Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şirürəkli Riçard (ing. Richard the Lion Heart, fr. Richard Cœur de Lion; 8 sentyabr 1157 — 6 aprel 1199) — Plantagenetlər sülaləsindən ingilis kralı.
| I Riçard | |
|---|---|
| ing. Richard the Lionheart oks. Ricard Còr de Leon fr. Richard Cœur de Lion | |
 | |
| Əvvəlki | II Henri |
| Sonrakı | I Con |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 8 sentyabr 1157 və ya 6 sentyabr 1157 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 aprel 1199 (41 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | qanqren |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | monarx |
| Atası | II Henri |
| Anası | |
| Həyat yoldaşı | |
| Ailəsi | Plantagenetlər |
| Dini | katolisizm |
| Rütbəsi | Cəngavər |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Dünya tarixində "Şirürəkli Riçard" kimi məşhur olan ingilis kralı II Henrinin oğlu Fransanın doğulmuşdur. Bütün dünyada ləyaqət və alicənablıq rəmzi olan Riçardın(1157 — 1199) həyatı gərgin vuruşlarda, döyüşlərdə və intriqalarda keçmişdir. O zaman Fransanın bəzi hissələri İngiltərənin əlində idi. Belə vilayətlərdən biri Fransanın cənub-qərb əyaləti olan Akvitaniya idi. Bu vilayəti və hersoq dərəcəsini ona atası bağışlamışdı. Lakin kralın üç oğlu vardı. Oğullar ataya qarşı qiyam qaldırdılar. Çünki böyük oğul bir varis kimi tezliklə kral olmaq, kiçik oğlu da öz payını almaq istəyirdi. Riçard da qiyamçı qardaşlarına qoşuldu.
Çünki atası hakimiyyəti böyük oğluna, Akvitaniyanı da kiçik oğluna verməklə Riçardı tamam əliboş qoymaq istəyirdi. Mübarizədə ata oğullara qalib gəldi. Amma onları bağışladı. Riçard öz əyalətində baronların qiyamı ilə qarşılaşdı. Baronlar artıq ingilis kralı olan böyük oğul III Henrixi və Britaniyanın hersoqu kiçik Joffruanı Riçardı qovmağa dəvət etdilər. Lakin 1183-cü ildə böyük qardaş gözlənilmədən vəfat etdiyinə görə istər-istəməz Riçard kral seçildi. Atası ondan xahiş etdi ki, öz əyalətini kiçik qardaşına versin. Amma Riçard doğulduğu yeri heç kimə vermək istəmirdi. 1189-cu ildə də vəfat etdi. Və I Riçard qanuni kral oldu. Amma ingilis taxt-tacını atıb səlibçilərlə xristianlığın müqəddəs yeri — Qüdsü azad etmək üçün xaç yürüşünə çıxdı və bütün İngiltərə xəzinəsini də özü ilə apardı. O, əvvəl Nessina, sonra da Kipr adalarını asanlıqla fəth etdi. Daha sonra Yaffanı aldı. Nəhayət, 1191-ci ildə gərgin döyüşlərdən sonra Qüdsün yaxınlığındakı şəhərini də ələ keçirdi və bütün qüvvəsilə Qüdsə tərəf yeridi. Lakin Qüdsü almaq o qədər də asan deyildi. Çünki orada Səlahəddin Əyyubi var idi. Öz nüfuzunun təsiri ilə Riçard alman və ingilis cəngavərlərini birləşdirib hərəkətə gəldi.
Beləliklə, dövrün iki böyük sərkərdəsi — Şirürəkli Riçardla Yaxın Şərqin yeganə hakimi Səlahəddin Əyyubi üz-üzə qaldılar. Kim-kimi yıxacaqdı, məlum deyildi. Hər ikisi ağıllı, ehtiyatlı, hər ikisinin ordusunda ciddi nizam-intizam vardı. Lakin Səlahəddinin bir üstünlüyü vardı ki, o, Qüdsə doğru çəkilə-çəkilə irəli gələn 50 minlik səlibçiləri hər cür ərzaq və sudan məhrum edib gedirdi. Bu cür toqquşmalarla keçən mübarizə bir il çəkdi. Onlar bir-birilərinə artıq yaxşı bələd idilər. Hətta aralarında qarşılıqlı rəğbət də vardı. Buna görə hər ikisi taleyini bəxtin öhdəsinə buraxmaq istəməyib, görüşüb cəngavər sazişi imzaladılar. Akra və onun ətrafı səlibçilərdə, Qüds isə müsəlmanlarda qaldı. Amma bir şərtlə ki, müsəlmanlar üç il ərzində xristianların Qüdsə rahat gəlib-getmələrinə mane olmayacaq. Bundan sonra I Riçard özü də müqəddəs yerləri ziyarət edib Avropaya yollandı. Amma yolda gəmisi fəlakətə uğradı və ingilis kralı bavariyalı Leopolda əsir düşdü. Bu həmin Leopold idi ki, səfər zamanı daim Riçardla sözləşər və heç cür onun ümumi rəhbərliyini qəbul eləmək istəməzdi. O, ləzzətlə keçmiş müttəfiqini və rəqibini zindana atdı. Sonra onu müqəddəs Roma imperatoru IV Henrixə verdi. Alman imperatoru da Riçardın əlindən yanıqlı idi. O, azadlıq əvəzində Riçarddan 150 min marka pul istədi və yalnız pulu alandan sonra kralı buraxdı.
Nəhayət, vətəninə dönən I Riçard 17 aprel 1194-cü ildə ikinci tacqoyma mərasimi keçirtdi. Bu zaman eşitdi ki, Fransada İngiltərəyə məxsus Normandiya əyalətində qiyam qalxıb. O, Normandiyaya gəlib düşmənlərinin bir də qiyama cəsarət edə bilməməsi üçün burada çox möhkəm Şato Qayyar adlı alınmaz bir qala tikdirdi.
1199-cu ilin yazında bir kəndli qızıl mədəni tapır. Limoj şəhəri arxiyepiskopu bu qızıl mədənini kraldan gizlətmək istəyir və hətta krala verməmək üçün döyüşə girir. Bu döyüş zamanı hücumda irəlidə gedən I Riçard birdən-birə haradansa arbaletdən atılan bir oxla çiynindən ağır yaralanır və az sonra vəfat edir. Sonrakı əsrlərdə I Riçardın adı əfsanəyə dönüb roman xalqlarının və onların poemalarının qəhrəmanına çevrilir.
İstinadlar
- Union List of Artist Names (ing.). 2017.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-10-25.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Собрание материалов о Ричарде I
- VINSAUF, GEOFFREY. Itinerary of Richard I and others to the Holy Land
- RICHARD of DEVIZES. Chronicle of the deeds of Richard I
- Ричард I Английский (Львиное Сердце)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Ricard Sirurekli Ricard ing Richard the Lion Heart fr Richard Cœur de Lion 8 sentyabr 1157 6 aprel 1199 Plantagenetler sulalesinden ingilis krali I Ricarding Richard the Lionheart oks Ricard Cor de Leon fr Richard Cœur de LionIngiltere kraliEvvelkiII HenriSonrakiI ConSexsi melumatlarDogum tarixi 8 sentyabr 1157 ve ya 6 sentyabr 1157 1157 09 06 Dogum yeri Oksford Oksford d Oksfordsir d IngiltereVefat tarixi 6 aprel 1199 41 yasinda Vefat yeri Salu d Vefat sebebi qanqrenDefn yeri Fontevro d Fealiyyeti monarxAtasi II HenriAnasiHeyat yoldasiAilesi PlantagenetlerDini katolisizmRutbesi Cengaver Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiDunya tarixinde Sirurekli Ricard kimi meshur olan ingilis krali II Henrinin oglu Fransanin dogulmusdur Butun dunyada leyaqet ve alicenabliq remzi olan Ricardin 1157 1199 heyati gergin vuruslarda doyuslerde ve intriqalarda kecmisdir O zaman Fransanin bezi hisseleri Ingilterenin elinde idi Bele vilayetlerden biri Fransanin cenub qerb eyaleti olan Akvitaniya idi Bu vilayeti ve hersoq derecesini ona atasi bagislamisdi Lakin kralin uc oglu vardi Ogullar ataya qarsi qiyam qaldirdilar Cunki boyuk ogul bir varis kimi tezlikle kral olmaq kicik oglu da oz payini almaq isteyirdi Ricard da qiyamci qardaslarina qosuldu Cunki atasi hakimiyyeti boyuk ogluna Akvitaniyani da kicik ogluna vermekle Ricardi tamam elibos qoymaq isteyirdi Mubarizede ata ogullara qalib geldi Amma onlari bagisladi Ricard oz eyaletinde baronlarin qiyami ile qarsilasdi Baronlar artiq ingilis krali olan boyuk ogul III Henrixi ve Britaniyanin hersoqu kicik Joffruani Ricardi qovmaga devet etdiler Lakin 1183 cu ilde boyuk qardas gozlenilmeden vefat etdiyine gore ister istemez Ricard kral secildi Atasi ondan xahis etdi ki oz eyaletini kicik qardasina versin Amma Ricard doguldugu yeri hec kime vermek istemirdi 1189 cu ilde de vefat etdi Ve I Ricard qanuni kral oldu Amma ingilis taxt tacini atib selibcilerle xristianligin muqeddes yeri Qudsu azad etmek ucun xac yurusune cixdi ve butun Ingiltere xezinesini de ozu ile apardi O evvel Nessina sonra da Kipr adalarini asanliqla feth etdi Daha sonra Yaffani aldi Nehayet 1191 ci ilde gergin doyuslerden sonra Qudsun yaxinligindaki seherini de ele kecirdi ve butun quvvesile Qudse teref yeridi Lakin Qudsu almaq o qeder de asan deyildi Cunki orada Selaheddin Eyyubi var idi Oz nufuzunun tesiri ile Ricard alman ve ingilis cengaverlerini birlesdirib herekete geldi Belelikle dovrun iki boyuk serkerdesi Sirurekli Ricardla Yaxin Serqin yegane hakimi Selaheddin Eyyubi uz uze qaldilar Kim kimi yixacaqdi melum deyildi Her ikisi agilli ehtiyatli her ikisinin ordusunda ciddi nizam intizam vardi Lakin Selaheddinin bir ustunluyu vardi ki o Qudse dogru cekile cekile ireli gelen 50 minlik selibcileri her cur erzaq ve sudan mehrum edib gedirdi Bu cur toqqusmalarla kecen mubarize bir il cekdi Onlar bir birilerine artiq yaxsi beled idiler Hetta aralarinda qarsiliqli regbet de vardi Buna gore her ikisi taleyini bextin ohdesine buraxmaq istemeyib gorusub cengaver sazisi imzaladilar Akra ve onun etrafi selibcilerde Quds ise muselmanlarda qaldi Amma bir sertle ki muselmanlar uc il erzinde xristianlarin Qudse rahat gelib getmelerine mane olmayacaq Bundan sonra I Ricard ozu de muqeddes yerleri ziyaret edib Avropaya yollandi Amma yolda gemisi felakete ugradi ve ingilis krali bavariyali Leopolda esir dusdu Bu hemin Leopold idi ki sefer zamani daim Ricardla sozleser ve hec cur onun umumi rehberliyini qebul elemek istemezdi O lezzetle kecmis muttefiqini ve reqibini zindana atdi Sonra onu muqeddes Roma imperatoru IV Henrixe verdi Alman imperatoru da Ricardin elinden yaniqli idi O azadliq evezinde Ricarddan 150 min marka pul istedi ve yalniz pulu alandan sonra krali buraxdi Nehayet vetenine donen I Ricard 17 aprel 1194 cu ilde ikinci tacqoyma merasimi kecirtdi Bu zaman esitdi ki Fransada Ingiltereye mexsus Normandiya eyaletinde qiyam qalxib O Normandiyaya gelib dusmenlerinin bir de qiyama cesaret ede bilmemesi ucun burada cox mohkem Sato Qayyar adli alinmaz bir qala tikdirdi 1199 cu ilin yazinda bir kendli qizil medeni tapir Limoj seheri arxiyepiskopu bu qizil medenini kraldan gizletmek isteyir ve hetta krala vermemek ucun doyuse girir Bu doyus zamani hucumda irelide geden I Ricard birden bire haradansa arbaletden atilan bir oxla ciyninden agir yaralanir ve az sonra vefat edir Sonraki esrlerde I Ricardin adi efsaneye donub roman xalqlarinin ve onlarin poemalarinin qehremanina cevrilir IstinadlarUnion List of Artist Names ing 2017 Arxivlenmis suret 2020 11 29 tarixinde Istifade tarixi 2011 10 25 Hemcinin baxXarici kecidlerSobranie materialov o Richarde I VINSAUF GEOFFREY Itinerary of Richard I and others to the Holy Land RICHARD of DEVIZES Chronicle of the deeds of Richard I Richard I Anglijskij Lvinoe Serdce