Filipp Halsman (latış. Filips Halsmans, alm. Philipp Halsmann; 2 may 1906 – 25 iyun 1979) — ABŞ portret fotoqrafı. Onun "Tullanış" adlı seriya fotoları foto sənətinin klassikası hesab olunur.. Bu seriyada 200-dən çox məşhur şəxsin tullanış edərkən çəkilmiş fotoları yer alır.. O vaxtilə Rusiya imperiyasının bir hissəsi olmuş Latviyanın Riqa şəhərində anadan olmuş və Nyu-York da dünyasını dəyişmişdir.
Filipp Halsman | |
---|---|
latış. Filips Halsmans | |
Doğum tarixi | 2 may 1906[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 25 iyun 1979[…](73 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Janr | portret |
Təhsili | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyat və fəaliyyəti
Halsman 1906-cı ildə yəhudi cütlüyü – dantist Marduk (Maks) Halsman və gimnaziya məktəbinin direktoru İta Qrintuxun ailəsində dünyaya göz açmışdır. O, Drezdendə elektrik mühəndisliyi üzrə təhsil almışdır.
1928-ci ilin sentyabrında Avstriyanın antisemitizmin sərt olduğu dağlıq bölgəsinə piyada turizmi zamanı 22 yaşlı Halsman atasının ölümündə günahlandırılmışdır.
Şahidlərin dəlillərinə əsasən, o 4il müddətinə həbsxanaya məhkum edilmişdir. Onun ailəsi, dostları və vəkilləri azad olunması üçün Ziqmund Freyd, Albert Eynşteyn, Tomas Mann, , Erix Fromm, , və kimi Avropanın tanınmış intellektuallarının dəstəyini əldə etmişdilər. Onlar onun günahsız olmasını dəstəkləyirdilər. Halsman ömrünün 2 ilini həbsxanada keçirmiş, orada olduğu müddətə tuberküloza tutulmuşdur. Orada yazdığı məktublar 1930-cu ildə "Həbsxanadan dostuma məktublar" adı altında kitab kimi işıq üzü görmüşdür. Avstriya prezidenti tərəfindən əfv edilmiş və 1930-cu ilin oktyabrında həbsdən azad edilmişdir.
Həbsdən çıxdıqdan sonra Halsman dərhal Avstriyadan Fransaya yollanır. O Vogue kimi dəb jurnallarına töhfəsini verməyə başlamış və tezliklə Fransada ənənəvi deyil, sərt fokuslu təsvirlərilə seçilən ən yaxşı portret fotoqrafı şöhrətini qazanmışdır. Almaniyanın Fransanı işğal etməsindən sonra Halsman Marselə qaçmışdır. Ailə dostu Albert Eynşteynin köməkliyi sayəsində Halsman ABŞa viza əldə edə bilmişdir. (Sonradan 1947-ci ildə onun məşhur fotosunu çəkmişdir.)
kosmetika şirkəti "Victory Red" pomadasının reklam kampaniyası üçün şirkətin sima modeli Konstansiya Fordun obrazını ABŞ bayrağına qarşı qoymuşdur. Bu, Halsmanın Amerikada ilk uğuru hesab olunur. 1 il sonra, 1942-ci ildə Life jurnalında müxtəlif şlyapa dizaynlarının şəklini çəkməklə məşğul olmağa başlamışdır. Model şlyapalı portreti onun Life jurnalı üçün çəkdiyi çoxsaylı üz qapaqlarından birincisi idi.
1941-ci ildə rəssam Salvador Dali ilə tanış olan Halsman 1940-cı illərin sonlarından başlayaraq birgə iş görməyə başlamışdılar. 30 ilə yaxın çalışdıqları birgə müddətdə "Merilin Mao obrazında" və "Dali Atomicus" kimi məşhur fotoşəkillərini yaratmışdır. 1948-ci ildə çəkdiyi Dali Atomicus (Atomik Dali) fotosunda səmadan asma vəziyyətdə qalma ideyasını tədqiq etmişdir. Fotoda üç uçan pişik, su tökülmüş vedrə və otağın ortasında havada qalan Dalini görmək olar. Fotonun adı Salvador Dalinin rəsminə göndərmədir. Bu rəsm əsərini şəkildə iki pişiyin arxa tərəfində görmək olar. Halsman lazımi qane edəcək nəticənin alınması üçün 28 dəfə cəhd etdiklərini bildirmişdir. 1954-cü ildə Halsman və Dali gördüyü birgə işləri adlı toplu kimi nəşr etdirmişdilər. Bu topluda Daliyə xarakterik olan bığların 36 müxtəlif baxışdan görünüşü yer almışdır. Onların digər məşhur birgə işi "Voluptas Mors" ("Ölüm həzz alır") adlı fotodur. Bu şəkildə Dali böyük kəllə sümüyü ilə yanaşı təsvir edilişdir. Diqqətlə baxdıqda, əslində bunun kəllə sümüyü deyil, 7 Nü təsvirdən ibarət plakat olduğunu görə bilərik. Halsman Dalinin eskizinə uyğun olaraq modellərin düzülüşü üçün 3 saat vaxt sərf etməli olmuşdur.. İllər ərzində "Voluptas Mors" şəklinin müxtəlif allüziyaları peyda olmuşdur. Onlardan ən məşhuru Quzuların səssizliyi , filminin posterində, "'" filminin açıq prezentasiyasının reklam plakatında istifadə olunmuşdur.
1947-ci ildə Halsman Albert Eynşteynin ABŞ tərəfindən atom bombasının yaradılmasında iştirak etdiyinə görə peşman olmasını bildirmək üçün onun məyus şəkildə təsvir olunan məşhur fotolarından birini yaratmışdır. Foto, 1966-cı ildə ABŞ poçt markasında istifadə olunmaqla yanaşı, 1999-cu ildə Time jurnalının üz qapağında da yer almışdır. Həmin vaxt "Time" jurnalı Eynşteyni "Əsrin adamı" seçmişdir.
1951-ci ildə NBC televiziya kanalı tərəfindən Halsmana , , və Bob Houp kimi dövrünün məşhur komiklərinin şəklini çəkmək sifariş olunmuşdur. Halsman komiklərin çıxışlar zamanı havada tullanmış vəziyyətdə fotolarını çəkmişdir. Bu şəkillər seriyası gələcəkdə Ford ailəsi, hersoqu və hersoqinyası (VIII Eduard və ), Merilin Monro, və Riçard Nikson kimi məşhurların tullanış seriyasından olan fotolarının da çəkilməsinə gətirib çıxartmışdır. Halsman bildirmişdir: "Siz insandan tullanmağını istədikdə, o əsasən bütün diqqətini tullanışa yönəldir, əsl insanın peyda olması üçün maska düşür. ." Fotoqraf tullanış fotoqrafiyasının fəlsəfəsini yaratmışdır.
O 1959-cu ildə "Filipp Halsmanın Tullanış kitabı"nda (Philippe Halsman's Jump Book) tullanış haqda müzakirələr və 178 nəfər məşhurun tullanış fotoları yer almışdır. "Halsman fotoqrafiya ideyalarının yaranması haqda" kitabında fotoqrafların 6 qaydaya əməl edərək qeyri-adi əsərlər yarada bilməyin üsulları barədə müzakirə aparmışdır:
- birbaşa yanaşma qaydası
- qeyri-adi texnika qaydası
- əlavə edilmiş qeyri-adi xüsusiyyət
- çatışmayan xüsusiyyət qaydası
- qarışıq xüsusiyyətlər qaydası
- ideoqrafik metod qaydası
Halsman birinci qaydasında birbaşa və sadəliyin güclü foto yaratdığını izah etmişdir.
Halsman adi, maraqsız subyekti maraqlı və qeyri-adi etmək üçün ikinci qaydasında müxtəlif fotoqrafiya fəndləri, o cümlədən qeyri-adi işıqlandırma, qeyri-adi bucaq, qeyri-adi kompozisiya və s. istifadənin lazımlılığını bildirmişdir.
Əlavə edilmiş qeyri-adi xüsusiyyət qaydası – fotoqrafın tamaşaçıların diqqətini cəlb etmək, onların diqqətini gözlənilməz bir şeyə yönəltmək, fotoqrafiyaya qeyri-adi xüsusiyyətləri gətirməyi izah edir. Məsələn, tərəfindən çəkilmiş fotoda əl qumbarasını tutmuş balaca oğlanı təsvirini görmək olar. Bunu Halsman əlavə edilmiş qeyri-adi xüsusiyyətə misal göstərmişdir.
Halsmanın "çatışmayan cəhət" adlanan dördüncü qaydası, izləyicini öz gözləntilərinə qarşı çıxmağa stimullaşdırır.
Beşinci qayda isə çəkdiyi şəkilə orijinallıq qatmaq üçün fotoqrafı digər qaydaları birləşdirməyi cəlb edir.
Nəhayət, Halsmanın ideoqrafik metodu – fotoda mesajın çatdırılmasının illüstrasiyasıdır.
Alfred Hiçkok, , Cudi Qarlend, Vinston Çörçill, Merilin Monro, , Pablo Pikasso, and Jan Kokto kimi məşhurlar da Halsmanın fotolarında yer almışdır.. Bu fotoların əksəriyyəti "Life" jurnalının üz qapağında yer almışdır. Bu fotolarında o öz fotoqrafiya qaydalarına riayət etmişdir. 1952-ci ildə Con Kennedi iki dəfə Halsmanın onun fotosunu çəkməyə razılaşmışdır.
1958-ci ildə Halsman "Populyar Fotoqrafiya" jurnalının "Dünyanın 10 böyük fotoqrafı" siyahısına salınmışdır. 1975-ci ildə Amerika jurnal-fotoqrafları cəmiyyəti tərəfindən "Fotoqrafiya sahəsindəki nailiyyətlərə" mükafatla təltif olunmuşdur. Maraqlıdır ki, o 1945-ci ildə bu cəmiyyətin ilk prezidenti olmuşdur. Onun tərəfindən həmçinin bir çox ümumdünya sərgiləri keçirilmişdir.
2007-ci ildə çəkilən "Jump!" ("Tullanış!") filmində Halsmanın obrazını aktyor Ben Silverstoun canlandırmışdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Philippe Halsman (nid.).
- Artists + Artworks (ing.).
- Union List of Artist Names (ing.). 2018.
- Museum of Modern Art online collection (ing.).
- http://www.jeudepaume.org/index.php?page=article&idArt=2279.
- 25 июня 1979 года умер талантливый американский фотограф Филипп Халсман [ölü keçid]
- . 2007-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-07.
- Weinstein, Deborah; Arpadi, Allen. "Prior Life: The Tragedy That Transformed a Master". American Photo (May–June). 2000: 60–64, 104.
- Unknown Halsman, 2008.
- "Philippe Halsman's autobiography". 2022-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-07.
- Life Library of Photography: Great Photographers, Alexandria, VA: Time-Life Books, 1977 (revised edition), p. 226.
- "Silence of the Lambs". Posterwire.com. 2021-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-05-29.
- . 2015-08-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-07.
- . Npg.si.edu. 2008-01-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-23.
- Halsman, Philippe: Philippe Halsman's Jump Book, p. 24.
- Dream of a Poet: Halsman's Playful Portraits of Jean Cocteau 2018-07-10 at the Wayback Machine, article by Richard Conway, Oct 10, 2013
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Filipp Halsman latis Filips Halsmans alm Philipp Halsmann 2 may 1906 25 iyun 1979 ABS portret fotoqrafi Onun Tullanis adli seriya fotolari foto senetinin klassikasi hesab olunur Bu seriyada 200 den cox meshur sexsin tullanis ederken cekilmis fotolari yer alir O vaxtile Rusiya imperiyasinin bir hissesi olmus Latviyanin Riqa seherinde anadan olmus ve Nyu York da dunyasini deyismisdir Filipp Halsmanlatis Filips Halsmans Dogum tarixi 2 may 1906 1906 05 02 Dogum yeri Riqa Liflyand quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 25 iyun 1979 1979 06 25 73 yasinda Vefat yeri Nyu York Nyu York stati ABSVetendasligi ABS Rusiya imperiyasiJanr portretTehsili Drezden Texniki Universiteti Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyat ve fealiyyetiHalsman 1906 ci ilde yehudi cutluyu dantist Marduk Maks Halsman ve gimnaziya mektebinin direktoru Ita Qrintuxun ailesinde dunyaya goz acmisdir O Drezdende elektrik muhendisliyi uzre tehsil almisdir 1928 ci ilin sentyabrinda Avstriyanin antisemitizmin sert oldugu dagliq bolgesine piyada turizmi zamani 22 yasli Halsman atasinin olumunde gunahlandirilmisdir Sahidlerin delillerine esasen o 4il muddetine hebsxanaya mehkum edilmisdir Onun ailesi dostlari ve vekilleri azad olunmasi ucun Ziqmund Freyd Albert Eynsteyn Tomas Mann Erix Fromm ve kimi Avropanin taninmis intellektuallarinin desteyini elde etmisdiler Onlar onun gunahsiz olmasini destekleyirdiler Halsman omrunun 2 ilini hebsxanada kecirmis orada oldugu muddete tuberkuloza tutulmusdur Orada yazdigi mektublar 1930 cu ilde Hebsxanadan dostuma mektublar adi altinda kitab kimi isiq uzu gormusdur Avstriya prezidenti terefinden efv edilmis ve 1930 cu ilin oktyabrinda hebsden azad edilmisdir Hebsden cixdiqdan sonra Halsman derhal Avstriyadan Fransaya yollanir O Vogue kimi deb jurnallarina tohfesini vermeye baslamis ve tezlikle Fransada enenevi deyil sert fokuslu tesvirlerile secilen en yaxsi portret fotoqrafi sohretini qazanmisdir Almaniyanin Fransani isgal etmesinden sonra Halsman Marsele qacmisdir Aile dostu Albert Eynsteynin komekliyi sayesinde Halsman ABSa viza elde ede bilmisdir Sonradan 1947 ci ilde onun meshur fotosunu cekmisdir kosmetika sirketi Victory Red pomadasinin reklam kampaniyasi ucun sirketin sima modeli Konstansiya Fordun obrazini ABS bayragina qarsi qoymusdur Bu Halsmanin Amerikada ilk uguru hesab olunur 1 il sonra 1942 ci ilde Life jurnalinda muxtelif slyapa dizaynlarinin seklini cekmekle mesgul olmaga baslamisdir Model slyapali portreti onun Life jurnali ucun cekdiyi coxsayli uz qapaqlarindan birincisi idi Dali Atomicus 1948 ci il 1941 ci ilde ressam Salvador Dali ile tanis olan Halsman 1940 ci illerin sonlarindan baslayaraq birge is gormeye baslamisdilar 30 ile yaxin calisdiqlari birge muddetde Merilin Mao obrazinda ve Dali Atomicus kimi meshur fotosekillerini yaratmisdir 1948 ci ilde cekdiyi Dali Atomicus Atomik Dali fotosunda semadan asma veziyyetde qalma ideyasini tedqiq etmisdir Fotoda uc ucan pisik su tokulmus vedre ve otagin ortasinda havada qalan Dalini gormek olar Fotonun adi Salvador Dalinin resmine gondermedir Bu resm eserini sekilde iki pisiyin arxa terefinde gormek olar Halsman lazimi qane edecek neticenin alinmasi ucun 28 defe cehd etdiklerini bildirmisdir 1954 cu ilde Halsman ve Dali gorduyu birge isleri adli toplu kimi nesr etdirmisdiler Bu topluda Daliye xarakterik olan biglarin 36 muxtelif baxisdan gorunusu yer almisdir Onlarin diger meshur birge isi Voluptas Mors Olum hezz alir adli fotodur Bu sekilde Dali boyuk kelle sumuyu ile yanasi tesvir edilisdir Diqqetle baxdiqda eslinde bunun kelle sumuyu deyil 7 Nu tesvirden ibaret plakat oldugunu gore bilerik Halsman Dalinin eskizine uygun olaraq modellerin duzulusu ucun 3 saat vaxt serf etmeli olmusdur Iller erzinde Voluptas Mors seklinin muxtelif alluziyalari peyda olmusdur Onlardan en meshuru Quzularin sessizliyi filminin posterinde filminin aciq prezentasiyasinin reklam plakatinda istifade olunmusdur 1947 ci ilde Halsman Albert Eynsteynin ABS terefinden atom bombasinin yaradilmasinda istirak etdiyine gore pesman olmasini bildirmek ucun onun meyus sekilde tesvir olunan meshur fotolarindan birini yaratmisdir Foto 1966 ci ilde ABS poct markasinda istifade olunmaqla yanasi 1999 cu ilde Time jurnalinin uz qapaginda da yer almisdir Hemin vaxt Time jurnali Eynsteyni Esrin adami secmisdir 1951 ci ilde NBC televiziya kanali terefinden Halsmana ve Bob Houp kimi dovrunun meshur komiklerinin seklini cekmek sifaris olunmusdur Halsman komiklerin cixislar zamani havada tullanmis veziyyetde fotolarini cekmisdir Bu sekiller seriyasi gelecekde Ford ailesi hersoqu ve hersoqinyasi VIII Eduard ve Merilin Monro ve Ricard Nikson kimi meshurlarin tullanis seriyasindan olan fotolarinin da cekilmesine getirib cixartmisdir Halsman bildirmisdir Siz insandan tullanmagini istedikde o esasen butun diqqetini tullanisa yoneldir esl insanin peyda olmasi ucun maska dusur Fotoqraf tullanis fotoqrafiyasinin felsefesini yaratmisdir O 1959 cu ilde Filipp Halsmanin Tullanis kitabi nda Philippe Halsman s Jump Book tullanis haqda muzakireler ve 178 nefer meshurun tullanis fotolari yer almisdir Halsman fotoqrafiya ideyalarinin yaranmasi haqda kitabinda fotoqraflarin 6 qaydaya emel ederek qeyri adi eserler yarada bilmeyin usullari barede muzakire aparmisdir birbasa yanasma qaydasi qeyri adi texnika qaydasi elave edilmis qeyri adi xususiyyet catismayan xususiyyet qaydasi qarisiq xususiyyetler qaydasi ideoqrafik metod qaydasi Halsman birinci qaydasinda birbasa ve sadeliyin guclu foto yaratdigini izah etmisdir Halsman adi maraqsiz subyekti maraqli ve qeyri adi etmek ucun ikinci qaydasinda muxtelif fotoqrafiya fendleri o cumleden qeyri adi isiqlandirma qeyri adi bucaq qeyri adi kompozisiya ve s istifadenin lazimliligini bildirmisdir Elave edilmis qeyri adi xususiyyet qaydasi fotoqrafin tamasacilarin diqqetini celb etmek onlarin diqqetini gozlenilmez bir seye yoneltmek fotoqrafiyaya qeyri adi xususiyyetleri getirmeyi izah edir Meselen terefinden cekilmis fotoda el qumbarasini tutmus balaca oglani tesvirini gormek olar Bunu Halsman elave edilmis qeyri adi xususiyyete misal gostermisdir Halsmanin catismayan cehet adlanan dorduncu qaydasi izleyicini oz gozlentilerine qarsi cixmaga stimullasdirir Besinci qayda ise cekdiyi sekile orijinalliq qatmaq ucun fotoqrafi diger qaydalari birlesdirmeyi celb edir Nehayet Halsmanin ideoqrafik metodu fotoda mesajin catdirilmasinin illustrasiyasidir Alfred Hickok Cudi Qarlend Vinston Corcill Merilin Monro Pablo Pikasso and Jan Kokto kimi meshurlar da Halsmanin fotolarinda yer almisdir Bu fotolarin ekseriyyeti Life jurnalinin uz qapaginda yer almisdir Bu fotolarinda o oz fotoqrafiya qaydalarina riayet etmisdir 1952 ci ilde Con Kennedi iki defe Halsmanin onun fotosunu cekmeye razilasmisdir 1958 ci ilde Halsman Populyar Fotoqrafiya jurnalinin Dunyanin 10 boyuk fotoqrafi siyahisina salinmisdir 1975 ci ilde Amerika jurnal fotoqraflari cemiyyeti terefinden Fotoqrafiya sahesindeki nailiyyetlere mukafatla teltif olunmusdur Maraqlidir ki o 1945 ci ilde bu cemiyyetin ilk prezidenti olmusdur Onun terefinden hemcinin bir cox umumdunya sergileri kecirilmisdir 2007 ci ilde cekilen Jump Tullanis filminde Halsmanin obrazini aktyor Ben Silverstoun canlandirmisdir Hemcinin baxMerilin Mao obrazindaIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Philippe Halsman nid Artists Artworks ing Union List of Artist Names ing 2018 Museum of Modern Art online collection ing http www jeudepaume org index php page article amp idArt 2279 25 iyunya 1979 goda umer talantlivyj amerikanskij fotograf Filipp Halsman olu kecid 2007 10 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 07 07 Weinstein Deborah Arpadi Allen Prior Life The Tragedy That Transformed a Master American Photo May June 2000 60 64 104 Unknown Halsman 2008 Philippe Halsman s autobiography 2022 06 25 tarixinde Istifade tarixi 2018 07 07 Life Library of Photography Great Photographers Alexandria VA Time Life Books 1977 revised edition p 226 Silence of the Lambs Posterwire com 2021 09 27 tarixinde Istifade tarixi 2012 05 29 2015 08 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 07 07 Npg si edu 2008 01 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 04 23 Halsman Philippe Philippe Halsman s Jump Book p 24 Dream of a Poet Halsman s Playful Portraits of Jean Cocteau 2018 07 10 at the Wayback Machine article by Richard Conway Oct 10 2013