Ferdinando Qaliani (it. Ferdinando Galiani; 2 dekabr 1728[…], Kieti, Abruttso – 30 oktyabr 1787[…], Neapol) — italiyalı iqtisadçı və Maarifçilik dövrünün yazıçısı.
Ferdinando Qaliani | |
---|---|
Doğum tarixi | 2 dekabr 1728[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 30 oktyabr 1787[…](58 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Üzvlüyü | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiyası
İyirmi iki yaşında, ona İtaliyanın hüdudlarından çox kənarda şöhrət qazandıran iki əsər yazdı: birincisi, Neapolitan cəlladının ölümü ilə bağlı bir şeir zarafatı, ikincisi “Pul haqqında” traktatı. Qaliani burada əşyaların dəyəri, vergilər, pul faizləri, borc, bankların təbiəti və mənşəyi, dövlət borcları, məzənnə və sair sualları nəzərdən keçirir. Əşyaların yüksək qiymətinin əhalinin yoxsulluğunun sübutu olduğuna dair fikirləri mübahisələndirir və əksinə bəzi həddindən artıq hallar istisna olmaqla, əşyaların yüksək qiymətinin ölkənin rifahına və sərvətinə işarə etdiyini müdafiə edir. Həm də maraqların tənzimlənməsinin əleyhinə danışır və sikkəyə əmtəə kimi baxmağı tövsiyə edir. Dəyər nəzəriyyəsi marjinal fayda və tələbin qiymət elastikliyində azalma olduğunu göstərən faydalılıqla əlaqəli olaraq nəzərdən keçirilir.
1755-ci ildə Qaliani Amalfidə kanon vəzifəsinə qaldırıldı, 1759-cu ildə ilk olaraq Parisdəki Neapolitan səfirliyinin katibi təyin edildi və ertəsi il səfir kimi fəaliyyətə başladı; tezliklə bu addan imtina etdi, lakin Parisdə qaldı. Burada ensiklopediklər və bir çox görkəmli ictimai xadimlərlə tanış oldu, sonra uzun illər yazışmalarda bulundu. Onun Parisdə nəşr etdirdiyi “Dialogues sur le commerce des bleds” (Rusca tərcümələri P. Cuvillier və M. Dragomirov ), Fransız dilində kitabı onun nüfuzunu artırdı. İqtisadçı və prinsiplərinə kəskin toxunduğu fiziokratlardan bir çox etiraz doğurdu.
Yazışmalarında baxışını yaxşı müəyyənləşdirərək dedi: “Sərbəst ticarətə qarşı heç bir sözüm yoxdur və hətta pul məsələsində bunu təsdiqləyirəm. Ancaq çörək xüsusi bir növ obyektdir; ticarətə deyil, polisə aiddir". Yemək məsələsində ən yaxşı sistem heç bir sistemin olmamasıdır. Yeyinti işini təşkil edərkən, digər ölkələrin nümunələrinə etibar etmək olmaz, çünki hər bir ölkənin özünəməxsus şərtləri var. Kiçik bir ərazisi olan, lakin çox sayda fabrik və sənətkarlığa sahib olan kiçik əyalətlərdə, Qalianiyə görə ictimai ehtiyat mağazalarına ehtiyac var. Orta dövlətlər arasında münbit torpaqları olan ölkələri (Siciliya, Sardiniya, Milan) və sonsuz (Hollandiya, Cenevrə və s.) Dövlətləri ayırd edir və ikincisində tam ticarət azadlığının uyğun olduğunu tapır. Tamamilə əkinçilik dövlətləri daim ən pis vəziyyətdə olmalıdır; xalqların sərvətinin əsasını yalnız sənaye və dəniz ticarəti təşkil edir.
Qalianinin fizyokratlarla müqayisədə ləyaqəti, mütləq prinsiplər əvəzinə, təcrübə göstəricilərində daha möhkəm dəstək nöqtələri axtarmasıdır, üstəlik dövlət müdaxiləsinin müəyyən hədlərini müəyyənləşdirmişdir. Kitabın müvəffəqiyyətini xarici məziyyətləri də çox asanlaşdırdı: asan, zərif bir dildə, hazırcavab tənqidlərlə zəngindir. Türqo özü də bunun təkzib edilməli olduğunu etiraf etdi, buna görə ictimai rəyə təsiri güclü idi.
Bir çox fizikokrat Qalianiyə qarşı yazırdı: , , Bodo, . Qaliani bu mübahisədən incindi və və sevgilisi vasitəsi ilə Morelinin broşurasının müsadirə edilməsini təmin etdi. Bu fiziokratik düşərgədə ona qarşı böyük bir qıcıq doğurdu. 1769-cu ildə gözlənilmədən və böyük narazılığına görə Parisdən geri çağrıldı.
Vətənində görkəmli vəzifələrdə çalışmasına baxmayaraq, Qalianinin Parisdən getməsi onun üçün siyasi və ədəbi ölümlə eyni mənada idi. Əsərləri bir çox Avropa dillərinə tərcümə edilmişdir. Morelletin etirazları əlavə edilərək "Taxıl ticarəti haqqında söhbətlər" Qiolmen tərəfindən hazırlanan Collection des principaux Economistes daxil edilmişdir. Yazışmaları bir neçə nəşrdən keçmişdir.
Fridrix Nitsşenin XVIII əsrin ən ağıllı adamı adlandırdığı Ferdinando Qaliani, "istehsal sənayesindən bəşəriyyətin iki əsas xəstəliyinin şəfasını gözləmək olar: xurafat və köləlik" demişdir.
1781-ci ildə Rusiya İmperator Elmlər Akademiyasının fəxri akademiklərinə qəbul edilmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Ferdinando Galiani // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Ferdinando Galiani, Dialogues sur le commerce des bleds, Londres, 1770, 2016-04-07 tarixində , İstifadə tarixi: 2020-09-25
- Фердинандо Галиани, Разговоры о хлебном торге (пер. с фр. П. Кювилье), СПб: Имп. академия наук, 1776
- Фердинандо Галиани, Беседы о торговле зерном (пер. с фр. М. Драгомирова), Киев, 1891
Ədəbiyyat
- Блауг М. Галиани, Фердинандо // . Библиотека «Экономической школы», вып. 42 (1 500 nüs.). СПб.: Экономикус. 2008 [Great Economists before Keynes: An introduction to the lives & works of one hundred great economists of the past]. 77–79. ISBN .
- Королев С. В. Екатерина II и библиотека братьев Галиани // История библиотек: исследования, материалы, документы. Спб., 2004. Вып. 5. С. 151—163.
- Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907. //
- Мурашкинцев А. А. Галиани, Фердинандо // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ferdinando Qaliani it Ferdinando Galiani 2 dekabr 1728 Kieti Abruttso 30 oktyabr 1787 Neapol italiyali iqtisadci ve Maarifcilik dovrunun yazicisi Ferdinando QalianiDogum tarixi 2 dekabr 1728 1728 12 02 Dogum yeri Kieti Kieti eyaleti d Abruttso ItaliyaVefat tarixi 30 oktyabr 1787 1787 10 30 58 yasinda Vefat yeri Neapol Napoli KralligiUzvluyu Peterburq Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiDella moneta 1780 Iyirmi iki yasinda ona Italiyanin hududlarindan cox kenarda sohret qazandiran iki eser yazdi birincisi Neapolitan celladinin olumu ile bagli bir seir zarafati ikincisi Pul haqqinda traktati Qaliani burada esyalarin deyeri vergiler pul faizleri borc banklarin tebieti ve menseyi dovlet borclari mezenne ve sair suallari nezerden kecirir Esyalarin yuksek qiymetinin ehalinin yoxsullugunun subutu olduguna dair fikirleri mubahiselendirir ve eksine bezi heddinden artiq hallar istisna olmaqla esyalarin yuksek qiymetinin olkenin rifahina ve servetine isare etdiyini mudafie edir Hem de maraqlarin tenzimlenmesinin eleyhine danisir ve sikkeye emtee kimi baxmagi tovsiye edir Deyer nezeriyyesi marjinal fayda ve telebin qiymet elastikliyinde azalma oldugunu gosteren faydaliliqla elaqeli olaraq nezerden kecirilir 1770 ci il buraxilisinin basliq sehifesi1891 ci il buraxilisinin basliq sehifesi 1755 ci ilde Qaliani Amalfide kanon vezifesine qaldirildi 1759 cu ilde ilk olaraq Parisdeki Neapolitan sefirliyinin katibi teyin edildi ve ertesi il sefir kimi fealiyyete basladi tezlikle bu addan imtina etdi lakin Parisde qaldi Burada ensiklopedikler ve bir cox gorkemli ictimai xadimlerle tanis oldu sonra uzun iller yazismalarda bulundu Onun Parisde nesr etdirdiyi Dialogues sur le commerce des bleds Rusca tercumeleri P Cuvillier ve M Dragomirov Fransiz dilinde kitabi onun nufuzunu artirdi Iqtisadci ve prinsiplerine keskin toxundugu fiziokratlardan bir cox etiraz dogurdu Yazismalarinda baxisini yaxsi mueyyenlesdirerek dedi Serbest ticarete qarsi hec bir sozum yoxdur ve hetta pul meselesinde bunu tesdiqleyirem Ancaq corek xususi bir nov obyektdir ticarete deyil polise aiddir Yemek meselesinde en yaxsi sistem hec bir sistemin olmamasidir Yeyinti isini teskil ederken diger olkelerin numunelerine etibar etmek olmaz cunki her bir olkenin ozunemexsus sertleri var Kicik bir erazisi olan lakin cox sayda fabrik ve senetkarliga sahib olan kicik eyaletlerde Qalianiye gore ictimai ehtiyat magazalarina ehtiyac var Orta dovletler arasinda munbit torpaqlari olan olkeleri Siciliya Sardiniya Milan ve sonsuz Hollandiya Cenevre ve s Dovletleri ayird edir ve ikincisinde tam ticaret azadliginin uygun oldugunu tapir Tamamile ekincilik dovletleri daim en pis veziyyetde olmalidir xalqlarin servetinin esasini yalniz senaye ve deniz ticareti teskil edir Qalianinin fizyokratlarla muqayisede leyaqeti mutleq prinsipler evezine tecrube gostericilerinde daha mohkem destek noqteleri axtarmasidir ustelik dovlet mudaxilesinin mueyyen hedlerini mueyyenlesdirmisdir Kitabin muveffeqiyyetini xarici meziyyetleri de cox asanlasdirdi asan zerif bir dilde hazircavab tenqidlerle zengindir Turqo ozu de bunun tekzib edilmeli oldugunu etiraf etdi buna gore ictimai reye tesiri guclu idi Bir cox fizikokrat Qalianiye qarsi yazirdi Bodo Qaliani bu mubahiseden incindi ve ve sevgilisi vasitesi ile Morelinin brosurasinin musadire edilmesini temin etdi Bu fiziokratik dusergede ona qarsi boyuk bir qiciq dogurdu 1769 cu ilde gozlenilmeden ve boyuk naraziligina gore Parisden geri cagrildi Veteninde gorkemli vezifelerde calismasina baxmayaraq Qalianinin Parisden getmesi onun ucun siyasi ve edebi olumle eyni menada idi Eserleri bir cox Avropa dillerine tercume edilmisdir Morelletin etirazlari elave edilerek Taxil ticareti haqqinda sohbetler Qiolmen terefinden hazirlanan Collection des principaux Economistes daxil edilmisdir Yazismalari bir nece nesrden kecmisdir Fridrix Nitssenin XVIII esrin en agilli adami adlandirdigi Ferdinando Qaliani istehsal senayesinden beseriyyetin iki esas xesteliyinin sefasini gozlemek olar xurafat ve kolelik demisdir 1781 ci ilde Rusiya Imperator Elmler Akademiyasinin fexri akademiklerine qebul edilmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Ferdinando Galiani Encyclopaedia Britannica ing Ferdinando Galiani Dialogues sur le commerce des bleds Londres 1770 2016 04 07 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 25 Ferdinando Galiani Razgovory o hlebnom torge per s fr P Kyuvile SPb Imp akademiya nauk 1776 Ferdinando Galiani Besedy o torgovle zernom per s fr M Dragomirova Kiev 1891EdebiyyatBlaug M Galiani Ferdinando Biblioteka Ekonomicheskoj shkoly vyp 42 1 500 nus SPb Ekonomikus 2008 Great Economists before Keynes An introduction to the lives amp works of one hundred great economists of the past 77 79 ISBN 978 5 903816 01 9 Korolev S V Ekaterina II i biblioteka bratev Galiani Istoriya bibliotek issledovaniya materialy dokumenty Spb 2004 Vyp 5 S 151 163 Ferdinando Qaliani Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Murashkincev A A Galiani Ferdinando Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907