Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II Mənuçöhr – Şirvanşahlar dövlətinin on yeddinci hökmdarı, Şirvanşah I Fəribürzün oğlu.
| II Mənuçöhr ibn I Fəribürz | |
|---|---|
 II Mənuçöhrün adına kəsilmiş sikkə (Rusiya Dövlət Ermitajı) | |
Şirvanşahlar Dövlətinin XVII hökmdarı | |
| 1096 – 1106 | |
| Əvvəlki | I Fəribürz |
| Sonrakı | I Əfridun |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum yeri | Şamaxı |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Şamaxı |
| Atası | I Fəribürz |
| Dini | islam |
Fəaliyyəti
Şirvanşah I Fəribürz iki oğul qoyub getmişdi: II Mənuçöhr və I Əfridun. Onlar növbə ilə hakimiyyətə gəlmişlər. Məsud ibn Namdarın verdiyi məlumata görə Fəribürzün Gəncənin və bütün Arran vilayətinin əmiri olmuş əl-Ədud adlı oğlu olmuşdur.S. Aşurbəyli qeyd edir ki, bu Fəribürzün oğlunun adı deyil, ləqəbi idi. Onun adını müəyyənləşdirmək hələlik mümkün deyil, lakin güman etmək olar ki, bu II Mənuçöhrün ləqəbidir.
II Mənuçöhr haqqında qalmış yeganə sənədlər Ermitajda alçaq əyarlı gümüş sikkə və onun adı çəkilən kitabədir. Mənbələrdə onun haqqında heç bir məlumat verilmir. Sikkənin üz tərəfində dini rəmz, xəlifə əl-Müstəzhir billahın (h.487-512 (1094-1118)-ci illər) və səlcuq sultanı Məhəmmədin (h.498-511 (1105-1118)-ci illər) adları göstərilmişdir. Arxa tərəfdə əl-məlik Mənuçöhr ibn Fəribürz adı həkk olunmuşdur. Xəlifə Müstəzhir h.487-ci ildən 512-ci ilədək (1094- 1118), sultan Məhəmməd ibn Məlik şah isə h.498-ci ildən 511-ci ilədək (1105-1118) hökmranlıq etmişdir. Deməli, h.498 (1105)-ci ildə Mənuçöhr Şirvanın şahı idi. Kitabəyə görə II Mənuçöhr h.489 (1096)- cu ildə hakimiyyətə başlamışdır: "Şirvanşah Əbü-1-Müzəffər, möminlər əmirinin köməkçisi Mənuçöhr ibn Fəribürzün zamanında. Dörd yüz səksən doqquzuncu il (1096-cı il)". Onun hakimiyyətinin son ili məlum deyil. Lakin Əfridunun h.514 (1120)-cü ildə öldürüldüyü nəzərə alınsa, ehtimal edilir ki, h.498 və h.514 (1105-1120)-cü illər arasında II Mənuçöhrün hakimiyyəti sona çatmış və I Əfridunun hakimiyyəti başlanmışdır.
Sikkədə sultan Məhəmmədin adının çəkilməsi Şirvanşahın İraq səlcuqlarına tabe olduğunu göstərir. Lakin əl-məlik titulu və Mənuçöhrün atasının – Fəribürzün adının çəkilməsi Şirvanşahın hakimiyyətinin möhkəmləndiyinə dəlalət edir. oğlu, Arranı öz torpaqlarına birləşdirmiş Gəncə hakimi sultan Məhəmmədin hakimiyyət dövrü o zaman dövlətin başında duran qardaşı Börküyarıq əleyhinə üsyan qaldıraraq, onunla hakimiyyət uğrunda ara müharibələri aparması ilə səciyyələnir. Qardaşının ölümündən sonra sultan Məhəmməd h.498-ci ildən 511-ci ilədək (1105-ci ildən 1116-cı ilədək) təkbaşına baş sultan olmuşdur. II Mənuçöhrün adı ilə kiçik mis pullar da var. Onların bir tərəfində titulsuz Mənuçöhr, digər (tərəfində isə Məlik şah (Y.A. Paxomovun fikrincə, II Malik şah) (təqribən h.498 (1104/5-ci il) adları çəkilir. Lakin Kuyumcan onları III Mənuçöhrə aid edir.I Fəribürzün oğlu II Mənuçöhr haqqında sikkələrdən və kitabədən başqa, hələlik, heç bir məlumat yoxdur.
Ailəsi
- Atası I Fəribürz. Şirvanşah
- Qardaşı I Əfridun. Dərbənd hakimi.
- Qardaşı əl-Ədud. Gəncə və Arran hakimi.
- Bacısı Şahbanu Xatun. Şamaxıda Gülüstan qalasını yenidən tikdirmişdir.
| SƏLƏF I Fəribürz |  | II Mənuçöhr Kəsranilər | | XƏLƏF I Əfridun |
İstinadlar
- Бeйлиc. Coчинeния Macyдa. s.14, 40, v.l23a, 126a
- S. Aşurbəyli – Şirbanşahlar dövləti, Bakı, 2007
- Mapкoв. Инвeнтapный кaтaлoг мycyльмaнcкиx мoнeт импepaторcкoгo Эpмитaжa. CПб., 1896, c.932
- Пaxoмoв. Kpaткий кypc... c.30
- Иcтopия Aзepбaйджaнa, т.I, c.141
- Z.Bünyadov. Azərbaycan Atabəylərdövləti, s.146
- Historie de la Georgie depuis Гantiquite jusqu, au XIX siesle, traduite du georgien par M.Brosset, 1-re partie. CПб., 1849
- Пaxoмoв. Kpaткий кypc... c.ЗO
- Hadi Həsən. Fələki Şirvani c.7
- M.Defremery. Recherches sur le renge de Barkiarouk. Journal Asiatik. 1853, Avril
- Бeйлиc. Coчинeния Macyдa, c.24-26
- Пaxoмoв. Kpaткий кypc. c.ЗO
- Dickran Karnick Kouyrn-jian. A numismatic history of southeastern Caucasia and Adharbayjan... New-York, 1969, c.155
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Menucohr Sirvansahlar dovletinin on yeddinci hokmdari Sirvansah I Feriburzun oglu II Menucohr ibn I FeriburzII Menucohrun adina kesilmis sikke Rusiya Dovlet Ermitaji Sirvansahlar Dovletinin XVII hokmdari1096 1106EvvelkiI FeriburzSonrakiI EfridunSexsi melumatlarDogum yeri SamaxiVefat tarixi 1120Vefat yeri SamaxiAtasi I FeriburzDini islamFealiyyetiSirvansah I Feriburz iki ogul qoyub getmisdi II Menucohr ve I Efridun Onlar novbe ile hakimiyyete gelmisler Mesud ibn Namdarin verdiyi melumata gore Feriburzun Gencenin ve butun Arran vilayetinin emiri olmus el Edud adli oglu olmusdur S Asurbeyli qeyd edir ki bu Feriburzun oglunun adi deyil leqebi idi Onun adini mueyyenlesdirmek helelik mumkun deyil lakin guman etmek olar ki bu II Menucohrun leqebidir II Menucohr haqqinda qalmis yegane senedler Ermitajda alcaq eyarli gumus sikke ve onun adi cekilen kitabedir Menbelerde onun haqqinda hec bir melumat verilmir Sikkenin uz terefinde dini remz xelife el Mustezhir billahin h 487 512 1094 1118 ci iller ve selcuq sultani Mehemmedin h 498 511 1105 1118 ci iller adlari gosterilmisdir Arxa terefde el melik Menucohr ibn Feriburz adi hekk olunmusdur Xelife Mustezhir h 487 ci ilden 512 ci iledek 1094 1118 sultan Mehemmed ibn Melik sah ise h 498 ci ilden 511 ci iledek 1105 1118 hokmranliq etmisdir Demeli h 498 1105 ci ilde Menucohr Sirvanin sahi idi Kitabeye gore II Menucohr h 489 1096 cu ilde hakimiyyete baslamisdir Sirvansah Ebu 1 Muzeffer mominler emirinin komekcisi Menucohr ibn Feriburzun zamaninda Dord yuz seksen doqquzuncu il 1096 ci il Onun hakimiyyetinin son ili melum deyil Lakin Efridunun h 514 1120 cu ilde oldurulduyu nezere alinsa ehtimal edilir ki h 498 ve h 514 1105 1120 cu iller arasinda II Menucohrun hakimiyyeti sona catmis ve I Efridunun hakimiyyeti baslanmisdir Sikkede sultan Mehemmedin adinin cekilmesi Sirvansahin Iraq selcuqlarina tabe oldugunu gosterir Lakin el melik titulu ve Menucohrun atasinin Feriburzun adinin cekilmesi Sirvansahin hakimiyyetinin mohkemlendiyine delalet edir oglu Arrani oz torpaqlarina birlesdirmis Gence hakimi sultan Mehemmedin hakimiyyet dovru o zaman dovletin basinda duran qardasi Borkuyariq eleyhine usyan qaldiraraq onunla hakimiyyet ugrunda ara muharibeleri aparmasi ile seciyyelenir Qardasinin olumunden sonra sultan Mehemmed h 498 ci ilden 511 ci iledek 1105 ci ilden 1116 ci iledek tekbasina bas sultan olmusdur II Menucohrun adi ile kicik mis pullar da var Onlarin bir terefinde titulsuz Menucohr diger terefinde ise Melik sah Y A Paxomovun fikrince II Malik sah teqriben h 498 1104 5 ci il adlari cekilir Lakin Kuyumcan onlari III Menucohre aid edir I Feriburzun oglu II Menucohr haqqinda sikkelerden ve kitabeden basqa helelik hec bir melumat yoxdur AilesiAtasi I Feriburz Sirvansah Qardasi I Efridun Derbend hakimi Qardasi el Edud Gence ve Arran hakimi Bacisi Sahbanu Xatun Samaxida Gulustan qalasini yeniden tikdirmisdir SELEF I Feriburz II Menucohr Kesraniler XELEF I EfridunIstinadlar Bejlic Cochineniya Macyda s 14 40 v l23a 126a S Asurbeyli Sirbansahlar dovleti Baki 2007 Mapkov Inventapnyj katalog mycylmanckix monet impepatorckogo Epmitazha CPb 1896 c 932 Paxomov Kpatkij kypc c 30 Ictopiya Azepbajdzhana t I c 141 Z Bunyadov Azerbaycan Atabeylerdovleti s 146 Historie de la Georgie depuis Gantiquite jusqu au XIX siesle traduite du georgien par M Brosset 1 re partie CPb 1849 Paxomov Kpatkij kypc c ZO Hadi Hesen Feleki Sirvani c 7 M Defremery Recherches sur le renge de Barkiarouk Journal Asiatik 1853 Avril Bejlic Cochineniya Macyda c 24 26 Paxomov Kpatkij kypc c ZO Dickran Karnick Kouyrn jian A numismatic history of southeastern Caucasia and Adharbayjan New York 1969 c 155 Sirvansahlar dovleti portaliHemcinin bax Kesraniler Azerbaycan tarixi