Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hizbulla Gülsizin-Həsrətov-Kusinov (tam adı: Hizbulla Fəxri oğlu Gülsizin-Həsrətov-Kusinov, rus. Хисбулла Фахриевич Гульзизин-Хазратов-Кусинов; təxəllüsü: Həsən Tufan, tatar. Хәсән Туфан, rus. Хаса́н Туфа́н; 27 noyabr (10 dekabr) 1900, İske Karmət[d], Aksubay volostu[d], Çistay qəzası[d], Kazan quberniyası, Rusiya imperiyası – 10 iyun 1981, Kazan) — Tatarıstan şairi və yazıçısı, milli fiqur, (1966).
| Hizbulla Gülsizin-Həsrətov-Kusinov | |
|---|---|
| tatar. Хисбулла Гульзизин-Хазратов-Кусинов | |
 | |
| Doğum adı | Хисбулла Фахриевич Гульзизин-Хазратов-Кусинов |
| Təxəllüsü | Həsən Tufan |
| Doğum tarixi | 27 noyabr (10 dekabr) 1900 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 10 iyun 1981 (80 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Milliyyəti | Tatar |
| Uşaqları | Gülyenə (qızı) İdegey (oğlu) |
| Təhsili | |
| İxtisası | Ədəbiyyat |
| Fəaliyyəti | Yazıçı, şair |
| Fəaliyyət illəri | 1924–1981 |
| Əsərlərinin dili | tatar dili |
| Janr | Şeir |
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Hizbulla Fəxri oğlu Gülsizin-Həsrətov-Kusinov 9 dekabr 1900-cu ildə Rusiya imperiyasının Kazan quberniyasının daxil olan Müqəddəs Kiremet (indiki Tatarıstan Respublikasının kəndi) bir kəndli ailəsində anadan olmuşdur. O, oxumağı və yazmağı atasından öyrənmiş, ibtidai təhsilini isə kənd məktəbində almışdır. 1914-cü ildə onun qardaşları Həsən Tufanı Ural dağlarına aparmışdır ki, o, buradakı mis mədənlərində kəşfiyyatçı kimi işləmişdir.
O, təhsilini regionun ən öncül tədris müəssisələrindən biri olan Ufa şəhərindəki davam etdirmişdir. O, burada Şeyxzadə Babiçin musiqi və ədəbi sferasına daxil olmuşdur. 1915-ci ildən onun ədəbiyyat müəllimi Alimcan İbrahimov olmuşdur. Burada o, , Məcid Qafuri və ilə tanış olmuşdur.
Həsən Tufan 1918–1928-ci illərdə Sibirdə, Uralətrafı ərazilərdə və Kazan şəhərində dərs keçmişdir. 1928–1930-cu illərdə o, Qafqaz və Mərkəzi Asiyaya getmişdir.
Həsən Tufan 1930–1934-cü illərdə Tatar Radio Komitəsinin redaktoru olmuşdur. Az sonra o, «Sovet ədəbiyyatı» jurnalının («Совет әдәбияты») icraedici katibi olmuşdur.
Həsən Tufan 1940-cı ildə repressiyaya məruz qalmış, ancaq daha sonra bəraət qazanmış və Kazan şəhərinə qayıtmışdır.
Hizbulla Fəxri oğlu Gülsizin-Həsrətov-Kusinov 10 iyun 1981-ci ildə SSRİ-nin RSFSR-na daxil olan Tatarıstan MSSR-nın paytaxtı Kazan şəhərində 80 yaşında vəfat etmişdir. Onun meyiti Kazan şəhərindəki tatar qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.
Yaradıcılığı
Həsən Tufanın əsərləri 1924-cü ildən nəşr olunurdu. Bir neçə il ərzində həm oxucular, həm tənqidçilər, həm də ki, ədəbi ictimaiyyətin diqqət mərkəzinə çevrilmişdir. Həsən Tufan işçi təbəqə mövzusunu, onların mübarizəsini və əziyyətini işıqlandıran ilk tatar şairi olmuşdur. 1920–1930-cu illərdə o, lirik və epik janrlarda şeirlər yazmağa başlamışdır ki, bu əsərlər Tatarıstan şeiriyyətinin əsasını təşkil etmişdir.
1930-cu illərin ortalarında Həsən Tufanın yazdığı şeirlər epik janrından lirik janrına keçir. Onun bu janrda yazdığı bir çox şeiri populyar mahnılara çevrilir. Həsən Tufan 1950–1960-cı illərdə Tatarıstan şeiriyyətinin mirvariləri hesab edilən əsərlər yazır. Onun yaradıcılıq fəaliyyətinin son dövrlərində yazdığı əsərlərində sosial analiz dərinləşir, problemlərin əhəmiyyəti və fəallığı, eləcə də fikir artır.
Mənbə
İstinadlar
- Мин сине ничек яраттым. Kazan: «Ак Барс». 2004.
- "Лауреаты премии Тукая — 1966 год". gabdullatukay.ru (rus). Tatmedia. 12 yanvar 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 27 mart 2019.
- "Туфан Хасан Фахриевич (Хасан Туфан) – поэт". gabdullatukay.ru (rus). Tatmedia. 4 mart 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 27 mart 2019.
Ədəbiyyat
- A. Хасан Туфан // Писатели Советского Татарстана: Биобиб-лиогр. Kazan: Tatarıstan Kitab Nəşriyyatı. 1970. səh. 406—411.
- Yuzeyev, N. Хасан Туфан // Мир поэта: О творчестве Х. Такташа, М. Джалиля, Х. Туфана, С. Хакима. Kazan: Tatarıstan Kitab Nəşriyyatı. 1987. səh. 125—163.
- Mustafin, R. A. Любовь к жизни и приверженности к правде // Древняя и вечно молодая: Литературные портреты татарских поэтов. Kazan: Tatarıstan Kitab Nəşriyyatı. 1991. səh. 135—163.
- Mustafin, F. "Дело Туфана". Татарстан (№ 3). 1992: 28—39.
- Hakim, S,. "Грустит Лебяжье озеро …". Лит. Россия (11 нояб). 1984: 16.
- Kərim, M. О Хасане Туфане // Притча о трех братьях. Moskva: Современник. 1988. səh. 136—139.
- Kaşapov, Q. По следам поэта Хасана Туфана // С песнями прошел я Барабу …. Сов. Татария. 1989.
- Litvin, A. L. Арест поэта (или Рассказ о том, как Хасан Туфан сравнил Кирова с Дантоном) // Запрет на жизнь. Kazan: Tatarıstan Kitab Nəşriyyatı. 1993. səh. 151—164.
- Rəşidov, A. "Немеркнущая звезда; Кутуй Р. Очарованный странник". Веч. Казань. 10 dekabr 1985.
- Mustafin, R. "Песчинка звездной пыли…". Веч. Казань. 8 dekabr 1990.
- Yelizarova-Tomus, T. "Свет поэта: О Хасане Туфане". Идель (№ 4). 1995: 75—79.
- Arifzyanova, İ. "Мой стих итог пережитого …". М¦гариф (№ 4). 1996: 46—48.
- Aleşkov, N. "Баллада о любви: Памяти выдающегося татарского поэта Х. Туфана и его жены актрисы Луизы Салиасгаровой". Веч. Казань. 24 aprel 1987.
- Kərim, M. Хасану Туфану // Стихи и поэмы: Пер. с башкир. Moskva: Сов. Россия. 1982. səh. 128.
- Kudaş, S. "Хасану Туфану: Стихи". Сов. Татария. 21 oktyabr 1984.
- Kutuy, R. "Тишина памяти Хасана Туфана: Стихи". Сов. Татария. 22 iyul 1984.
- Norden, A. "Хасану Туфану: Стихи". Сов. Татария. 9 iyul 1989.
- Sərçin, R. Ş. "«Тюремная» лирика Фатиха Карима и Хасана Туфана". Филология и культура (№ 4 (42)). 2015: 246-250.
Xarici keçidlər
- Həsən Tufan 2009-11-07 at the Wayback Machine — Tatar Elektron Kitabxanası saytında.
- Həsən Tufan[ölü keçid] — Ropnet.ru saytında.
- Həsən Tufan 2016-10-16 at the Wayback Machine — "ГАСЫРЛАР АВАЗЫ-ЭХО ВЕКОВ" jurnalında.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hizbulla Gulsizin Hesretov Kusinov tam adi Hizbulla Fexri oglu Gulsizin Hesretov Kusinov rus Hisbulla Fahrievich Gulzizin Hazratov Kusinov texellusu Hesen Tufan tatar Hәsәn Tufan rus Hasa n Tufa n 27 noyabr 10 dekabr 1900 Iske Karmet d Aksubay volostu d Cistay qezasi d Kazan quberniyasi Rusiya imperiyasi 10 iyun 1981 Kazan Tataristan sairi ve yazicisi milli fiqur 1966 Hizbulla Gulsizin Hesretov Kusinovtatar Hisbulla Gulzizin Hazratov KusinovDogum adi Hisbulla Fahrievich Gulzizin Hazratov KusinovTexellusu Hesen TufanDogum tarixi 27 noyabr 10 dekabr 1900Dogum yeri Iske Karmet d Aksubay volostu d Cistay qezasi d Kazan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 10 iyun 1981 1981 06 10 80 yasinda Vefat yeri Kazan Tataristan MSSR RSFSR SSRIDefn yeri Kazandaki tatar qebiristanligi d Milliyyeti TatarUsaqlari Gulyene qizi Idegey oglu Tehsili QaliyaIxtisasi EdebiyyatFealiyyeti Yazici sairFealiyyet illeri 1924 1981Eserlerinin dili tatar diliJanr SeirMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiHizbulla Fexri oglu Gulsizin Hesretov Kusinov 9 dekabr 1900 cu ilde Rusiya imperiyasinin Kazan quberniyasinin daxil olan Muqeddes Kiremet indiki Tataristan Respublikasinin kendi bir kendli ailesinde anadan olmusdur O oxumagi ve yazmagi atasindan oyrenmis ibtidai tehsilini ise kend mektebinde almisdir 1914 cu ilde onun qardaslari Hesen Tufani Ural daglarina aparmisdir ki o buradaki mis medenlerinde kesfiyyatci kimi islemisdir O tehsilini regionun en oncul tedris muessiselerinden biri olan Ufa seherindeki davam etdirmisdir O burada Seyxzade Babicin musiqi ve edebi sferasina daxil olmusdur 1915 ci ilden onun edebiyyat muellimi Alimcan Ibrahimov olmusdur Burada o Mecid Qafuri ve ile tanis olmusdur Hesen Tufan 1918 1928 ci illerde Sibirde Uraletrafi erazilerde ve Kazan seherinde ders kecmisdir 1928 1930 cu illerde o Qafqaz ve Merkezi Asiyaya getmisdir Hesen Tufan 1930 1934 cu illerde Tatar Radio Komitesinin redaktoru olmusdur Az sonra o Sovet edebiyyati jurnalinin Sovet әdәbiyaty icraedici katibi olmusdur Hesen Tufan 1940 ci ilde repressiyaya meruz qalmis ancaq daha sonra beraet qazanmis ve Kazan seherine qayitmisdir Hizbulla Fexri oglu Gulsizin Hesretov Kusinov 10 iyun 1981 ci ilde SSRI nin RSFSR na daxil olan Tataristan MSSR nin paytaxti Kazan seherinde 80 yasinda vefat etmisdir Onun meyiti Kazan seherindeki tatar qebiristanliginda defn edilmisdir YaradiciligiHesen Tufanin eserleri 1924 cu ilden nesr olunurdu Bir nece il erzinde hem oxucular hem tenqidciler hem de ki edebi ictimaiyyetin diqqet merkezine cevrilmisdir Hesen Tufan isci tebeqe movzusunu onlarin mubarizesini ve eziyyetini isiqlandiran ilk tatar sairi olmusdur 1920 1930 cu illerde o lirik ve epik janrlarda seirler yazmaga baslamisdir ki bu eserler Tataristan seiriyyetinin esasini teskil etmisdir 1930 cu illerin ortalarinda Hesen Tufanin yazdigi seirler epik janrindan lirik janrina kecir Onun bu janrda yazdigi bir cox seiri populyar mahnilara cevrilir Hesen Tufan 1950 1960 ci illerde Tataristan seiriyyetinin mirvarileri hesab edilen eserler yazir Onun yaradiciliq fealiyyetinin son dovrlerinde yazdigi eserlerinde sosial analiz derinlesir problemlerin ehemiyyeti ve fealligi elece de fikir artir MenbeIstinadlar Min sine nichek yarattym Kazan Ak Bars 2004 Laureaty premii Tukaya 1966 god gabdullatukay ru rus Tatmedia 12 yanvar 2019 tarixinde Istifade tarixi 27 mart 2019 Tufan Hasan Fahrievich Hasan Tufan poet gabdullatukay ru rus Tatmedia 4 mart 2016 tarixinde Istifade tarixi 27 mart 2019 Edebiyyat A Hasan Tufan Pisateli Sovetskogo Tatarstana Biobib liogr Kazan Tataristan Kitab Nesriyyati 1970 seh 406 411 Yuzeyev N Hasan Tufan Mir poeta O tvorchestve H Taktasha M Dzhalilya H Tufana S Hakima Kazan Tataristan Kitab Nesriyyati 1987 seh 125 163 Mustafin R A Lyubov k zhizni i priverzhennosti k pravde Drevnyaya i vechno molodaya Literaturnye portrety tatarskih poetov Kazan Tataristan Kitab Nesriyyati 1991 seh 135 163 Mustafin F Delo Tufana Tatarstan 3 1992 28 39 Hakim S Grustit Lebyazhe ozero Lit Rossiya 11 noyab 1984 16 Kerim M O Hasane Tufane Pritcha o treh bratyah Moskva Sovremennik 1988 seh 136 139 Kasapov Q Po sledam poeta Hasana Tufana S pesnyami proshel ya Barabu Sov Tatariya 1989 Litvin A L Arest poeta ili Rasskaz o tom kak Hasan Tufan sravnil Kirova s Dantonom Zapret na zhizn Kazan Tataristan Kitab Nesriyyati 1993 seh 151 164 Residov A Nemerknushaya zvezda Kutuj R Ocharovannyj strannik Vech Kazan 10 dekabr 1985 Mustafin R Peschinka zvezdnoj pyli Vech Kazan 8 dekabr 1990 Yelizarova Tomus T Svet poeta O Hasane Tufane Idel 4 1995 75 79 Arifzyanova I Moj stih itog perezhitogo M garif 4 1996 46 48 Aleskov N Ballada o lyubvi Pamyati vydayushegosya tatarskogo poeta H Tufana i ego zheny aktrisy Luizy Saliasgarovoj Vech Kazan 24 aprel 1987 Kerim M Hasanu Tufanu Stihi i poemy Per s bashkir Moskva Sov Rossiya 1982 seh 128 Kudas S Hasanu Tufanu Stihi Sov Tatariya 21 oktyabr 1984 Kutuy R Tishina pamyati Hasana Tufana Stihi Sov Tatariya 22 iyul 1984 Norden A Hasanu Tufanu Stihi Sov Tatariya 9 iyul 1989 Sercin R S Tyuremnaya lirika Fatiha Karima i Hasana Tufana Filologiya i kultura 4 42 2015 246 250 Xarici kecidlerHesen Tufan 2009 11 07 at the Wayback Machine Tatar Elektron Kitabxanasi saytinda Hesen Tufan olu kecid Ropnet ru saytinda Hesen Tufan 2016 10 16 at the Wayback Machine GASYRLAR AVAZY EHO VEKOV jurnalinda