Hind musiqisi - Hindistanda məskən salmış fərqli mədəniyyət, din və dilə sahib insan birliklərinin mədəniyyət və incəsənətini özündə əks etdirir. Dini inanclar bayramlar, mərasimlər, adət-ənənələrdə olduğu kimi, hind musiqisinin, rəqslərinin yaranmasına, inkişafına əsaslı təsir göstərmişdir. Qədimdə dövrlərdə olduğu kimi, müasir dövrdə də hind musiqisi və rəqsləri dini rituallar, bayramlar, toy şənlikləri, oyun və əyləncələrlə vəhdət təşkil edir.
"Sаnqitа" sözü əksər hind dillərində "musiqi" kimi bаşа düşülür, hərfi bахımdаn "hər şеyin birləşməsi və ifаdəsi" kimi tərcümə оlunur. "Hər şеy" dedikdə isə bədən, аğıl və ruh başa düşülür. Şimаli musiqisində “şаcаcа” və yа əsаs tоn əbədiliyi, tanrını simvоlizə еdir. "Şаcаcа" tеrmini hərfi mənаdа "6 nоtdаn ibаrət sırа" mənаsını vеrir. Musiqi sırаlаmаsının əsаsı, musiqinin mаhiyyətinin аçаrı qаmmаnın birinci nоtu "sа"dаn аsılı оlur, Аvrоpа musiqisində bu "dо" qаmmаsıdır. İfаçı üçün şаcаcа səsinin imkаn vеrdiyi tоndа və yа musiqi аlətinin imkаn vеrdiyi tоndа qоyulа bilər.
Hind musiqisinin xüsusiyyətləri
Ölkənin müxtəlif ştatlarında məskunlaşan "pulayana", "oraon", "santal", "savara", "çençu", "bhil" və s. tayfaların spesifik musiqi və rəqsləri vardır. Belə etnik musiqi hind musiqi mədəniyyətinin ümumi xüsusiyyətlərinin formalaşmasında xüsusi rol oynamışdır. Digər qədim mənbə tamil və qohum xalqların musiqisidir, bu musiqi melodikdir, özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Bu musiqi veda ilahilərinin oxunmasında ari musiqisi ilə müəyyən qədər uyğun gəlmişdir.
Veda mətnlərinin ("Riqveda", Samaveda", "Yacurveda", "Artharveveda"), hamısı musiqi üstündə köklənmişdir. Vedaların yayılmasında, brahmanizmin, hinduizmin formalaşmasında, hind cəmiyyətində möhkəmlənməsində musiqi, mahnı və nəğmələrin mühüm rolu olmuşdur. Müxtəlif formalı, üslublu musiqilər, nəğmələr, rəqslər dini məzmunlu ideyaların geniş əhali kütləsinə çatdırılmasında vasitə, ünsiyyət rolunu oynamışdır. Vedalar arasında qurban əsnasında oxunan ilahiləri əhatə edən "Samaveda" xüsusi yer tutur. Müqəddəslik, ayinlər baxımından sonra "Riqveda"dan sonrakı yerdə duran "Samaveda" bəzən "rituallar vedası" və ya "melodiyalar vedası" kimi tanınır. Qurban mərasimlərində, dini rituallar zamanı "Samaveda" ilahiləri yüksək səslə oxunur. Sonuncu veda olan "Artharveveda" (yaxud "Acurveda") da dini ilahilər, mahnı və nəğmələr əksini tapmışdır.
Əsrlərlə davam edən qarşılıqlı dini-etnik təsir nəticəsində Hindistanda "hindustani" və "karnatak" klassik musiqi incəsənəti yaranmışdır. Bu musiqi ənənələri oxşar melodik və qanunlara uyğun əsasa malikdirlər, bu da "raqa" və "tala" üçün xarakterikdir.
Tarixi
Qədim hind musiqi və rəqsləri haqqında ilk əsər dram sənətinin yaradıcısı müdrik Bharataya məxsusdur. O, "Bharatanatya-şastra" əsərində dövrünün musiqi sənəti haqqında geniş məlumat vermişdir. Bu qədim traktatdan aydın olur ki, qədim hind musiqisi müasir "klassik" hind musiqisindən müəyyən qədər fərqlənmişdir.
Cayadeva (XII əsr), Kabir və Tiruvvaluvar, Purandaradasa (1486-1564) , Kşetrayn (1600-1680), Muttusvami Dikşitara (1775-1835), Tyaqaraca (1775-1835), tanrı Krişnaya məhəbbətdən ağlını itirən hökmdar qadın Mira hind dini-lirik musiqisinin inkişafında mühüm rol oynamışlar. Hind musiqisinin inkişafında yazıçı, şair, Nobel mükafatı laureatı Rabindranat Taqor (1861- 1941), Digambar Paluskar (1872-1931), Vişnu Narayana Bhatkhande (1860-1936) bəstəkar, musiqiçi kimi xüsusi rol oynamışlar
İstinadlar
- "First-ever public airing for Hovhaness violin & sitar concerto: Shambala". 2016-05-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-23.
- Rens Bod. A New History of the Humanities: The Search for Principles and Patterns from Antiquity to the Present. Oxford University Press. 2013. səh. 116. ISBN . 2022-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-23.
- Reginald Massey; Jamila Massey. The Music Of India. Abhinav Publications. 1996. səh. 42. ISBN . 21 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 23 July 2013.
- Srinivasan, Anil. "Sri Lankan Tamil diaspora: The new force spreading Carnatic music and dance worldwide". Scroll.in (ingilis). 2022-05-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-06-10.
- "Tamil of Sri Lanka Facts, information, pictures | Encyclopedia.com articles about Tamil of Sri Lanka". www.encyclopedia.com. 2016-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-06-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hind musiqisi Hindistanda mesken salmis ferqli medeniyyet din ve dile sahib insan birliklerinin medeniyyet ve incesenetini ozunde eks etdirir Dini inanclar bayramlar merasimler adet enenelerde oldugu kimi hind musiqisinin reqslerinin yaranmasina inkisafina esasli tesir gostermisdir Qedimde dovrlerde oldugu kimi muasir dovrde de hind musiqisi ve reqsleri dini rituallar bayramlar toy senlikleri oyun ve eylencelerle vehdet teskil edir Kendde cixis eden iki xalq musiqicisi Sanqita sozu ekser hind dillerinde musiqi kimi basa dusulur herfi bahimdan her seyin birlesmesi ve ifadesi kimi tercume olunur Her sey dedikde ise beden agil ve ruh basa dusulur Simali musiqisinde sacaca ve ya esas ton ebediliyi tanrini simvolize edir Sacaca termini herfi menada 6 notdan ibaret sira menasini verir Musiqi siralamasinin esasi musiqinin mahiyyetinin acari qammanin birinci notu sa dan asili olur Avropa musiqisinde bu do qammasidir Ifaci ucun sacaca sesinin imkan verdiyi tonda ve ya musiqi aletinin imkan verdiyi tonda qoyula biler Hind musiqisinin xususiyyetleriHind klassik musiqisi Olkenin muxtelif statlarinda meskunlasan pulayana oraon santal savara cencu bhil ve s tayfalarin spesifik musiqi ve reqsleri vardir Bele etnik musiqi hind musiqi medeniyyetinin umumi xususiyyetlerinin formalasmasinda xususi rol oynamisdir Diger qedim menbe tamil ve qohum xalqlarin musiqisidir bu musiqi melodikdir ozunemexsus xususiyyetleri vardir Bu musiqi veda ilahilerinin oxunmasinda ari musiqisi ile mueyyen qeder uygun gelmisdir Veda metnlerinin Riqveda Samaveda Yacurveda Artharveveda hamisi musiqi ustunde koklenmisdir Vedalarin yayilmasinda brahmanizmin hinduizmin formalasmasinda hind cemiyyetinde mohkemlenmesinde musiqi mahni ve negmelerin muhum rolu olmusdur Muxtelif formali uslublu musiqiler negmeler reqsler dini mezmunlu ideyalarin genis ehali kutlesine catdirilmasinda vasite unsiyyet rolunu oynamisdir Vedalar arasinda qurban esnasinda oxunan ilahileri ehate eden Samaveda xususi yer tutur Muqeddeslik ayinler baximindan sonra Riqveda dan sonraki yerde duran Samaveda bezen rituallar vedasi ve ya melodiyalar vedasi kimi taninir Qurban merasimlerinde dini rituallar zamani Samaveda ilahileri yuksek sesle oxunur Sonuncu veda olan Artharveveda yaxud Acurveda da dini ilahiler mahni ve negmeler eksini tapmisdir Esrlerle davam eden qarsiliqli dini etnik tesir neticesinde Hindistanda hindustani ve karnatak klassik musiqi inceseneti yaranmisdir Bu musiqi eneneleri oxsar melodik ve qanunlara uygun esasa malikdirler bu da raqa ve tala ucun xarakterikdir TarixiQedim hind musiqi ve reqsleri haqqinda ilk eser dram senetinin yaradicisi mudrik Bharataya mexsusdur O Bharatanatya sastra eserinde dovrunun musiqi seneti haqqinda genis melumat vermisdir Bu qedim traktatdan aydin olur ki qedim hind musiqisi muasir klassik hind musiqisinden mueyyen qeder ferqlenmisdir Cayadeva XII esr Kabir ve Tiruvvaluvar Purandaradasa 1486 1564 Ksetrayn 1600 1680 Muttusvami Diksitara 1775 1835 Tyaqaraca 1775 1835 tanri Krisnaya mehebbetden aglini itiren hokmdar qadin Mira hind dini lirik musiqisinin inkisafinda muhum rol oynamislar Hind musiqisinin inkisafinda yazici sair Nobel mukafati laureati Rabindranat Taqor 1861 1941 Digambar Paluskar 1872 1931 Visnu Narayana Bhatkhande 1860 1936 bestekar musiqici kimi xususi rol oynamislarIstinadlar First ever public airing for Hovhaness violin amp sitar concerto Shambala 2016 05 30 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 23 Rens Bod A New History of the Humanities The Search for Principles and Patterns from Antiquity to the Present Oxford University Press 2013 seh 116 ISBN 978 0 19 164294 4 2022 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 23 Reginald Massey Jamila Massey The Music Of India Abhinav Publications 1996 seh 42 ISBN 978 81 7017 332 8 21 January 2022 tarixinde Istifade tarixi 23 July 2013 Srinivasan Anil Sri Lankan Tamil diaspora The new force spreading Carnatic music and dance worldwide Scroll in ingilis 2022 05 13 tarixinde Istifade tarixi 2016 06 10 Tamil of Sri Lanka Facts information pictures Encyclopedia com articles about Tamil of Sri Lanka www encyclopedia com 2016 08 08 tarixinde Istifade tarixi 2016 06 10