Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Üfüq- açıq yerdə Yer səthinin dairə şəklində görünən hissəsidir ki, bu hissədə göy qübbəsinin kənarları yerə bitişmiş kimi görünür. Üfüqün kənarında göyün yerə bitişik kimi görünən sərhəddinə üfüq xətti deyilir. Üfüq xətti müşahidəçi üçün yer səthinin görünən hissəsini görünməyən hissəsindən ayırır. Üfüqün dörd əsas: Şimal-Şm. (North-N), Cənub-C. (South-S), Şərq-Ş (East-E), Qərb-Q (West-W) cəhətləri vardır.
Üfüq məsafəsi
Üfüqədək görünən məsafəni 
düsturu ilə hesablamaq olar. Burada h-müşahidə nöqtəsinin (m-lə) hündürlüyüdür.
Müşahidə olunan nöqtənin hündürlüyündən asılı olaraq üfüqün diametri genişlənir.
Müşahidəçi açıq havada Elbrus dağından (5633 m) Qara dənizdə gəmini, Baba dağından (3629 m) Kür-Araz ovalığının hər tərəfini görə bilər.
Üfüqi zonalar
Üfüqi zonallıq hündürlük və ya şaquli zonallığın əksinə, üfüqi istiqamət üzrə zonaların bir-birini əvəz etməsinə deyilir. Üfüqi zonallıq dedikdə, adətən, enlik üzrə olan zonallıq, yəni meridian istiqamətində enliklər dəyişdikcə zonaların da dayişilməsi nəzərdə tutulur. Üfüqi zonallığın əsas yaranma səbəbləri- Yerin forması və onun Günəşə nisbətən tutduğu mövqeyidir. Günəşin şüa enerjisinin zonal bölgüsü nəticəsində yer üzərində temperatur, buxarlanma və buludluluq, atmosfer təzyiqi, küləklər, okeanların üst qatında suyun şorluğu, iqlimlər, prosesləri, , bitkilər və heyvanlar aləmi, çay şəbəkəsi və s. zonalar üzrə yerləşmişdir. Lakin bunların heç biri ideal enlik zonası təşkil etmir. İdeal zonallıq yer səthinin enliklər üzrə başdan-başa hamar düzənlik və su ilə qurunun hər meridian üzrə simmetrik paylanması şəraitində ola bilərdi. O zaman zonalar qərbdən şərqə doğru uzanardı və düzgün zolaqlar şimaldan cənuba doğru bir-birini əvəz edərdi. Yer kürəsində su və qurunun qeyri-bərabər bölgüsü, qurunun ovalıqlardan, sıra dağlardan, yaylalardan ibarət olması, materiklərin bəzilərinin sahil boyundan soyuq, bəzilərinin sahil boyundan isə isti dəniz cərəyanları keçməsi və s. üfüqi zonallığın strukturunun onun ideal sxemindən çox fərqlənməsinə səbəb olmuşdur.
Üfüqi zonallıq
Üfüqi zonallıq Yerin landşaft və iqlim şəraitinə uyğun olaraq və heyvanat aləminin eninə yayılmasıdır.
İstinadlar
- Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət. Bakı-Elm-2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ufuq aciq yerde Yer sethinin daire seklinde gorunen hissesidir ki bu hissede goy qubbesinin kenarlari yere bitismis kimi gorunur Ufuqun kenarinda goyun yere bitisik kimi gorunen serheddine ufuq xetti deyilir Ufuq xetti musahideci ucun yer sethinin gorunen hissesini gorunmeyen hissesinden ayirir Ufuqun dord esas Simal Sm North N Cenub C South S Serq S East E Qerb Q West W cehetleri vardir UfuqUfuq mesafesiUfuqedek gorunen mesafeni d 3 86h displaystyle d 3 86 sqrt h dusturu ile hesablamaq olar Burada h musahide noqtesinin m le hundurluyudur Musahide olunan noqtenin hundurluyunden asili olaraq ufuqun diametri genislenir Musahideci aciq havada Elbrus dagindan 5633 m Qara denizde gemini Baba dagindan 3629 m Kur Araz ovaliginin her terefini gore biler Ufuqi zonalarUfuqi zonalliq hundurluk ve ya saquli zonalligin eksine ufuqi istiqamet uzre zonalarin bir birini evez etmesine deyilir Ufuqi zonalliq dedikde adeten enlik uzre olan zonalliq yeni meridian istiqametinde enlikler deyisdikce zonalarin da dayisilmesi nezerde tutulur Ufuqi zonalligin esas yaranma sebebleri Yerin formasi ve onun Gunese nisbeten tutdugu movqeyidir Gunesin sua enerjisinin zonal bolgusu neticesinde yer uzerinde temperatur buxarlanma ve buludluluq atmosfer tezyiqi kulekler okeanlarin ust qatinda suyun sorlugu iqlimler prosesleri bitkiler ve heyvanlar alemi cay sebekesi ve s zonalar uzre yerlesmisdir Lakin bunlarin hec biri ideal enlik zonasi teskil etmir Ideal zonalliq yer sethinin enlikler uzre basdan basa hamar duzenlik ve su ile qurunun her meridian uzre simmetrik paylanmasi seraitinde ola bilerdi O zaman zonalar qerbden serqe dogru uzanardi ve duzgun zolaqlar simaldan cenuba dogru bir birini evez ederdi Yer kuresinde su ve qurunun qeyri beraber bolgusu qurunun ovaliqlardan sira daglardan yaylalardan ibaret olmasi materiklerin bezilerinin sahil boyundan soyuq bezilerinin sahil boyundan ise isti deniz cereyanlari kecmesi ve s ufuqi zonalligin strukturunun onun ideal sxeminden cox ferqlenmesine sebeb olmusdur Ufuqi zonalliqUfuqi zonalliq Yerin landsaft ve iqlim seraitine uygun olaraq ve heyvanat aleminin enine yayilmasidir IstinadlarQerib Memmedov Mahmud Xelilov Ensiklopedik ekoloji luget Baki Elm 2008