Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gürcüstan iqtisadiyyatı 90-cı illərdə baş verən kəskin tənəzzüldən sonra 2000-ci illərdə tədricən dirçəlməyə başlayıb. Gürcüstan aqrar-sənaye ölkəsidir. 2004-cü ildən etibarən iqtisadiyyatı sabit artım tempi, kiçikhəcmli büdcə kəsiri (2006-cı ildə ÜDM-in 0,3%-i həcmində), valyuta ehtiyatlarının sürətlə artması, xarici dövlət borcunun idarəolunan səviyyəyə düşməsi və inflyasiya proseslərinin sürətlənməsi ilə xarakterizə olunur.
Makroiqtisadi göstəricilər
2006-cı ildə burada iqtisadi artım 9,6%, adambaşına düşən ÜDM 3153 (1771 ABŞ dolları) təşkil etmişdir. Son 3 ildə (2004-2006) büdcə xərclərinin orta illik 47% artması qiymətlərin bahalaşmasını stimullaşdıraraq 2006-cı ildə 8,8%-ə çatmasını şərtləndirmişdir. Xarici ticarət balansında irihəcmli kəsirə baxmayaraq, ölkəyə intensiv axıb gələn xarici investisiyalar daxili valyuta bazarında təzyiq yaradaraq ABŞ dollarına nəzərən məzənnəsini 2002-ci ilin aprelindən etibarən davamlı olaraq bahalaşdırmaqdadır.
Gürcüstanın ÜDM istehsalı 1990-cı ildə 8,5 milyard dollar olduğu halda 2010-cu ildə 11,7 milyard dollara yüksəlib. Müqayisə üçün onu bildirək ki, 1990-cı ildə Ermənistanın ümumi daxili məhsul (ÜDM) istehsalı indiki (2010-cu il) qiymətlərlə 2,2 milyard dollar idisə, 2010-cu ildə 9,3 milyard dollar, Azərbaycanda isə 1990-cı ildə olan 6,5 milyardlıq ÜDM istehsalı 2010-cu ilin yekununda 54,3 milyard dollarlıq istehsala çatıb. 1990-cı ildə Gürcüstan iqtisadiyyatı Cənubi Qafqaz iqtisadiyyatının 50 faizini təşkil edirdi. 2010-cu ildə isə Gürcüstan Cənubi Qafqaz iqtisadiyyatının 15,5 faizini formalaşdırır. 2010-cu ildə Gürcüstanda adambaşına düşən ÜDM məbləği 2,6 min dollardır, 1990-cı ildə isə bu göstərici 2.400 dollar olub. Bu göstəricilər onu bildirir ki, ötən 20 il ərzində Gürcüstan iqtisadiyyatında artım çox cüzi olub. Proqnozlara görə 2015-ci ildə Gürcüstanın Ümumi Daxili Məhsulu 14,8 milyard dollar olacaq. Son illərdə Gürcüstanda baş verən iqtisadi artıma əsasən xarici ticarət fəaliyyəti, turizm, eləcə də xarici maliyyə institutları tərəfindən Gürcüstanda müxtəlif layihələrə qoyulan sərmayələr yardım edib.
2019-cu ilin ilk rübündə Gürcüstan iqtisadiyyatına 281,1 milyon ABŞ dolları xarici investisiya yönəldilib. Bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 6,3 faiz azdır. Ölkə iqtisadiyyatına yönəldilən investisiyaların azalmasının əsas 2 səbəbi var. Bunlardan biri magistral qaz kəmərinin tikintisinin başa çatması, ikincisi isə bir neçə müəssisənin Gürcüstan rezidentinin mülkiyyətinə çevrilməsidir. 2019-cu ilin birinci rübündə Gürcüstan iqtisadiyyatına ən çox investisiya yatıran ölkə 133 milyon dollar ilə İrlandiya olub. İkinci yerdə 42,4 milyon dollarla Böyük Britaniya, üçüncü yerdə isə 22,5 milyon dollarla ABŞ qərarlaşıb. 2007-2012-ci illərdə Azərbaycan şirkətlərinin Gürcüstana qoyduqları investisiyaların ümumi həcmi $800 mln.-dan çoxdur. Bu dövrdə ARDNŞ şirkətinin investisiyaları $700 mln. təşkil edib.
Gürcüstan Milli Bankının məlumatına görə, ölkənin valyuta ehtiyatları 2019-cu il mayın 31-nə 3,7 milyard ABŞ dolları olub. May ayında valyuta ehtiyatları ilin əvvəlindən mayın 31-dək 428,2 milyon dollar və ya 13 faiz artıb. Beləliklə, Gürcüstanın valyuta ehtiyatları artaraq müstəqillik illərində ən yüksək həddə çatıb.
2019-cu ilin IV rübü ərzində Gürcüstanın toplam xarici borcu 433,5 mln. ABŞ dolları azalaraq 17,797 mlrd. dollar təşkil edib. 2019-cu il sentyabrın 30-na olan göstəriciyə görə, Gürcüstanın ümumi xarici borcunun 5,323 mlrd. dolları dövlət sektoruna məxsus olub. Xarici borcda 404,6 mln. dollar isə Gürcüstan Milli Bankının payına düşüb. Hesabat dövründə Gürcüstanın kommersiya banklarının xarici borcu 4,249 mlrd. dollar təşkil edib.
Faydalı qazıntılar
Gürcüstanın ən vacib faydalı qazıntı ehtiyatları , mis, arsen, qurğuşun, sink filizi və digər metal filizi yataqları, həmçinin neft və daş kömürdür. Gürcüstanın əsas neft yataqları və Kaxetiya regionunun cənub hissəsində, Azərbaycanla sərhəd ərazilərdə yerləşir. Neft yataqları 350-1500 metr dərinliklərdə yerləşir. Daş kömür ehtiyatları əsasən qərbi Gürcüstanda yerləşir. Onun ehtiyatları bir neçə yüz milyon tondur. Dəmir filizi ehtiyatı 150 milyon ton, marqans yataqları ehtiyatı 50 milyon ton həcmində dəyərləndirilir.
Xarici ticarət
2019-cu ilin yanvar-may aylarında Gürcüstanın xarici ticarət dövriyyəsi keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1 faiz artıb. 5 ayda ölkənin xarici ticarət dövriyyəsi 4 milyard 959 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Yanvar-may aylarında Gürcüstan 1 milyard 466,8 milyon dollarlıq məhsul ixrac edib. Hesabat dövründə idxalın dəyəri 3 milyard 492,3 milyon dollar olub. Müvafiq olaraq ixracda 14,2 faiz artım, idxalda isə 3,6 faiz azalma müşahidə olunub. Ölkənin xarici ticarət dövriyyəsində 2 milyard 25,5 milyon dollar mənfi saldo yaranıb.
İstinadlar
- . 2011-11-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-11-30.
- "Birinci rübdə Gürcüstana investisiya qoyuluşu azalıb". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-17.
- "Gürcüstanın valyuta ehtiyatları artıb". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-17.
- "Ölkəmiz bu il xarici borcunu azaldıb". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-27.
- "Gürcüstanın xarici ticarət dövriyyəsi artıb". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-16.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gurcustan iqtisadiyyati 90 ci illerde bas veren keskin tenezzulden sonra 2000 ci illerde tedricen dircelmeye baslayib Gurcustan aqrar senaye olkesidir 2004 cu ilden etibaren iqtisadiyyati sabit artim tempi kicikhecmli budce kesiri 2006 ci ilde UDM in 0 3 i hecminde valyuta ehtiyatlarinin suretle artmasi xarici dovlet borcunun idareolunan seviyyeye dusmesi ve inflyasiya proseslerinin suretlenmesi ile xarakterize olunur 1990 2012 cu iller arasinda Cenubi Qafqaz olkelerinde adambasina dusen UDM meblegi ABS dollari ile Azerbaycan Ermenistan ve Gurcustan Makroiqtisadi gostericiler2006 ci ilde burada iqtisadi artim 9 6 adambasina dusen UDM 3153 1771 ABS dollari teskil etmisdir Son 3 ilde 2004 2006 budce xerclerinin orta illik 47 artmasi qiymetlerin bahalasmasini stimullasdiraraq 2006 ci ilde 8 8 e catmasini sertlendirmisdir Xarici ticaret balansinda irihecmli kesire baxmayaraq olkeye intensiv axib gelen xarici investisiyalar daxili valyuta bazarinda tezyiq yaradaraq ABS dollarina nezeren mezennesini 2002 ci ilin aprelinden etibaren davamli olaraq bahalasdirmaqdadir Gurcustanin UDM istehsali 1990 ci ilde 8 5 milyard dollar oldugu halda 2010 cu ilde 11 7 milyard dollara yukselib Muqayise ucun onu bildirek ki 1990 ci ilde Ermenistanin umumi daxili mehsul UDM istehsali indiki 2010 cu il qiymetlerle 2 2 milyard dollar idise 2010 cu ilde 9 3 milyard dollar Azerbaycanda ise 1990 ci ilde olan 6 5 milyardliq UDM istehsali 2010 cu ilin yekununda 54 3 milyard dollarliq istehsala catib 1990 ci ilde Gurcustan iqtisadiyyati Cenubi Qafqaz iqtisadiyyatinin 50 faizini teskil edirdi 2010 cu ilde ise Gurcustan Cenubi Qafqaz iqtisadiyyatinin 15 5 faizini formalasdirir 2010 cu ilde Gurcustanda adambasina dusen UDM meblegi 2 6 min dollardir 1990 ci ilde ise bu gosterici 2 400 dollar olub Bu gostericiler onu bildirir ki oten 20 il erzinde Gurcustan iqtisadiyyatinda artim cox cuzi olub Proqnozlara gore 2015 ci ilde Gurcustanin Umumi Daxili Mehsulu 14 8 milyard dollar olacaq Son illerde Gurcustanda bas veren iqtisadi artima esasen xarici ticaret fealiyyeti turizm elece de xarici maliyye institutlari terefinden Gurcustanda muxtelif layihelere qoyulan sermayeler yardim edib 2019 cu ilin ilk rubunde Gurcustan iqtisadiyyatina 281 1 milyon ABS dollari xarici investisiya yoneldilib Bu da oten ilin eyni dovru ile muqayisede 6 3 faiz azdir Olke iqtisadiyyatina yoneldilen investisiyalarin azalmasinin esas 2 sebebi var Bunlardan biri magistral qaz kemerinin tikintisinin basa catmasi ikincisi ise bir nece muessisenin Gurcustan rezidentinin mulkiyyetine cevrilmesidir 2019 cu ilin birinci rubunde Gurcustan iqtisadiyyatina en cox investisiya yatiran olke 133 milyon dollar ile Irlandiya olub Ikinci yerde 42 4 milyon dollarla Boyuk Britaniya ucuncu yerde ise 22 5 milyon dollarla ABS qerarlasib 2007 2012 ci illerde Azerbaycan sirketlerinin Gurcustana qoyduqlari investisiyalarin umumi hecmi 800 mln dan coxdur Bu dovrde ARDNS sirketinin investisiyalari 700 mln teskil edib Gurcustan Milli Bankinin melumatina gore olkenin valyuta ehtiyatlari 2019 cu il mayin 31 ne 3 7 milyard ABS dollari olub May ayinda valyuta ehtiyatlari ilin evvelinden mayin 31 dek 428 2 milyon dollar ve ya 13 faiz artib Belelikle Gurcustanin valyuta ehtiyatlari artaraq musteqillik illerinde en yuksek hedde catib 2019 cu ilin IV rubu erzinde Gurcustanin toplam xarici borcu 433 5 mln ABS dollari azalaraq 17 797 mlrd dollar teskil edib 2019 cu il sentyabrin 30 na olan gostericiye gore Gurcustanin umumi xarici borcunun 5 323 mlrd dollari dovlet sektoruna mexsus olub Xarici borcda 404 6 mln dollar ise Gurcustan Milli Bankinin payina dusub Hesabat dovrunde Gurcustanin kommersiya banklarinin xarici borcu 4 249 mlrd dollar teskil edib Faydali qazintilarGurcustanin en vacib faydali qazinti ehtiyatlari mis arsen qurgusun sink filizi ve diger metal filizi yataqlari hemcinin neft ve das komurdur Gurcustanin esas neft yataqlari ve Kaxetiya regionunun cenub hissesinde Azerbaycanla serhed erazilerde yerlesir Neft yataqlari 350 1500 metr derinliklerde yerlesir Das komur ehtiyatlari esasen qerbi Gurcustanda yerlesir Onun ehtiyatlari bir nece yuz milyon tondur Demir filizi ehtiyati 150 milyon ton marqans yataqlari ehtiyati 50 milyon ton hecminde deyerlendirilir Xarici ticaret2019 cu ilin yanvar may aylarinda Gurcustanin xarici ticaret dovriyyesi kecen ilin eyni dovru ile muqayisede 1 faiz artib 5 ayda olkenin xarici ticaret dovriyyesi 4 milyard 959 milyon ABS dollari teskil edib Yanvar may aylarinda Gurcustan 1 milyard 466 8 milyon dollarliq mehsul ixrac edib Hesabat dovrunde idxalin deyeri 3 milyard 492 3 milyon dollar olub Muvafiq olaraq ixracda 14 2 faiz artim idxalda ise 3 6 faiz azalma musahide olunub Olkenin xarici ticaret dovriyyesinde 2 milyard 25 5 milyon dollar menfi saldo yaranib Istinadlar 2011 11 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 11 30 Birinci rubde Gurcustana investisiya qoyulusu azalib 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 17 Gurcustanin valyuta ehtiyatlari artib 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 17 Olkemiz bu il xarici borcunu azaldib 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 27 Gurcustanin xarici ticaret dovriyyesi artib 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 16 Hemcinin bax