Hatay dövləti (Ərəbcə : لواء الإسكندرونة Lva 'Alaskandarune — İskəndərin Tugayı) hal-hazırda Türkiyə Respublikasına bağlı Hatay bölgəsində 7 sentyabr 1938 ilə 23 iyul 1939 tarixləri arasında qurulan dövlətdir. 23 iyul 1939 günü Türkiyə Respublikasına daxil olmuşdur.
Dövlət | |||
Hatay dövləti | |||
---|---|---|---|
دولة هتاي État du Hatay | |||
| |||
İstiqlal Marşı | |||
| |||
Paytaxt | Antakya | ||
Dilləri | türk dili, fransız dili, ərəb dili | ||
Rəsmi dilləri | türkcə, ərəbcə | ||
Dövlət dini | İslam | ||
Valyuta | Türk lirəsi, Suriya funtu | ||
Ərazisi | 4.700 km² | ||
Əhalisi | 234.379 (1939) | ||
İdarəetmə forması | Respublika | ||
Dövlət başçıları | |||
Prezident | |||
• | Tayfur Sökmen | ||
Baş nazir | |||
• | Əbdürrəhman Mələk | ||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Hatayın tarixi
Hatay tarix boyu bir çox sivilizasiyaya ev sahibliyi etmiş və strateji mövqeyinə görə həmişə maraq bölgəsi olmuşdur. Hetlərdən farslara, Romalılardan Bizanslılara qədər bir çox sivilizasiyalar bölgədə hökm sürmüşdür. 16-cı əsrdə Osmanlı İmperatorluğunun hakimiyyəti altına keçən Hatay 1918-ci ildə Mudros barışıq müqaviləsi ilə fransızlar tərəfindən işğal edildi.
Türk xalqı Fransanın işğalı altında olan Hatayda müstəqillik mübarizəsini davam etdirdi. Bu mübarizəyə və Tayfur Sökmen kimi liderlər öncülük etmişlər.
1937-ci ildə Millətlər Cəmiyyətinin qərarı ilə Hatay xüsusi status aldı və Hatay Dövləti yaradıldı. 2 sentyabr 1938-ci ildə qəbul etdiyi qərarla müstəqillik elan edildi. Dövlətin ilk prezidenti Tayfur Sökmen, baş naziri isə Əbdürrəhman Mələk olub.
Hatay Dövlətinin Siyasi və İctimai Quruluşu
Hatay Dövlətinin əhalisi türk, ərəb, erməni və kürd kimi müxtəlif etnik qruplardan ibarət idi. Dövlətin rəsmi dilləri türk və ərəb dilləri idi. 40 yer var idi və bu yerlərin 22-si türklər, 18-i isə ərəblər üçün ayrılmışdı.
Hatay Dövlətinin İqtisadiyyatı
Hatay dövlətinin iqtisadiyyatı əkinçilik və heyvandarlığa əsaslanırdı. Əsas kənd təsərrüfatı məhsulları pambıq, buğda, arpa və zeytun olub. Heyvandarlıqda mal-qara və qoyunçuluq geniş yayılmışdı.
Hatayın Türkiyəyə qoşulması
1939-cu il iyunun 29-da Türkiyənin tərkibinə daxil olmaq qərarına gəldi. Bu qərar 7 iyul 1939-cu ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisi tərəfindən təsdiq edilmişdir. Beləliklə, Hatay Türkiyə Cümhuriyyətinin 63-cü şəhəri oldu.
İstinadlar
- Mustafa Akdağ. (2000). Hatay'ın Kurtuluş Mücadelesi. səh. 15
- Tayfur Sökmen. (1968). Hatay Hatıraları. səh. 20
- Ali Göksel . Hatay'ın Türkiye'ye Katılması.(2009) səh. 50
- Saim Kırlı. (2013). Hatay Devleti'nde Siyasi Partiler ve Seçimler. səh. 120
- İlhan Tekeli. (1987). Hatay'ın Ekonomisi. səh. 80
- Haydar Ünlü. (2004). Hatay'ın Türkiye'ye Katılma Süreci. səh. 150
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Hatay dovleti Erebce لواء الإسكندرونة Lva Alaskandarune Iskenderin Tugayi hal hazirda Turkiye Respublikasina bagli Hatay bolgesinde 7 sentyabr 1938 ile 23 iyul 1939 tarixleri arasinda qurulan dovletdir 23 iyul 1939 gunu Turkiye Respublikasina daxil olmusdur DovletHatay dovletiدولة هتاي Etat du HatayBayraqIstiqlal Marsi 7 sentyabr 1938 29 iyun 1939Paytaxt AntakyaDilleri turk dili fransiz dili ereb diliResmi dilleri turkce erebceDovlet dini IslamValyuta Turk liresi Suriya funtuErazisi 4 700 km Ehalisi 234 379 1939 Idareetme formasi RespublikaDovlet bascilariPrezident Tayfur SokmenBas nazir Ebdurrehman Melek Vikianbarda elaqeli mediafayllarHatayin tarixiHatay tarix boyu bir cox sivilizasiyaya ev sahibliyi etmis ve strateji movqeyine gore hemise maraq bolgesi olmusdur Hetlerden farslara Romalilardan Bizanslilara qeder bir cox sivilizasiyalar bolgede hokm surmusdur 16 ci esrde Osmanli Imperatorlugunun hakimiyyeti altina kecen Hatay 1918 ci ilde Mudros barisiq muqavilesi ile fransizlar terefinden isgal edildi Turk xalqi Fransanin isgali altinda olan Hatayda musteqillik mubarizesini davam etdirdi Bu mubarizeye ve Tayfur Sokmen kimi liderler onculuk etmisler 1937 ci ilde Milletler Cemiyyetinin qerari ile Hatay xususi status aldi ve Hatay Dovleti yaradildi 2 sentyabr 1938 ci ilde qebul etdiyi qerarla musteqillik elan edildi Dovletin ilk prezidenti Tayfur Sokmen bas naziri ise Ebdurrehman Melek olub Hatay Dovletinin Siyasi ve Ictimai QurulusuHatay Dovletinin ehalisi turk ereb ermeni ve kurd kimi muxtelif etnik qruplardan ibaret idi Dovletin resmi dilleri turk ve ereb dilleri idi 40 yer var idi ve bu yerlerin 22 si turkler 18 i ise erebler ucun ayrilmisdi Hatay Dovletinin Iqtisadiyyati Hatay dovletinin iqtisadiyyati ekincilik ve heyvandarliga esaslanirdi Esas kend teserrufati mehsullari pambiq bugda arpa ve zeytun olub Heyvandarliqda mal qara ve qoyunculuq genis yayilmisdi Hatayin Turkiyeye qosulmasi1939 cu il iyunun 29 da Turkiyenin terkibine daxil olmaq qerarina geldi Bu qerar 7 iyul 1939 cu ilde Turkiye Boyuk Millet Meclisi terefinden tesdiq edilmisdir Belelikle Hatay Turkiye Cumhuriyyetinin 63 cu seheri oldu IstinadlarMustafa Akdag 2000 Hatay in Kurtulus Mucadelesi seh 15 Tayfur Sokmen 1968 Hatay Hatiralari seh 20 Ali Goksel Hatay in Turkiye ye Katilmasi 2009 seh 50 Saim Kirli 2013 Hatay Devleti nde Siyasi Partiler ve Secimler seh 120 Ilhan Tekeli 1987 Hatay in Ekonomisi seh 80 Haydar Unlu 2004 Hatay in Turkiye ye Katilma Sureci seh 150