Georgi Saridanoviç Axvlediani (gürc. გიორგი სარიდანის ძე ახვლედიანი13 aprel 1887 — 7 iyul 1973) — gürcü dilçi, Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki.
Georgi Axvlediani | |
---|---|
გიორგი სარიდანის ძე ახვლედიანი | |
Doğum tarixi | 13 aprel 1887 |
Vəfat tarixi | 7 iyul 1973 (86 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahələri | linqvistika, loqopediya |
Elmi dərəcəsi | filologiya elmləri doktoru |
İş yeri | |
Alma-mater | Sankt-Peterburq İmperator Universiteti Xarkov İmperator Universiteti |
Təhsili | |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Georgi Axvlediani 13 aprel 1887-ci ildə Kutaisi (Qərbi Gürcüstan) yaxınlığındakı Derçi kəndində anadan olmuşdur. 1910-cu ildə Xarkov Universitetinin tarix-filologiya fakültəsinin slavyan-rus şöbəsinə daxil olur. İmperator Xarkov Universitetini, sonra Petroqrad Universitetini bitirir.
1918-ci ildə Gürcüstan Universitetinin qurulması ilə əlaqədar olaraq Tiflisə qayıdır, "Gürcüstan Universiteti Cəmiyyəti" nin akademik komissiyasında iştirak edir. 1918-ci ildə Gürcüstan Universitetinin qurulması ilə əlaqədar olaraq Tiflisə qayıtdı, "Gürcüstan Universiteti Cəmiyyəti" nin akademik komissiyasında iştirak etdi. Tbilisi Dövlət Universitetinin qurucularından biri olur (1918).
1939-cu ildən SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü olur.
1941-ci ildə Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyası qurulduqda onun həqiqi üzvü seçildi.
Böyük Vətən müharibəsi illərində orduda xidmət göstərmiş yaralılarda meydana gələn nitq qüsurlarını düzəltmək üçün xidmət göstərən bir qrupa rəhbərlik edir.
1951-ci ildə J. Qoqebaşvili adına Tbilisi adına Elmi Tədqiqat Pedaqoji İnstitutunun danışma terapiyası sektoruna rəhbərlik edir. "Bilik" cəmiyyətinin Gürcüstan şöbəsinin sədri və Gürcüstan dil cəmiyyətinin sədri idi.
Georgi Axvlediani 7 iyul 1973-cü ildə Tiflisdə vəfat edir, şəhərin küçələrindən birinə onun adı verilib.
Dilçiliyin inkişafı və loqopediyaya verdiyi töhfələr
G. Axvlediani dilçilik sahəsində bir çox fundamental əsərlərin müəllifidir. Hind-İran dilləri onun fəaliyyət sahələrindən biri idi. Bu sahədə osetin dilini, kartvelyan və Dağ Qafqaz dillərinin fonetikasını öyrəndi. Ümumi dilçilik (fonem nəzəriyyəsi, fonoloji sintaqmatika problemləri, eksperimental fonetika məsələləri) sahəsində tədqiqatlar aparıb. Danışıq terapiyası nəzəriyyəsi və praktikası ilə bağlı suallar üzərində çalışmışdır. Danışıq pozğunluqlarının mahiyyətini öyrənərkən Georgi Axvlediani fonetikaya xüsusi yer ayırdı. Əsərlərindən birində yazırdı: "Danışıq terapiyası bir sıra elmi fənlərlə yaxından əlaqəlidir, lakin ən çox fonetikaya aiddir; onların tədqiqat obyektləri eynidir — sosial cəhətdən əhəmiyyətli artikulyasiya hərəkətləri, artikulyasiya səsləri, lakin hər biri; fonetika və danışıq terapiyası bu obyekti fərqli baxımdan və fərqli məqsədlə araşdırır".
Georgi Axvledianinin rəhbərliyi altında danışıq terapiyası nəzəriyyəsi və praktikası ilə bağlı bir sıra tədqiqatlar aparılmışdır. Bu tədqiqatlar arasında: "Kəkələmənin tipologiyası", "Danışıq pozğunluqlarının qarşısının alınması", "Nitq pozğunluqları və onların düzəldilməsi", "Siqmatizm və onun düzəlişləri", "Gürcü məktəblilərinin tələffüzünün dezavantajları", "Səslərin kollektiv korreksiyası", "Yazı, tələffüz çatışmazlığı olan uşaqların xüsusiyyətləri "," Gürcüstanda danışıq terapiyası işinin tarixi "," Danışıq terapiyası işində didaktik oyunlar-məşqlər " vardır. Georgi Axvlediani bir çox gürcü loqopedinin fəaliyyət göstərdiyi elmi məktəb yaratdı (N. Asambadze, A. Kayşauri, Z. Qabaşvili, T. Peradze, A. Kelbakiani).
Əsərləri
- Ахвледиани Г. С. Основы общей фонетики. — Тбилиси, 1949.
- Ахвледиани Г. С. Сборник избранных работ по осетинскому языку. — Тбилиси, 1960.
İstinadlar
- Георгий Ахвледиани (1887–1973). Биобиблиография, Тбилиси, 1978 2011-07-21 at the Wayback Machine на сайте Национальной академии наук Грузии
- . 2019-03-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
Mənbə
- Перадзе Т. Г. С. Ахвледиани и грузинская логопедия // Дефектология. — 1981. — № 6. — С. 81.
Xarici keçidlər
- Georgi Axvlediani // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
- Gürcüstan Elmlər Akademiyasının saytında (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Georgi Saridanovic Axvlediani gurc გიორგი სარიდანის ძე ახვლედიანი 13 aprel 1887 7 iyul 1973 gurcu dilci Gurcustan SSR Elmler Akademiyasinin akademiki Georgi Axvledianiგიორგი სარიდანის ძე ახვლედიანიDogum tarixi 13 aprel 1887 1887 04 13 Vefat tarixi 7 iyul 1973 1973 07 07 86 yasinda Vefat yeri Tbilisi Gurcustan SSR SSRIElm saheleri linqvistika loqopediyaElmi derecesi filologiya elmleri doktoruIs yeri Tbilisi Dovlet UniversitetiAlma mater Sankt Peterburq Imperator Universiteti Xarkov Imperator UniversitetiTehsili Sankt Peterburq Dovlet UniversitetiUzvluyu SSRI Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiGeorgi Axvlediani 13 aprel 1887 ci ilde Kutaisi Qerbi Gurcustan yaxinligindaki Derci kendinde anadan olmusdur 1910 cu ilde Xarkov Universitetinin tarix filologiya fakultesinin slavyan rus sobesine daxil olur Imperator Xarkov Universitetini sonra Petroqrad Universitetini bitirir 1918 ci ilde Gurcustan Universitetinin qurulmasi ile elaqedar olaraq Tiflise qayidir Gurcustan Universiteti Cemiyyeti nin akademik komissiyasinda istirak edir 1918 ci ilde Gurcustan Universitetinin qurulmasi ile elaqedar olaraq Tiflise qayitdi Gurcustan Universiteti Cemiyyeti nin akademik komissiyasinda istirak etdi Tbilisi Dovlet Universitetinin qurucularindan biri olur 1918 1939 cu ilden SSRI Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu olur 1941 ci ilde Gurcustan SSR Elmler Akademiyasi qurulduqda onun heqiqi uzvu secildi Boyuk Veten muharibesi illerinde orduda xidmet gostermis yaralilarda meydana gelen nitq qusurlarini duzeltmek ucun xidmet gosteren bir qrupa rehberlik edir 1951 ci ilde J Qoqebasvili adina Tbilisi adina Elmi Tedqiqat Pedaqoji Institutunun danisma terapiyasi sektoruna rehberlik edir Bilik cemiyyetinin Gurcustan sobesinin sedri ve Gurcustan dil cemiyyetinin sedri idi Georgi Axvlediani 7 iyul 1973 cu ilde Tiflisde vefat edir seherin kucelerinden birine onun adi verilib Dilciliyin inkisafi ve loqopediyaya verdiyi tohfelerG Axvlediani dilcilik sahesinde bir cox fundamental eserlerin muellifidir Hind Iran dilleri onun fealiyyet sahelerinden biri idi Bu sahede osetin dilini kartvelyan ve Dag Qafqaz dillerinin fonetikasini oyrendi Umumi dilcilik fonem nezeriyyesi fonoloji sintaqmatika problemleri eksperimental fonetika meseleleri sahesinde tedqiqatlar aparib Danisiq terapiyasi nezeriyyesi ve praktikasi ile bagli suallar uzerinde calismisdir Danisiq pozgunluqlarinin mahiyyetini oyrenerken Georgi Axvlediani fonetikaya xususi yer ayirdi Eserlerinden birinde yazirdi Danisiq terapiyasi bir sira elmi fenlerle yaxindan elaqelidir lakin en cox fonetikaya aiddir onlarin tedqiqat obyektleri eynidir sosial cehetden ehemiyyetli artikulyasiya hereketleri artikulyasiya sesleri lakin her biri fonetika ve danisiq terapiyasi bu obyekti ferqli baximdan ve ferqli meqsedle arasdirir Georgi Axvledianinin rehberliyi altinda danisiq terapiyasi nezeriyyesi ve praktikasi ile bagli bir sira tedqiqatlar aparilmisdir Bu tedqiqatlar arasinda Kekelemenin tipologiyasi Danisiq pozgunluqlarinin qarsisinin alinmasi Nitq pozgunluqlari ve onlarin duzeldilmesi Siqmatizm ve onun duzelisleri Gurcu mekteblilerinin teleffuzunun dezavantajlari Seslerin kollektiv korreksiyasi Yazi teleffuz catismazligi olan usaqlarin xususiyyetleri Gurcustanda danisiq terapiyasi isinin tarixi Danisiq terapiyasi isinde didaktik oyunlar mesqler vardir Georgi Axvlediani bir cox gurcu loqopedinin fealiyyet gosterdiyi elmi mekteb yaratdi N Asambadze A Kaysauri Z Qabasvili T Peradze A Kelbakiani EserleriAhvlediani G S Osnovy obshej fonetiki Tbilisi 1949 Ahvlediani G S Sbornik izbrannyh rabot po osetinskomu yazyku Tbilisi 1960 IstinadlarGeorgij Ahvlediani 1887 1973 Biobibliografiya Tbilisi 1978 2011 07 21 at the Wayback Machine na sajte Nacionalnoj akademii nauk Gruzii 2019 03 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 13 MenbePeradze T G S Ahvlediani i gruzinskaya logopediya Defektologiya 1981 6 S 81 Xarici kecidlerGeorgi Axvlediani Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya gl red A M Prohorov 1969 1978 Gurcustan Elmler Akademiyasinin saytinda rus