Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Futabatey Şimey (二葉亭 四迷, 28 fevral 1864, Kappazaka[d] – 10 may 1909, Benqal körfəzi) və ya əsl adı ilə Haseqava Tatsunosuke – Yaponiya yazıçısı və tərcüməçisi. İvan Turgenev və digər rus realistlərinin əsərlərini yapon dilinə tərcümə etmişdir. Yapon ədəbiyyatının ilk müasir romanı olan "" (azərb. "Uçan bulud", 1887) romanının müəllifi olmuşdur.
| Futabatey Şimey | |
|---|---|
| yap. 二葉亭 四迷 | |
 | |
| Doğum adı | 長谷川 辰之助 |
| Doğum tarixi | 28 fevral 1864 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 may 1909 (45 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | vərəm, ağciyər iltihabı |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | yazıçı, tərcüməçi, esperantoçu, romançı, jurnalist |
| Fəaliyyət illəri | 1886-cı ildən |
| Əsərlərinin dili | yapon dili |
 Futabatey Şimey Vikimənbədə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı və karyerası
1864-cü ildə Yaponiyanın Tokio şəhərində samuaray ailəsində doğulmuşdur. Atası Haseqava Yoşikazu təhsil alması üçün onu Naqoya şəhərinə göndərmişdir. Atasının Şizuoka prefekturasının idarəçiliyinə təyin olunması səbəbilə ailə Matsue şəhərinə köçmüş və Futabatey burada Soçoşa məktəbinə daxil olmuşdur. 1897-cu ildə isə Tokioya köçmüşdür. O, 1881–1885-ci illərdə Tokio Xarici Dillər Məktəbində rusiyaşünaslıq üzrə təhsil almışdır. Futabateyin maddi problemləri olduğu üçün 1889-cu ilin iyulunda dövlət nəşrləri ofisindəki vəzifə təklifini qəbul etməli olmuşdur.
Futabateyin şəxsi həyatı uğurlu olmamışdır. Evləndiyi fahişə ilə xoşbəxt olmayan həyat keçirmiş və ondan 2 uşağı olmuşdur. 1896-cı ildə ondan boşanmışdır. 1904-cü ildə ikinci dəfə evlənmiş və ikinci həyat yoldaşından 2 oğlu olmuşdur. Futabatey 1902-ci ildə Asiyaya səyahət edərək Harbin və Pekində işləmişdir. 1903-cü ildə Tokioya qayıtmışdır. 1908-ci ildə "Asahi Shimbun" qəzetinin Rusiya üzrə müxbiri təyin olunsa da, Sankt-Peterburqa çatanda ağır xəstələnmişdir. 10 may 1909-cu ildə gəmi ilə Yaponiyaya qayıdarkən Benqal körfəzində ölmüşdür.
Yaradıcılığı
Futabatey məktəbi bitirdikdən sonra "" romanı üzərində işləməyə və XIX əsrin Rusiya ədəbiyyatının əsərlərini yapon dilinə tərcümə etməyə başlamışdır. Futabatey öz romanını yazmaq və tərcümələrini hazırlamaqdan ötrü müasir Yaponiya ədəbiyyatı üçün münasib dil üslubu yaratmış, klassik dilin üslubdan imtina edərək onu adlı üslubla əvəz etmişdir.
1886-cı ilin yanvarında Futabatey ingilis ədəbiyyatının tərcüməçisi və romançı Tsubouçi Şoyo ilə dostlaşmışdır. Tsubouçi onun ilk məqalələrinin və tərcümələrinin yayımlanmasında kömək etmişdir. Onun dəstəyi ilə 1887-ci ildə Yaponiyanın ilk müasir romanı olan "Ukiqumo" romanı yayımlanmışdır. Futabateyin romanda yaratdığı "yadlaşmış" qəhrəman konsepsiyası XX əsrin Yaponiya ədəbiyyatında populyar olmuş əlil antiqəhrəman konsepsiyasının prototipi olmuşdur.
1896–1909-cu illərdə Futabatey İvan Turgenevin əsərlərini yapon dilinə tərcümə etmişdir. Bu tərcümələr gənc yapon naturalistləri ilhamlandırmışdır. O, Nikolay Qoqol, Lev Tolstoy, Fyodor Dostoyevski, Anton Çexov, İvan Qonçarov və Maksim Qorki kimi rus yazıçıların da əsərlərini tərcümə etmişdir. 1904–1909-cu illər onun ən məhsuldar illəri olmuşdur: yapon və rus ədəbiyyatı haqqında məqalələr, Yaponiya və xaricdəki sosial problemlər haqqında, eləcə də, avtobioqrafik esselər yazmışdır. 1906-cı ildə Rus-yapon müharibəsi zamanı qadınların başına gələn bədbəxtliklərdən bəhs edən "Çasenqami" romanı üzərində işləməyə başlasa da, romanı heç vaxt tamamlaya bilməmişdir.
1906-cı ilin oktyabr–dekabr aylarında "Sono omokaqe" (azərb. "Bu surəti") əsərini yayımlamışdır. Əsərin baş qəhrəmanı arvadı və qaynanası tərəfindən incidilən əlil kişi idi. Futabateyin son işi 1907-ci ilin oktyabr–dekabr aylarında nəşr olunmuş "Heybon" (azərb. "Adilik") adlı yarımavtobioqrafik əsər idi.
Esperanto
Futabatey Yaponiyanın ilk esperantoçularından biri olmuşdur. O, 1902-ci ildə Vladivostok şəhərində Rusiyanın aparıcı esperantoçularından biri ilə dostlamış və esperanto dilini öyrənmişdir. 1906-cı ildə Yaponiyaya qayıdaraq rus dilindən tərcümə etdiyi esperanto dərsliyini nəşr etdirmişdir. O, daha sonra esperantodan uzaqlaşsa da, esperanto haqqında bir çox jurnal məqaləsi yazmışdır.
İstinadlar
- Futabatei Shimei // https://pantheon.world/profile/person/Futabatei_Shimei.
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 375
- Modern Japanese Novelists. səh. 91
- Modern Japanese Novelists. səh. 92
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 376
- Rapley, Ian. "Talking to the World: Esperanto and Popular Internationalism in Pre-war Japan" (PDF). Japan Society Proceedings. 2016: 76–89. 2023-03-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 7 aprel 2023.
Ədəbiyyat
Xarici keçidlər
- Futabatey Şimeyin əsərləri saytında.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Futabatey Simey 二葉亭 四迷 28 fevral 1864 Kappazaka d 10 may 1909 Benqal korfezi ve ya esl adi ile Haseqava Tatsunosuke Yaponiya yazicisi ve tercumecisi Ivan Turgenev ve diger rus realistlerinin eserlerini yapon diline tercume etmisdir Yapon edebiyyatinin ilk muasir romani olan azerb Ucan bulud 1887 romaninin muellifi olmusdur Futabatey Simeyyap 二葉亭 四迷Dogum adi 長谷川 辰之助Dogum tarixi 28 fevral 1864 1864 02 28 Dogum yeri Kappazaka d Katamaci d Sincuku Tokio YaponiyaVefat tarixi 10 may 1909 1909 05 10 45 yasinda Vefat yeri Benqal korfeziVefat sebebi verem agciyer iltihabiDefn yeri Somey qebiristanligi d Fealiyyeti yazici tercumeci esperantocu romanci jurnalistFealiyyet illeri 1886 ci ildenEserlerinin dili yapon diliFutabatey Simey Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati ve karyerasi1864 cu ilde Yaponiyanin Tokio seherinde samuaray ailesinde dogulmusdur Atasi Haseqava Yosikazu tehsil almasi ucun onu Naqoya seherine gondermisdir Atasinin Sizuoka prefekturasinin idareciliyine teyin olunmasi sebebile aile Matsue seherine kocmus ve Futabatey burada Socosa mektebine daxil olmusdur 1897 cu ilde ise Tokioya kocmusdur O 1881 1885 ci illerde Tokio Xarici Diller Mektebinde rusiyasunasliq uzre tehsil almisdir Futabateyin maddi problemleri oldugu ucun 1889 cu ilin iyulunda dovlet nesrleri ofisindeki vezife teklifini qebul etmeli olmusdur Futabateyin sexsi heyati ugurlu olmamisdir Evlendiyi fahise ile xosbext olmayan heyat kecirmis ve ondan 2 usagi olmusdur 1896 ci ilde ondan bosanmisdir 1904 cu ilde ikinci defe evlenmis ve ikinci heyat yoldasindan 2 oglu olmusdur Futabatey 1902 ci ilde Asiyaya seyahet ederek Harbin ve Pekinde islemisdir 1903 cu ilde Tokioya qayitmisdir 1908 ci ilde Asahi Shimbun qezetinin Rusiya uzre muxbiri teyin olunsa da Sankt Peterburqa catanda agir xestelenmisdir 10 may 1909 cu ilde gemi ile Yaponiyaya qayidarken Benqal korfezinde olmusdur YaradiciligiFutabatey mektebi bitirdikden sonra romani uzerinde islemeye ve XIX esrin Rusiya edebiyyatinin eserlerini yapon diline tercume etmeye baslamisdir Futabatey oz romanini yazmaq ve tercumelerini hazirlamaqdan otru muasir Yaponiya edebiyyati ucun munasib dil uslubu yaratmis klassik dilin uslubdan imtina ederek onu adli uslubla evez etmisdir 1886 ci ilin yanvarinda Futabatey ingilis edebiyyatinin tercumecisi ve romanci Tsubouci Soyo ile dostlasmisdir Tsubouci onun ilk meqalelerinin ve tercumelerinin yayimlanmasinda komek etmisdir Onun desteyi ile 1887 ci ilde Yaponiyanin ilk muasir romani olan Ukiqumo romani yayimlanmisdir Futabateyin romanda yaratdigi yadlasmis qehreman konsepsiyasi XX esrin Yaponiya edebiyyatinda populyar olmus elil antiqehreman konsepsiyasinin prototipi olmusdur 1896 1909 cu illerde Futabatey Ivan Turgenevin eserlerini yapon diline tercume etmisdir Bu tercumeler genc yapon naturalistleri ilhamlandirmisdir O Nikolay Qoqol Lev Tolstoy Fyodor Dostoyevski Anton Cexov Ivan Qoncarov ve Maksim Qorki kimi rus yazicilarin da eserlerini tercume etmisdir 1904 1909 cu iller onun en mehsuldar illeri olmusdur yapon ve rus edebiyyati haqqinda meqaleler Yaponiya ve xaricdeki sosial problemler haqqinda elece de avtobioqrafik esseler yazmisdir 1906 ci ilde Rus yapon muharibesi zamani qadinlarin basina gelen bedbextliklerden behs eden Casenqami romani uzerinde islemeye baslasa da romani hec vaxt tamamlaya bilmemisdir 1906 ci ilin oktyabr dekabr aylarinda Sono omokaqe azerb Bu sureti eserini yayimlamisdir Eserin bas qehremani arvadi ve qaynanasi terefinden incidilen elil kisi idi Futabateyin son isi 1907 ci ilin oktyabr dekabr aylarinda nesr olunmus Heybon azerb Adilik adli yarimavtobioqrafik eser idi Esperanto Futabatey Yaponiyanin ilk esperantocularindan biri olmusdur O 1902 ci ilde Vladivostok seherinde Rusiyanin aparici esperantocularindan biri ile dostlamis ve esperanto dilini oyrenmisdir 1906 ci ilde Yaponiyaya qayidaraq rus dilinden tercume etdiyi esperanto dersliyini nesr etdirmisdir O daha sonra esperantodan uzaqlassa da esperanto haqqinda bir cox jurnal meqalesi yazmisdir IstinadlarFutabatei Shimei https pantheon world profile person Futabatei Shimei Kodansha Encyclopedia of Japan seh 375 Modern Japanese Novelists seh 91 Modern Japanese Novelists seh 92 Kodansha Encyclopedia of Japan seh 376 Rapley Ian Talking to the World Esperanto and Popular Internationalism in Pre war Japan PDF Japan Society Proceedings 2016 76 89 2023 03 26 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 7 aprel 2023 EdebiyyatKodansha Encyclopedia of Japan ingilisce II cild Const F Tokio Kodansha 1983 seh 375 ISBN 0 87011 622 3 Istifade tarixi 7 aprel 2023 Lewell John Modern Japanese Novelists ingilisce Kodansha America 1993 90 94 ISBN 4 7700 1649 2 Istifade tarixi 7 aprel 2023 Xarici kecidlerFutabatey Simeyin eserleri saytinda