Loqopediya nitq inkişafı qüsurları haqqında pedaqoji elm olub, bu qüsurların aradan qaldırılması və qarşısını almaq üçün xüsusi təlim-tərbiyə sistemidir. Nitq qüsurlarının aradan qaldırılması və qarşısının alınması şəxsiyyətin harmonik inkişafına kömək edərək, bilikləri qazanmaq üçün mövcud maneələri aradan qaldırır. Buna görə də loqopediya defektologiyanın bir sahəsi olub eyni zamanda ümumpedaqoji vəzifələrin həyata keçməsinə kömək edir.
Nitq pozğunluğu
Nitq insana məxsus olan ali psixi funksiyadır. Nitq ünsiyyəti insanlar arasında sosial əlaqəni spesifik insani vasitələrini yaradıb kollektiv əməyini dərk etmək fəaliyyətinin ali formalarını inkişaf etdirir. Nitq uşağın bütün psixi həyatında mühüm rol oynayıb, onda əsas idrak proseslərinin formalaşmasına səbəb olur. Tamamilə aydındır ki, uşağın nitq inkişafında baş verən pozğunluq – onun bütün psixi proseslərinin formalaşmasına çox böyük mənfi təsir göstərə bilər. Bu pozulmalar nəticəsində ətraf mühitlə ünsiyyət yaratma çətinliyi ilə yanaşı, idrak proseslərinin düzgün formalaşmaması, bilik, bacarıq və vərdişlərinin qavranılması kimi ciddi qüsurları uşağı ən vacib vasitədən –özünü təsirlənmədən məhrum edir, onda davranış dəyişmələri, neqativizm, inamsızlıq yaradır.
Nitq qüsurlarının nitq təsnifatı
1.Fonetik qüsurlar – səslərin təhrif tələffüzü və ya heç olmaması. Bu qüsurlar dislaliya, dizartriya və rinolaliya kimi diaqnozlaşdırılırlar. 2.Nitqin itirilməsi və ya inkişafdan geri qalması. Bura alaliya və afaziya daxildir. 3.Nitq surətinin, ritminin və səlisliyinin pozulması taxılaliya, bradilaliya.
Loqopediyanın vəzifələri
Loqopediyanın əsas vəzifəsi nitqi qüsurlu uşaqların xüsusi təlim – tərbiyə qanunauyğunluqlarını təqdim etməkdir. Bu məqsədlə nitq qüsurlarının yaranması və səbəbləri, xarakter və strukturu açıqlanmalıdır. Əldə edilən nəticələrdən nitq qüsurlarının müxtəlif formalarını elmi şəkildə əsaslandırılmış vasitə və üsullarla aradan qaldırmaq yolları işləyib hazırlamaq üçün istifadə edilir. Loqopediya məktəbəqədər, məktəb və yaşlılar loqopediyası hissələrindən ibarətdir. Loqopediya elminin qarşısında aşağıdakı əsas vəzifələrin həyata keçirilməsi durur.
1.Nitq inkiĢafı pozğunluqları olan uşaqların xüsusi təlim-tərbiyə qanunauyğunluqlarının öyrənilməsi; 2.Məktəbəqədər və məktəbyaşlı uşaqların nitq qüsurlarını öyrənən xüsusi təlim-tərbiyə qanunauyğunluqlarının öyrənilməsi; 3.Nitq qüsurlarının strukturunun, onun psixi inkişafa təsir dairəsinin araşdırılması; 4.Nitq qüsurlarının diaqnostikası, aradan qaldırılması və qarşısını alma metod və vasitələrini, qüsurların növlərinin öyrənilməsi; 5.Əhaliyə lazımi loqopedik köməyin təşkil edilməsi;
Loqopediya elminin prinsipləri
Uşaqlarda nitq patologiyasının pedaqoji cəhətdən araşdırılmasının məzmun və istiqaməti loqopediya elminin metodunu təşkil edən prinsiplərlə müəyyənləşir;
- İnkişaf prinsipi.
- Sistemli yanaşma prinsipi.
- Nitq qüsurlarını psixi inkişafın digər tərəfləri ilə əlaqəli öyrənilməsi prinsipi.
Mənbə
- «Loqopediyanın nəzəri əsasları haqqında ümumi məlumat» DƏRS VƏSAİTİ
Z.M. Əzizova, R.Q. Cəfərova, Ş.N. İsmayılov
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Loqopediya nitq inkisafi qusurlari haqqinda pedaqoji elm olub bu qusurlarin aradan qaldirilmasi ve qarsisini almaq ucun xususi telim terbiye sistemidir Nitq qusurlarinin aradan qaldirilmasi ve qarsisinin alinmasi sexsiyyetin harmonik inkisafina komek ederek bilikleri qazanmaq ucun movcud maneeleri aradan qaldirir Buna gore de loqopediya defektologiyanin bir sahesi olub eyni zamanda umumpedaqoji vezifelerin heyata kecmesine komek edir Nitq pozgunluguNitq insana mexsus olan ali psixi funksiyadir Nitq unsiyyeti insanlar arasinda sosial elaqeni spesifik insani vasitelerini yaradib kollektiv emeyini derk etmek fealiyyetinin ali formalarini inkisaf etdirir Nitq usagin butun psixi heyatinda muhum rol oynayib onda esas idrak proseslerinin formalasmasina sebeb olur Tamamile aydindir ki usagin nitq inkisafinda bas veren pozgunluq onun butun psixi proseslerinin formalasmasina cox boyuk menfi tesir gostere biler Bu pozulmalar neticesinde etraf muhitle unsiyyet yaratma cetinliyi ile yanasi idrak proseslerinin duzgun formalasmamasi bilik bacariq ve verdislerinin qavranilmasi kimi ciddi qusurlari usagi en vacib vasiteden ozunu tesirlenmeden mehrum edir onda davranis deyismeleri neqativizm inamsizliq yaradir Nitq qusurlarinin nitq tesnifati1 Fonetik qusurlar seslerin tehrif teleffuzu ve ya hec olmamasi Bu qusurlar dislaliya dizartriya ve rinolaliya kimi diaqnozlasdirilirlar 2 Nitqin itirilmesi ve ya inkisafdan geri qalmasi Bura alaliya ve afaziya daxildir 3 Nitq suretinin ritminin ve selisliyinin pozulmasi taxilaliya bradilaliya Loqopediyanin vezifeleriLoqopediyanin esas vezifesi nitqi qusurlu usaqlarin xususi telim terbiye qanunauygunluqlarini teqdim etmekdir Bu meqsedle nitq qusurlarinin yaranmasi ve sebebleri xarakter ve strukturu aciqlanmalidir Elde edilen neticelerden nitq qusurlarinin muxtelif formalarini elmi sekilde esaslandirilmis vasite ve usullarla aradan qaldirmaq yollari isleyib hazirlamaq ucun istifade edilir Loqopediya mektebeqeder mekteb ve yaslilar loqopediyasi hisselerinden ibaretdir Loqopediya elminin qarsisinda asagidaki esas vezifelerin heyata kecirilmesi durur 1 Nitq inkiGafi pozgunluqlari olan usaqlarin xususi telim terbiye qanunauygunluqlarinin oyrenilmesi 2 Mektebeqeder ve mektebyasli usaqlarin nitq qusurlarini oyrenen xususi telim terbiye qanunauygunluqlarinin oyrenilmesi 3 Nitq qusurlarinin strukturunun onun psixi inkisafa tesir dairesinin arasdirilmasi 4 Nitq qusurlarinin diaqnostikasi aradan qaldirilmasi ve qarsisini alma metod ve vasitelerini qusurlarin novlerinin oyrenilmesi 5 Ehaliye lazimi loqopedik komeyin teskil edilmesi Loqopediya elminin prinsipleriUsaqlarda nitq patologiyasinin pedaqoji cehetden arasdirilmasinin mezmun ve istiqameti loqopediya elminin metodunu teskil eden prinsiplerle mueyyenlesir Inkisaf prinsipi Sistemli yanasma prinsipi Nitq qusurlarini psixi inkisafin diger terefleri ile elaqeli oyrenilmesi prinsipi Menbe Loqopediyanin nezeri esaslari haqqinda umumi melumat DERS VESAITI Z M Ezizova R Q Ceferova S N Ismayilov