan canlı bir şəxsiyyətə dönüb. Simenonun sosial-psixloloji romanları komissar Meqre ilə yanaşı yaşamalı oldu. Sosial-psixoloji romanları müəllif "çətin” romanlar adlandırdı. Bununla da o, insanın daxili mübarizəsini, düşdüyü çətin vəziyyətlərdən çıxış yolu axtarmasını, uğurları və uğursuzluqları təsvir etməyə çalışırdı. Simenonun nə üçün yazdığının səbəbini soruşduqda, o belə cavab vermişdi:
 | “Ona görə yazıram ki, yazmaq məni həyatımdır. Mənə yazılan məktublarda oxuyanda ki, əsərlərim adamlara özlərini anlamaqda, başqalarını duymaqda, hər hansı bir çətinliyi aradan qaldırmaqda, bir sözlə, onların həyatına nə yollasa kömək edir, həddən artıq sevinirəm” |  |
Hələ 1973-cü ildə yetmiş yaşı ərəfəsində Simenon rəsmən bildirmişdir ki, yorulub və daha roman yazmaq fikrində deyil. Yetmiş yaşacan yazdıqları ilə kiçik kitabxana yaratmış bir yazıçının yorulmağına şübhə edən olmadı. Onu yaradıclıqsız təsəvvür edə bilməyən fransız tənqidçiləri haqlı olaraq dedilər ki, Simenon müəyyən vaxt istirahətdən sonra yaradıcılığa qayıdacaq və çox güman ki, bioqrafik əsərlər yazacaq. Mütəxəssislərin gümanı düz çıxdı, az sonra Simenonun xatirələr kitabları çap olundu. Dilimizə tərcümə olunmuş əsərləri “Malular ailəsi” və “Meqrenin qəlyanı” əsərləri olmuşdur. “Malular ailəsi” romanı yeni nəsillə köhnə nəsil arasındakı kəskin, barışmaz ziddiyyəti əks etdirir. Alen Malu yeni ideallar uğrunda mübarizə aparan qərb gənclərinin ümumiləşmiş sürətidir.
İstinadlar
- https://academieroyale.be/Academie/documents/FichierPDFNouvelleBiographieNational2106.pdf.
- Bibliothèque nationale de France Simenon, Georges // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Georges Simenon // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Сименон Жорж // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118614401 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Jorj Simenon 13 fevral 1903 Lyej Belcika 4 sentyabr 1989 Lozanna Isvecre Fransizca yazmis Belcika yazicisi Jorj SimenonDogum adi Georges Joseph Christian SimenonDogum tarixi 13 fevral 1903Dogum yeri Lyej BelcikaVefat tarixi 4 sentyabr 1989 86 yasinda Vefat yeri Lozanna IsvecreFealiyyeti yazici roman yazicisi jurnalist fotoqrafFealiyyet illeri 1919 1981Eserlerinin dili fransiz diliJanr detektivUzvluyu Fexri legion ordeni Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiO 1903 cu ilde Belcikanin Lyej seherinde anadan olmusdur Varli balalarin tehsil aldigi mektebde oxuyan Jorj Simenon sonralar tehsil illerini yasadigi seheri bazar gunleri qonaq getdikleri qohum ailelerini done done xatirlayib Gozel ressam yaddasina malik olan yazici uzun iller gozel gorduyu bir menzereni burjua intriqalarini deqiqliklke tesvir edib Jorj Simenonun eserlerinde oz obrazini taniyanlar yazicini defelerle mehkemeye veribler Gorduklerini duyduqlarini deqiq tesvir etmek bacarigi boyuk senetkarlara xas xususiyyetdir Simenonun bu sahedeki ugurlari Qoqolun yaradiciligi ile elaqelendirilir deyirdi ki Qoqol mene genc belcikaliya ozumu Rusiyada hiss etmeye onun genisliyini gozel menzerelerini gorub adetler qeyri adi zovqlerle sert tezadlarla tanis olmaga imkan verdi Menim oxucum da ozunu eserde ehvalatlar bas veren oilkenin seherin evin menzilin sakini saymalidir YaradiciligiJorj Simenon Cexov ve Dostoyevski yaradicligina da yuksek qiymet verir ve onlari ozunun muellimleri adlandirirdi On bes yasinda iken Simenon mektebi bitirmeyine bir il qalmis tehsilinin yarimciq qoyur evvel kitab magazasinda satici sonra ise yerli qezetlerin birinde isleyir Hemin dovrde Simenon genc sair ve ressamlarin derneyinin feal uzvlerinden idi Bu dernekde muasir incesenetin problemleri haqda ciddi mubahiseler gedirdi Simenonun valideynleri onu ticaretle mesgul olmaga vadar etmek isteyirdiler Nehayet o doze bilmeyib 1922 ci ilde Parise yola dusur Ilk vaxtlar o Parisde korluq cekir coxlu hekayeler yazib paytaxtin qezet ve jurnallarina gonderir Nehayet bexti acilir O vaxt Maten qezetinin edebi redaktoru vezifesinde calisan meshur yazici qadin Kolet onun hekayelerini beyenir ve cap etdirir Sonralar o pul qazanmaq namine sade oxuculari celb eden intriqalar ve maceralarla dolu coxlu eser yazib cap etdirir ve muxtelif adlarla imzalayir 1820 ci illerin sonunda Simenon mehsuldar bir yazici kimi taninirdi Hami bilirdi ki o bir hefte erzinde maraqli bir roman yazmaga qadir istedadli yazicidir Onun daimi nasiri ise Parisli Fayar idi Muxtelif imzalardan el goturub eserlerinin oz ad familyasi ile imzalamaga ona Fayar meslehet gormusdur Komissar Meqrenin axtarislari movzusunda romanlarin meydana gelmesi ile Simenonun sohreti ikiqat artir Bu romanlarin nece qarsilandigini yazici da nasir de heyecan icinde gozleyirdiler Hemin eserlerde detektiv roman janrinin yeni bir xettini duymus nasir onlari cap edir ve risqine gore mukafatlanir Simenonun yeni romanlari hem yaxsi qazanc getirir hem de san sohret Simenonun Komissar Meqresi diger detektiv qehremanlardan ferqlenirdi Yazici yalniz cinayetin torenmesi ve onun duyununu sade bir polis komissari terefinden acilmasini deyil hem de cinayetin sebebini bu sebebi toreden muhiti acmaga calisirdi Cox kecmemis Simenon Fransanin en meshur yazicilarindan biri kimi taninir Eserleri basqa dillere tercume olunduqca dunya sohreti qazanir Simenon eserlerinin xarici dillere tercume olunmasi uzre dunya rekordu vurmus yazicilardandir Komissar Meqrenin sohreti ele artmisdi ki bu edebi qehremani ebedilesdirenler de oldu 1966 ci ilde Hollandiyanin Delfzelye seherinde komissar Meqreye simvolik heykel qoyulmusdur Cunki Simenon 1929 cu ilde qehremani komissar Meqre olan ilk romani burada yaranib Londonda Madam Tusso muzeyi adlanan muzeyde de Meqrenin mumdan duzeldilen fiqurunu gormek olar Jorj Simenon mehsuldar yazici olmaqla beraber oz yaradiciligina ciddi telebkarliqla yanasan bir yazicidir Komissar Meqre silsilesi ile boyuk sohret tapmis Simenon tek detektiv eserler muellifi kimi taninmaq fikri ile hec cur razilasa bilmirdi O duymusdu ki Meqre silsilesi onu yekneseq bir yaziciya cevire biler ve o oz yaradicliginda ictimai movzulu romanlara da xususi yer ayirdi hetta bir muddet Meqre silsilesinden el cekib ancaq sosial psixoloji romanlar yazmaq fikirine dusdu Lakin tezlikle edebiyyat heveskarlarinin guclu etirazlari ve daxili narahatligi yaziciya anlatdi ki komissar Meqre obrazi onun heyatinin ayrilmaz bir hissesine oxucu kutlesi arasinda serbest yasayan canli bir sexsiyyete donub Simenonun sosial psixloloji romanlari komissar Meqre ile yanasi yasamali oldu Sosial psixoloji romanlari muellif cetin romanlar adlandirdi Bununla da o insanin daxili mubarizesini dusduyu cetin veziyyetlerden cixis yolu axtarmasini ugurlari ve ugursuzluqlari tesvir etmeye calisirdi Simenonun ne ucun yazdiginin sebebini sorusduqda o bele cavab vermisdi Ona gore yaziram ki yazmaq meni heyatimdir Mene yazilan mektublarda oxuyanda ki eserlerim adamlara ozlerini anlamaqda basqalarini duymaqda her hansi bir cetinliyi aradan qaldirmaqda bir sozle onlarin heyatina ne yollasa komek edir hedden artiq sevinirem Hele 1973 cu ilde yetmis yasi erefesinde Simenon resmen bildirmisdir ki yorulub ve daha roman yazmaq fikrinde deyil Yetmis yasacan yazdiqlari ile kicik kitabxana yaratmis bir yazicinin yorulmagina subhe eden olmadi Onu yaradicliqsiz tesevvur ede bilmeyen fransiz tenqidcileri haqli olaraq dediler ki Simenon mueyyen vaxt istirahetden sonra yaradiciliga qayidacaq ve cox guman ki bioqrafik eserler yazacaq Mutexessislerin gumani duz cixdi az sonra Simenonun xatireler kitablari cap olundu Dilimize tercume olunmus eserleri Malular ailesi ve Meqrenin qelyani eserleri olmusdur Malular ailesi romani yeni nesille kohne nesil arasindaki keskin barismaz ziddiyyeti eks etdirir Alen Malu yeni ideallar ugrunda mubarize aparan qerb genclerinin umumilesmis suretidir Istinadlarhttps academieroyale be Academie documents FichierPDFNouvelleBiographieNational2106 pdf Bibliotheque nationale de France Simenon Georges BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Georges Simenon Encyclopaedia Britannica ing Simenon Zhorzh Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Deutsche Nationalbibliothek Record 118614401 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016