Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hun dili və ya Hun türkcəsi — vaxtı ilə mövcud olmuş hunların dili. Yunan, latın və çin mənbələrindəki müəyyən sözlərə görə tanınır. Müasir dövrə qədərə gəlib çatmış sözlərin analizinə görə türk dilləri qrupuna aid edilir.
| Hun Türkcəsi | |
|---|---|
| Ölkələr | Türkistan və Avropa |
| Regionlar | Cənubi Avropa, Türkistan, Cənubi Sibir, Şərqi Avropa |
| Rəsmi status | Böyük Hun İmperiyası, Qərbi Hun İmperiyası, , Ağ Hun İmperiyası, , |
| ölü dil | |
| Ölü dil | təx. V əsr |
| Təsnifatı | |
| Kateqoriya | Avrasiya dilləri |
| Yazı | |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | xhc |
| IETF | xhc |
| Hun dili | Türk dili | İngilis dili | Azərbaycan dili |
| Tengri | Tanrı | God | Tanrı |
| Kut | Kut | Political Power | Siyasi hakimiyyət |
| Kız | Kız | Girl | Qız |
| Katun | Kadın/Hatun | Woman | Qadın/Xanım |
| Tug | Tuğ | Horsetail | At quyruğu |
| Orda | Ordu | Army | Ordu |
| Bar | Bar | Go | Var/Get |
| Börı | Kurt | Wolf | Börü/Qurd |
| Tat | Tat | Iranıan | Tat |
| Tok | Tok/Güçlü | Strong/Thick | Güclü/Yoğun |
| El | El/İl/Ülke | Country | Ölkə |
| Kılıç | Kılıç | Sword | Qılınc |
Dövrümüzə çatmış sözlər
Avropa hunlarının müasiri oln müşahidəçilər və VI əsrdə yaşamış tarixçi Jordanes hunların istifadə etdiyi dildən 3 sözü dövrümüzə gəlib çatmasına nail olmuşdurlar.
Kəndlərdə bizə ərzaq - qarğıdalı əvəzinə darı və yerlilərin dediyi kimi medos verilirdi. Bizi müşayət edən iştirakçılar darı və buğdadan hazırlanmış içki - hansıki barbarlar kamos adlandırır - aldılar.
Hunlar Attilanı belə mərsiyyələrlə - onlar bunu strava adlandırır - ağlaşma qurmaqla, onun məbədi üzərində böyük ehtişamla qeyd edirdilər.
Bu medos bal şərabı kimi bir içkidir, kamos buğda içkiçi, strava dəfn mərasimidir. Maenchen-Helfen iddia etmişdir ki, strava slavyan dilində danışan bir məlumatçıdan gəlmiş ola bilər.
Hun dili barədə digər bütün məlumatlar onların tayfaları və şəxs adları ilə bağlıdır.
Türk dili olması barədə
Karl Henrix Menges və Omelian Pritsak kimi bir çox tarixçilər düşünürlər ki, hunlara aid olan xüsusi sözlər ancaq Türk dili və ya Altay dil ailəsi ilə əlaqələndirilə bilər. Menges dil dəlillərinə arxalansa da, hunlara münasibəti "onları türk və ya türklərə yaxın hesab etməyin etnoloji səbəbləri var" deyir. Bundan başqa, Menges hunların monqolca və ya tunqus dillərindən birində və ya türkcə ilə monqolcanın arasındakı hansısa dildə danışa biləcəyi ehtimalını da bildirir. Bizim dövrümüzə gəlib çatan 33 Hun şəxs adlarını araşdıran Pritsak deyir:
O [Hun dili], Türk dili deyildi, güman ki, türkcə ilə monqolca arasında bir dil idi və türkcəyə monqolcadan daha yaxın idi. Bu dilin bulqar dili və müasir çuvaşca ilə çox güclü əlaqələri var, lakin, xüsusən leksiki və morfoloji anlamda Osmanlı türkcəsi və Yakut dilləri ilə də bəzi vacib əlaqələrə sahibdir.
Savelyev-Jeong (2000) bildirir ki, ənənəvi və yayqın olan görüş budur ki, xionqnular və ya hunlar türk, ən azından Altay kökənlidirlər. Otto Maenchen-Helfen iddia edir ki, bir çox tayfa və şəxs adları görünür türk dillərindən ortaya çıxmışdır və bu dilin türk dili olduğunu göstərir. Hyun Jin Kim eyni şəkildə belə nəticəyə gəldi ki, "bizim bildiyimiz adlara əsasən, Hun elitasının əsasən türkdilli olması ehtimalı yüksəkdir". Denis Sinor bizim hun dilini bütövlükdə təsnif etmək qabiliyyətimizə şübhə ilə yanaşsa da, Hun elitasının bir hissəsinin türkcə danışdığını bildirir, lakin bəzi Hun adlarının mənşəcə türkcə ola bilməyəcəyini qeyd edir. Tarixçi Peter Heather 1995-ci ildə türk fərziyyəsini "ən yaxşı təxmin" olaraq dəstəkləsə də, o vaxtdan skeptisizmini dilə gətirdi, 2010-cu ildə "həqiqət odur ki, hunların hansı dildə danışdıqlarını bilmirik. və yəqin ki, heç vaxt da bilməyəcəyik" dedi. Savelyev və Jeong oxşar şəkildə qeyd edirlər ki, "hun adları üçün əvvəllər təklif edilmiş türk etimologiyalarının əksəriyyəti birmənalı olmaqdan uzaqdır, ona görə də bu tip məlumatlardan qəti nəticə çıxarmaq olmaz".
Digər versiyalar
Hun imperiyası daxilində xeyli sayda dillərdən istifadə edilirdi. Priskus hun dilinin Attilanın sarayında danışılan başqa dillərdən fərqləndiyini qeyd etmişdir. O, Attillanı sarayda əyləndirən şəxs olan Zerkonun qonaqları "hun və qot dilləri ilə qarışmış latin dilində sözlər" istifadə etməsindən bəhs edir. Priskus deyirdi ki, Attilanın "skif" təbəələri "öz barbar dillərindən başqa, ya hun, ya qot, ya da bir çoxunun Qərbi Romalılarla əlaqə vasitəsi olan Latın dilində danışırlar; lakin Frakiya və İlliriya sərhəd bölgələrindən gələn əsirlər istisna olmaqla, onlardan heç biri asanlıla yunanca danışa bilmirlər". Bəzi alimlər qot dilinin imperiya daxilində lingua franca olduğunu iddia edir. Hyun Jin Kim isə güman edir ki, hunlar dörd dili - hun, qot, latın və sarmat dillərini - hökumətin müxtəlif səviyyələrində istifadə etmişlər və bu dillərdən heç biri dominant olmamışdır.
Hun dilinin özündən isə qədim qaynaqlarda cəmi üç söz qorunub saxlanmışdır. Hun dilində olması ehtima edilən digər sözlərin hamısı ya şəxs, ya da tayfa adlarıdır. Bu sözlərin bir hissəsinə əsaslanan alimlər hun dilinin türk dili olduğunu, digərləri monqol və türk dili arasında bir dil olduğunu və ya Yenisey dillərindən biri olduğunu iddia edirlər. Az bir qisim alim isə Hind-Avropa dil ailəsinin şərq qrupu ilə əlaqələndirməyə çalışırlar. Bundan başqa, Saskia Pronk-Tiethoff Hun dilinin əslində türk dili olduğunu vurğulamaqdadır. Bununla belə, əldəki materialın azlığı nəzərə alınarsa, çoxları dili təsnif edilə bilməz hesab edir.
İstinadlar
- Тенишев Э. Р. Гуннов язык 2012-10-23 at the Wayback Machine // Языки мира: Тюркские языки. — М., 1997. — С. 52–53.
- "Сюнну-Гунны. Кто же они? Стенограмма лекции, прочитанной Анной Владимировной Дыбо". 2014-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-05.
- Maenchen-Helfen, 1973. səh. 424
- Pronk-Tiethoff, 2013. səh. 58
- Maenchen-Helfen, 1973. səh. 425
- Maenchen-Helfen, 1973. səh. 424–426
- Schenker, 2015. səh. 6
- Vékony, 2000. səh. 236
- Maenchen-Helfen, 1973. səh. 376
- Menges, 1995. səh. 17
- Pritsak, 1982. səh. 470
- Savelyev və Jeong, 2020
- Maenchen-Helfen, 1973. səh. 392–411
- Kim, 2013. səh. 30
- Heather, 1995. səh. 5
- Heather, 2006. səh. 148
- Heather, 2010. səh. 209
- Maenchen-Helfen, 1973. səh. 377
- Maenchen-Helfen, 1973. səh. 382
- Wolfram, 1990. səh. 254; Wolfram, 1997. səh. 142; Heather, 2010. səh. 329.
- Kim, 2013. səh. 30–31
- Maenchen-Helfen, 1973. səh. 423-426; Pohl, 1999. səh. 501-502.
- Maenchen-Helfen, 1973; Kim, 2013. səh. 30.
- Vajda, 2013. səh. 4, 14, 48, 103–6, 108–9, 130–1, 135–6, 182, 204, 263, 286, 310
- Bailey, 1985. səh. 25
- Savelyev və Jeong, 2020. səh. 376
- Doerfer, 1973. səh. 50; Golden, 1992. səh. 88-89; Sinor, 1997. səh. 336; Róna-Tas, 1999. səh. 208.
Mənbə
- Otto J. Maenchen-Helfen. The World of the Huns: Studies in Their History and Culture. University of California Press. Max Knight (ed.). 1973. 978-0-520-01596-8.
- Saskia Pronk-Tiethoff. The Germanic loanwords in Proto-Slavic. Rodopi. 2013. ISBN .
- Alexander M. Schenker. The Dawn of Slavic: an introduction to Slavic philology. Yale University Press. 1995. ISBN .
- Gábor Vékony. Dacians, Romans, Romanians. Matthias Corvinus. 2000. ISBN .
- Karl Heinrich Menges. The Turkic Languages and Peoples: An Introduction to Turkic Studies. Otto Harrassowitz Verlag. 1995. ISBN .
- Alexander Savelyev və Choongwon Jeong. Early nomads of the Eastern Steppe and their tentative connections in the West. Evolutionary Human Sciences. Cambridge University Press. 2020.
- Omeljan Pritsak. The Hunnic Language of the Attila Clan. Cambridge, Massachusetts: Harvard Ukrainian Studies. 1982. ISBN .
- Hyun Jin Kim. The Huns, Rome and the Birth of Europe. Cambridge University Press. 2013. ISBN .
- Peter Heather. Empires and Barbarians: The Fall of Rome and the Birth of Europe. New York: Oxford University Press. 2010. ISBN .
- Peter Heather. The Huns and the End of the Roman Empire in Western Europe. English Historical Review. 90 (435). 1995. 4–41.
- Herwig Wolfram. The Roman Empire and Its Germanic Peoples. 1997: University of California Press. ISBN .
- Herwig Wolfram. History of the Goths. University of California Press. 1990. ISBN .
- HW. Bailey. Indo-Scythian Studies, Being Khotanese Texts, VII. Cambridge University: Cambridge University Press. 1985.
- Alexander Savelyev və Choongwon Jeong. Early nomads of the Eastern Steppe and their tentative connections in the West. Evolutionary Human Sciences. Cambridge University Press. 2020.
- Gerhard Doerfer. Zur Sprache der Hunnen. Central Asiatic Journal. 1973. 1–50.
- Peter B. Golden. An Introduction to the History of the Turkic Peoples: Ethnogenesis and State-Formation in Medieval and Early Modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: Harrassowitz. 1992. ISBN .
- Denis Sinor. The Hun Period. The Cambridge history of early Inner Asia (1. publ. ed.). Cambridge [u.a.]: Cambridge Univ. Press. Denis Sinor (ed.). 1990. 177–203. ISBN .
- András Róna-Tas. Hungarians and Europe in the Early Middle Ages: An Introduction to Early Hungarian History. Budapest: Central European University Press. 1999.
Xarici keçidlər
- The World of the Huns by Otto Maenchen-Helfen — Language chapter
- The History Files Europe: The Origins of the Huns, based on conversations with Kemal Cemal, Turkey, 2002 (address correction to Notes, above)
- Vassil Karloukovski's Page. Otto Maenchen-Helfen — The World of the Huns. University of California Press, 1973.
- HistoryFiles — Sinology research in Europe
- Azgar Mukhamadiev — Khan Diggiz dish inscription. Excerpts from the article "Turanian Writing", from the book "Problems Of Linguoethnohistory Of The Tatar People". Kazan, 1995. pages 36–83.
- Historical Timelines — Huns
- Azərtürk Tariyel. Azəri (Şumer), Çin və Hunqar (On Oqur) dilləruinin köməyi ilə Hun dilinin bərpası /T.Azərtürk. ABŞ, Sietl: "Tariyel Veli Ali" İncorporate", 2003.- 84 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hun dili ve ya Hun turkcesi vaxti ile movcud olmus hunlarin dili Yunan latin ve cin menbelerindeki mueyyen sozlere gore taninir Muasir dovre qedere gelib catmis sozlerin analizine gore turk dilleri qrupuna aid edilir Hun TurkcesiOlkeler Turkistan ve AvropaRegionlar Cenubi Avropa Turkistan Cenubi Sibir Serqi AvropaResmi status Boyuk Hun Imperiyasi Qerbi Hun Imperiyasi Ag Hun Imperiyasi olu dilOlu dil tex V esrTesnifatiKateqoriya Avrasiya dilleriAltay dilleri Turk dilleriBulqar dilleri dd YaziDil kodlariISO 639 1 ISO 639 2 ISO 639 3 xhcIETF xhcHun dili Turk dili Ingilis dili Azerbaycan diliTengri Tanri God TanriKut Kut Political Power Siyasi hakimiyyetKiz Kiz Girl QizKatun Kadin Hatun Woman Qadin XanimTug Tug Horsetail At quyruguOrda Ordu Army OrduBar Bar Go Var GetBori Kurt Wolf Boru QurdTat Tat Iranian TatTok Tok Guclu Strong Thick Guclu YogunEl El Il Ulke Country OlkeKilic Kilic Sword QilincDovrumuze catmis sozlerAvropa hunlarinin muasiri oln musahideciler ve VI esrde yasamis tarixci Jordanes hunlarin istifade etdiyi dilden 3 sozu dovrumuze gelib catmasina nail olmusdurlar Kendlerde bize erzaq qargidali evezine dari ve yerlilerin dediyi kimi medos verilirdi Bizi musayet eden istirakcilar dari ve bugdadan hazirlanmis icki hansiki barbarlar kamos adlandirir aldilar Hunlar Attilani bele mersiyyelerle onlar bunu strava adlandirir aglasma qurmaqla onun mebedi uzerinde boyuk ehtisamla qeyd edirdiler Bu medos bal serabi kimi bir ickidir kamos bugda ickici strava defn merasimidir Maenchen Helfen iddia etmisdir ki strava slavyan dilinde danisan bir melumatcidan gelmis ola biler Hun dili barede diger butun melumatlar onlarin tayfalari ve sexs adlari ile baglidir Turk dili olmasi baredeKarl Henrix Menges ve Omelian Pritsak kimi bir cox tarixciler dusunurler ki hunlara aid olan xususi sozler ancaq Turk dili ve ya Altay dil ailesi ile elaqelendirile biler Menges dil delillerine arxalansa da hunlara munasibeti onlari turk ve ya turklere yaxin hesab etmeyin etnoloji sebebleri var deyir Bundan basqa Menges hunlarin monqolca ve ya tunqus dillerinden birinde ve ya turkce ile monqolcanin arasindaki hansisa dilde danisa bileceyi ehtimalini da bildirir Bizim dovrumuze gelib catan 33 Hun sexs adlarini arasdiran Pritsak deyir O Hun dili Turk dili deyildi guman ki turkce ile monqolca arasinda bir dil idi ve turkceye monqolcadan daha yaxin idi Bu dilin bulqar dili ve muasir cuvasca ile cox guclu elaqeleri var lakin xususen leksiki ve morfoloji anlamda Osmanli turkcesi ve Yakut dilleri ile de bezi vacib elaqelere sahibdir Savelyev Jeong 2000 bildirir ki enenevi ve yayqin olan gorus budur ki xionqnular ve ya hunlar turk en azindan Altay kokenlidirler Otto Maenchen Helfen iddia edir ki bir cox tayfa ve sexs adlari gorunur turk dillerinden ortaya cixmisdir ve bu dilin turk dili oldugunu gosterir Hyun Jin Kim eyni sekilde bele neticeye geldi ki bizim bildiyimiz adlara esasen Hun elitasinin esasen turkdilli olmasi ehtimali yuksekdir Denis Sinor bizim hun dilini butovlukde tesnif etmek qabiliyyetimize subhe ile yanassa da Hun elitasinin bir hissesinin turkce danisdigini bildirir lakin bezi Hun adlarinin mensece turkce ola bilmeyeceyini qeyd edir Tarixci Peter Heather 1995 ci ilde turk ferziyyesini en yaxsi texmin olaraq desteklese de o vaxtdan skeptisizmini dile getirdi 2010 cu ilde heqiqet odur ki hunlarin hansi dilde danisdiqlarini bilmirik ve yeqin ki hec vaxt da bilmeyeceyik dedi Savelyev ve Jeong oxsar sekilde qeyd edirler ki hun adlari ucun evveller teklif edilmis turk etimologiyalarinin ekseriyyeti birmenali olmaqdan uzaqdir ona gore de bu tip melumatlardan qeti netice cixarmaq olmaz Diger versiyalarHun imperiyasi daxilinde xeyli sayda dillerden istifade edilirdi Priskus hun dilinin Attilanin sarayinda danisilan basqa dillerden ferqlendiyini qeyd etmisdir O Attillani sarayda eylendiren sexs olan Zerkonun qonaqlari hun ve qot dilleri ile qarismis latin dilinde sozler istifade etmesinden behs edir Priskus deyirdi ki Attilanin skif tebeeleri oz barbar dillerinden basqa ya hun ya qot ya da bir coxunun Qerbi Romalilarla elaqe vasitesi olan Latin dilinde danisirlar lakin Frakiya ve Illiriya serhed bolgelerinden gelen esirler istisna olmaqla onlardan hec biri asanlila yunanca danisa bilmirler Bezi alimler qot dilinin imperiya daxilinde lingua franca oldugunu iddia edir Hyun Jin Kim ise guman edir ki hunlar dord dili hun qot latin ve sarmat dillerini hokumetin muxtelif seviyyelerinde istifade etmisler ve bu dillerden hec biri dominant olmamisdir Hun dilinin ozunden ise qedim qaynaqlarda cemi uc soz qorunub saxlanmisdir Hun dilinde olmasi ehtima edilen diger sozlerin hamisi ya sexs ya da tayfa adlaridir Bu sozlerin bir hissesine esaslanan alimler hun dilinin turk dili oldugunu digerleri monqol ve turk dili arasinda bir dil oldugunu ve ya Yenisey dillerinden biri oldugunu iddia edirler Az bir qisim alim ise Hind Avropa dil ailesinin serq qrupu ile elaqelendirmeye calisirlar Bundan basqa Saskia Pronk Tiethoff Hun dilinin eslinde turk dili oldugunu vurgulamaqdadir Bununla bele eldeki materialin azligi nezere alinarsa coxlari dili tesnif edile bilmez hesab edir IstinadlarTenishev E R Gunnov yazyk 2012 10 23 at the Wayback Machine Yazyki mira Tyurkskie yazyki M 1997 S 52 53 Syunnu Gunny Kto zhe oni Stenogramma lekcii prochitannoj Annoj Vladimirovnoj Dybo 2014 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2015 09 05 Maenchen Helfen 1973 seh 424 Pronk Tiethoff 2013 seh 58 Maenchen Helfen 1973 seh 425 Maenchen Helfen 1973 seh 424 426 Schenker 2015 seh 6 Vekony 2000 seh 236 Maenchen Helfen 1973 seh 376 Menges 1995 seh 17 Pritsak 1982 seh 470 Savelyev ve Jeong 2020 Maenchen Helfen 1973 seh 392 411 Kim 2013 seh 30 Heather 1995 seh 5 Heather 2006 seh 148 Heather 2010 seh 209 Maenchen Helfen 1973 seh 377 Maenchen Helfen 1973 seh 382 Wolfram 1990 seh 254 Wolfram 1997 seh 142 Heather 2010 seh 329 Kim 2013 seh 30 31 Maenchen Helfen 1973 seh 423 426 Pohl 1999 seh 501 502 Maenchen Helfen 1973 Kim 2013 seh 30 Vajda 2013 seh 4 14 48 103 6 108 9 130 1 135 6 182 204 263 286 310 Bailey 1985 seh 25 Savelyev ve Jeong 2020 seh 376 Doerfer 1973 seh 50 Golden 1992 seh 88 89 Sinor 1997 seh 336 Rona Tas 1999 seh 208 MenbeOtto J Maenchen Helfen The World of the Huns Studies in Their History and Culture University of California Press Max Knight ed 1973 978 0 520 01596 8 Saskia Pronk Tiethoff The Germanic loanwords in Proto Slavic Rodopi 2013 ISBN 9789401209847 Alexander M Schenker The Dawn of Slavic an introduction to Slavic philology Yale University Press 1995 ISBN 9780520015968 Gabor Vekony Dacians Romans Romanians Matthias Corvinus 2000 ISBN 9781882785131 Karl Heinrich Menges The Turkic Languages and Peoples An Introduction to Turkic Studies Otto Harrassowitz Verlag 1995 ISBN 978 3 447 03533 0 Alexander Savelyev ve Choongwon Jeong Early nomads of the Eastern Steppe and their tentative connections in the West Evolutionary Human Sciences Cambridge University Press 2020 Omeljan Pritsak The Hunnic Language of the Attila Clan Cambridge Massachusetts Harvard Ukrainian Studies 1982 ISBN 0363 5570 Hyun Jin Kim The Huns Rome and the Birth of Europe Cambridge University Press 2013 ISBN 9781107067226 Peter Heather Empires and Barbarians The Fall of Rome and the Birth of Europe New York Oxford University Press 2010 ISBN 978 0 19 973560 0 Peter Heather The Huns and the End of the Roman Empire in Western Europe English Historical Review 90 435 1995 4 41 Herwig Wolfram The Roman Empire and Its Germanic Peoples 1997 University of California Press ISBN 978 0 5200 8511 4 Herwig Wolfram History of the Goths University of California Press 1990 ISBN 978 0 5200 6983 1 HW Bailey Indo Scythian Studies Being Khotanese Texts VII Cambridge University Cambridge University Press 1985 Alexander Savelyev ve Choongwon Jeong Early nomads of the Eastern Steppe and their tentative connections in the West Evolutionary Human Sciences Cambridge University Press 2020 Gerhard Doerfer Zur Sprache der Hunnen Central Asiatic Journal 1973 1 50 Peter B Golden An Introduction to the History of the Turkic Peoples Ethnogenesis and State Formation in Medieval and Early Modern Eurasia and the Middle East Wiesbaden Harrassowitz 1992 ISBN 978 3 447 03274 2 Denis Sinor The Hun Period The Cambridge history of early Inner Asia 1 publ ed Cambridge u a Cambridge Univ Press Denis Sinor ed 1990 177 203 ISBN 9780521243049 Andras Rona Tas Hungarians and Europe in the Early Middle Ages An Introduction to Early Hungarian History Budapest Central European University Press 1999 Xarici kecidlerThe World of the Huns by Otto Maenchen Helfen Language chapter The History Files Europe The Origins of the Huns based on conversations with Kemal Cemal Turkey 2002 address correction to Notes above Vassil Karloukovski s Page Otto Maenchen Helfen The World of the Huns University of California Press 1973 HistoryFiles Sinology research in Europe Azgar Mukhamadiev Khan Diggiz dish inscription Excerpts from the article Turanian Writing from the book Problems Of Linguoethnohistory Of The Tatar People Kazan 1995 pages 36 83 Historical Timelines Huns Azerturk Tariyel Azeri Sumer Cin ve Hunqar On Oqur dilleruinin komeyi ile Hun dilinin berpasi T Azerturk ABS Sietl Tariyel Veli Ali Incorporate 2003 84 s