Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Normandiya (fr. Normandie) — Şimali Fransada coğrafi bölgə. Yuxarı Normandiya (Haute-Normandie) Dənizkənarı Sena və Ör, Aşağı Normandiya (Basse-Normandie) Orn, Kalvados və Manş departamentindən ibarətdir.
| Normandiya | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Normandie | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Kann[d], Ruan | ||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
qədimdən bəri aşağı departamenti, və qərbdə yarımadasına qədər olan bölgəni əhatə edən müstəqil bir hersoqluq idi.
Coğrafiya
Bölgə şimal sahilində Manş dənizi, qərbdə qranit, şərqdə əhəngdaşı təpələri ilə çevrili bir bölgədir. Bölgənin mərkəzində uzun sahili var. Yüksək kolluqlar arasında kiçik tarlalar işğalçi güclərə önəmli problemlər yaratmışdı.
Tarix
Normandiya Orta Əsrlərın əvvəlində İngiltərəni bir şəkildə işgal edən son xalq olan Normanların ana vətəniydi. Normandlar yerli qall xalqı ilə liderliyindəki işğalçı Vikinqlərin qarışımından əmələ gəlmişdi. Rollo Parisi işğal etmiş və ona Normandiya bölgəsi verilmişdi (St.-Claire-sur-Epte andlaşması, 911)
Rollonun soyundan gələn Normandiya hersoqu Villiyam 1066-cı ildə İngiltərəni işğal etmiş və İngiltərə kralı I Vilhelm Fateh olmuşdu. Normandiya 1087-ci ilə qədər və 1106-1144 ilə 1154-1204 illər arasında İngiltərə ilə birliyini qorumuşdu. 1346-1360 və 1415-1450 illər arasındakı Yüzillik müharibə sırasında İngilis gücləri Normandiyanı işğal etmişdi.
İngilislər Normandiyanı tutdular. 1346-cı ildə Fransanın şimal-şərqində Kresi adlı yerdə baş vermiş döyüşü fransızlar uduzdu. 1356-cı ildə Luara çayının cənubundakı şəhəri yaxınlığında fransız qoşununun əsas qüvvəsi məğlub oldu və kral başda olmaqla fransız feodalları əsir düşdülər.
Bölgədə Yüzillik müharibədən qədər keçən müddətdə sülh hakim olmuş, ancaq sırasında bölgənin qatılmasıyla bir çox Normand şəhərində savaşlar hökm sürmüşdü. Fransız inqilabı sırasında isə bölgə Parisdəki mərkəzi Jakobin güclərinə qarşı Federal respublikanı dəstəkləmişdir.
İkinci dünya müharibəsində, Müttəfiqlər Avropaya əsgər çıxarmaq üçün bu bölgəni seçmişdir. Tarixdə, Normandiya əməliyyatı olaraq keçən çıxarma əsnasında Alman birlikləri ile Müttəfiq birlikləri arasında çox şiddətli vuruşmalar olmuşdur. Savaşın qədərini təyin edən çatışmalardan biridir.
Əhali
Normandiya bölgəsində 3.2 milyon nəfər yaşayır. Hər kvadrat kilometr 107 nəfər sakin düşür. Yuxarı Normandiyanın mərkəzi halisi 385 min nəfərdir.
Bölgənin diğər şəhəri: ; ; ; ; (nüfus 370,851); (nüfus 117,855); ; ; ; ; ; ; ; (nüfus 296,773); ; ; (nüfus 518,316); ; ; və .
Mədəniyyət
Bölgədə danışılan dil Normandcadır. Hind-Avropa dil qrupunda Latın kökənli Roman dillərindən biridir, ancaq rəsmi bir statusu yoxtur. Normanca ölkəyə gələn nordik xalqlardan biri olan Vikinglər'in Nors dilinden önəmli şəkildə kəlime almışdır. Normandca Vikinglərin dilinin təsiri altında yerli xalqın danışdığı Roma-Qal dilindən qaynaqlanmışdır.
Nors dili əsilli Normandca sözlərdən örnəklər:
| Normanca | İngiliscə | Nors | Fransızca |
|---|---|---|---|
| bel | court, yard ( ?) | bæli | cour (cf. bal) |
| bète | bait (Normancadan alınma) | beita | appât (cf. bête, bestial) |
| canne | can (Normanca'dan alınma) | kanna | cruche |
| cat | cat (Germanik kökənli) | katte | chat |
| gardîn | garden | garðr | jardin |
| gradile | (black)currant | gaddr | cassis |
| graie | prepare | greiða | préparer |
| hardelle | girl | hóra (whore) | fille (cf. hardi) |
| hèrnais | cart (cf. harness) | járnaðr (shod (horse)) | charrette (cf. harnais, harnâcher) |
| hougue | mound ( cf. , high) | haugr | monticule |
| mauve | seagull | mávar | gaviote (Pre-Normanca) / mouette (Post-Normanca) |
| mielle | dune | mellr | dune |
| mucre | damp (cf. muggy) | mygla | humide |
| nez | headland or cliff (cf. , vb.) | nes | falaise (cf. nez) |
| pouque | pouch, bag (cf. İngiltere'nin kuzeyi poke, atasozu "pig in a poke"; ayrica pocket) | poki | sac (cf. poche) |
| viquet | wicket (Normanca'dan alınma) | víkjask | guichet (Normanca'dan alınma) |
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Normandiya fr Normandie Simali Fransada cografi bolge Yuxari Normandiya Haute Normandie Denizkenari Sena ve Or Asagi Normandiya Basse Normandie Orn Kalvados ve Mans departamentinden ibaretdir NormandiyaNormandieBayraq Gerb49 sm e 0 s u Olke Fransa Cersi GernsiInzibati merkez Kann d Ruan Vikianbarda elaqeli mediafayllar qedimden beri asagi departamenti ve qerbde yarimadasina qeder olan bolgeni ehate eden musteqil bir hersoqluq idi CografiyaBolge simal sahilinde Mans denizi qerbde qranit serqde ehengdasi tepeleri ile cevrili bir bolgedir Bolgenin merkezinde uzun sahili var Yuksek kolluqlar arasinda kicik tarlalar isgalci guclere onemli problemler yaratmisdi TarixNormandiya Orta Esrlerin evvelinde Ingiltereni bir sekilde isgal eden son xalq olan Normanlarin ana veteniydi Normandlar yerli qall xalqi ile liderliyindeki isgalci Vikinqlerin qarisimindan emele gelmisdi Rollo Parisi isgal etmis ve ona Normandiya bolgesi verilmisdi St Claire sur Epte andlasmasi 911 Rollonun soyundan gelen Normandiya hersoqu Villiyam 1066 ci ilde Ingiltereni isgal etmis ve Ingiltere krali I Vilhelm Fateh olmusdu Normandiya 1087 ci ile qeder ve 1106 1144 ile 1154 1204 iller arasinda Ingiltere ile birliyini qorumusdu 1346 1360 ve 1415 1450 iller arasindaki Yuzillik muharibe sirasinda Ingilis gucleri Normandiyani isgal etmisdi Ingilisler Normandiyani tutdular 1346 ci ilde Fransanin simal serqinde Kresi adli yerde bas vermis doyusu fransizlar uduzdu 1356 ci ilde Luara cayinin cenubundaki seheri yaxinliginda fransiz qosununun esas quvvesi meglub oldu ve kral basda olmaqla fransiz feodallari esir dusduler Bolgede Yuzillik muharibeden qeder kecen muddetde sulh hakim olmus ancaq sirasinda bolgenin qatilmasiyla bir cox Normand seherinde savaslar hokm surmusdu Fransiz inqilabi sirasinda ise bolge Parisdeki merkezi Jakobin guclerine qarsi Federal respublikani desteklemisdir Ikinci dunya muharibesinde Muttefiqler Avropaya esger cixarmaq ucun bu bolgeni secmisdir Tarixde Normandiya emeliyyati olaraq kecen cixarma esnasinda Alman birlikleri ile Muttefiq birlikleri arasinda cox siddetli vurusmalar olmusdur Savasin qederini teyin eden catismalardan biridir EhaliNormandiya xeritesi Normandiya bolgesinde 3 2 milyon nefer yasayir Her kvadrat kilometr 107 nefer sakin dusur Yuxari Normandiyanin merkezi halisi 385 min neferdir Bolgenin diger seheri nufus 370 851 nufus 117 855 nufus 296 773 nufus 518 316 ve MedeniyyetBolgede danisilan dil Normandcadir Hind Avropa dil qrupunda Latin kokenli Roman dillerinden biridir ancaq resmi bir statusu yoxtur Normanca olkeye gelen nordik xalqlardan biri olan Vikingler in Nors dilinden onemli sekilde kelime almisdir Normandca Vikinglerin dilinin tesiri altinda yerli xalqin danisdigi Roma Qal dilinden qaynaqlanmisdir Nors dili esilli Normandca sozlerden ornekler Normanca Ingilisce Nors Fransizcabel court yard baeli cour cf bal bete bait Normancadan alinma beita appat cf bete bestial canne can Normanca dan alinma kanna cruchecat cat Germanik kokenli katte chatgardin garden gardr jardingradile black currant gaddr cassisgraie prepare greida preparerhardelle girl hora whore fille cf hardi hernais cart cf harness jarnadr shod horse charrette cf harnais harnacher hougue mound cf high haugr monticulemauve seagull mavar gaviote Pre Normanca mouette Post Normanca mielle dune mellr dunemucre damp cf muggy mygla humidenez headland or cliff cf vb nes falaise cf nez pouque pouch bag cf Ingiltere nin kuzeyi poke atasozu pig in a poke ayrica pocket poki sac cf poche viquet wicket Normanca dan alinma vikjask guichet Normanca dan alinma Hemcinin baxNormanlar Vikinqler